Hn t
een vogel
laag over
het water
vliegen
„U kunt be
een nieuwe
kopen",
niet altijd wi
als
STa&ss»-
r
DEN HAAG De afval-
kingsbedrijven in Net
moesten in 1978 twintig
ton afval zien kwijt te
Rond de 50.000 ton aft
stond uit duurzame huishi
ke apparaten zoals koel
wasmachines, centrifuge;
zuigers en wasdrogers,
aantal stijgt nog jaarlijk
onderzoek heeft echter
toond dat vele van de
gooide apparaten op vrij
Ie manier konden worde;
pareerd.
„Ja, maar als je eindell
monteur hebt gevonde§Q|l
een reparatie handenvo
Wanneer je machine dani/prv
ouder is, is het goedkopÏVI ,x
heel nieuw apparaat te
Bovendien is dat ook valUUII
advies van de winkelier ot
teur", zal de doorsnee - 0||
ment zeggen. Het geeft i
hele problematiek weer vrQQf
al of niet laten reparere
duurzame huishoudelijk
ten.
De Stichting Verwijdering
stoffen (SVA) houdt zich r
leen bezig met verwijden
verwerking van afvals
maar ook met de beperkii
de afvalstroom. In dat
heeft de SVA een voort
zoek verricht naar de sta
huishoudelijke apparatet
aan de vuilnisman worder
gegeven. In 1978 zijn tien
dankte wasmachines
zocht om de reden van hel
gooien te vinden. Tijder
onderzoek kwamen zeer
voudig te repareren mank'
ten aan het licht, zoals
rubberslangen en kapotti
warmingselementen.
Ir. Kreiter van SVA zegt
ver: „Het toont aan dat n
teurs niet echt geïntere;
zijn in het vinden van een
kement. Bovendien staar
reparateurs vaktechniscl
een laag peil. Een voor
een afvoerslang lekt en er
water in de motor. De mol
een beetje gaan roestc
soms ontstaat kortsluiting
is logisch dat een geb
daarvan schrikt en mis;
zelfs bang wordt van een
raat dat kortsluiting geeft,
neer de monteur de ma q
openmaakt ziet hij een verruoran
motor. Helaas zegt hij
meestal tegen de klant:
beter een nieuwe kopen. TiJJ
als de slang vernieuwd .®j
de motor wordt gedroogd PPZ,CJJ'
roestaanslag een beetje tv®n Hl
weggevijld zo'n wasmachii®* wijl
de regel weer een hele hts bijr
mee kan". meter t
Het onderzoek van de Si
voortgezet door de Techi^^_
Hogeschool Twente dank
subsidie van de ministerie
volksgezondheid en milie
economische zaken. Wat d
vooral opvalt is de vaak on
moeilijke constructie van
raten. Een ingewikkelde HM
structie schrikt een monte
hij is gewend onderdelen i
hele motor te vervangen er
der niet al te lang naar het
kement te zoeken; gevolg
het feit dat handenarbeii
laatste jaren is onderge>
deerd. Bovendien zou het i
reren van het apparaat I
kosten door arbeidsloon gi
Alleen al het laten komen
een monteur (de zgn. voorrij
ten) kost de consument tu
de 25 en 42 gulden. Hel
beidsloon ligt tussen de 31
65 gulden per uur.
Een tweede punt dat meesi
is dat onderdelen vaak nie
te verkrijgen zijn. Op deze
nier wordt de consument
dwongen een nieuw appi
aan te schaffen.
De SVA is van mening i
constructie van apparaten 1
beterd moet worden, met n
die onderdelen die een bep<
levensduur hebben. Voorts
het kiezen van de juiste mat
len zorgvuldiger moeten gé
ren. onderdelen moeten i f
beschikbaar gesteld en goe V
per worden. Apparaten mo
in het algemeen eenvoudige
daardoor goedkoper te rep
ren zijn. De consumentenor(
saties in ons land zijn het d
mee overigens eens.
Liever nog zou de SVA zien
de consument zelf meer ini
kreeg in apparaten, zodat
verwisselen van kapotte on
delen niet door een monteui
daan hoeft te worden. Een
delijke tekening en beschrijDAM
van het apparaat zou daaierg is t
kunnen bijdragen. Dan eöhgste
rijst de vraag in hoeverre jet daar
monteur het brood uit de nr. Th.
stoot, nog afgezien van de van de
of het altijd wel veilig is dat lychiati
leek zijn eigen apparaten jam er
repareren. Ir de s
De SVA heeft geconctudier te
dat de fabrikanten nog heeivan w<
kunnen verbeteren om de IBrzoek
houdelijke apparaten een loken di
re levensduur te geven, vA van c
door de consument goedktft. Ver
uit is. Of de fabrikanten er slaper
handel daarvoor voelen is t kind,
maar de vraag. Voor hen is', vere
lucratiever de apparaten zw Coh<
maken dat ze door hun ingeek wa
keide constructie, onjuiste van tw<
terialen, en dure, losse onder. Die k
len snel kleine gebreken (Dat ko
vertonen, die geen répara) make
kan maken tenzij tegen 'er het
hoge vergoeding. Misschiet
de consumentenbonden,
steund door onderzoeksi
van de SVA en de TH Tw
meer mogelijkheden hebb
bij de regering aan te dril
op een beleid dat wat mea
de consument gericht wordtlel war
JOKE PERS*".
ten 1 1 f
Zwemmers en surfers
in eikaars vaarwater
Surfen is nog steeds een betaalbare sport, althans
voor diegenen die zich minder gelegen laten liggen
aan de kostbare accessoires die men zich voor
deze sport volgens de reclame schijnt te moeten
aanschaffen. Surfen op gympies en zonder hand
schoenen op een plank van f 1250,- gaat even
lekker als op een plank van 3000,- met speciale
surf/aarsjes en surfhandschoenen. Misschien dat
de pur sang wedstrijdsurfer er anders over denkt,
maar dat is dan ook geen recreatiesporter meer.
Het fijnste van de surfsport ais recreatiesport is
dat er tienduizenden, voornamelijk jongeren, actief
door zijn geworden en mogelijk de zaterdagse bij
eenkomst bij de patatkraam verwisselden voor het
gevecht met wind en water. Jongeren, die mis
schien ook zouden zijn gaan zeilen als dat niet zo'n
elitesport let wel, niet de geestelijke elite was
geworden, waarvoor zoveel pegulanten nodig zijn
dat alleen de zoveel-maal-modalen die kunnen be
oefenen.
Enkele tienduizenden nieuwe „watergebruikers" er
bij in een paar jaar tijd. Het kan bijna niet anders
of dat moest problemen geven. En jawel, die kwa
men er. Allereerst de puur juridische vraag of, en
in hoeverre, de surfplank wel een vaartuig is in de
zin der wet. Een uitspraak daarover was natuurlijk
belangrijk om bij eventuele ongelukken en aanva
ringen de schuldvraag vast te kunnen stellen. Die
uitspraak kwam er. In 1979 besliste de rechter in
Middelburg dat een zeilplank een vaartuig is en
dat betekent dat iedere windsurfer zich moet hou
den aan vaarreglementen, zoals die gelden voor
zeilboten. Prettig voor de verzekeringsmaatschap
pij, minder prettig voor de surfers die in jachtha
vens bijvoorbeeld niet worden gelijk gesteld met
zeilboten.
Een tweede moeilijkheid die al gauw ontstond was
waar de windsurfers zich mochten ophouden, waar
zij hun sport mochten beoefenen. De zwemmers
voelden zich door de langs hen heen scherende
zeilplanken bedreigd. Gemeentebesturen bemoei
den zich ermee, waterschappen besloten tot maat
regelen. Sommigen losten de zaak vrij geruisloos
op. In Loosdrecht gold een rij drijvers aan een ka
bel automatisch als spergebied voor surfers. Moei
lijker is het aan de stranden waar het spel met
wind en golven voor de goede surfer juist zo bij
zonder aantrekkelijk is. Een verbod uitvaardigen
om langs een kust te varen zouden sommige
strandgemeenten misschien wel willen om aan de
luide kreten van zwemlustigen gehoor te geven,
maar Is Juridisch niet haalbaar. Maar toch, de
klachten van de zwemmers lijken niet altijd onge
grond. „Meneer, daarnet ging er nog een rakelings
langs mijn dochtertje. Het arme kind Is er helemaal
van overstuur", klaagt een moeder haar nood.
„Die knapen kijken nergens naar en komen in vol
le vaart op het strandje aanvaren. Zo kunnen de
kinderen niet eens meer dicht bij de kant veilig
spelen".
Even later de „schuldigen" gevraagd. „Ben Ie gek,
niks aan de hand, we kijken heus wel uit. We zien
het toch als er iemand in het water ligt en we stu
ren wel zo goed dat we niemand raken".
Surfers kunnen het zwemmers erg lastig maken en
omgekeerd. Daarom moet er eerst een regel zijn
die een zeilplanker In zijn oren moet knopen: blijf
uit de buurt van zwemmersI Een tweede regel als
er plotseling toch een zwemmer opduikt: tracht te
ontwijken. Gaat het niet, dan giek los en de plank
laten steigeren door achterop te springen. Geluk
kig dat de goede surfers die twee regels steeds
meer beginnen te kennen.
Het seizoen voor surfers en zwemmers Is aange
broken. Met wat gezond verstand en verdraag
zaamheid hoeven ze elkaar niet In het al of niet
vervuilde of verdachte vaarwater te zitten.
GERARD CRONÊ
Boeken over
plankzeilen
„Beter surfen met de zeil
plank": Een uitstekend en
instructief boek van de
Duitser Ernest Prade. In
Europa was hij een van de
eersten die met plankzeilen
begon. Hij beschikt over
een grote theoretische en
praktische kennis, waarvan
de lezer duidelijk profijt
kan trekken. Alle facetten
van de surfsport komen er
in aan bod, compleet met
een groot aantal foto's en
tekeningen in zwart-wit en
kleur. Uitgave Elsevier Am
sterdam. Prijs 26,50.
„Surfen, hoe doe je dat?":
In dit boek van Wim Koe-
sen en Wim Thijs volgen de
auteurs een unieke instruc
tiemethode. Op twee ni
veaus, voor de leek en de
ambitieuze expert, be
schrijven ze techniek, ach
tergronden, natuurwetten
en de allernieuwste inzich
ten in de plankzeilsport.
Het boek sluit aan op de
gelijknamige televisieserie
„Surfen een kwestie van
durven", maar kan ook los
daarvan worden gelezen.
Uitgave Elsevier, Amster
dam. Prijs 24,50.
„Op de zeilplank": is het al
eerder genoemde boek van
de Fransman Michel Ga-
raudée. Het is een kleurrijk
stripverhaal, getekend naar
levende modellen door Do
minique Serafini. Een uit
stekend instructieboek
voor beginners. Tekst en il
lustraties komen namelijk
zeer duidelijk over. Spelen
derwijs wordt de lezer met
de surfsport vertrouwd ge
maakt. Het fotomateriaal
van dit Hollandia Water
sportboek (Baarn) is uitste
kend. Irritant is wel, dat zo
nu en dan openlijk reclame
wordt gemaakt voor de
zeilplank Windsurfer, een
uitstekende plank, maar
die zijn er meer.
„Freestyle Surfen": is be
doeld voor gevorderde
plankzeilers, die wel iets
anders willen dan het ge
wone rechttoe-rechtuit sur
fen. In woord en beeld wor
den tal van behendigheids-
en evenwichtsoefeningen
getoond. Schrijver Sigi
Hofmann geeft in totaal
101 tips, maar er zijn uiter
aard nog 101 andere trucs.
Al doende leert men. Uitge
ver De Boer Maritiem Haar
lem. Prijs 19.50.
kind van wind en zee laat de zeil
plank zich niet klein krijgen door li
chamelijke kracht. Als je wilt dat hij
met je gaat walsen moet je leren
zijn ritme te volgen en zo zul je sa
men een uitstekend paar vormen, je
lichaam als wezenlijk onderdeel van
het tuig, van deze aan de grillen van
de wind overgeleverde vleugel".
Voor beginners is het aan te beve
len om een dagje te gaan lessen.
Dan leer je in een paar uur meer
dan anders in een paar dagen. En
verder: schaf een goed boek over
de plankzeilsport aan. Van mensen,
die toch op eigen houtje gaan pio
nieren wordt wel enig doorzettings
vermogen gevraagd: je blijft plon
sen en klauteren, de mast op je
hoofd en de koppeling tegen je en
kels. En dat alles onder de meewa
rige blikken van de beste stuurlui,
die nog altijd aan de wal blijken te
staan. Hoed je ervoor om, met een
flinke deuk in je eerste enthousias
me, de plank voor altijd af te zwe
ren. Bezint eer ge begint en pik
eerst wat theorie op voordat je
daadwerkelijk op de plank stapt.
Dan zul je (om met Michel Garau-
dée te spreken) ook spoedig de
heerlijke ervaring ondergaan om
eindelijk de plank over het water te
voelen glijden, je eerste slag te
slaan, rechtop, voortgestuwd door
het zeil, de handen krampachtig om
de giek gespannen, de benen stok
stijf uit angst dit wonderbaarlijke
evenwicht te verstoren.
Kies bewust
Over de techniek van de surfzeil-
sport zullen we het hier niet verder
hebben. Er is een aantal uitsteken
de plankzeil-boeken op de markt,
terwijl tal van gerenommeerde zeil-
scholen (uiteraard) graag een hand
je willen helpen. Een zaak van groot
timers voelen zich door de lange
hen heen scherende zeilplanken
bedreigd
belang is bij dit alles de aanschaf
van een eigen plank. Op een brede
en stabiele plank sta je als beginne
ling uiteraard heel wat steviger dan
op zo'n rank en smal snelheids
monster. Daarom: kijk en vergelijk
en praat eens met deze en gene.
Koop niet te snel. Probeer op een
zeilschooi eens verschillende plan
ken uit of huur een plank, voordat
je beslist welke je het beste ligt.
Kwaliteit en duurzaamheid staan
daarbij voorop.
Ook de aanschaf van surfkleding
vereist de nodige zorg: wees vrij
kieskeurig en let goed op de pas
vorm bij de aanschaf van een neo-
preen pak. Zo n pak is wel een ver
eiste wil men niet te sterk afkoelen.
Met een goede uitrusting kun je
zo'n acht maanden van het jaar van
deze hobby genieten.
GERRIT DAMSMA
ver*ch«non *o«
DEN HAAG „Plankzeilen ie echt
een sport om je vrij te voelen en
net als een vogel laag over het
water te vliegen". „Surfen geeft je
een fantastische kick die door
geen enkele andere sport wordt
geëvenaard; de kick is zo groot en
zo machtig dat er zelfs een versla
vingseffect ontstaat, maar zonder
schadelijke gevolgen..." Uitspra
ken van geroutineerde plankzei
lers, die aangeven met wat voor
fascinerende sport men hier heeft
te maken. Het is een hobby die in
ruim tien jaar de wereld stormen
derhand heeft veroverd. Ook Ne
derland telt reeds honderdduizen
den fans van de plankzeilsport.
In het boek „Op de zeilplank" van
de Franse topsurfer Michel Garau-
dóe wordt zelfs gesproken over
„een nieuwe UFO": een silhou
et tekent zich af boven het water,
lijkt te aarzelen, slaat opeens een
bontgekleurde vleugel uit en schiet
weg in een fontein van opspattend
water. Sinds 1969, toen dit nieuwe
type UFO (Unidentified Rying Ob
ject) voor het eerst aan de kust van
Californië werd opgemerkt, heeft
het zich als een ware plaag over de
hele aardbol uitgebreid. Windsurfer,
surf, zeilplank, woorden schieten
tekort om dit merkwaardige object,
dat de wetten van het evenwicht
trotseert, dat met adembenemende
snelheid over het water scheert en
op niets bekends lijkt, te beschrij
ven
Vandaar de uitnodiging om ook
eens een „opstapje" te wagen, al
zegt Garaudée het dan ook wat lyri
scher:
Ga dansen met de zeilplank
kind van de wind en de zee
het neemt je naar een wereld
van ruimte en vrijheid mee.
Het biedt een ongekend genoegen
en geeft een blij en zilt gevoel
Kom in de ban van de plank
en ontdek zijn oneindige doel.
Kom mee en durf zèif te dansen.
Het plankzeilen is een ideale re
creatiesport, een fantastisch ont
spannende bezigheid voor het hele
gezin, ledereen kan er evenveel ple
zier aan beleven, of men nu acht
jaar is of tachtig. Als deze fascine
rende vrijetijdsbesteding je te pak
ken heeft, dan laat ze je niet gauw
meer los. Met name voor mensen,
die in het dagelijks leven weinig be
weging krijgen is de plank een uit
stekend trimapparaat. Pure sport.
Soepelheid
Soepelheid en behendigheid spelen
een belangrijker rol dan spier
kracht. Michel Garaudée: „Als het
