weekpuzzel door dr. Pluizer postzegels sterrenhémel N oplossing vorige puzzel NR. 22 OVERLAPPER lx 1 WM ü.r iiil Ér ij A S a j? A ÜL arrrnTTTni DENKSPORTEN/HOBBY LETOSE COURANT ZATERDAG 30 MEI 1981 PAGl£CC De prijswinnaars van puzzel 21 zijn: Mevr. G.M. van de Ruit, Scholtenstraat 54, 2313 GM Lelden. J.P. Bakker, Lijsterhof 8, 2371 PC Roelofarendsveen. De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd. Op elke rij dienen twee ol drie antwoorden te worden Ingevuld. De laatste letter van het eerste antwoord Is gelijk aan de beginletter van het tweede, terwijl Indien per regel 3 antwoorden moeten worden Ingevuld de laat ste letter van het tweede antwoord dezelfde Is als de beginletter van het derde antwoord. Horizontaal: 1 vrijstaande woning - sterrenbeeld; 2 herrie vaartuig; 3 op de goudrelnet lijkende vrucht - plezier - onderricht; 4 snelheidswed strijd - ontzag - vrouw van Slmson; 5 ongekunsteld - bond - boomloot; 6 Ijlings aanlopen - Instrumentaal slot v.e. lied; 7 regeringsstelsel soort huiduitslag - speelruimte tussen hoeveelheden; 8 doorvoer van goe deren - nog niet geheel aan Iets ge wend; 9 drinkebroer blauw glazuur staatsiezetel; 10 volgens schatting - zonderling - stuk vuurwerk: 11 on derwijzer - reeks plaatsen In b.v. een theater - zusterstad van Sodom in het Oude Testament; 12 zangwijs druk, uitgave - foedraal; 13 neersl achtig - gewrlch' Verticaal: 1 blaasinstrument on middellijk - onbesuisd persoon; 2 hechtapparaat bekrompen - soort aap; 3 ouderwets - snljwerktulg met gekromde vlijmscherpe punt - gevat; 4 slaapplaats lekkernij - open pronkkastje; 8 dun stokje met moot jes gebakken aal eraan- liefkozende naam - plant die er uitziet als een grote madelief; 8 voortreffelijk - ver ouderde benaming voor een onder wijzer In een of meer talen - paal werk dat bestemd Is om vaartuigen bij het passeren van b.v. een brug af te stoppen; 7 pakklngstof - onder scheidingsteken v.e. Esperantist - onophoudelijk prater; 8 kostbaar kledingstuk - cursus - niet overdre- Oplossingen onder vermelding van Puzzel 22 dienen uiterlijk woensdagmiddag In bezit te zijn van: Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden. De cross-ruff, het over-en-weer benutten van kleine troeven, is een bekende techniek, die evenwel enkele bekende voe tangels en klemmen bevat. In de eerste plaats moet men trachten te voorkomen dat de tegenstanders In staat zijn over te troeven, omdat het naspelen van troef dan vaak de plannen verstoort en in de tweede plaats moet men zo snel mogelijk de hoge kaarten in de bijkleuren incasseren, om te voorkomen dat de tegenpar tij zich tijdens de cross-ruff procedure in zo'n kleur kan in korten en later een hoge kaart kan aftroeven, met alle gevol gen van dien. Easley Blackwood geeft In het onderstaande spel een voor- A74 OB 1087 ©9 ♦HV742 ♦HV952 N *B 1086 °532 vv O OH875 7 oB 1064 9 4>AB 1063 ♦3 AHV964 OAV42 85 beeld, waarbij nog een derde „regel" om de hoek komt kij ken: Zuid moet 6 harten spelen en west kwam, niet onredelijk, maar wel ongelukkig, uit met schoppenheer. Er zijn acht Cross-ruff vaste winstslagen en een ne gende kan uit de klaverkleur worden ontwikkeld. Drie extra slagen kunnen worden ge maakt door drie ruitens In noord te troeven. Om dit te kunnen doen moet zuid, om naar zijn hand te komen, twee schoppens introeven, waar door de cross-ruff een feit wordt. De troeven kunnen niet direct worden getrokken, want dan blijven er niet genoeg troeven In noord over om drie ruitens te troeven. Wanneer moet de klaverslag worden ontwikkeld? Er be staat, ondanks alles, het ge vaar van een singleton klave ren bij een van de tegenstan ders. Kan dit gevaar worden verme den? Inderdaad. Het plan om drie ruitens in noord te troe ven, betekent dat er een troef blijft liggen om naar de zuid hand over te steken, terwijl het Introeven van twee schoppens vier troeven in zuid over laat. Zelfs als een van de tegenstan dera alle drie ontbrekende troeven heeft, dan kunnen die er worden uitgehaald, terwijl er toch nog een overblijft. Het spel blijft dus onder controle, als eerst de cross-ruff wordt uitgevoerd. Pas op het laatst wordt dan klaveren gespeeld en het spel wordt gemaakt. Niettemin is er nog een gevaar. Als zuid direct schoppen troeft, en daarna ruitenaas en ruiten speelt loopt hij nog steeds het risico van een klaverintroever. Zuid eindigt In noord als daar geen schoppens meer liggen en heeft nog een ruiten. Hij moet dan met troef naar de hand om deze te kunnen troe ven en dan heeft noord geen troef meer. Dus moet klaveren worden gespeeld en het Is ge beurd. Zuid moet daarom be ginnen met ruiten naar het aas te spelen en ruiten te troeven. Dat leidt dan tot de reeds ge noemde derde „regel": als het om andere redenen niets uit maakt, begin de cross-ruff dan met het troeven van de langste kleur. Omdat er drie ruitens en twee schoppens moeten worden ge troefd, moet daarom met rui ten worden begonnen, om de benodigde entrees intact te houden. Een waardevol advies! door L. Hofland Karpov-Miles De partij Karpov Miles, uit de vierde ronde van het IBM- toernooi, doet vele schakers denken aan een soort wraak actie van de wereldkampioen. De vorige ontmoeting tussen beide grootmeesters vond 1 1/2 jaar geleden plaats en ver liep uiterst interessant. Karpov Miles Skara 1980 Pools 1.e2-e4 a7-a6?l Schaaktech- nisch bekeken een slechte zet, er wordt geen invloed in het centrum uitgeoefend en de ontwikkeling wordt verwaar loosd. Miles, die van dit alles natuurlijk ook op de hoogte was, speelde deze zet om zui ver psychologische redenen. Inderdaad raakte Karpov in deze partij uit zijn gewone doen en kan de opzet van Mi- les als geslaagd beschouwd worden. 2.d2-d4 b7-b5 3.Pg1-f3 Op 3.a4 volgt 3..Lb7! 4.axb5 Lxe4 5.bxa6 Lb7l en zwart staat zelfs beter. 3...Lc8-b7 4.Lf1-d3 Pg8-f6 5.Dd1-e2 e7-e6 6.a2- a4?I Zoals uit het vervolg blijkt een weinig konsekwente zet, vermoedelijk ingegeven om de dubieuze zwarte opzet direct te weerleggen. 6...c7-c5 7.d4xc5 Hier deinsde de wereldkampioen terug voor de gevolgen van 7.axb5 axb5 8.Txa8 Lxa8 9.e5 c4 10.exf7 cxd3 11.fxg7 Lxg7 12.Dxd3 en zwart heeft voldoende com pensatie voor de pion. 7...Lf8xc5 8.Pb1-d2 b5-b4 9.e4- ©5 Pf6-d5 10.Pd2-e4 Lc5-©7 11.0-0 Hier mist Karpov een kans om het Initiatief te grij pen, 11.Lg5l 0-0 (11..f6 12.exf6 gxf6 13.Pe5! Is goed voor wit) 12.h4 geeft wit gevaarlijke aan- valskansen. 11~Pb8-c8 12.Lc1-d2 Dd8-c7 13.c2-c4 b4xc3 14.Pe4xc3 14...pd5xc3 15.Ld2xc3 Pc6-b4 16.Lc3xb4 Na 16.Le4 Lxe4 17.Dxe4 Pd5 staat het zwarte paard te sterk. 16„.Le7xb4 17.Ta1-c1 Dc7-b6 18.Ld3-e4 Karpov is aan zijn stand verplicht deze partij te winnen, vandaar dat hij de re misevoortzetting 18.Pg5 Le7 19.Dh5 Lxg5 vermijdt. 18.-0-0 Zie diagram. Het lijkt alsof nu alle ingrediën ten voor het klassieke loperof fer op h7 aanwezig zijn, Kar pov meende echter, dat dit wit niet meer dan remise zou ople veren en de volgende variant geeft hem misschien gelijk. 19.Lxh7+ Kxh7 20.Pg5+ Kg6 (andere koningszetten verlie zen, een voorbeeld: 20..Kh6 21.ÏC4I g6 22.Dg4! (en wit wint In ieder geval de loper terug.) 21.Dg4 f5 22.Dg3 Dd4 (door Miles aangegeven) 23.h3 Kh5l 24.Tc7 (dreigt Txb7 en Pxe6) 24..Ld5! 25.Ph7 Ld2! en wit mag blij zijn met remise. 19.Pg5 h7-h6 20.Le4-h7+?l Be ter was het om met 20.Lxb7 Dxb7 21.De4 op remise aan te sturen. Ai A m Diagram 1 20—Kg8-h8 21JJi7-b1 Lb4-a7 22Jag5-©4 Ta8-c8 23J>e2-d3? Een van Karpov's zeidame blunders, de oorzaak hiervan Is ongetwijfeld 1..a6, overigens staat wit in deze stelling al dui delijk minder. 23.~Tc8xc1 24.Te1xc1 Db6xb2 25.Tc1-e1 Db2xe5 26.Dd3xd7 Le7-b4 27.Te1-e3 De5-d5 28.Dd7xd5 Lb7xd5 Zwart heeft nu een schitterend loperpaar èn een pluspion, dit is zelfs voor de wereldkampioen te veel, na nog een tiental zetten gaf hij het op. Na deze partij ontstond de In druk, dat Karpov een soort prt- véboycot tegen Miles onder nam, omdat hij zich door bo venstaande partij beledigd voelde. Inderdaad hebben bei de heren 1 1/2 jaar niet meer tegen elkaar gespeeld, maar dit moet aan het toeval toege schreven worden, want In het Diagram 2 IBM-toemool van dit jaar speelden ze weer tegen elkaar. De partij toont aan dat Karpov zijn nederlaag nog niet verge ten was, geconcentreerder aan ooit speelde hij de Engelsman van het bord. Karpov Miles IBM 1981 Caro Kann 1.e2-e4 c7-c6 2.c2-c4 <f7-d5 3.c4xd5 c6xd5 4*4xd5 Pg8-f8 5.Pb1-c3 Pf6xd5 6.d2-d4 g7-g6 7.Lf1-b5+ Pb8-c6 8.Dd1-e4 Pd5xc3 9J)2xc3 9.Lxc6+ bxc6 10.Dxc6+ Ld7 11.Dxc3 Tc8 geeft zwart het Initiatief en het loperpaar voor een pion. 9—Lf8-g7 10.Pg1-f3 0-0 11.0-0 Lc8-«6 12Xb5xc8 Anders krijgt zwart met Ld5 en Tc8 groot voordeel. 12—b7xc8 13.Lc1-a3 Dd8-c7 14.Tf1-e1 Tf8-e8 15.Pf3-«5 Als wit er in slaagt het vijandelijke loperpaar In toom te houden, dan Is winst een kwestie van techniek. Een dergelijke opga ve Is voor veel grootmeesters te zwaar, maar Karpov heeft aparte klasse en een rekening te vereffenen. 15—Ta8-b8 18.c3-c4 Tb8-b6 17.La3-c5 Tb6-b2 18J)a4xc6 Te8-c8 19Dc6-a4! Na 19.Dxc7 Txc7 Is zwart's verdedigende taak zeer makkelijk geworden. 19—Dc7-b7 20.Ta1-d1 Lg7xe5?l Met het loperpaar op het bord is zwart gevaarlijker, dan na de textzet. De ongelijke lopers garanderen met nog zo veel stukken op het bord, ze ker geen remise. 21.Te1xe5 Db7-c6 22J)a4xa7 Tb2-b7 23J)a7-a3 Le6xc4 24Jx8xe7 Lc4-d5 25.Td1-e1 K88-fl7 25..Lxg2 faalt op het simpele 26.Tc5! 26.De3-©3 Tc8-b8 27.h2-h4 Twee kenmerken van ongelijke lopers: 1. grote remisetenden- zen 2. de aanvaller is in groot voordeel. Dit laatste is nu van' toepassing. 27—Tb7-b1 28.Te1xb1 Tb8xb1+ 29.Kg1-h2 h7-hS Op 29..Lxg2 zou fraai volgen 30.Dh6+N en Lf8 mat 30—Ld5xa2 31.Le7-c5 Tb1-b8 32.d4-d5 Dc6-f8 Zie diagram. Overziet een aardige wending, maar zwart's taak was toch al hopeloos. 33.Te5-h5l Kg7-g8 34.Lc5-d4 Df6-d6+ 35.Ld4-e5 Tb8-e8 38J>e3xh6 Dd6xe5+ Miles had hier ook op kunnen geven, hij deed dit 5 zetten later. door B. J. Nuys Rob Clerc verspeelde zijn titel definitief door de beslissende partij tegen Jannes van der Wal te riskant op te zetten, waarna hij verlies niet kon ver mijden. De vier voorafgaande overwinningen en zes gelijke spelen leverden hem toch nog de met Wiersma gedeelde tweede plaats op. Ik liet u al de topper Clerc-Van der Wal zien, evenals Clerc's winst op Van den Borst. U heeft nog drie winstpartijen te goed, daarvoor vandaag uw aandacht. De eerste diagram- stand is uit de partij Clerc-Van der Kooij, na Clerc 41-37. Schijf 24 is onaantastbaar door 37-32. Van der Kooij koos uit de twee mogelijkhe den 16-21 en 13-19 de laatste. 35. - 13-19 36.24x13 18x9 37.37-32 16-21 op 7-12 32x21 16x27 komt sterk 28-23 dreigt 33-28 enz. 38.42-37 14-20? on derschat de mogelijkheden van de witte stand: 39.28-23 verhin dert het logische 22-28 door 31x22 28x19 gevolgd door dam op 3. Om dezelfde reden was 38. 7-12 verhinderd, ook dan is 28-23 sterk, evanals op 38. 9-13. In feite blijft al leen 15-20 als speelbaar over. Na 28-23 is het snel uit: 39. —20-24 40.23-18 22x13 41.31x22 17x28 4233x22 15-20 4336x17 20-25 4439-34 13-19 4538-33 19-23 4637-31 9- 134731-27 11-16 4836-31 7-11 49.44-39 24-30 5033-29. Agressief spel van Beerepoot Clerc leidde tot de stand van het tweede diagram. Beerepoot wordt het slachtoffer van een bekende wending, die In der gelijke standen veel voorkomt. Een witte schijf op 37 in plaats van 36 zou de krachtverhou dingen al veranderen, nu kan Clerc direct winnend voordeel bereiken. 33. 26-31 3437-21 17x261 3536x27 16-21 3637x16 18-22 3738x17 12x21 38.16x27 13-19 3934x13 8x37. Kennelijk heeft Beerepoot, die natuurlijk op de hoogte Is van deze wending, overzien dat nu niet 37-42 de dreiging Is (im mers, er volgt dan 29-23, ter wijl op het voorbereidende 14- 19 38-33 komt), maar "het ge niepige 26-31 27x36 37-41! Beerepoot moet nu de bewa king van 26 loslaten, waarna zwart doorbreekt. 4037-22 26- 31 4132-17 2-7 4239-34! 20-24. Er dreigde 17-12 7x18 29-24 Beerepoot tavELBEu 20x29 34x12, waartegen 1 niet helpt: 47-42 37x48 48x30 35x13! 4339x9 r^was 4638-32 37x28 47.45-40 J mmisWr 4839-23 37-42 49.40-34 5034-29 41-48 51.17-12 ,DEN 5233x12 13-18 53.1 *h Vro 54.46x5. ndljvie Tegen Scholma kwam de 1 J*90" jarige Internationale Gi 5JS2J1 meester makkelijk aan de fcie 42- ten. In de cijferstand zwaifcoi 1 (6) 4, 8, 13/15, 17, 26, wit: 23 '5. Sla 28/30, 36, 37, 42 speelde *5™' 46.36-32 speelde. Scholma go si slikte zich toen met 46.1 4738x17 13-19 4834x13 dreigt weliswaar 28-32, i f** 4931-27 heft niet alleen KJF dreiging op, maar dreigW 1| zelf 17-12 en bovendien 2) Het is meteen uit. Sch< probeerde nog 49.2-7 5< 22 28-33 5139x38 en gaf JJ?TE gewonnen. Oostenrijlctelefoon, folklore en Freud Venus als avonds Ter gelegenheid van de Inter nationale filatelistische ten toonstelling „WIPA 1981" in Wenen is door de Oostenrijkse PTT een souvenirblokje uitge geven. Dit blokje bevat één ze gel in de waarde van Ös. 16.- met een toeslag van ös. 6.-. Op de door Otto Zeiller ont worpen zegel krijgt men een beeld van het Weense Helden plein met de nieuwe Hofburg, waar de tentoonstelling (tot zondag) gehouden wordt. Het sierkader van dit blokje draagt de tekst „WIPA 1981" en „Wien". Ook voor Oostenrijk is het dit jaar 100 jaar geleden dat de eerste telefoonverbinding tot stand kwam. Dit feit wordt her dacht met een bijzondere zegel In de waarde van ös. 4.- Op deze zegel ziet men een tafel telefoontoestel, zoals dat rond de eeuwwisseling In Oostenrijk in gebruik was. Het ontwerp kwam van de hand van Werner Pfeiler. in tegenstelling tot de meeste andere Europa-CEPT-zegel „deelnemers" brengt Oosten rijk maar één Europa-zegei In omloop. Deze zegel kwam e- venals „100 jaar telefonie" op 7 mei j.l. in de verkoop. Het motief „Folklore" wordt in beeld gebracht door de afbeel ding van een z.g. „Meiboom". Dit is een lange paal met bo venin een hoepel waaraan lan ge linten. Bij het dansen rond de „Meiboom" worden deze linten door de deelnemers vastgehouden. Deze zegel werd ontworpen door Sepp Buchner. Van 10 tot en met 13 mei J.l. werd in Wenen het 20e Con gres van de „Union Internatl- nale des Distributeurs de Cha- leur-Unichal" (Internationale Vereniging voor Afstandver warming) gehouden, een ter rein waarop Oostenrijk zeer actief Is, teneinde het verbruik van olie te verminderen en het zoeken naar alternatieve brandstoffen mogelijk te ma ken. De Oostenrijkse postadmini stratie heeft naar aanleiding van dit Congres een speciale postzegel uitgegeven In de waarde van ös. 4.-. Het motief bestaat uit een gestyleerde let ter „U", gevormd van bulzen, alsmede een wapenschild met iFEREMZ VONRSHAat een kruis. Dit alles naar ont werp van prof. Johannes Kral. In het klooster te Zwettl In Oostenrijk heeft men een soort van oudheidkamer Ingericht. Hier wordt men in de gelegen heid gesteld zaken uit het ver leden van deze streek te be wonderen. Om aan dit feit meer ruchtbarheid te geven werd door de Oostenrijkse PTT een bijzondere zegel uit gegeven in de waarde van Ös. 3.-. Op de zegel ziet men Azzo, de stamvader van de Ku- enringers, tezamen met zijn gevolg. Deze zegel werd ont worpen door Auguste Böcskor. Dit Jaar Is het 125 Jaar geleden dat In de Moravische stad Frei berg de grondlegger van de psycho-analyse geboren werd: Sigmund Freud. De Oosten rijkse PTT heeft met een bij zondere zegel de geboortedag van deze grote geleerde extra onder de aandacht gebracht. Op deze zegel, die een waarde heeft van Os. 3.- ziet men het portret van Freud en de jaar tallen 1856-1939. Het ontwerp werd vervaardigd door prof. Adalbert Pilch. In het kader van het door de Verenigde Naties Ingestelde „Internationale Jaar van de Gehandicapten" werd in We nen de 3e Europese Regionale Conferentie van „Rehabilita tion International" gehouden. Ter gelegenheid hiervan werd door de Oostenrijkse PTT een bijzondere zegel uitgegeven In de waarde van ös. 6.-. Deze zegel heeft als motief een In een rolstoel gezeten Invalide die een machine bedient. Hier mee werd de doelstelling van „Rehabilitation International" treffend uitgebeeld, n.l. de ge handicapte optimaal laten functioneren in de maatschap pij. Deze zegel werd ontworpen door Valentin Wurnitsch. Deze complete Oostenrijk-ru briek geworden willen wij af sluiten met een zegel in de waarde van Ös. 3.-. Deze werd uitgegeven naar aanleiding van het feit dat 100 jaar geleden de kunstschilder en tekenaar Wil helm Dachauer geboren werd. Op de zegel ziet men één van de „Jugendstil"-werken: „Mo tieven van de Nibelungensa- ge", naar ontwerp van Adal bert Pilch. Al de hier bespro ken zegels werden gedrukt door de Oostenrijkse Staats drukkerij. Venus wordt weer zichtbaar als 'avondster'. Kort na zonson- dergnag schittert de planeet laag boven de noord-westelijke horizon. Zij blijft nog tot in ja nuari 1982 avondverschijning. In december 1980 is zij best te zien. Bij zeer heldere lucht (diepblauwe hemel) kan Venus ook wel overdag gevonden worden. Maar men moet dan wel weten waar te zoeken. Met behulp van een van deelcirkels voorziene teleskoop en de be treffende tabel in de sterren- gids 1981 (waar de positie van Venus wordt aangegeven ten opzichte van de zon), is het een betrekkelijk eenvoudige klus om Venus overdag op te sporen. De sterrenglds Is een jaarboek dat zeer uitvoerig alle verschijnselen aan de hemel van een heel Jaar beschrijft. Vraag Uw boekhandel of stich ting 'De Koepel' adres zie beneden Jupiter en Saturnus Beide planeten zijn nog tot ver na middernacht te zien In het sterrenbeeld Maagd. Jupiter is het helderste van deze twee. Zodra het een beetje donker wordt, zien we Jupiter en Sa turnus halverwege de zuidelijke hemel staan. In de loop van de nacht dalen ze langzaam naar het zuid-westen toe. De beide planeten staan slechts zo'n drie graden van elkaar van daan aan de hemel (de diame ter van de zon of van de maan is 0,5 graad). In feite ligt er zo'n 600 miljoen km tussen die twee met alleen maar vrijwel 'lege' ruimte. Tussen ons en Jupiter, die dichterbij staat dan Saturnus. ligt dan nog eens gemiddeld 750 miljoen km! In dat gebied bevinden zich nog de planeet Mars en een aantal kleine planeetjes (zg. planetoïden), maar voor de rest Is ook die interplanetaire ruimte vrijwel leeg. Uranus Nog verder weg dan Saturnus draait Uranus zijn baantjes rond de zon. De gemiddelde afstand tot de Aarde is maar liefst 2800 miljoen km. Uranus is nu 's avonds met behulp van een verrekijker (of teleskoop) goed te zien. Hij staat in het sterrenbeeld Weegschai rond middernacht in het zi te vinden is. In de sterrei 1981 vindt U een kaartje de omgevingssterren, li nacht van 24 op 25 juni Uranus vlak bij een ster ongeveer even helder is planeet. Als we deze stand (met een verrekl een paar dagen achter volgen zien we de verplaaL) van de planeet ten opzf van de sterren zeer fraai. ant de 1 idse ik vai nancii omend el er 'a'> irtijer huivii rings] 1 eerdei in ent 1 di euwe ajntstaai sa «ten net te itijd n zie beur iee. N; Begin van de zomer »ng oP [e dins 2l rtoon. Astronomisch begint de - per-definitie dan wannee^ zon loodrecht boven graad noorderbreedte Dat Is dit jaar op 21 juni uur onze tijd. Weerkundi gint de zomer al op 1 jui WOl >ewel mee acht d ligpg er ntont er en t Wilt U meer weten over en planeten, over de s gids, over de aanschaf vi teleskoop, of wilt U een een bezoek brengen aai sterrenwacht, schrijf of b< naar de stichting 'De Kc Nachtegaalstraat 82-bis, AN Utrecht, tel. 030-31131 het ter in feek, in - hog< ein< hte r igsuits an f(

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1981 | | pagina 12