Groot in het kleine:
Luitmuziek van Dowland en Weiss
UI
3 tl
mcertagenda
PLATEN
Pretenders niet op Pinkpop
4
L Stanley Clarke George Duke, Muziekcentrum in
Billy Preston, Sea wind, Judie Tzuke, Van Morrl-
Ahoy'. Rotterdam,
j New Adventures, Ahoy' in Rotterdam,
j Tubes, Doelen in Rotterdam,
j Tubes, Carré in Amsterdam,
j Joe Ely. Melkweg, Amsterdam; Festival Lochem
fa Barclay James Harvest, Congresgebouw in Den
Ted Nugent, Edenhal, Amsterdam.
Jj Moody Blues, Ahoy' Sportpaleis in Rotterdam
ft Supercharge, Paard van Troje in Den Haag.
f Tapes Mathilde Eleveld, Paard van Troje in Den
i Cramps, Paard van Troje in Den Haag.
i Au Pairs, Paard van Troje in Den Haag.
i Rainbow, Ahoy' in Rotterdam,
i Dire Straits, Edenhal in Amsterdam,
j Dire Straits, De Doelen in Rotterdam.
17 juni The Beat, Melkweg in Amsterdam.
i Dr. Feelgood, Paard van Troje in Den Haag.
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 16 MEI 1981 PAGINA 27.
JJJÏ2 tclubbing Grace Jones Island
oroM vorstellen: Grace Jo-
r de geboren op Jamaica,
bevoc 1e lange tijd ia de
Irooinrligde Staten- S'"g v^r-
iQ» oJ ns naar Europa, ver-
de wo! Pari's- Wird da3r
H md als fotomodel,
in de muziekbizz en
te enkele elpees, die
in Nederland ge-
waren in de oprui -
ikken te belanden.
Verenigde Staten
'race Jones de zwarte
tangster van Bette
genoemd, niet in de
plaats door haar de-
Ife uitstraling en haar nes een beroep op enkele
in het homowe-
geslaagde covers van onder
anderen Bill Withers (Use
Me) en John Paul Young
Walking In The Rain). De
duidelijk dat de beste ooit als „hottest newcomer
tten zijn ingezet om jn the disco scene" om-
jk de grote door- schreven Grace Jones biedt
van Grace Jones te op deze laatste elpee een
rkstelligen. Mede wer- mengeling van disco en reg
gae, die in deze vorm kans
I dan haar vijfde elpee
tclubbing verschenen
hebben verleend: le-
van de begeleidings- heeft bij een breed publiek
van Peter Tosh (Sly
tar, Robbie Shakespea-
fikey „Mao" Chung
- zowel blank als zwart
aan te slaan. De decadentie
van deze bizar uitgedoste
ih „Stickv" Thomp- zangeres komt nog het best
Tyrone Downie van de tot uiting in het Franse
ers en producers Chris nachtclubachtige I've Seen
j>.._ jTiaf Face Before (Libertan-
:well en Alex Sadkin,
ai bekend voor hun go), compleet met accorde-
voor Bob Marley. Van
tgen composities teken -
iiemand minder dan
Voor de muziek van
Grace Jones moet nog een
term worden uitgevonden,
van The Police voor maar met het oog (of oor)
lit ion Man (op single op de decadentie in haar
bracht), Marianne muziek ligt de term deca-
\U voor I've Done It pop of deca-wave het meest
Nathalie Delon voor de hand. Deze dame,
de zuster) voor de die in mei nog voor televi-
r 1 tekst op I've Seen sie-opnamen naar Neder-
}Face Before. Afgezien jand komt, verdient met
wat schamele eigen deze plaat door te breken,
li ties deed Grace Jo- TvR
Little
jprs
7/or It
Jrysalis)
vijl Belfast na het over-
van IRA -acti visten
Sands en Francis
es momenteel meer
\eeft van een kruitvat
van woonagglomeratie,
'jven we over de nieu-
Ipee van een van de
ft militante new wave-
•n uit het door twee-
geteisterde Noord Ier-
tiff Little Fingers uit bezwaar, vind ik, want als
er één groep in staat moet
Burns, Henry Cluney, worden geacht met ongeme-
IcCordie en jim Reiïly ne felheid een grote groep
de „produkten" van een jongeren te bereiken, dan
tie die is opgegroeid zijn het SLF wel.
dreiging van Hun muziek doet op Go For
eld. Met muziek hebben It het meeste denken aan
ltijd vorm gegeven aan London Calling van The
afkeer over de leefsitu- Clash. De plaat heeft dezelf-
in Ulster, maar niet de „impact", felheid, sound
partij gekozen. Hoewel en opzet, maar mist zoals
„heet hangijzer"-onder- gezegd diepgang of „echt-
o fel wordt bekritiseerd heid" zo je wilt. Die diep
st viertal ook duidelijk gang was wel te vinden op
ing neemt tegen racis- eerdere elpees als In flam-
en fascisme komt het mable Material en Nobody's
wat vreemd over dat Heroes, maar klonk toen
over hun frustratie wat ongecontroleerd. Daar-
jie niet meer dan wat om komt het wat flagrant
)lijvend van zich afbij- over dat Stiff Little Fingers,
Reden daarvan is waar- nu zij met Go For It hun
ijnlijk de afkomst van de meest ideale muziekvorm
tleverancier Gordon bereikt hebben, tegelijker-
Wie, een Engelse journa- tijd verstek laten gaan met
die tot voor kort zijn teksten. Jammer, want de
d verdiende bij een van elpee heeft verder alles in
meest beruchte 'pulp- zich (hitsingles: Roots, Radi-
Men in Engeland. Gor- cals, Rockers Reggae'en
Kicking Up A Racket) om
een van de meest memora
bele platen van 1981 te wor
den.
AvdM
van
heeft waarschijnlijk
natuurlijke bindingen
de Ierse religie en
rijft er dus maar geen
iten over. Een duidelijk
men i* Intuition (Chrysalis)
Engelse funk-formatie aanvankelijk in eigen be-
x mag zich momenteeel heer uitgebrachte You're
verband met hun single Lying bewezen de twee ei-
uition ook in ons land op genzinnige geestelijke va-
redelijke belangstelling ders van dit gezelschap fun-
ieugen. Toch is dit na kers (zanger David Grant
And Shine en You're en bassist Skitch) zoals ge-
ig alweer hun derde zegd hun marktwaarde en
single. Met het laatstge- een contract was toen snel
getekend. De eerste elpee
die nu is verschenen, werd
genoemd naar hun hit in
wording, het kieqe disco
theken werkje Intuition. Het
tmde nummer debuteer
de heren van Linx vo-
jaar en maakten daar-
)eze£e op het Britse eiland
vliegende start door li
recta naar de eerste is een uitermate merkwaar-
ats van de disco-charts te dig langspeler geworden
waarop Linx afwisselend
'eten. Echter niet nadat
tijdens audities bij diver-
pla tenmaa tschappijen
een weinig zachtzin-
aan, e wijze tegen de lamp
ha. ren gelopen. Met het
pen
veel indruk maakt met ui
termate geraffineerde en
dansbare tracks als You're
Lying en Throw Away The
Key, dan wel een treurige
compositie-armoede ten
toonspreidt met het melige
Count On Me en de zesde-
rangs Commodores-ballad
als There's Love (een abso
luut dieptepunt). Al met al
blijkt Intuition een allesbe
halve trefzekere binnenko
mer te zijn. Op de sterkste
momenten (en die zijn er op
dit debuut te weinig) levert
Linx wel het bewijs dat het
in staat geacht moet worden
om een beetje disco op zijn
kop te zetten.
N.M.
cuius tan Borgeijk
Ooyvaer-dte
Het heeft een beetje weg van ,Jiineinlnterpre-
tieren", maar het zou niet to gek zijn als de
hoestekening van de plaat „Duo Improvisa
tions" van Gilius van Bergeyk en Lue Hout
kamp niet alleen om esthetische redenen was
gekozen. Op die platencover staat een rotste
kening uit het Stenen Tijdperk afkomstig uit
het Noorse Lelkness: Een aantal in hele sim
pele door elkaar lopende lijnen neergezette
dieren. Een walvis, een aantal rendieren en
misschien nog een bison op de achtergrond.
Ne^rgekrast in simpele open structuren die
veel te raden geven maar toch exact aange
ven wat de maker heeft gewild. De tekening
lijkt een soort metafoor voor de muziek die
beide Haagse musici op de net uitgekomen
plaat laten horen: Improvisaties op een aan
tal rietinstrumenten en piano. Schetsmatig,
soms met de scherp bewegende naald van een
seismograaf neergezet, soms bot, soms kin
derlijk onschuldig en humoristisch. Je her
kent patronen, maar die worden even snel
weer losgelaten en muzikaal uitgelachen. Af
en toe in een volière van piepgeluiden, soms
als een action painting in muziek.
Gilius van Bergeyk en Luc Houtkamp zijn
twee figuren uit het Haagse wereldje van de
geïmproviseerde moderne jazz. Een klein
wereldje van vooral op het Koninklijk Con
servatorium geschoolde muzikanten die in een
aantal formaties optreden met namen als o.a.
Gilius' Haagsche Hofje, Hommage (half Bel
gisch), het Klaas Hekman Trio en, groepen
met en rond hoornist Richard Anijs. Een aan
tal muzikanten dat kritisch dan wel informa
tief over het algemeen te weinig aandacht
krijgt, en dat ook wat concerten betreft maar
met mondjesmaat bedeeld is. Al zijn heel wat
vooraanstaande Nederlandse mainstream- en
moderne jazzmuzikanten uit Den Haag af
komstig, de stad zelf blijft toch voornamelijk
een burcht van Dixieland (op welke stijl niets
tegen is). Modernismes zijn een beetje wezens
vreemd voor Den Haag dat nog steeds de stad
is waar je tegen tikt en die dan zingt (Achter
berg). Maar de moderne jazz, of noem het de
actuele geïmproviseerde muziek, zingt niet
meer. Die doet van alles. Schreeuwen, blèren,
gillen en soms oorstrelend musiceren. Die ge
bruikte noten die niet bestaan, laat saxofoons
klepperen, citeert, parodieert en lijkt bijna
een uitweg uit het bestaande instrumentarium
te zoeken. Een saxofoonsolo van Luc Hout
kamp lijkt soms een worsteling van het geluid
met het instrument om eindelijk uit het sy
steem van adem, kleppen en hoorn bevrijd te
worden.
Platenlabel
Vandaar dat die musici in Den Haag een Ooy-
vaer-stiebting oprichtten, die inmiddels al eni
ge festivalletjes organiseerde in samenwer
king met het Theater aan de Haven en de
Nieuwe Komedie, en een klein eigen platenla
bel heeft, Ooyevaer-disk. Alles op beperkte
schaal. Want toen er op een gegeven ogenblik
een beetje geld beschikbaar was voor het or
ganiseren van festivals, kwam organisator Gi
lius van Bergeyk tot de ontdekking dat het zo
weinig was dat het er beter meteen in een
klap „tegenaan" gesmeten kon worden om de
stichting en zijn doelstellingen op enig niveau
te presenteren. De platen van Ooyevaer-disk
komen dan ook druppelsgewijze uit: Zo
verscheen o.a. eind '79 de plaat „Gilius' Haag
sche Hofje Live in het Theater aan de Haven",
kwam begin dit jaar het 45-toerenplaatje van
de groep Hommage uit (onder dezelfde titel)
en is 2 mei j.l. de improvisatie-elpee van Luc
Houtkamp en Van Bergeyk verschenen. Ge
luidstechnisch goed verzorgd, opgenomen
eind december vorig jaar op het Haags Con
servatorium door Erik Sikkema, geremasterd
door Arnold Mühren (hé) in Volendam. De
nummers lopen bijna in elkaar over, dragen
uiterst merkwaardige titels en als de term niet
teveel vast zat aan een periode uit de schilder
kunst zou je de muziek bijna „póintillistisch"
kunnen noemen. Humor speelt er een grote
rol in.
Ei ei
Het nummer „Op reis" is niet alleen het lang
ste van de plaat (ruim tien minutenmaar is
tevens tekenend voor het werk van Van Berg
eyk en Houtkamp. Een soort ontdekkingsreis
door geluidenland, met Van Bergeyk bij wie je
steeds structuren ontdekt en Houtkamp die er
agressief of speels versieringen aan toevoegt.
Het begint met een sterk ritmisch thema op de
piano dat vrolijk-komisch aandoet, Luc Hout
kamp gebruikt z'n stem om een geknepen „ei,
ei" te laten horen, dan ziin er opeens wat
evergreen-ach tige akkoorden op de piano,
Van Bergeyk brengt enkele dissonanten in, en
het notenbeeld verschuift. Aan de piano zal
hij verder een komisch aandoende klassieke
triller gebruiken, opeens in een soort romanti
sche liedbegeleiding verzeild raken, terwijl
Houtkamp dan weer ijl dunne tonen op de
tenorsax blaast, of na een waterval van borre
lende geluiden uiteindelijk uitbarst in schorre,
gekwelde, afgeknepen solo. Dan zit je met de
piano weer in een doodgemoedereerd ritme-
schemaatje dat leidt naar een frivool dertiger
jaren vaudeville-wijsje. De tenorsax van Hout
kamp protesteert als het ware. praat er dwars
tegen in, en rammelend en bonkend, sprin
gend over de toetsen gaat Van Bergeyk ten
slotte naar „uit".
Janboel
Wat ik hoop dat er zal gebeuren zei bandlei
der en componist Quincy Jones in 1976 „is dat
klassieke muzikanten beter geïnformeerd
worden over wat er in de jazz gebeurt. Zodat
ze een poging kunnen doen beide elementen
samen te brengen en beide technieken te ge
bruiken. Om zo tot beter uitgeruste orkesten
te komen. Hedendaagse „klassieke" componis
ten luisteren naar jazz en ik weet zeker dat
een knul die viool studeert en met Bartok be
zig is, zich bewust zal zijn wat jazz wil zeg
gen". De Nederlandse conservatoria doen er
pogingen toe, jazzpianist Frans Eisen pionier
de bijvoorbeeld als docent aan conservatoria,
en in het geval van Gilius van Bergeyk en
consorten is er duidelijk van een eigen meng
sel sprake. Be-bop, actuele geïmproviseerde
muziek, lichte en klassieke muziek lopen in
een bewuste janboel door elkaar heen. Van
Bergeyk. die trouwens zelf docent is aan het
Haags Koninklijk Conservatorium, heeft bij
Willem Breuker gespeeld - evenals hoornist
Richard Anijs - en die invloed is merkbaar.
Zijn verschillende technieken kan je zelfs aan
de improvisatie-plaat afluisteren. Z'n Viet-
nam-lied" heeft een sterke melodie, bijna
somber en statig, maar op altsax improvise
rend in „A day at the zoo" is hij bijna een mu
zikale clown zoals het vroegere variété die
kende: Dieren en dialogen nabootsend op z'n
instrument. Als componist heeft hij electroni-
sche en elctro-instrumentale muziek gemaakt,
theatermuziek voor o.a. de Nieuwe Komedie
(en die schijnt op de eerstvolgende Ooyvaer-
disk te komen) en op de plaat „Live in het
Theater aan de Haven" staan wat dat betreft
verrassend uiteenlopende stukken als ..La
wrence of Arabia'-' met een kwetterend en
semble dat uitkomt tegen een strenge ritme
sectie, drone-achtig aangehouden akkoorden
en Oosterse toonvallen, en „May good luck
and fortune stay", een bijna sentimenteel stuk
openend met een trombone boven een zwoel
sluitend klankbeeld van blazers. Die plaat telt
trouwens ook een Scott Joplin-stuk. de „Chry
santhemum-rag". tegelijk subtiel eh ironisch
gearrangeerd door J. Buurman, en Ellingtons
„Mood Indigo", mooi doorzichtig geblazen als
gold het een oude opname van Duke 's Cotton
Club Orchestra. Zo kunnen stijlen en discipli
nes door en naast elkaar hand in hand gaan
Hommage
Hagenaar Luc Houtkamp speelt ook bariton-
sax in het ensemble „Hommage", en dat is tij
dens het aanstaande Northsea Jazz Festival te
horen. Een Belgisch-Nederlandse groep mei
de aparte bezetting van vier saxen. Andre
Goudbeek, Michel Mast. John Ruocco en
Houtkamp zelf. Hun 45-toeren eepeetje telt
twee nummers Zoo Zoo" een frenetiek stuk.
dat wat ondoorzichtig wordt en waarin de
stemmen het opnemen tegen de saxen, en „Un
hollandais" een erg gek stuk dat soms klinkt
als een vrolijke boerenkapel, dan weer als een
dubbelmannenkwartet en dat als een wekker
afloopt. Wat eigenlijk het hele Haagse geïm
proviseerde muziekwereldje geldt: Al die mu-
ziek is op een interessante manier in bewe
ging, maar hoeveel herkenning er in mogelijk
is, het gevoel blijft dat de vorm nog niet ge
vonden is. Dat er teveel al dan niet grappig
gezocht-wordt en dat allerhande citaatjes een
eigen emotioneel-muzikale onzekerheid moe
ten dekken. Pure opwinding kan hun muziek
nog niet teweeg brengén, het blijft een te in
tellectualistisch zoeken.
Wat dat betreft geldt bassist Percy Heaths uit
spraak over de eerste keer dat hij met Ornette
Coleman speelde voor hen zowel als voor het
publiek dat nog moeite heeft met hun muziek:
,,'T klonk vreemd, maar 't had een goed ge
voel, 't voelde fris aan. Ik zeg niet dat ik 't
begreep, maar het was spannend. En dat is dé-
eerste kwaliteit die jazz moet hebben.
BERT JANSMA
The Pretenders komen niet
naar Pinkpop. De Engelsei
groep heeft afgezegd omdat ze.
momenteel druk bezig is aan
de tweede elpee. Deze plaat
moet voor een bepaalde datum
af zijn. Het is de eerste keer in
de geschiedenis van het festi
val dat een groep het laat af
weten.
Organisator Jan Smeets heeft
als vervangende groep UB 40
op zijn lijstje staan. Of die
groep ook werkelijk optreedt,
is echter nog niet zeker, omdat
de laatste dagen zeer veel
bands zich voor het festival
hebben aangeboden. Ondertus
sen bekijkt bureau Pinkpop
welke gerechtelijke stappen ze
tegen The Pretenders, die con
tractbreuk pleegden, kan on
dernemen.
Herman Brood werkt in de
Sound^Push -Studio met zijn
groep (waarmee hij alweer
drie maanden intensief samen
werkt) aan drie nieuwe num
mers, die nog voor deze zomer
op single moeten uitkomen.
Opmerkelijk feit is de produ
cer, die hij heeft aangetrok
ken. Dat is namelijk Rinus
Gerritsen van The Golden
Earring.
Ian Hunter heeft een nieuwe
elpee Short Back 'n' Sides.
De plaat werd in New York en
Londen opgenomen en komt
begin juli uit Medewerking
verleent natuurlijk compag
non Mick Ronson. Ook Clash-
man Mick Jones leverde ech
ter een belangrijke bijdrage.
Clash-invloeden zijn waar
neembaar, maar werden su
bliem in het Ian Hunter-pa-
troon ingepast.
Elton John's nieuwe single
Nobody Wins is van oorsprong
een Frans liedje, maar dat wist
je natuurlijk al. Wat je mis
schien niet weet is dat deze ge
heide hit ook voorkomt op El
ton's nieuwe elpee The Fox.
datum is, eind mei... Ga alvast
maar sparen want muzikaal is
het een van de meest interes
sante albums van dit jaar.
Hans Van Hemert heeft na
het uiteengaan van Luv een
nieuw paradepaardje. Het zijn
twee dames (één ervan is Dee
Dee) en twee heren, die zich
zelf Vulcano noemen. Volgen
de week verschijnt de eerste
single Shut Up And Boogie.
Peter Koele wijn timmert als
artiest weer een beetje aan de
weg. Met zijn Rockets gaf hij
onlangs een concert dat voor
het nageslacht bewaard is ge
bleven, dankzij Phonogram
De live-elpee komt eind mei
uit. Vooraf wordt een single
uitgebracht met de oer-Neder-
Op die plaat moeten we echter landse titel: Klap maar in je
nog even wachten. De release- handen.
De luit die In een ont
wikkeling van lang vóór
onze jaartelling meerma
len dreigde onder te
gaan, zal stellig overle
ven. Dat komt doordat
er voor dit weinig ex
pansieve, voor de intimi
teit van kleine huise
lijke ruimten bestemde
speeltuig zulke waarlijk
grote muziek is gecom
poneerd. Mèt bet instru
ment dreigde die muziek
tussen het midden van
de achttiende en het be
gin van de twintigste
eeuw aan de vergetel
heid te worden prijsge-
Sren. Toen begon heel
ngzaam de herontdek
king maar een echte her
leving kon pas doorzet
ten nadat een paar gene
raties instrumentbou
wers en spelers zich op
nieuw over de luit had
den ontfermd.
De oude Grieken en Ro
meinen vonden het instru
ment over het algemeen
barbaars en hadden er niet
veel mee op. In de Arabi
sche wereld echter, waar
de luit mogelijk in het
oude Babylonië werd ge
boren, speelde het een gro
te rol. Aangenomen wordt
dat het vandaar door de
Moren zowel naar het ver
re Oosten (China en Ja
pan) als naar het Westen
(Spanje en Sicilië) werd
verspreid. Natuurlijk on
derging het daarbij allerlei
gedaanteverwisselingen en
met de vele varianten van
het instrument wisselde
ook de speeltechniek; met
en zonder plectrum.
In liet begin van de vijf
tiende eeuw heeft een Ne
derlander de eerste be
schrijvingen en construc
tietekeningen van de toen
malige Europese luit ver
strekt. In een latijnse ver
handeling van de genees
heer-astroloog Henri Ar-
naut van Zwolle (die later
in dienst kwam bij Philips
de Goede en Lode wijk XI)
worden maten opgegeven
die kloppen met de luit die
voorkomt op Memlincs
drieluik van Christus. De
klankkast had de Oosterse
peervorm verloren en de
voor onze streken type
rende amandelvorm aan
genomen. Er was één
klankgat met een fraai ge
sneden rozet, er waren zes
snaren en de met een
scherpe hoek omgebogen
kraag had stemschroeven.
Over de toets liepen
dwarsstaafjes van darms
naren voor de juiste plaat
sing van de vingers van de
linkerhand.
Eveneens in de eerste ja
ren van de vijftiende eeuw
opereerde in Italië Pietro-
bono de Burzellis, vermoe
delijk de eerste grote Eu
ropese luitvirtuoos. Zijn
broodheer, de hertog van
Ferrara, leende hem aan
Italiaanse en buitenlandse
hoven uit Van zijn instru
mentaal talent - waarvan
de roem zich over het ge
hele Westen verbreidde -
kan men nog enigszins een
indruk krijgen uit de eer
ste gedrukte luitboeken.
Gedurende de gehele vijf
tiende eeuw bleef het luit
spel in andere landen
trouwens schatplichtig aan
dat van Italië, maar rond
1600 openbaarde zich in
Engeland een formidabel
scheppend en herschep
pend talent, dat na om
zwervingen op het Euro
pese vasteland de verwor
venheden van de renais
sancistische luitmuziek
meesterlijk vermocht sa
men te vatten. Helaas
heeft John Dowland die al
in 1626 stierf, uit vrees
voor diefstal en naëperij
zijn grandioze fantasieën
en zijn rijk versierde be
werkingen van bestaande
muziek niet zelf geno
teerd. Nooit zullen wij we
ten of zijn vertolkingen
van eigen werk niet nog
grootser waren dan de af
schriften die bewaard ble
ven. In elk geval wordt
zijn muziek aan de hand
van nieuwe uitgaven en
opnamen de laatste jaren
terecht weer zeer hoog
aangeslagen.
Geen wonder dus dat
L 'Oiseau-Lyre (een Decca-
label) alle aan Dowland
toegeschreven luitmuziek
op vijf platen in een goed
gedocumenteerde box (D
187 D 5) wilde verenigen.
Jammer genoeg liet men
de uitvoering niet over
aan een of twee van de
best gekwalificeerde lui te-
nisten maar wees men er
vijf aan, die elk een plaat
voor hun rekening namen.
Door stijl- en kwaliteits
verschillen wordt nu de
aandacht van de muziek
zelf nogal afgeleid. Waren
alleen Bailes en/of Rooley
aan het werk gezet, dan
had het object een nog ho
gere standaard gekregen,
al moeten we ook nu
dankbaar zijn voor dit
verzamelde werk.
Het logische vervolg daar
op is een Harlekijn-Phi-
lips-box (6768 145) waarin
drie platen met een grote
en vermoedelijk represen
tatieve keus uit de luitmu
ziek van Silvius Leopold
Wiess, die een jaar jonger
was dan zijn .vriend Jo-
hann Sebastian Bach maar
die als een door heel Euro
pa reizend en hoog betaald
luitvirtuoos doorgaans
meer naar waarde werd
geschat dan de Thomas-
kantor in Leipzig. De luit
muziek van Weiss, met
name zijn partitas en sui
tes, zijn niet alleen naar
hun structuur maar ook
naar hyn kwaliteit verge
lijkbaar met de klavecim
belsuites van Bach. Dat dit
niet overdreven is, kunt u
horen in de even exacte
als gedreven vertolkingen
van de Japanner Toyohiko
Satoh die al verscheidene
jaren in ons land woont en
als docent verbonden is
aan het Haagse conserva
torium. Hij bespeelt een
prachtige 13-korige baro-
kluit, het enige instrument
waarop Weiss tot zijn
recht kan komen.
Deze twee moeilijk te
overschatten verzamelin
gen luitmuziek uit het be
gin van de 17de en het be
gin van de 18de eeuw
kunnen meer doen dan de
toegewijde luisteraar lang
en veel luistergenot ver
schaffen. Zij kunnen ook
hedendaagse componisten
inspireren de mogelijkhe
den van de luit te gebrui
ken om hun eigen geda-
chen- en gevoelswereld tot
uitdrukken te brengen.
Dan pas krijgt de luit een
echte overlevingskans.
JOHN KASANDER
