jerstelt
angzaam
an schok
i
Washington en
Pretoria op
een lijn
inzake Namibië
Rakettencrisis
Israël -Syrië
verscherpt zich
•estaan
^elgischflfTjl
binet
aan een
jden draadje
Psychiater door Yorkshire Ripper om tuin geleid
tDER AANSLAG IN HONGERSTAKING
;0.
anfc
12% LENING 1981
1985X1988
[TENLAND
LEIDSE COÜfeANT
VRDDAG15 MO 1981 PAGINA 13
JS EEN BEETJE EIGENDOM
[ALLE ITALIANEN
idsl
i.
inenstai
Overlei
00 uur
Neda
|üf 1111111
Ook bij de Klaagmuur in Jeruzalem werd gisteren voor de paus gebeden.
(Van onze correspondent
Cees Manders)
Al vijf maanden lang wordt in
emelli-ziekenhuis, waar de paus mo
ei verblijft, een kleine afdeling voor
n gereedheid gehouden. Deze maatre-
im het Vaticaan in samenspraak met
iliaanse ministerie van binnenlandse
dat verantwoordelijk is voor de vei-
van de paus. Het Vaticaan heeft het
:voel gehad dat het leven van de paus
liep, maar over het hoe en wanneer
men vanzelfsprekend in het
is kan voorlopig nog geen gebruik van
eciale afdeling maken. Daar is zijn toe-
nog veel te ernstig voor. Volgens het
van de specialisten die hem behandelen,
op zijn minst twee dagen duren voordat
met zekerheid gezegd kan worden dat de paus
geheel buiten gevaar is.
Het Gemelli-ziekenhuis ligt op enige afstand
van het centrum in het noordoostelijke deel
van Rome. Het maakt deel uit van een groot
universiteitscomplex, dat van de Katholieke
Universiteit van het H. Hart. Het complex is
betrekkelijk nieuw en in Rome, waar de ge
zondheidszorg zich niet in ieders waardering
kan verheugen, heeft het een uitstekende repu
tatie.
De paus ligt momenteel in het reanimatie-cen-
trum op de tweede verdieping van het zieken
huis. Een etage hoger lopen journalisten, stu
denten en verpleegsters door elkaar heen. De
weg naar beneden is afgegrendeld door de poli
tie, met de zware mitra, standaard-uitrusting
van de Romeinse carabinieri op de buik.
In en rond het anders zo rustige ziekenhuis is
het momenteel een heksenketel. Er bestaat on
der de vele aanwezige journalisten een duide
lijk behoefte aan meer en betere informatie
over de toestand van de paus. De medische bul
letins zijn zeer wetenschappelijk en worden
door eenieder op eigen wijze vertaald en uitge
legd. Verder rijden politici af en aan, omstuwd
door zenuwachtige politie in burger. Sandro
Pertini, de 82-jarige president van de republiek,
is al twee keer op bezoek geweest. Hij zegt dat
de paus hem de eerste keer al heeft bedankt
voor het geweldige medeleven dat het hele Ita
liaanse volk toont. Premier Forlani heeft ook
een bezoek aan het ziekenhuis gebracht, maar
hij is niet tot de paus doorgedrongen. Ministers
en hoge Vaticaanse geestelijken geven acte de
présence. Bloemen worden aangevoerd en ver
dwijnen achter de zwaarbewaakte deuren.
Bezorgdheid over de gezondheid van de paus,
de onderschatting van de ernst van zijn ver
wondingen, is in alle Italiaanse kranten, die
nog bol staan van de gebeurtenissen, te lezen.
Een van de dagbladen liet pagina-breed weten:
„De paus moet leven".
Buiten het ziekenhuiscomplex herstelt Italië
zich langzaam van de enorme klap van woens
dagavond. Want niet alleen de paus, maar heel
het land werd getroffen; Johannes Paulus II is
namelijk een beetje eigendom van alle Italia
nen.
Op de plaats van de aanslag, het St. Pieters
plein, waar in de nacht van woensdag op don
derdag nog honderden mensen de hele nacht in
dekens gehuld hebben gewaakt bij de plek
waar paus Woytila werd geveld, is het rustig
geworden. De krijtstrepen die de plek markeer
den waar de dader moet hebben gestaan en
waar de patroonhulzen zijn gevallen, zijn door
de regen van gisteren uitgewist...
De dader van de aanslag op
Johannes Paulus, de 23-jarige
Mehemet Ali Agca is gisteren of-
in staat van beschuldiging ge-
van poging tot moord op de paus
ee bij de aanslag gewonde Ameri-
ist vrouwen. Hij wordt ook be-
Idijd van onwettig vuurwapenbe-
vervalsing van identiteitsdocu-
posi-n>
ileid ge§eis probeert Interpol er achter te
hoe de Turk in het bezit is geko-
iiet aaran de revolver, die hij bij de aanslag
kte. Het wordt onwaarschijnlijk
dat hij dit Italië heeft kunnen bin-
jaar zijr engen, toen eerder deze maand met
'loeden artervlucht vanuit Spanje naar Ita-
°g- Ook vraagt men zich af wie hem
het ld heeft verschaft waarmee hij zijn
|izen kon maken.
Italiaanse kranten wordt er vanuit
dat aan de aanslag op het leven
19 odPaus een 'nternationa^e samenzwe-
'^n grondslag ligt. Volgens de Corrie-
a Sera is het wapen van Ali Agca
Bulgarije.
herm ir
Agca houdt tegenover de politie vol dat
hij geen medeplichtigen heeft en is inmid
dels in hongerstaking gegaan bij wijze van
protest tegen het ononderbroken kruis
verhoor.
Berichten dat de Turk voor zijn daad in
de Bondsrepubliek leefde en in Ulm met
een Duitse vrouw zou zijn getrouwd, kon
den gisteren door de Duitse autoriteiten,
zó meldt onze correspondent in Bonn,
Ami van Vree, niet worden bevestigd.
Al in oktober vorig jaar had het ministe
rie van Justitie in Bonn van Turkije een
verzoek tot uitlevering van Agca ontvan
gen in verband met de moord op de
hoofdredacteur van het Turkse blad „Mil-
liyet" waarvoor hij in '79 bij verstek ter
dood was veroordeeld. Ook toen al beston
den er vermoedens dat hij in de Bondsre-
fmbliek was ondergedoken en wel volgens
atere memo's van de Turkse ambassade
in Bonn, in Berlijn en in Bad Wurzbach.
Ondanks het feit dat de autoriteiten ont
kennen dat hen iets bekend is van de aan
wezigheid van Agca wijzen journalistieke
naspeuringen er toch duidelijk op dat de
man zich geruime tijd in de Bondsrepu
bliek moet hebben opgehouden. Met name
in Ulm komt men er duidelijk voor uit dat
hier een grote concentratie van Grijze
Wolven", de jeugdgroepering van de
Turkse nationaal-fascisten, actief is zon
der dat men daar veel tegen kan onderne
men. De veronderstyelling bestaat dat
Agca daar lid van is geweest. Hier is ook
vorig jaar een Turkse winkelier (en voor
malig partijlid) vermoord door een onbe
kende die hem vlak voor de aanslag had
gevraagd: „Kent U Mehemet Ali Agca
Turkse kranten in Duitsland en andere
informatiebronnen hebben ook meer dan
eens melding gemaakt van de aanwezig
heid van de terrorist Agca in de Bondsre
publiek. Na de aanslag op de paus was uit
Turkije het verwijt te horen dat men in
West-Europa en met name in de Bondsre
publiek veel te laks optreedt tegen extre
mistische groeperingen van Turken en
dat er in West-Duitsland veel te weinig
bereidheid bestaat om met de Turkse au
toriteiten samen te werken waar het om
de bestrijding van het extremisme gaat.
Poolse primaat bidt voor
paus vanaf ziekbed
WARSCHAU De primaat van Polen, aartbisschop Stefan
Wyszynski, heeft gisten de aanslag op de paus een aanval
op de hoogste waarden van de wereld genoemd. De op ge
luidsband opgenomen woorden van de bisschop, die al een
maand ernstig ziek is, waren via de luidsprekers in de tjok
volle Sint Johannes-kathedraal van Warschau te horen.
De rooms-katholieke Polen hebben gisteren massaal gebeden
voor de paus en de aartsbisschop. De toestand van de Poolse
aartsbisschop is de laatste tijd ernstig verslechterd. Wyszynski
heeft tijdens de ontwikkelingen in Polen een belangrijke, zij het
gematige rol gespeeld bij het tot stand komen van de vrije vak
bond Solidariteit. De leider van deze vakbond, Lech Walesa die
momenteel een reis door Japan maakt, barstte in tranen uit toen
hem het nieuws van de aanslag bereikte. „Niets weegt zwaarder
voor ons dan het leven van onze grote landgenoot, vader en
broeder" aldus Walesa.
„Mensen die de paus goed kennen weten dat hij beseft dat een
vader soms moet lijden voor zijn kinderen", aldus de bewogen
reactie van Dom Helder Camara, de bisschop van het Brazi
liaanse Recife.
WASHINGTON De Zuidafrikaanse minister van buiten
landse zaken Roelof Botha heeft gisteren in Washington na
een drie uur durend gesprek met zijn Amerikaanse collega
Alexander Haig verklaard veel heil te verwachten van het
Amerikaanse vredesvoorstel inzake Namibië.
Amerikaanse functionarissen zien in Botha's optimisme een eer-
sté" aanzet tot verbetering van de betrekkingen tussen Amerika
en Zuid-Afrika. De precieze inhoud van het gesprek is niet be
kend, maar aangenomen wordt dat het Amerikaanse plan voor
ziet in een grondwet voor Zuidwest-Afrika, waarin garanties
zijn opgenomen voor de blanken in de voormalige Duitse kolo
nie. Volgens eerdere plannen van de contactgroep voor Nami
bië, waarin naast de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Cana
da, Frankrijk en West-Duitsland zitting hebben, moet zo'n
grondwet worden opgesteld, voordat verkiezingen worden ge
houden en de Zuidafrikaanse troepen zich terugtrekken. Deze
strategie werd eerder afgewezen door de Organisatie van Afri
kaanse Eenheid en door de bevrijdingsbeweging van Namibië,
de Swapo. Die willen dat de Zuidafrikanen zich terugtrekken
voordat verkiezingen worden gehouden en over een grondwet
wordt gesproken.
JERUZALEM, DAMASCUS Het neerschieten van een
onbemand Israëlisch verkenningsvliegtuig door Syrische
luchtdoelraketten boven Libanon, gistermorgen, heeft naar
de mening van de Israëlische premier Begin de 'raketcrisis'
tussen Israël en Syrië verscherpt Het vliegtuig werd neer
geschoten door de Syriërs met behulp van de vorige maand
gestationeerde Russische SAM-raketten. Gistermiddag wer
den opnieuw SAM-raketten afgeschoten op Israëlische
straaljagers, maar die misten hun doel. De crisis wordt nog
vergroot door het feit dat de speciale Amerikaanse afgezant
Habib, die inmideels opnieuw naar Jeruzalem is afgereisd,
er niet in geslaagd is de Syrische president Assad te bewe
gen de raketten uit Libanon weg te halen.
Eegin noemde het neerschieten van het toestel een „zeer ernsti
ge ontwikkeling. Uit het gebeurde blijkt dat de SAM-raketten
een gevaar zijn voor onze nationale veiligheid". Begin zei dat
Israël het recht heeft boven Libanon verkenningsvluchten uit te
voeren en dat de Amerikaanse bemiddelaar Habib niet had
voorgesteld het aantal vluchten te verminderen, zoals in diplo
matieke kring was gesuggereerd. De socialistische oppositielei
der Shimon Perez viel hem daarin bij. „Syrië heeft Israël drie
maal aangevallen en door onze vluchten boven Libanon kunnen
wij van een eventuele aanval vroegtijdig op de hoogte zijn".
De Syrische staatsradio heeft na het vertrek van Habib Was
hington ervan beschuldigd Amerikaans-Syrische voorwaarden
aan Syrië op te leggen. Er werd aan toegevoegd dat Syrië zijn
standpunt inzake Libanon niet zal veranderen. „Het is Tel Aviv
en niet Damascus dat de crisis heeft veroorzaakt. Elk voorstel
om een botsing te vermijden moet gebaseerd zijn op het beteuge
len van van de Israëlische expansiedrift", aldus de Syrische ra
dio.
De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Alexander
Haig heeft gezegd dat de tijd voor het oplossen van de raketcri
sis opraakt. Hij sprak van een uiterst zorgelijke situatie. Inmid
dels is bekend geworden dat de Arabische landen enige tijd ge
leden hun betalingen voor de Syrische legermacht in Libanon
hebben stopgezet.
;ens: wellicht
daag
slagaanvraag
Eyskens
)°en
ISSï"
1-2930.
i
0-141L -
L8I* ing
onze correspondent
P Mare de Koninck)
JpEL De Belgische
Eyskens, een
Ie coalitie die nog
vijf weken bestaat,
aan een zijden draad-
TyP-premier Mark Eys-
""■^nspeelde gisteravond
Ik op de val van zijn
ng en de mogelijkheid
og vóór de zomer ver
worden gehouden.
Jelopen dagen heeft het
oemde kern-kabinet vrij-
onafgebroken maar
teloos vergaderd om een
te bereiken over twee
Omhangende strijdpunten
de Vlaamse en Waalse
rtijen: drie miljard
steun aan de failliete
staalindustrie en af-
de volledige automa-
W prijscompensatie,
avond had premier Eys-
- wat een laatste verzoe
king heette de vier
'oorzitters van de
en de Waalse socialis-
1 christen-democraten bij
VoM S
zich geroepen. Het overleg
bleef opnieuw zonder resul
taat, maar Eyskens zei na af
loop dat hij het vandaag toch
nog een „allerlaatste" keer wil
proberen. „Als het dan niet
lukt ga ik naar de Koning, die
moet beslissen of het kabinet
ontslag krijgt en het parlement
wordt ontbonden", aldus de
uiterst geprikkelde eerste mi
nister.
Als het kabinet Eyskens valt.
kunnen vervroegde verkiezin
gen plaatshebben op 21 of 28
juni. De algemene verwach
ting is dat premier Eyskens
dan weer formateur zal wor
den en een coalitie van chris
ten-democraten met de libera
len wil proberen, indien die
tesamen een parlementaire
meerderheid halen. Het kabi
net Eyskens is het 33ste kabi
net na de Tweede Wereldoor
log. Regeringen zitten in Bel
gië, waar de voordurende
Vlaams-Waalse tegenstellin
gen geen politieke stabiliteit
toelaten, gemiddeld dus nog
geen 14 maanden.
(Van onze correspondent Roger Simons)
LONDEN Heeft Sonia Sutcliffe (30) als
model voor een schizofreen gediend voor
haar echtgenoot, de 34-jarige Peter William
Sutcliffe, beter bekend als de Yorkshire
Ripper? Dr. Hugo Milne, de psychiater uit
Bradford die woensdag getuigde voor de
verdediging van Sutcliffe, is gisteren aan
een indringend kruisverhoor onderworpen.
Onder druk van een van de openbare aan
klagers heeft hij toegegeven dat Sonia haar
man gemakkelijk tot voorbeeld gediend
kan hebben, toen hij tijdens het dokterson-
derzoek na zijn arrestatie in Sheffield liet
doorschemeren dat er iets scheelde in zijn
bovenkamer.
In 1972, toen ze aan schizofrenie leed, dacht So
nia Szurma, die sinds 1974 met Sutcliffe ge
trouwd is, dat ze de tweede Jezus Christus was.
Ze is nu genezen, maar in die tijd hoorde ze bo
venaardse stemmen. Haar man beweert derge
lijke stemmen ook gehoord te hebben toen hij
in 1967 grafdelver was en in de periode dat hij
in Noordengelse steden prostituée's en andere
vrouwen (dertien in totaal met bovendien ze
ven pogingen tot moord) om het leven bracht.
De advocaten die Sutcliffe aanklagen in naam
van de Britse koningin hebben de vaste over
tuiging van psychiater Milne, dat de beklaagde
volslagen gek is, ernstig aan het wankelen ge
bracht. Door rechter Boreham werd er evenwel
op gewezen dat uiteindelijk de jury, die bestaat
uit zes mannen en zes vrouwen, moet beslissen
of Sutcliffe toerekenbaar is.
Dr. Milne gaf toe, dat Sutcliffe tijdens zijn psy
chiatrisch onderzoek ferm gelogen had. Op de
vraag of hij om de tuin was geleid, antwoordde
de specialist: „Om het even welke psychiater of
dokter kan door zijn patiënten om de tuin ge
leid worden". Daar nam de aanklager geen vre
de mee. „Heeft hij u om de tuin geleid, dr. Mil
ne?", vroeg hij opnieuw, scherper dan de eerste
keer. „Mogelijk", antwoordde de psychiater,
„maar ik acht het onwaarschijnlijk".
Het kruisverhoor draaide rond de vragen: Be
schouwde Sutcliffe zich werkelijk als een man
met een goddelijke zending, een ongelukkig
slachtoffer van Gods wil? Of was hij een bere
kenende en beheerste vrouwenmoordenaar, die
sexuele bevrediging zocht in het doden van zijn
slachtoffers? Dr. Milne, die in zijn psychiatrisch
rapport het oordeel uitgesproken had, dat de
belangrijkste drijfveer van Sutcliffe's moorden
vermoedelijk piet van sexuele aard was, werd
door landsadvocaat Harry Ognyl gedwongen
die mening te herzien.
Deze aanklager nam van de tafel met bewijs
stukken liggen een grote, door Sutcliffe spe
ciaal aangescherpte schroevedraaier. Uit het of
ficiële politieverslag las de advocaat in de muis
stille gerechtszaal voor hoe de Ripper dit wa
pen gebruikt had om er op de meest brute wijze
het onderlichaam van een van zijn slachtoffers,
een 19-jarig meisje, mee te bewerken. Toen hij
dit gehoord had, gaf dr. Milne toe dat die aan
val van sexuele aard geweest moet zijn. In zijn
rapport had hij gezegd dat die verwondingen
bij toeval aangebracht waren, maar voor de
rechtbank verklaarde hij zich bereid dat oor
deel in te trekken.
De diagnose van dr. Milne in verband met Sut
cliffe's geestesgesteldheid werd door de openba
re aanklagers verder ondermijnd. Mr. Ognyl
verdedigde de stelling dat de Yorkshire Ripper
tijdens zijn gesprekken met de vier psychiaters
opzettelijk had gedaan alsof hij gek was, om la
ter door de rechtbank als niet helemaal toere
kenbaar beschouwd te worden en er op grond
daarvan met een lichtere straf af te komen.
Dr. Milne gaf toe dat iemand die telkens op
nieuw gaat moorden niet krankzinnig hoeft te
zijn om dat te kunnen doen. „Het is waar", zei
dr. Milne, „dat Peter William Sutcliffe hele
maal niet eruit ziet als een gek". Mr. Ognyl
maakte de psychiater er op attent, dat Sutclif
fe's familieleden of vrienden bij hem nooit te
kenen van krankzinnigheid waargenomen heb
ben. „De jury zal moeten uitmaken of Sutcliffe
mij heet beetgenomen", zo beëindigde dr. Milne
zijn getuigenis.
Leider Ripper-brigade naar Atlanta
LEEDS De Britse politiecommisaris Ro
nald Gregory, de man die vijf jaar lang de
jacht op de Yorkshire Ripper heeft geleid,
reist volgende week naar de Amerikaanse
stad Atlanta. Op verzoek van de Ameri
kaanse politie zal de 59-jarige Gregory assis
teren bij het opsporen van de moorde
naars) van de 27 zwarte kinderen.
Een gemeenteraadslid uit Bradford heeft
zich kritisch uitgelaten over Gregory's reis.
„Het duurde vijf jaar en dertien doden voor
de Ripper was opgepakt. Bovendien is dat
niet te danken aan Gregory's brigade, maar
aan een ander corps", aldus het raadslid.
Nederlander die muur ramde vrij
BERLIJN De 26-jarige
Evert Kooy uit Utrecht, die
woensdag in Berlijn door de
Muur reed en op Oostduits ge
bied belandde, is gisteren door
de Oostduitse overheid vrijge
laten. Hij is naar Utrecht ge
reisd. Dit is meegedeeld door
de Nederlandse abassade in
Oost-Berlijn. Kooy heeft
slechts lichte verwondingen
opgelopen. De totaal vernielde
auto is nog in Oost-Duitsland.
Volgens de ambassade is het
incident door de Oostduitsers
zonder moeilijkheden afge
wikkeld.
Twee leden Guardia Civil vermoord
BILBAO Bij een aanslag op een jeep van de Guardia Civil
door, naar de politie zegt, Baskische terroristen, zijn twee leden
van de Guardia Civil om het leven gekomen. Een derde inzit
tende raakte ernstig gewond en moest een operatie ondergaan.
De aanslag vond plaats toen de jeep een konvooi begeleidde dat
explosieven vervoerde even buiten de stad Lemona in Spaans
Baskenland. De jeep werd opgeblazen door een lading explosie
ven die langs de weg was geplaatst.
ADVERTENTIE.
STAAT DER NEDERLANDEN
bedrag open bedrag
koers de koers wordt na de inschrijving op 19 mei 1981
vastgesteld volgens het tendersysteem
rente jaarlijks op 15 juni
aflossing In 4 jaarlijkse termijnen van 15 juni 1985 af
inschrijving 19 mei a.s. van 9 tot 15 uur via banken en commissionairs
storting 18 juni 1981
prospectus kosteloos bij banken en commissionairs
Staking in
Poolse stad
WARSCHAU In de streek
van Bialystok in het oosten
van Polen, bestaat sinds
woensdag een stakingsparool.
Naar de Poolse radio berichtte,
heeft de plaatselijke afdeling
van de vrije vakcentrale Soli
dariteit naar dit wapen gegre
pen om ertegen te protesteren,
dat een gehandicapte begin
mei zonder enige reden door
politiemannen is afgeranseld.
De vakcentrale eist, dat tegen
de betrokken agenten straf
maatregelen getroffen worden.
Nadat het stakingsparool was
uitgegeven, werden twee poli
tiemannen die bij het incident
betrokken waren, geschorst.
Twee andere, die hadden toe
gekeken, zijn in functie geble
ven.
Solidariteit eist dat ook zij ge
schorst worden. Wordt hieraan
geen gehoor gegeven, dan
wordt op 19 mei in Bialystok
en omstreken gestaakt.
