og vier kerncentrales in België nodig
JAVO-landen houden zich
^fan groeipercentage (3pet)
KESan defensieuitgaven i
np
Ouders Hughes stonden
zoon trots af aan IRA
Toestel Israël
neergeschoten
(cffli:
oolse vri je boeren
~\fficieel erkend
31
verantwoordelijk voor acht moorden
Proces Yorkshire ripper
^ocureur twijfelt aan
aanzin van Sutcliffe
Harde woorden tussen
Begin en Van der Klaauw
syrië:
ÏTENLAND
LEIDSE COURANT/.
WOENSDAG 13 MEI 1981 PAGINA 13
IFIIM
p»
n onze correspondent Mare de Koninck)
SEL De gezamenlijke Belgische Elec-
jtsbedrijven verlangen van de regering
raming voor de bouw van nog vier kern-
ales, die binnen 15 jaar gereed moeten
laarmee zou het Belgische kernenergie-
uit elf centrales gaan bestaan.
atoomcentrales waartoe Belgie
jer al heeft besloten zijn er thans drie in
Ing. te weten twee in Doel aan de Schelde
Tihange aan de Maas. In dezelfde
jen zijn er twee nog in aanbouw en twee
voorbereiding.
•ns de electriciteitsbedrijven moet het ka
binet-Eyskens nog voor de zomervakantie al
vast beslissen over de bouw van tenminste twee
extra kerncentrales van elk 1300 MWatt, opdat
in 1991 (de bouwtijd is tien jaar) aan de electri-
citeitsbehoefte kan worden voldaan.
Alvorens te beslissen moet de regering volgens
afspraak een fundamenteel energiedebat met
het parlement aangaan. Zo'n debat - aan de
hand van de energienota van minister van Eco
nomische Zaken Claes - moest al twee jaar ge
leden zijn gehouden, maar het is als gevolg van
talrijke regeringswisselingen en gebrek aan
belangstelling bij publiek en politieke partijen
voor het kernenergie-vraagstuk telkens uitge
steld.
De nota Claes laat formeel nog altijd de vraag
open of Belgie voor kern- dan wel andere ener
gievormen zal kiezen Het parlement mag
daarover beslissen. Maar in de praktijk staat de
totstandkoming van tenminste zeven kerncen
trales vast, zonder dat de volksvertegenwoordi
ging er ooit een gedachtenwisseling aan heeft
gewijd.
De kerncentrales in Belgie zijn in privé-handen
(de particuliere electriciteitsmaatschappijen
EBES,Intercom en Unerg. Ook de controle op
de veiligheid geschiedt door een privé-onderne-
ming („Vincotte") van nucleaire deskundigen,
die betaald worden door de electriciteitsmaat
schappijen.
Volgens de regering en de direkties van de cen
trales is de veiligheid maximaal gewaarborgd,
maar de Verenigde Aktiegroepen Kern Stop
(VAKS) hebben al herhaaldelijk melding ge
maakt van bijna-ongelukken.
De geschatte behoefte aan nog vier kerncentra
les berust op een groeiverwachting van jaarlijks
4,4 procent voor de energieconsumptie en een
verminderde afhankelijkheid van olie als
grondstof voor de electriciteitsproduktie.
uOpstand Bolivia afgelopen
LA PAZ De bevelhebber van een Boliviaans eliteregi
ment parachutisten die het aftreden van president Luis
Garcia Meza had geëist, Emilio Lanza heeft zich gisteren
overgegeven omdat hij, naar zijn zeggen, geen bloed wilde
vergieten. De kolonel zal volgens het militaire strafrecht
worden berecht.
In verband met de staatsgreep is de vroegere Boliviaanse presi
dent Hugo Banzer naar Argentinië gevlucht. Een andere oud-
president, generaal Alberto Natusch Busch, is in La Paz gearres
teerd. Natush leidde in november 1979 een mislukte staatsgreep
en wordt beschouwd als een belangrijke tegenstander van het
bewind van Garcia Meza.
L De ministers van defen-
ran de vijftien NAVO-landen heb-
gisteren in Brussel besloten om de
[978 besliste 3 procentsnorm te
Ihaven. Dat betekent dat de Euro-
lidstaten zich verplichten, om hun
nsieuitgaven reëel met 3 pet te la-
;roeien.
inverwacht unanieme beslissing van
nisters is het gevolg van zware druk,
>efend door de Amerikaanse minis-
IVeinberger. Zijn stafleden schetsten
een geheime bijeenkomst een
somber beeld van de legeropbouw in het
Warschaupakt. Het Oostblok zou in staat
zijn een omvangrijke actie in Centraal-
Europa te ondernemen en vol te houden.
De Sovjet-Unie bezat in 1980 134 wapen
fabrieken, waar zoveel wapens worden
gefabriceerd, dat het land zich een om
vangrijke export kan veroorloven.
Minister De Geus verklaarde na de bij
eenkomst van gisteren, dat de Europese
partners inderdaad onder de indruk wa
ren gekomen van de mededelingen van
Weinbergers staf. De bewindsman stelde
dat „wij geen kerntaken kunnen afstoten
zonder de conventionele bewapening op
peil te brengen. En dat gaat heel veel kos
ten". Tijdens de bijeenkomst heeft minis
ter De Geus wel het voorbehoud gemaakt,
dat hij met zijn instemming geen volgend
kabinet zou kunnen binden.
De voorzitter van het militaire comité van
de NAVO, de Canadese admiraal Robert
Fall, voelt niets voor een bijdrage van de
Europese lidstaten aan een interventiele-
ger van de Amerikanen, dat overal ter
wereld in crisisgebieden zou kunnen op
treden. Hij ziet veel meer mogelijkheden
in incidentele hulp van Europese NAVO-
partners aan de VS in tijden van crisis.
utsc
irsch:
Plattel
leonge
er
UtSCHAU De administratieve rechtbank van
hau heeft gisteren de bond van vrije boeren
landssolidariteit", geregistreerd. Daarmee is
ongeveer 2,5 miljoen leden tellende bond juri-
ih erkend. Er was een speciale wet in het Poolse
lent gemaakt, om deze erkenning juridische
]k te maken.
deze registratie is een einde gekomen aan een maandenlan-
trijd van de vrije Poolse boeren, die zich gemanifesteerd
stakingen en bezettingen. Duizenden boeren, die zich
het gerechtsgebouw hadden verzameld, begroetten de
tondiging met oorverdovend gejuich.
vakbond van vrije boeren heeft nu dezelfde wettelijke status
de arbeidersvakbond Solidariteit, die op '10 november offi-
1 door een rechtbank in Warschau was geregistreerd,
hooggerechtshof had nog in februari de registratie van de
envakbond afgewezen, maar in maart kwam een akkoord
ttand, dat voorzag in een wettelijke regeling.
nak te
ties
afspi
>nd v;
ilopen.
(Van een onzer
verslaggevers)
AMSTERDAM
De Nederlandse
regering is voor
stander van een
bredere samen
werking met In
donesië. Dit heeft
minister De Ko
ning gezegd bij de
opening van de
conferentie van
de Inter-Gouver-
nementele Groep
inzake Indonesië
(IGGI), die giste
ren en vandaag in
Amsterdam is ge
houden.
De Koning pleitte
in zijn openingstoe
spraak voor sa
menwerking op
commercieel, tech
nisch, wetenschap
pelijk en cultureel
gebied. Nederland
is voorzitter van de
Nederland: meer
samenwerking
met Indonesië
groep, waarin een
aantal Westerse
landen en Japan
zitting hebben.
Amnesty Interna
tional, de interna
tionale organisatie
ter bescherming
van de mensen
rechten, heeft mi
nister De Koning
gevraagd op de
conferentie de
schending van de
mensenrechten in
Indonesië en Oost-
Timor ter sprake te
brengen. Amnesty
legt er de nadruk
op dat Nederland,
dat Indonesië al
158 miljoen gulden
steun heeft toege
zegd, de mensen
rechten een grote
rol laat spelen op
het terrein van de
ontwikkelingssa
menwerking.
isduizend huizen in Birma door brand verwoest
bij r
iNDALAY Een felle brand, die Volgens officiële cijfers, die gisteren zijn teriële schade groter,
werd aangewakkerd door een bekend gemaakt, hebben zeker vijf men-
itige wind, heeft in de nacht van sen het leven verloren. Minstens vijfen- De oorzaak van de brand was een explosie
idag op maandag in Mandalay, de dertigduizend mensen raakten dakloos, in een illegale bezinewinkel. De meeste
de grootste stad van Birma, meer ontheemden hebben onderdak gevonden
zesduizend woningen in de as ge- in de vele kloosters en tempels van Man-
De brandweer was het vuur pas Volgens andere cijfers is het aantal slacht- dalay, de stad waar vroeger de Birmaanse
volgende avond meester. offers echter veel hoger en is ook de ma- koningen woorden.
Kort na het bekend worden van het overlijden van IRA- gevangene Francis Hughes werden in de straten van
Belfast nieuwe barricades opgeworpen. In Belfast hebben de hele nacht onlusten gewoed.
correspondent Bert
Vel-
BELFAST Francis Hughes, een van
de negen kinderen van Paddy Joe en
Margaret Hughes, die hem trots aan de
IRA hebben afgestaan, stierf op de 59e
dag van zijn hongerstaking, op 27-jari-
ge leeftijd. Ofschoon hij voor één
moord is veroordeeld, wordt gezegd dat
hij er minstens acht op zijn geweten
heeft
Francis Hughes, huisschilder van beroep,
heeft zich binnen de republikeinse bewe
ging ontwikkeld tot een soort „Rode Pim
pernel", nadat hij na een dansavondje in
Tyrone door Britse soldaten werd afge
ranseld. Daarna, aldus vader Patrick
(Paddy) Joe, was zijn zoon erop uit om
wraak te nemen.
Francis Hughes begon zich te ontwikke
len tot een IRA-desperado, nadat hij met
twee metgezellen op Goede Vrijdag van
het jaar 1977 in een vuurgevecht twee po
litiemannen had doodgeschoten en er een
had verwond. Hij werd daarna gearres
teerd, maar later vrijgelaten, omdat er on
voldoende bewijzen waren.
Hughes werd in 1978 uiteindelijk gearres
teerd na een vuurgevecht met twee solda
ten van de Britse elite-afdeling Special
Air Services. Een van hen werd daarbij
gedood. Hughes werd ernstig gewond door
een schotwond die zijn linkerdij verbrij
zelde. Hij wist zich aanvankelijk verbor
gen te houden in de struiken. Tenslotte
werd hij, na de koudste nacht van het
jaar, gevonden door een politiehond die
zijn bloedspoor had gevolgd. Hughes werd
tot levenslang en een totaal van 69 jaar
aan bijkomende straffen veroordeeld.
Hoewel Hughes een week later dan Bobby
Sands aan zijn hongerstaking is begonnen,
heeft hij zijn actie zeven dagen korter uit
gehouden. Dit is het gevolg van de ver
wonding die hij bij het vuurgevecht met
de Britten had opgelopen. In de laatste da
gen van zijn leven had Francis Hughes
veel pijn. Zijn gezichtsvermogen liet hem
volledig in de steek; hij had last van dui
zelingen en hij kon zijn lievelingszus Do
lours vorige week al niet meer herken
nen. Volgens woordvoerders van de Sinn
Fein, de politieke vleugel van het voorlo
pige Iers-republikeinse leger, zou hij ern
stig hersenletsel hebben gehad. Hij zou
niet meer te redden zijn gerweest, ook al
had men tijdens het afgelopen weekeinde
besloten aan zijn aktie een eind te maken.
Hughes zal waarsachijnlijk een IRA-be-
grafenis krijgen in het dorp Bellaghy, in
het graafschap Londonderry.
Raymond McCreesh en Patsy O'Hara,
twee andere IR A-ge vangenen, voltooiden
gisteren de 52ste dag van hun hongersta
king. Zij naderen een onvermijdelijke
dood, tenzij de IRA besluit aan de honger-
campagne een eind te maken. Er is zon
dag in Andersonstown een strategie-be
spreking geweest van topfiguren van de
IRA, om harde akties te bespreken. Het
wordt echter verre van uitgesloten geacht
dat zij, mogelijk onder het mom van een
morele triomf, de akties zullen beëindi
gen.
„An Phoblacht" (Republikeins Nieuws),
het propagandablad van de Provisionele
IRA meldt dat Hughes bij tal van militaire
akties betrokken is geweest. Vermeld
wordt dat hij op een goede dag in een van
zijn vele schuilplaatsen op de sofa in para
militair tenue met revolver zijn eigen por
tret op de televisie zag, terwijl de politie
naar hem aan het zoeken was.
onze correspondent
Roger Simons)
NDEN Op de klei-
preekstoel", gereser-
"rd voor personen die
getuigen verhoord
Irden, ziet Peter Wil-
i Sutcliffe (34), alias
Yorkshire Ripper, er
'lstrekt niet uit als een
trktuig van God, dat
l de afgelopen vijf jaar
^geld door Jezus op-
epen werd om pros-
tuees te gaan vermoor-
ïhter Boreham heeft het de
n zes dames en zes he-
g eens extra duidelijk
t, wat hij van hen ver-
it Zij moet beslissen of
William Sutcliffe geeste-
abnormaal is; of die abnor-
iteit het gevolg is van een
tesziekte en of die zo groot
dat ze zijn toerekeningsvat-
irheid sterk verminderd zou
inen hebben.
rechter verzocht alle jury-
®n dit zorgvuldig te note-
Daarna begon het kruis-
rhoor van de verdachte. De
Ocureur-generaal Sir Mi-
?el Havers hield hem bijna
le uur op de rooster. In de
ormiddag had Sutcliffe op
Haringen van zijn advocaat,
"te* Armstrong Chadwin,
dat hij niet gek was en
1 hij nooit voorgewend had
krankzinnig te zijn.
Procureur-generaal Havers ge
bruikte die verklaring om de
Yorkshire Ripper sterk onder
druk te zetten. Hij beschuldig
de Sutcliffe van pogingen om
de rechtbank te bedriegen. „U
zegt hier dat U niet gek bent",
zei Havers, „maar toch hebt U
geprobeerd de dokters het te
gengestelde te doen geloven.
Waarom die tegenspraak?"
In het begin stond Sutcliffe er
met de mond vol tanden bij.
Het was hem aan te zien dat
die vraag hem sterk verveel
de. Maar hij loochende hard
nekkig, dat hij de rechtbank
om de tuin wilde leiden. Rech
ter Boreham mengde zich ge
regeld in dit kruisverhoor om
Sutcliffe uitleg te vragen. De
rechter wilde weten of hij van
al zijn 20 slachtoffers gedacht
had, dat ze prostituees waren.
Het antwoord van de beklaag
de klonk opnieuw bevesti
gend.
De rechter „U hebt een meisje
van 16 vermoord, vlak bij haar
huis. Het was een fatsoenlijk
meisje; ze woonde niet in een
rosse buurt. Waarom dacht u
dan dat het een prostituee
was?". Sutcliffe, hoog en mo
notoon: „De Stem zei het me
telkens".
Procureur-generaal Sir Mi
chael Havers trok die bewe
ring in twijfel. „U bent een ge
boren leugenaar", zei hij. „Een
van uw slachtoffers hebt u een
lang stuk hout in de vagina
gestopt. En dan komt u hier
vertellen, dat u niet sexueel
geprikkeld was?"
De procureur-generaal Sir Mi
chael Havers liet zich echter
niet bij de neus nemen. „De
dokters mogen voor mijn part
geloven dat u gek bent, Sut
cliffe", zei hij, „maar ik ant
woord daarop: maak dat de
kat maar wijs".
De procureur-generaal herin
nerde aan Sutcliffe's moord op
Josephine Whitaker (19), in
april 1979, op nog geen 300
meter van haar woning in het
Noordengelse Halifax. Miss
Whitaker werkte als employee
op het plaatselijke kantoor van
een nationaal bouwfonds. Sut
cliffe gaf toe, dat hij haar op
zettelijk aangeklampt en met
haar gepraat had. Op een ge
geven moment vroeg hii haar
naar de kerktoren te kijken
om te zien hoe laat het was.
Om dit te kunnen doen, moest
ze zich omdraaien. Dat gaf'
Sutcliffe de gelegenheid om
haar met een hamer op het
hoofd te slaan. „Was dit geen
koel berekende sadistische
moord?", vroeg Havers drei
gend. De Yorkshire Ripper
knikte gedwee.
Hierna begon het medische ge
tuigenverhoor. De eerste ge
tuige, dr.Hugo Milna, ver
klaarde er niet aan te twijfelen
dat Peter Willilam Sutcliffe,
alias de Yorkshire Ripper, een
paranoïde schizofreen is.
Het verhoor van deze psychia
ter wordt vandaag voortgezet
Weer lijk
in Atlanta
ATLANTA In een woon
wijk in het zuidoosten van At
lanta in Georgia is gisteren het
stoffelijk overschot gevonden
van de zevenentwintigste
zwarte jongen die in de laatste
21 maanden om het leven is
gebracht, zo heeft de politie
meegedeeld. De politie droeg
de zaak meteen over aan het
speciale onderdeel dat met het
tot dusver vruchteloze onder
zoek is belast.
JERUZALEM Na een
als „hard" aangeduid ge
sprek met de Israëlische
premier Menachem Be
gin heeft Van der
Klaauw gisteren boos
diens ambtswoning ver
laten. Begin heeft tij
dens dit gesprek het
Midden-Oostenbeleid
van de Europese Ge
meenschap aangevall-
len.
Tegenover journalisten ver*
klaarde Begin dat hij kritiek
had geleverd op de ontmoeting smeurd met het bloed
Van der Klaauw, de
zitter van de Europese minis
terraad, met Yasser Arafat, de
leider van de Palestijnse be
vrijdingsbeweging PLO. „Ik
heb hem gezegd dat hij een
hand heeft geschud die is be-
raëlische kinderen", aldus Be
gin.
Begin zou Van der Klaauw ge
vraagd hebben waar de EG
het recht vandaan haalt Israël
te vertellen hoe zij zich moet
verdedigen. Uit welingelichte
kringen is vernomen dat de Is
raëlische regering de indruk
heeft dat Van der Klaauw zelf
ook niet zoveel vertrouwen
heeft in zijn vredesmissie. Be
gin heeft overigens wel gewe
zen op de goede banden tussen
Israël en Nederland.
Giscard
beschuldigt
Chirac
De nieuw gekozen Franse
president Frangols Mitte-
rand, die op 24 mei zijn
nieuw ambt zal aanvaar
den, onderhoudt zich tij
dens een wandelingetje op
de Boulevard Saint Ger
main met een aantal oude
re Parijzenaars.
(Van
correspondent Jan Drummen)
PARIJS Als gevolg van de overwinning
van Francois Mitterrand is het tot een
scherp en openlijk conflict gekomen tussen
de aftredende president Giscard d'Estaing
en diens vroegere premier Jacques Chirac.
Deze had kort na het bekend worden van de
uitslag zich opgeworpen tot rechtse opposi
tieleider tegen Mitterrand en voor de twee
de beslissende ronde Giscard onvoldoende
gesteund. Daardoor zou Giscard dertig pro
cent van de gaullistische stemmen hebben
verloren. Nadat premier Barre al fel op het
gedrag van Chirac gereageerd had, was de
reactie van de aftredende president Giscard
d'Estaing zo mogelijk nog feller. Zonder
Chirac met name te noemen beschuldigde
hij de rechtse gaullist van „verraad met
voorbedachte rade".
Giscard liet weten dat hij, zodra hij officieel af
getreden is, op 24 mei, tegenover zijn aanhan
gers de te volgen politieke strategie uiteen zal
zetten. De partij van Giscard, de UDF, heeft in
middels al laten weten dat Giscard niet van
plan is zich verkiesbaar te stellen voor het par
lement. Mitterrand heeft laten weten geen ver
klaringen te zullen afleggen voordat hij offi
cieel tot president zal zijn geproclameerd.
Premier Thatcher en bondskanselier Schmidt
willen de nieuwe Franse president graag zo
snel mogelijk ontmoeten om een goede relatie
met hem op te bouwen. De reactie kwam na af
loop van het halfjaarlijkse Brits-Westduitse
overleg, dat gistei^n in Londen werd afgeslo
ten.
DAMASCUS, TEL AVIV Svrië heeft gisteravond gemeld
dat zijn strijdkrachten in Libanon een Israëlisch verken
ningsvliegtuig hebben neergeschoten. Het gebeurde volgens
een militaire woordvoerder in Damascus met een SAM-6 ra
ket van Russisch makelij. Het was de eerste keer dat Syrië
meldde dat de SAM-6 raketten daadwerkelijk door de Sy
riërs zijn ingezet
Eerder op de dag had Israël bevestigd dat Syrische luchdoelra-
ketten waren afgevuurd op Israëlische verkenningsvliegtuigen,
die een vlucht maakten boven de Bekaa-vallei, in de buurt van
de Syrisch-Libanese grens, maar in Tel Aviv werd daar aan toe
gevoegd dat „alle" Israëlische toestellen veilig op hun basis wa
ren teruggekeerd. Er zijn geen bijzonderheden bekend gemaakt
over het aantal vliegtuigen dat aan de verkenningsactie deel
nam. Syrië heeft Israël gisteren gewaarschuwd dat het land bij
een aanval op Syrië niet alleen te maken krijgt met de Arabi
sche landen, maar ook met de Sovjet-Unie. „Premier Begin moet
zich wel tweemaal bedenken voor hij te ver gaat in zijn dwaas
heid om Syrië aan te vallen", aldus de Syrische radio.
De Amerikaanse afgezant Philip Habib, die naar het Midden
Oosten is gekomen om de Syriërs te bewegen de SAM-raketten
terug te trekken, heeft gisteren overleg gevoerd met premier
Begin. Na het ovewrleg met de Israëlische premier werd niets
bekend gemaakt. Waarschijnlijk zal Habib vandaag naar Dams-
cus terugkeren. Minister Van der Klaauw heeft een boodschap
overgebracht van de Syrische president Assad waarin de Syri
sche president de verzekering zo j geven dat Syrië geen oórlog
met Lsraël wil.
