iö weekpuzzel door dr. Pluizer BRIDGEN medische rubriek SCHAKEN postzegels DENKSPORTEN/HOBBY oplossing uorige puzzel NR. 19 KETTINGPUZZEL immtrnt "mm ia m IA ia ÈJk ■Al S m è*mW LEIDSE COURANT ZATERDAG 9 MEI 1981 PAGINAVQ De prijswinnaars van puzzel 18 zijn: Mej. A.J. van den Hulst, Rijndijk 264, 2331 AM Leiden. A.A.J. Hoons, Hoge Rijndijk 29, 2381 AA Zoeterwoude. De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd. Van navolgende 64 lettergroen pen: AC AD AK AN AR AT BO BO CA CU DA DE DO DR EE EK EN ER ES ES ET GE GL GL IA IA ID IG IN IR JO JU KN LG LI MA NB NC ND NE NP NT OM OM OP OT OX PE RA RD RE RS RS SO TA TA TE TE Tl TO TR UI UI Wl kunnen 16 woorden van 8 letters van navolgende betekenis wor den verkregen. Van elk antwoord is de laatste letter gelijk aan de beginletter van het daaropvolgende woord, terwijl de eindletter van het laat ste antwoord gelijk is aan de be ginletter van het eerste woord. 1 militaire rang; 2 blaasinstrument; 3 eendrachtig; 4 valsaard, huichelaar; 5 meubelstuk; 6 kortstondige periode van slecht weer; 7 zonder verschil; 8 boom; 9 sierplant met fluwelige kelken; 10 stipt; 11 stoeltje zonder leuning; 12 onmiddellijk; 13 wettig bewijsschrift; 14 grote veeboerderij in Z.-Amerika; 15 in tegengestelde stand; 16 met tinglazuur bekleed aardewerk. Oplossingen onder vermelding van Puzzel 19 dienen uiterlijk woensdagmiddag in bezit te zijn van: Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden. lattie nder Moeilijk Een hele goede speler vindt In de bridgerubrieken .die in dag bladen verschijnen Slechts zel den iets van zijn gading. In het algemeen worden cjaarln ele mentaire en soms ,iets meer gevorderde techniekpn ten to nele gevoerd, omdat;een krant nu eenmaal geen leèrboek is, maar een medium dat door een veel groter aantal minder sterke spelers wordti gelezen, voor wie de verhalen',dan ook voor het merendeel «bestemd zijn, in de hoop belangstelling te wekken voor nadele bestu dering van het spel. Zo af en toe mag erevenwel ook wel iets voor de «experts verschijnen, op gevaa( af dat een aantal lezers de stof on verteerbaar zullen «achten. Toch valt dit meestal nogal mee. Als men werkélljk de aa|c volgt dan zo'n spel, dat even tueel ook als double-dummy probleem kan worden be schouwd. Zuid gever. Allen kwetsbaar B 1093 *A852 072 964 V 7 6 4 m geen ^B4 w o V1096 o 1083 7 09654 VB 107 4H8532 AH852 H73 O AH VB A moeite neemt de zaak aan dachtig te beschouwpn vooral na te gaan waarpm an dere dan de beschreven me thode falen, krijgt men |inzicht in het spel en verhoogt men zijn speelkracht. Hieronder l Het elndcontract is 6 schop pen, te spelen door zuid en west komt uit met klavervrouw. Als de schoppens 22 ver deeld zijn, telt zuid 13 slagen. Ook schoppenvrouw sec bij oost of west levert geen enkel probleem op en daarom lijkt het spelen van schoppenaas in de tweede slag een natuurlijke zaak. Dat zal in de praktijk ook wel meestal gebeuren maar het (onverliesbare!) contract wordt er mee uit handen gege ven. Zuid ziet de slechte verde ling en kan weinig anders doen dan een kleine troef naspelen. West neemt echter en vervolgt met troef. Eerste finesse: als west klaveren naspeelt, wint zuid een belangrijk tempo en daarmee het contract alsnog door een „dummy-reversal". Hij troeft in de hand, gaat met hartenaas naar noord en troeft nogmaals klaveren. Hij maakt dan drie troeven in noord, ze ven topslagen in de bijkleuren en twee ingetroefde klaveren. Door het troefnaspel kan dit wegens gebrek aan entrees in noord niet meer doorgaan (men ga dit nat) omdat noord niet tijdig de laatste troef kan halen en er een hartenslag moet worden ingeleverd. Zuids enige hoop was nu nog dat west vier ruitens bezat, maar toen dat niet het geval bleek ging het spel een down, omdat zuid zijn hartenverliezer niet kwijt kon. Hoe dan wel? De juiste en veilige manier om het contract te winnen is het In slag twee spelen van schoppen 81 Zwarte kunst? Neenl De overweging is, dat hierdoor ex tra entree in troef bij noord wordt gecreeërd, waardoor zuid altijd twee klaveren kan aftroeven en het spel wint op de manier zoals beschreven bij het naspelen van klaveren door west. De twee hartens van noord verdwijnen dan te zijner tijd op de ruitens van zuid. Degenen die nog niet hebben afgehaakt zullen tegenwerpen dat ook schoppen 2 of 5 tot het gestelde doel leidt en heb ben in dit geval gelijk. Echter, zuid kan niet door de kaarten heenkijken om te zien wie de vierkaart troef heeft. En als oost de vierkaart heeft, Is het spelen van de 8 essentieel. De belangstellenden die tot nu toe alles hebben kunnen volgen, zullen ook dat wei uitplussen. De finale (1) Het kampioenschap van Ne derland, voor het eerst sinds jaren zonder sponsor ge speeld, kreeg een onverwachte kampioen. Jannes van der Wal verraste de kanshebbers als ex-wereldkampioen Harm Wiersma, de huidige titeldra- ger Rob Clerc en Hans Jansen. De ambitieuze Van der Wal kon zich in Assen zelfs een ne derlaag in de laatste ronde permitteren. Uiteindelijk ver dienden Van der Wal, Clerc, Jansen en Bastiaannet een plaats In het Westeuropese zo- netoernooi, waarin men zich kan plaatsen voor het WK van 1982, dat in Brazilië wordt ge houden. Wiersma is recht streeks voor de finale ge plaatst. De eerste vier (Van der Wal, Clerc, Wiersma en Jan sen) plaatsten zich ook voor het NK 1982. In het eerste fragment zien we Rob Clerc aan het werk tegen John van den Borst. De omsin geling van Cierc begint vruch ten af te werpen, zeker nadat Van den Borst veld 28 bezet. VAN DEN BORST In de diagramstand 'dreigt' zwart na 33. 13-18 met 27- 32 17-21, maar Clerc reageert met het sterke. 34. 29-241 Van den Borst moet zich nu wel in laten op de grote, verlies bren gende afwikkeling. 34. 27-32 35. 38x27 17-21 36. 26x17 12x41 37. 31-27 22x31 38. 33x2 41-46 39. 36x27 46-28 40. 43-38 28x50 41. 24-20 15x24 42. 30x10 50-45 43. 10- BEEREPOOT 4 en zwart berust In verlies. Ook 42. 9-14 43. 10x19 11- 17 44. 2x22 50x17 45. 19-14 laat zwart volstrekt kansloos. Beerepoot heeft (zie diagram) tegen Bastiaannet als laatste zet 33. 42-38? gespeeld. De diagramstand is het gevolg van een opening, waarin zwart meteen een hekstelling wilde formeren: 1.33-28 18-22 2. 31- 26 22x33 3. 38x29 20-25 4. 42- 38 15-20 5. 39-33 19-24. Na 42-38? is het snel uit: 33. 25-30! 34. 34x25 24-30 35. 35x24 19x30 36. 25x34 20-24 37. 29x18 12x41. Weliswaar kan Beerepoot de zwarte dam afnemen, tegen het doorlopen van schijf 26 heeft hij geen ver weer: 38. 34-30 41-46 39. 30- 24 26-31 40. 40-35 46-10 41. 38-32 10x46 42. 33-28 46x30 43.35x24 31-37 44. 43-38 37- 41 45. 39-33 41-47 enzovoort. Terug naar de diagramstand: als Beerepoot 43-28 in plaats van 42-38 speelt, kan de slag- zet ook. 33. 25-30 34. 34x25 24-30 35. 35x24 19x30 36. 25x34 20-24 37. 28x19 12x41 38. 42-37 41x43 39. 39x48 26- 31 40. 48-42 6-11 41. 34-29 11-17 42. 29-23 17-21 43. 23- 19 21-26 44. 19-14 15-20 45. 14x25 31-37 46. 42x31 26x37 47. 25-20 37-41 48. 20-14 41- 47 49. 40-34 47x49 50. 14-10 en remise. Het is zeer de vraag of Beere poot na 33. 43-38 wel moet verliezen. Wie beproeft zijn krachten eens op die positie? Geur en smaak in dagelijks gebruik De mens gebruikt zijn neus niet zo bewust. Het oog neemt doorgaans de eerste plaats in. Dat neemt toch niet weg, dat geur en smaak een groot deel van ons bestaan uitmaken. Het zou mogelijk zijn om daar meer bewust gebruik van te maken. Onze geurherinnerin- gen liggen in een ander deel van de hersenen opgeslagen dan bijvoorbeeld beelden en klanken. Geurtjes kunnen wij ook behoorlijk lang onthouden. Onderzoekingen hebben uitge wezen, dat jonge babies in staat zijn de geur van moeders T-shirt, als zij dat drie dagen gedragen heeft, te herkennen. Ook seksuele partners kunnen soms eikaars luchtjes herken nen. Aldus Blo-Kort no. 2. Vrouwen zijn van jongs aan ge voeliger voor kleuren dan man nen. Deze gevoeligheid houdt gelijke tred met de maandelijk se cyclus: de gevoeligheid is het grootste tijdens de periode van vruchtbaarheid. Vrouwen hebben verder een voorkeur voor „samengestelde" geuren, maar dat kan, volgens prof. dr. E.P. Köster van het Utrechts Psychologisch Laboratorium, te maken hebben met de om standigheid, dat de vrouw doorgaans vaker kookt dan de man. Köster en zijn medewerkers hebben ontdekt, dat wanneer verschillende geurtjes in een mengverhouding voorkomen, een kleine verandering in die mengverhouding de geur al in grijpend kan veranderen. Dat is, wat toiletspray doet. Een toiletspray doet eigenlijk niet anders dan de wc-lucht opne men in een mengsel van ande re gassen. Dat betekent, dat het gas, dat de stank veroor zaakt, in werkelijkheid niet Is verdreven, maar alleen maar is weggedrongen. Afkeer van bepaalde geurtjes is niet zeiden een kwestie van opvoeding. Veel kinderen vin den, tot hun vierde Jaar, poep en piesgeurtjes vaak helemaal niet zo vies. Dat wordt dan door de opvoeding afgeleerd. Maar niet helemaal, want het zijn juist vaak de muskusachti ge geurtjes, die als heimelijke verleiders in dure parfums worden geborgen. Men heeft zelfs geprobeerd in menselijke lichaamsgeurtjes die stoffen aan te tonen, die verantwoor delijk zouden kunnen zijn voor de onderlinge aantrekkings kracht tussen de verschillende sexen. Uit de dierenwereld is het bestaan van deze sexlok- stoffen overbekend en de we tenschap maakt er ook volop gebruik van, zoals bij de be strijding van Insectenplagen. Geur en smaak kunnen ook in ander opzicht heel functioneel zijn. Zo pleit dr. Zoeterman van het Rijksinstituut voor Drin kwatervoorziening aan „een beter gebruik van de scherp zinnige chemische zintuigen, waarover de consument dage lijks gratis beschikt". Dat zijn dus smaak (tong) en geur (neus). Uit een onderzoek Is gebleken, dat de geurdrempel, dus het punt waarop je een stof nog nét kunt ruiken, bijna altijd onder de gevaargrens van giftige stoffen ligt, maar dan moet de geur niet in de war worden gebracht door an dere stoffen. Maar ook dat is niet helemaal veilig, althans niet bij die stoffen, die ook be neden de fatale gevarengrens al „een beetje" schadelijk zijn. Ook de geur- en smaakstoffe- nindustrie maakt gebruik van zintuigenonderzoek. Deze in dustrie maakt produkten voor levensmiddelen, cosmetica, schoonmaakmiddelen en geur- verdrijvers. Het nadeel is, dat niet altijd vast staat hoe on schadelijk de toegevoegde geur- en smaakstoffen zijn. door L. Hofland KNSB-competitie Vorige week is de jaarlijkse strijd om het Nederlands kam pioenschap voor clubteams, weer geëindigd. Het leek, zoals ook in vorige jaren, geen eer lijk gevecht te worden, omdat het Volmac-team (voorheen Rotterdam) de beschikking had over de sterkste spelers. Een willekeurige greep hieruit: Jan Timman, Stean en Keene uit Engeland, v.d. Wiel, Böhm en v.d. Vliet. Gelukkig voor de spanning in de hoofdklasse, kon Volmac niet iedere wed strijd op volle oorlogssterkte komen en hiervan profiteerde het Amsterdamse Water graafsmeer (Gesponsord door Deslsco). In een zeer spannen de laatste ronde bleven de Amsterdammers net twee bor- dunten voor op het Rotterdam se team. Omdat er in de schaakwereld te weinig spon sors zijn om een aparte klasse van „bqtaald schaak" te for meren, moeten we leven met de onbevredigende situatie van een gemengde competitie. Vandaar dat er in de hoofd klasse ook nog de titel ama teurkampioen van Nederland te verdienen valt. Dit jaar ging deze titel naar Philidor Leiden, dat in wèrkelijkheid op de 5de plaats eindigde. Degradanten waren dit jaar Eindhoven (vorig jaar nog een grandioze 2de plaats) en het Leidse LSG. Hun plaatsen wor den ingenomen door het Witte Paard uit Zaanstad en D.D. uit Den Haag. De eindstand in de hoofdklas se was: 1. Watergraafsmeer 16 (matchpunten) 58 1/2 (bordp.); 2. Rotterdam 16 (56); 3. Ph. Leeuwarden 14 (54); 4. Utrecht 11 (50); 5. Ph. Leiden 8 (46); Bussum 7 (47 1/2); 7. VAS 6 (39 1/2); 8. MEMO 5 (36 1/2); 9. Eindhoven 4 (40 1/2); 10. L.S.G. 3 (28 1/2). Uit de hoofdklasse zal ik u en kele vlotte overwinningen laten E ES 1M§ M ■ïïllSili zien, die u hoop kunnen geven ooit zelf in de hoofdklasse te kunnen spelen (als dit al niet het geval is). In de eerste partij is de zwartspeler zeker geen kneusje, hij heeft namelijk al een F.I.D.E.-meesterresultaat op zijn naam staan. Moonen (Eindhoven)—De Sa- vornin Lohman (VAS) Onregelmatig 1. d2-d4, Pg8-f6; 2. Lc1-g5 Een pretentieloos systeem, waar schijnlijk gespeeld om uit de theoriebrij te geraken. 2~. c7- c5 Hiermee krijgt wit de gele genheid nog iets van de op stelling van Lg5 te maken, be tere systemen zijn 2..e6 om na 3.e4 met 3..h6 wit te dwingen het loperpaar te geven of 2..Pe4l? 3. Lh4 g5 en nu ont staat zowel na 4. f3 gxh4 5. fxe4 als na 4. Lg3 h5l? een in teressante strijd. 3. Pb1-c3l Na 3. d5 Pe4! 4. Lf4 Db6 5. Dc1 g5 6. Le5 f6 kreeg zwart in een partij v.d. Sterren- Joesopov goed spel. 3...c5xd4?l Beter is 3..Da5l, na 4. Lxf6 gxf6 5. e3 cxd4 6. exd4 e6 heeft zwart nog een redelij ke stelling. 4. Dd1xd4 Pb8-c6 5. Dd4-h4l Zo houdt wit de meeste druk op de zwarte stel ling. 5...e7-e6 6. e2-e4 Lf8-e7 7. Pg1-f3 d7-d6 8. Lf1-d3 Pc6-b4 Zwart is in moeilijkheden, dit blijkt o.a. uit 8..0-0? 9. e5t Pxe5 10. Pxe5 dxe5 11. Lxf6 en wit wint. 9. 0-0-0 Pb4xd3 10. Td1xd3 Dd8-a5. Nu volgt op 10..00 heel vervelend 11. e5! 11. Th1-d1 b7-b6. Dit leidt tot een snelle catastrofe, maar ook na 11...0-0 kan wit kiezen uit vele kansrijke aanvalsmo- gelijkheden. 12. e4-e5! Met een zo'n grote ontwikkelingsvoor- sprong, maakt een pionnetje meer of minder niet uit, als de stelling maar geopend kan worden. 12...d6xe5 13. Pc3-e4l Lc8-a6. Diagram 1 Zwart moet veld d8 dekken, want op 13..Pxe4 is 14. Td8t Lxd8 15. Txd8 mat, evenals 13..Dxa2 14. Lxf6 gxf6 15. Pxf6t Lxf6 (15..Kf8 16. Dh6 mat) 16. Td8t 14. Td3-d7! De stelling schreeuwde om een elegante zet. 14...Pf6xd7 15. Lg5xe7 f7-f6. Het enige tegen de dreiging Pd6t 16. Le7xf6! Zwart geeft het op, zijn stelling zakt volledig in elkaar. Het volgende partijtje geef ik u alleen voor een beetje leedver maak. Stel u voor, u maakt u zaterdag vrij voor een hoofd klassewedstrijd, reist half Ne derland door, om dan na 7 (I!) zetten gespeeld te hebben op te gevent R.A.G. de Graaf (Philidor Lei den)-^. Schee ren (Eindkerge ven) Onregelmatig 1. d2-d4 Pg8-f6 2. Pg1-f3 g7feler 3. Pb1-d2 U ziet, in de hoe n. F klasse hoeft u geen uitgebèel de theoretische kennis te h mne ben, want vele spelers hebtta hun eigen dubieuze variantjkllen 3...c7-c5 4. e2-e4 c5xd4 5. mie. e5 5...Pf6-d5 6. Pd2-c4 Kof n. z« huisschaak in optima forearm maar het heeft succes. 6...Plfeb j c6 7. Lc1-g5 Diagram 2 Een normale ontwikkelingsiet ar met de banale dreiging I )mt mat, welke normaal in cc ijdb mentaren niet eens genoe ve, wordt. Hier moet echter uitzondering gemaakt m den.... 7...d7-d6?? woor schieten hier tekort. Pc4xd6t Na van de schrik komen te zijn, gaf zwarti op; na 8...Kd7 9. Pxf7 D 10. Ld2 verliest hij minsl een toren. De volgende partij toont i dat oud-wereldkampioen I Euwe het op 79-jarige leef nog steeds niet verleerd isJ M. Euwe (Rotterdam)- Kuijpere (LS.G.) Frans 1. e2-e4 e7-e6 2. d2-d4 3. Pb1-d2 Pb8-c6 Pg8-f6 5. e4-e5 Pf6-d7 6.1 b5 a7-a5? Een tijdrovend, positioneel en zwak nieu 7. 0-0 Pc6-a7 8. Lb5-d3 9. c2-c4! Bij een grote onhi kelingsvoorsprong altijd I stelling openen. 9...d5xc4| Pd2xc4 b7-b5 11. Lc1-g5 r c7 12. Pc4-a3 c5-c4 13. Ld Lc8-b7 14. d4-d5l Als in i ger dagen. 14...Lf8xe3 b2xa3 e6xd5 16. Le4xd5 I b6. Beter 16..0-0 17. Dc7xb7 18. Dd1-d6! staat verloren, hij kan meer beginnen tegen Td1 i mataanval. Kuijpers geeft op sympatieke manier 18,..Pb6-c8! 19. Dd6-d8 i De postadministratie van het Vorstendom Liechtenstein heeft voor de verzamelaars heel wat in petto. Zo verschijnt daar op 9 juni a.s. een bijzon der blokje en daarnaast nog drie bijzondere zegels met evenzoveel verschillende on derwerpen. Het blokje wordt uitgegeven naar aanleiding van de 75e ge boortedag van prins Franz Jo sef van Liechtenstein en omvat drie bijzondere zegels. De mid delste zegel van het blokje heeft een waarde van 1,50 Lfr. en toont een zeer recente foto van de jarige prins. Deze voert al meer dan veertig jaar de scepter over zijn vorstendom. De linkse zegel heeft een waar de van 70 rappen en toont de jarige als baby, gezeten op de schoot van zijn moeder. Dat was prinses Elisabeth van Liechtenstein, aartshertogin van Oostenrijk. Op dit familie portret natuurlijk ook de vader van de jarige, prins Alois van Liechtenstein (1869-1955). Deze laatste is ook te zien op de derde zegel, die een waarde heeft van 80 rappen. Op dit portret ziet men tevens de prins als zesjarige. Het rand schrift van dit in „Jugendstil" uitgevoerde blokje vermeldt ook de namen van alle betrok kenen. Verder omvat dit rand schrift een kroon met daaron der de tekst: „75. Geburtstag Fürst Franz Josef II". Het ont werp voor dit blokje werd ver vaardigd door H.P. Gassner uit Vaduz. De eerste van de drie bijzon dere zegels heeft een waarde van 20 rappen. Deze zegel Liechtenstein eert vorst Franz Josef wordt uitgegeven ter gelegen heid van het feit dat het dit jaar 50 jaar geleden Is dat in Liechtenstein met het padvin- derswerk werd begonnen. Op de door Louis Jager uit Vaduz ontworpen zegel ziet men op de eerste plaats het bekende embleem van de padvinderij, bestaande uit de Franse lelie. Daarnaast de tekst „50 Jahre Liechtensteiner Pfadfinder". Het „Internationaal Jaar der Gehandicapten" wordt extra onder de aandacht gebracht met een zegel van 40 rappen. Georg Malin uit Mauren maak te voor zijn ontwerp gebruik van diverse symbolen die be trekking hebben op de gehan dicapte medemens. Deze Liechtensteln-reeks wordt af gesloten met een zegel in de waarde van 80 rappen. Met deze zegel geeft men aandacht aan het feit dat de bescherm heilige St. Theodolus van Trle- senberg 1600 jaar geleden werd geboren. Op de zegel ziet men een sculptuur van de heili ge, dat zich bevindt in de paro chiekerk van Laterns. Dit beeld wordt geflankeerd door twee rijk versierde panelen. Het ont werp werd vervaardigd door Bruno Kaufmann uit Balzers, naar foto's van Walter Wachter uit Schaan. Deze laatste drie zegels wer den gedrukt in velletjes van 20 zegels, voorzien van een rand schrift, betrekking hebbend op de afgebeelde zegel. Deze vel letjes werden gedrukt door Courvoisier S.A. te La Chaux- de-Fonds in Zwitserland. Met de vakanties voor de deur willen wij de verzamelaars-op- vakantie graag wijzen op Postmuseum in Liechtenst Dit geheel vernieuwde musa is gevestigd in Vaduz en is bezoek meer dan waard. Vanzelfsprekend hebben de Europa-CEPT-zegels Denemarken folklore als ma. Het gaat hier om twee gels die op 4 mei in de i koop zijn gekomen. Op een zegel in de waarde 1.60 Kr. ziet men twee deel' mers aan een oud folkloristl gebruik, het z.g. „vat-slaa Te paard moet men hie trachten een aan een hangend vat te doen kante dan wel het vat met een km pel stuk te slaan. Dit slaan" maakt deel uit van festiviteiten rond vastenavo Volgens de overlevering is een overblijfsel van een I dens lentefeest. Het geh doet enigszins denken aan „katknuppelen" zoals dat bij ons bekend is. Vooral omdat het vat in vele geval stukgeslagen wordt en de gemaakte) kat er uit rolt. winnaar van dit spel wordt kattekonlng genoemd. D zegel werd gedrukt in de kl rood. Als tweede op een blauwe gel in de waarde van 2 Kr. ook een heidense tri |f tie: de z.g. midzomervuren, nu nog gestookt worden. In f. verleden dienden de de boze geesten Het ontwerp voor werd vervaardigd door P Pio, en dragen naast CEPT-embleem ook het „Europa". i wcitir

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1981 | | pagina 12