deTijd
dJ&ENE
n$uupNi
Nieuw BWI r
wetboek
bevestigt
centralisme»
in r.k. kerk fi<
GEUIIDSINSTAUATIE NAAR
DEKNOPPEN?
IN DE KRANT
STAAT EEN ANDERE.
BINNENLAND
3rt~
49.- 59.-
39.-
kerk
RE
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 30 APRIL 1981 PAGI1
FlSi&l.RS
ELSEVIER publiceert een ge
heim dossier over wat onze be
vrijders in 1945 van ons von
den. „Ze beschouwden ons als
een traag, eigenwijs en slecht
geregeerd volkje. Ongeïnteres
seerde wereldproblemen, niet
bij machte zichzelf te helpen,
vervuld van zelfmedelijden.
Niet bereid om met volle ijver
de hand aan de ploeg te
slaan". Een reportage ook over
de tranen van Wiegel. Jan
Terlouw: „Dit vertekent de
hele verkiezingsstrijd. Ik dacht
juist: We kunnen hem weer
normaal behandelen, en nu
dit. Tja, de VVD zal wel de
grootste partij worden". Een
ander artikel beschrijft hoe in
Suriname het socialisme radi-
kaal aan de dijk is gezet. „De
machtsposities van militairen
en burgerregering zijn verste
vigd. Een periode van vertwij
feling en verwarring lijkt
voorlopig achter de rug". El
ders het voor watersporters
verheugende nieuws dat er
dank zij de economische crisis
een overcapaciteit van 10.000
ligplaatsen is gekomen. Met de
onderdirecteur prof. Weiten-
berg van het Centraal Planbu
reau wordt gepraat over de
werkloosheid. „Dat neem ik
de politieke partijen kwalijk.
Dat ze verklaren de komende
kabinetsperiode honderddui
zenden arbeidsplaatsen te
kunnen scheppen. Dat is een
illusie. Dat zijn dagdrome
leden werd gezegd dat het in
dividu vervreemd was van de
maatschappij en het politiek
bestel. Het is andersom: De po
litici raken vervreemd van
hun kiezers, maar steeds meer
kiezers weten daar wel raad
Elde
het verschijnsel van Turken
die jonge vrouwen ontvoeren
en verkrachten om een huwe
lijk te forceren, in hun vader
land een gewoonterecht, hier
een misdrijf. „Die mensen
kunnen zich volstrekt ten on
rechte gestraft voelen, zodat ze
zeggen: Het meisje houdt nu
van me, we leven in pais en
vree verder, waar bemoeit die
Nederlandse justitie zich nu
mee? Je zou het inmenging in
binnenlandse aangelegenhe
den kunnen noemen". Het
omslagartikel gaat over de
kinderen van het kz-syn-
droom. „Joods zijn associeer ik
blijkbaar met treurigheid, oor
log en huilen. Zo kom je na
tuurlijk niet verder".
In de HAAGSE POST zegt
Terlouw over de huilende
Wiegel. „Het is heel erg dat
het gebeurd is, maar het geeft
ook zo'n politieke vertekening.
Ik had het er pas nog met
Joop over, hoe moeilijk het
een tijd lang was om met Wie
gel te debatteren. Dat was een
beetje voorbij. En nu zijn we
weer terug op het nulpunt".
Een portret ook van de kiezer
anno 1981. „Een jaar of vijf ge-
VRIJ NEDERLAND portret
teert staatssecretaris Smit-
Kroes. „Waar ons land behoef
te aan heeft is een mentali
teitsverandering. Weet u hoe
veel mensen er dagelijks niet
op het werk verschijnen om
dat ze ziek zijn of zich niet
lekker menen te voelen?
450.000. Maar in de files in het
weekeinde merk je nooit dat
die mensen er ook zaterdags
en zondags last van hebben
Een interview ook met voor
zitter van Eijkelenburg van de
christelijke werkgevers. „Poli
tici gaan er veel te weinig op
uit, weten niet hoe het in be
drijven toegaat. Op de werk
vloer is de verhouding tussen
kapitaal en arbeid helemaal
niet zo slecht als we altijd ho
ren". Voorts een interview
met de Amerikaanse politico
loog professor Rathjens. „Er is
zoveel meer dan nodig is dat
het heel weinig verschil maakt
of je daar nog 572 kernwapens
aan toevoegt. Het lijkt op een
man met 200 pakken die er
nog ééntje bijkoopt. Wat heeft
hij eraan?". Een gesprek ten
slotte met acteur André van
den Heuvel. „Er is stellig een
gebrek aan technisch vakman
schap. Dat wordt ook niet
meer onderwezen op de to
neelscholen. Je wordt méér
gekneed in een bepaald ge-
dachtenpatroon over de maat
schappij. Nee, ik denk niet dat
ik nog zou worden toegelaten".
In DE TIJD deze mening over
de vraag of de ultra-rechtse
Nederlandse Volksunie mee
mag doen aan de verkiezin
gen. „Zolang de NVU niet offi
cieel is verboden, moet zij
daartoe in de gelegenheid wor
den gesteld. Het is belangrijk
te weten hoe groot de aanhang
is. Het is belangrijk te weten
of het waar is (wat dikwijls en
zo gemakkelijk wordt be
weerd) dat de NVU juist de
stadswijken met de grote con
centraties buitenlanders een
bepaalde populariteit heeft".
Een artikel over verkiezings
campagnes concludeert dat
deze eigenlijk weinig uithalen.
„Kiezers laten zich niet sturen.
Ook de wisselaars, de zweven
de kiezers niet". Aandacht
voorts voor moeders die zon
der alimentatie achterblijven
en moeten leven van de bij
stand. „Ik woonde na de schei
ding bij mijn moeder in.
Opeens werd mijn uitkering
stopgezet. Toen ik naar de So
ciale Dienst toestapte om te
horen hoe dat kon, kreeg ik te
horen dat was gebleken dat er
iedere avond een auto voor de
deur stond. De eigenaar van
die auto overnachtte bij ons.
De man in kwestie was nota
bene mijn broer". De „reuze
hervormde" schrijver Herman
Pieter de Boer vertoefde vier
dagen in een katholiek kloos
ter. „Het verschil met de pro
testantse kerk is dat daar ie
dereen bij een gebed zijn han
den vouwt, zijn ogen sluit en
zijn hoofd buigt en dat hier
iedereen recht overeind staat
naar believen, met open
ogen".
DE NIEUWE UNIE
In de NIEUWE LINIE de
vraag of bisschop Gijssen aan
het einde van ziin latijn is. „De
uitslag van het kort geding te
gen hem inzake de vastenaktie
haalde een forse streep door
de rekening van Roermond.
Gijssen's imago, met name
voor Rome, heeft een aardige
klap gekregen. Een uitspraak
van een burgerlijke rechter in
de rechtsstaat Nederland
weegt ook voor Rome zwaar".
Een groot interview voorts
met de Spaanse auteur en ex-
communist Jorge Semprum.
„Voor mij persoonlijk is het
communisme een mislukking,
en die mislukking om een an
dere wereld op te bouwen
vind ik zowat het grootste pro
bleem van deze eeuw". Een
beschouwing over kernbewa
pening mondt uit in de kon-
klusie: „Kleine landen worden
steeds meer tot blinde satellie
ten gemaakt. Tenzij de politiek
van die landen een heel hard
neen op tafel brengt. Dat zal
alleen gebeuren als de bevol
king het wil". De rest van het
blad is gewijd aan literatuur.
De GROENE AMSTERDAM
MER vindt dat de NVU wel
degelijk verboden moet wor
den. „Wanneer met een be
roep op de demokratie een
dergelijke club de ruimte
wordt gelaten, dreigt de maat
schappelijke aanvaardbaarheid
van minder extreem geformu
leerde rascistische denkbeel
den nog vrij groot te worden,
en de strijd ertegen bemoei
lijkt". Een artikel over de
CPN komt tot de slotsom:
„Wanneer de CPN enige rol
van betekenis in de ontwikke
ling naar een socialistisch Ne
derland wil spelen, dan moet
ze zich omvormen tot een an
der type partii. Geen voorhoe
de alstublieft De polemoloog
prof. Röling praat over de mo
gelijkheden van een kernoor
log. „Het lidmaatschap van de
NAVO kan wel eens levensge
vaarlijk worden voor het Eu
ropese deel ervan. Die be
zorgdheid is rijkelijk laat,
maar hij is er. En ik denk dat
het momenteel de taak is van
de Europese partners in de
NAVO om Amerika in toom te
houden. Ik hoop dat de Euro
pese landen hun satellietenrol
afleggen die ze lange tijd ge
speeld hebben". De rest van
het blad is gewijd aan de oor
logsherinneringen van een
aantal
HERVORMD NEDERLAND
praat met de theoloog Frans
Breukelman over de Marxisti
sche theoriën. „Dan krijg ie
dat akelige dat gezegd wordt:
De Bijbel zegt het ook. Laat de
Biibel erbuiten. Aan Marxisti
sche theoriën heb je wel vol
doende. Dat een God het zo
eens is met Marx, vind ik nou
niet zo leuk". Een artikel ook
over Argentijnse beulen die
zaken doen in Nederland.
Reactie van Holland Signaal:
„Het past ons niet mensen te
beoordelen op wat ze in hun
land hebben uitgespookt. Bo
vendien wordt wat goed of
slecht is in elk land anders
geïnterpreteerd". Een gesprek
voorts met een Zuid-Afrikaan
se dienstweigeraar. „Een olie
boycot door Nederland van
Zuid-Afrika zou vooral psy
chologisch zeer veel beteke
nen. Ook als de rest van het
westen niet mee zou doen, zou
zo'n boycot voor de zwarten
toch zeer belangrijk ziin". El
ders zegt de Poolse vakbonds
leider Walesa. „We moeten
voorzichtig, stapje voor stapje,
tewerkgaan. We mogen niets
verliezen. Anderen willen risi
co's nemen, maar ik laat niet
toe dat het bereikte wordt ver
nietigd. Als elke goede speler
heb ik verscheidene kaarten
achter de hand. Tenminste, ik
denk dat ik een goede speler
ben".
Peek& Cloppenburg. Waarom zou je nog verder zoeken.
Romantisch Bandplooibroek. Broderie-blouse. Bermuda. Blouse met Broek,
twinset. Met zijzak en band- In wit, lichtgroen, Natuurlijk met'n borduursel. Van twill. In o.a.
Met borduursels, plooien. Van twill. lichtblauw of zalm. zijzak. Van katoen. En kapmouwtjes. groen, rood,
Van katoen. In o.a. In o.a. groen, grijs Mt.36t/m44. In o.a wit, geel kaki In o.a. wit, bleu, blauw of grijs,
mais, geel en wit. en blauw. m of zwait. S-M-L. geel, terra, kaki en Mt. 36 t/m 44.
InS-M-L-EXL. Mt. 36 t/m 42. 39" zwart In S-M-L. 49"
Ook in de toekomst houdt geacht om flink wat drukfS de 01
het Vaticaan stevig de teu- te oefenen. Dit deed dan j, Golt
gen in eigen land. De plaat- sie, mgr.
selijke kerk, vertegenwoor- (een benedictijn uit Venei
digd in de bisschoppen, mag la), met de woorden: „Ik
in het benoemingsproces ferenties te geven. Naar r ders,
de nuntiatuur
kste t
wor
r zijl
dan go
Ugu. 1111 I» Vdolgcicgu 111 UC fcv- 1 i- '1
nieuwe codex, de uit zeven derstrepen om zich te belas RlltClt
delen bestaande en ver- met de procedure voor de gxcui
nieuwde wetgeving van de noeming van bisschoppen",.
r.k. kerk. die zin is het dan ook in in. IV1«
Deze vernieuwde wetgeving nieuwe wetboek terecht ge
zal op 7 juni door paus Johan
nes Paulus II bekrachtigd eerste,
worden. Het is dan Pinkste- Het deel over de kerktucljcr bleef
ren. De nieuwe codex omvat lijke maatregelen - mer
400 pagina's. Hij is het resul- dit deel het wetboek
taat van het werk van 18 jaar, strafrecht kunnen
op gang gebracht door Paus heeft de gevallen,
Johannes XXIII tegelijk met communicatie wordt uitgepkci
zijn aankondiging van het ken, drastisch beperkt. 1 lakt,
Tweede Vaticaanse Concilie, nieuwe wetboek heeft de je het
Verantwoordelijk voor om- goureuze maatregel der pel
wwerking en aanpassing van communicatie in de metjHovcnk
de kerkelijke wetgeving aan gevallen vervangen
de resultaten van het Tweede zogenoemde interdict. D .ment o;
Vaticaanse Concilie is kardi- straf geldt b.v. voor degenf'
naai Pericle Felici. die actief meewerken i van Or;
Het canoniek recht omvat abortus. Opvallend is ech®gcbicd
„alle wetten, die door het ker- dat het kerkelijke wetb
kelijk gezag zijn uitgevaar- helemaal niet spreekt c
digd om de grondwet vast te vrouw, die abortus onderga^
leggen en de tucht in de ka- Vroeger stond daarop de
tholieke kerk te regelen". De communicatie,
eerste codex kwam tot stand Het interdict is overigens
in de twaalfde eeuw. Begin strafmaatregel, die nog
deze eeuw vond een herzie- teert uit de zesde eet
ning plaats onder Pius X en interdict verbiedt aan
Benedictus XV, die in 1917 of- troffene deelneming
ficieel van kracht werd. penbare godsdienstoefenj
De bekende Vaticaanse Jour- gen, kerkelijke begrafenis
nalist Giancario Zizola heeft fn later eeuwen werd dfl
de nieuwe codex gelezen. Hij straf zo vaak toegepast, datf
bespreekt hem uitvoerig in geen vruchtbaar resultf
het aprilnummer van „Infor- meer had.
mations Catholiques Interna- Voor het eerst is in de kerf
tionales". Hij constateert, dat lijke wetboeken ook
de herziene wetgeving niet plaats voor de leek ingeruiii
de Voorheen werd
de lei
ichtba
Panl
Koot€
het exclusieve werk
pauselijke
herziening
recht, maar dat zij tot stand men in de kerk ook op
gekomen is na zeer uitvoerig disch niveau „de legitiem
overleg met de wereldkerk, tonomie van de tijde!
Zelfs werden 14 leken geraad- orde", die aan de leken
pleegd en „progressieve juris- vertrouwd. Het
ten" uit Nijmegen. Behalve kelijke wetboek zegt dan
genoemde 14 leken werkten dat in de uitoefening vai
aan de nieuwe wetgeving mee delijke activiteiten de lel
93 kardinalen, 185 adviseurs, „doordrongen van de chrit
62 aartsbisschoppen en bis- lijke geest, niet onderwor]
schoppen, 45 religieuzen en 64 zijn aan de canonieke
diocesane priesters. In totaal men, maar aan de burger
besteedde de pauselijke com- geving zoals de andere M
missie ruim 6000 uren aan gers".
overleg in commissievergade- In een exclusief recht
ringen met al deze groepen. leken, namelijk dat zij mog
- zeven delen van de nieu- trouwen, is een kleine vei
codex zijn als volgt ver- dering gebracht. Voor de
deeld: deel 1 bevat de algeme- tigheid van het kerkelijke
armen, deel 2 handelt welijk is voortaan niet me M
het volk Gods, deel 3 per sé de aanwezigheid v f'
gaat over de verkondigings of een priester als getuige vc
onderwijsplicht van de kerk. de kerk -
De heiligingsplicht der kerk kerkelijke wet maakt het n
is uitgewerkt in boek 4, ter- gelijk, dat bij ontstentenis
wijl deel 5 handelt over de een priester een leek optre»
wetsaspecten van de tijdelijke als officiële getuige van
goederen der kerk. Kerktuch- kerk. Kardinaal Felici m:
telijke maatregelen zijn te in verband hiermee al de
vinden in deel 6, 'terwijl deel merking, dat „het voort
7 de procesvoeringen behan- heel moeilijk zal zijn een
delt. val te vinden, waarin het
Deel 2 over het volk Gods welijk niet een canoniek w< v
heeft de meeste tijd en het telijke vorm heeft gehad",
meeste internationale overleg Zizola neigt ertoe toch te
gevergd. Het behandelt ook kennen, dat het Tweede Vaf
onderwerpen van groot be- caanse Concilie de nieu*
lang, zoals de positie van de wetgeving wezenlijk zou
paus, van de synode, van de ben beïnvloed. Hij wijst da;
bisschoppen, van de Romeinse toe op deel 2 over het vc I
curie. Verder de priesters, de Gods. Hij constateert daar
religieuzen, de leken en de ddt de wetgeving het vo<
organisaties van leken. Voor naamste accent legt op
deel 2 werden 63 adviseurs hiërarchische structuur v
geraadpleegd, heel wat meer de kerk, terwijl het concil
dan voor de andere delen, sprak over het mysterie d
waaraan 11 tot 49 adviseurs te kerk als volk Gods en daa
pas kwamen. aan ondergeordend over ijjg
Het was de bedoeling van de hiërarchische structuur. 1 zon(j,
herziening, dat de resultaten nieuwe wetgeving is opniei pese
van het Tweede Vaticaanse nogal clericaal, meent Zizo r
Concilie erin zouden worden die tevens wijst op de centi d^am
verwerkt. Of men daarin ge- listische visie in de wetgevi aan 0
slaagd is, vindt Zizola een eveneens in tegenstelling n ranser
moeilijk te beantwoorden het Tweede Vaticaanse Con wor
vraag. Hij geeft er de voor- lie.
keur aan enkele resultaten De redactie van Informatio mjn
van het nieuwe wetboek en Catholiques International hui
de totstandkoming ervan te voegt enige critische notiti Yanki
schetsen. eraan toe. Zij wijst erop, (terRei
De kwestie van de Vaticaanse de algemene bisschoppens ichtta!
diplomatie met haar eigen node in 1967 zich over de Belg
nuntii, pro-nuntii (zoals in gemene normen heeft kunni rende:
Nederland) en apostolische uitspreken. Het zou volg© a] iag
delegaten (zoals in de Ver. ici normaal zijn geweest,
Staten), is voorwerp geweest ook de uitgewerkte tekst v r hij
van heftige discussie. Sommi- de nieuwe codex aan het oo g de 1
ge adviseurs wezen krachtig deel van de bisschoppensyn ntplot
de formule af, volgens welke de was onderworpen. Oi lame
de pauselijke diplomaten al- vraagt de redactie van I<feen zc
lereerst vertegenwoordigers z,ch af, of het nog wel gefu ardoc
bij de regeringen zijn en pas deerd is om eenzelfde cod het
op de tweede plaats de pause- Voor de universele kerk grijk
lijke representanten in de hebben. De consequenties c teerd
plaatselijke kerk. Het slot van Van vindt ICI nogal ernsti.
de discussies was, dat met vier namelijk „een desastreuze b J
tegen drie stemmen het diplo- vestiging van het ene weste vl eia
matieke werk op regeringsni- Se en latijnse model, waara; j0er,
veau de overhand behield. zich alle katholieken dieni it,:en
Sommige adviseurs verzetten te refereren". Waarom - u
zich ook krachtig tegen het vraagt het blad zich af - w ,f
aandeel, dat de pauselijke di- het niet mogelijk om minste
plomatieke vertegenwoordi- op het terrein der wetgeviij^
gers hebben in het voorberei- de oorspronkelijkheid
dende proces voor bisschops- tonomie van de verschillen! j^oer
benoemingen. Deze kwestie juridische en culturele ve£n
werd door de commissie voor schillen te erkennen, waa 0et,„e
de plaatselijke kerken gejjjh]
herziening van het kerkelijke
recht belangrijk genoeg maken hebben.
