im Spit (FNV) urft nog best E'en nieuwe taak aan 1 Veel zeneraals verdienen meer dan hun minister Drinkwater in Nederland isschoppen hebben sserve-lijst iet gereed Minister Haig vangt bot bij bisschoppen 'M^KBONDSJAREN ZIJN OOK N SOORT TROPENJAREN Eerste-Kamerlid Jan Nagel (PvdA) kerk wereld Kerk staat ver van werkende jongeren af JENLAND LEIDSE COURANT DONDERDAG 16 APRIL 1981 PAGINA 9 economische redactie) fERDAM Het bericht van be- Bze maand was ronduit opzienba- QWim Spit (56 jaar), voorzitter iet NKV en vice-voorzitter van jïV, kondigde zijn vertrek aan I vakbeweging, die hij 32 jaar (net hart en ziel heeft gediend, S luttele jaren voor zijn pensio- Wat is daarvan de achter- ruzie, onbehagen, teleurstel- Heel nadrukkelijk verzekert elf: „Er zit helemaal niets achter re dan dat me een andere job is boden, die ik als een uitdaging die ik ook op mijn leeftijd nog landurf." Die job ligt dan, in- ■4e 1982, in de sfeer van het ont- ilingswerk in' Indonesië. ■Heens, ik heb nooit voor mezelf als gezien om tot mijn pensioen bij de ^eging te werken, ik heb nooit de Kg aangenomen, dat ik bij voorbaat jou zeggen tegen elke verandering. Is ik daarover nadacht heb ik al- 1 geweten, wat ik niet wilde. Ik niet in de politiek, want dat krijg over het voetlicht naar de achter- zo'n overstap al snel als carriè- zou zien. Ik wilde ook geen ma- Ifunctie in het bedrijfsleven, want u lijken op ovérlopen naar de te rtij. Je kunt in deze woelige tijd n hoop nuttige dingen doen in het deven, maar toch Ik heb geen k je oud-collega's opeens aan de an- tant van de onderhandelingstafel en kwam, vorig najaar, die reis Bhoeve van de vakbeweging naar V Tot het gezelschap behoorde ook peunis, algemeen secretaris van de L de Nederlandse organisatie voor kkelingssamen werking. „Toen ïde kiem gezaaid voor de nieuwe lWant hoe gaat dat: een lange vlie- I van slapen komt niet veel, van des te meer. En toen bleek, dat de I in Indonesië iemand nodig had en Sniet zonder interesse was, hoewel echt behoefte had om wat anders doen. En hoe gaat dat daarna als bij paaltje komt: Je loopt vijfen- Jg keer om het idee heen, je praat i anderen over, je vraagt adviezen, al durf je en denk je het nieuwe kunnen, het is toch niet niks na al fen. )tte is het dan toch 'ja' geworden,' op grond van toevallige neven-om- ngheden. In de eerste plaats kreeg m een half jaar om mijn huidige li te bouwen en netjes over te dra- In een opvolger. Voorts kon mijn Ik samenvallen met het FNV-con- waar tot de fusie van NVV en I welke vakcentrales nu nog for- kelfstandig zijn maar al heel diep- I federatief samenwerken, zal wor- ?sloten. Bij het bereiken van die heb ik een belangrijke rol gespeeld wat dat betreft kan worden ge- n van de afronding van een taak, let nalaten van een schone lei. Wim Spit Een niet onbelangrijke overweging was voorts, dat de nieuwe taak toch wel in het verlengde ligt van wat ik nu doe: mij op het bestuurlijke vlak inzetten voor de medemens, voor de minderbedeelden. Weet je, de Novib heeft in Indonesië een hele trits projecten lopen. Dat werk vraagt coördinatie, er zijn contacten no dig met instanties en met de mensen die de taken uitvoeren, er moet geëvalueerd en gerapporteerd worden. Kortom, er is een brug nodig tussen de Novjb in Ne derland, die het geld beschikbaar stelt, en de uitvoerders van de taken, de men sen in het veld, zoals dat tegenwoordig heet. Die brug wordt gevormd door een in Bogor (Buitenzorg) gevestigd team en daarvan word ik dan de leider. Afge sproken is voor drie jaren, maar mis schien zit er daarna nog wel een verlen ging in." Geen ruzie dus, geen teleurstellingen als achtergrond. Spit prijst zelfs heel uitvoe rig de interne samenwerking van de vele géledingen binnen de FNV, met name ook met Wim Kok, wiens voorzit- ters^toel hij nooit heeft opgeëist. En te leurstellingen: „Als het daarom was ge gaan had ik al wel dertig jaar lang moe ten vertrekken, want in dit werk krijg je telkens wel bittere pillen te slikken. Maar als je daar niet tegen kunt, moet je niet in de vakbeweging gaan werken". Ook geen verdriet om het definitieve einde van de katholieke vakcentrale NKV, straks in het najaar? „Op zichzelf doet je dat natuurlijk wel wat, maar ik ben altijd een voorstander geweest van een samengaan van de vakcentrales en bovendien is de samenwerking met het NVV in federatieverband al lang zo in tensief, dat een eventueel rouwproces al voltooid is. Maar helemaal zonder emotie gaat het uiteraard niet". V erschei denhe i d Voor Spit is het eigenlijk nooit een pro bleem geweest, dat samengaan van alle vakbondsleden. Toen hij eind 1958 voor zitter werd van de vervoersbond „Sint Raphaël" bleek hem, dat sommigen al over fusies dachten en hij was er toen al helemaal niet door geschokt. „Ik was toen al zover, dat ik me afvroeg, waarom men in de vakbeweging gescheiden moest optrekken, daarvan zag ik de ratio niet in. Je zag trouwens nergens ter we reld zo'n verscheidenheid in vakbonds- land als bij ons. Eventueel is er naast een algemene nog wel een christelijke vak beweging, maar daarnaast ook nog een katholieke, dat niet. Maar dan nóg: het christen zijn wordt te gemakkelijk als argument gehanteerd voor een eigen vakorganisatie, hoewel onder dat woord 'christen' toch ook erg veel stromingen begrepen worden. Het treft mij telkens weer, dat een vakbond, die aansluiting zoekt bij een centrale, de verscheiden heid van stromingen binnen de FNV wèl op een goudschaaltje legt, maar van het CNV alleen maar zegt: die is christelijk." Als er toch nog sprake mag zijn van te leurstelling bij Spit, die eigenlijk nooit geheel is verwerkt, dan is dat het feit, dat het CNV niet heeft willen meedoen aan de samenwerkingsfusie. „Ik vind nog altijd, dat er volstrekt onvoldoende gronden voor waren. Emotioneel kon ik het wel begrijpen, maar het zich afzijdig houden paste helemaal niet in het ont wikkelingsproces. De werknemers heb ben, zeker in deze tijd, elkaar meer dan nodig. Tegenover de politiek en de werkgevers moeten we ons als een een heid opstellen, niet gescheiden optrek ken. Vergeet niet, dat alle georganiseer- den tezamen en dan veeg ik ze wer kelijk allemaal bij elkaar nog maar veertig procent van de werkende bevol king uitmaken. Er zijn er nog veel te veel, die zich afzijdig houden of welis waar het belang van een vakbond wel inzien maar er zelf niets voor over heb ben. We willen graag meer leden heb ben, ook vanwege de contributies, want goed werk vraagt nu eenmaal een prijs, zonder geld kunnen we niet. Toch is een organisatie met een miljoen leden, wat de FNV is, iets unieks". Nog een half jaar zal Wim Spit resideren in het het FN V-bolwerk in Amsterdam. Niet vegeteren. „Tot aan mijn vertrek draai ik volledig mee, zoals ik steeds ge daan heb. Het wordt echt geen freew heelen tot aan het afscheid, er is nog ge noeg te doen in deze tijd van sociaal-eco nomische problemen, van verkiezingen, van kabinetsformatie en met een groot FN V-congres in het verschiet. Best nog een pittige tijd dus. En daarna wordt het de tropen. Nou ja, ook eigenlijk niets bij zonders, want bij de vakbeweging ben je steeds zo intensief en langdurig bezig, dat wel eens wordt beweerd, dat je dan eveneens met tropenjaren bezig bent". DEN HAAG „Veel ge neraals en hoge marine officieren in Nederland verdienen meer dan hun baas, minister De Geus van defensie. Weliswaar krijgen ze iets minder salaris uitbetaald dan de bewindsman, die per maand 13.500 bruto verdient, maar daar staat tegenover dat ze gratis geneeskundige en tandheelkundige verzor ging krijgen en dat hun gezinsleden tegen een laag tarief medisch ver zorgd worden. Als daar bij ook nog de in verge lijking met burgeramb tenaren gunstiger uitke- rings- en pensioenrege ling van beroepsmilitai ren wordt geteld, kom je tot de conclusie dat er best wat bezuinigd kan worden op de salarissen van de topmilitairen". Dit zegt Eerste-Kamerlid Jan Nagel, lid van de fractie van de PvdA, daags na het eergis teren gehouden debat over de defensiebegroting in de Se naat. Tijdens dat debet heeft Nagel gepleit voor extra bezui nigingen op de salarissen van hoge militairen. Volgens hem kan er in deze sector zeker vijf a zeshonderd miljoen per jaar worden bespaard. „Als je de kosten vergelijkt die het mi nisterie van defensie jaarlijks moet betalen aan topmilitairen en de hoogste burgerambtena ren, dan kom je tot schrikba rende verschillen", aldus Na gel. „De hoogste generaais- functie in de landmacht kost het ministerie jaarlijks, inclu sief pensioenlasten en verdere faciliteiten, ruim 280.000. De totale kosten voor een verge lijkbare burgerfunctie, zoals directeur-generaal, bedragen ongeveer 100.000 minder". Ontslagleeftijd Volgens Jan Nagel kan al een belangrijke bezuiniging wor den verkregen, als de zogehe ten functionele ontslagleeftijd van beroepsmilitairen omhoog gaat. Daardoor zouden de mili tairen niet meer zo snel gepro moveerd behoeven te worden, teneinde vóór hun ontslagleef tijd hun eindrang te bereiken. En bovendien zullen de mili taire topfunctionarissen min der snel vervangen behoeven te worden. Sinds 1966 krijgen beroepsmilitairen uit de mari ne op hun vijftigste jaar al functioneel leeftijdsontslag en beroepsmilitairen uit land- en luchtmacht op hun vijfenvijf tigste. Ter vergelijking: in de meeste andere Europese lan den, Groot-Brittannië uitge zonderd, liggen die ontsla gleeftijden allemaal rond de zestig jaar. „Die leeftijdsgren zen kunnen in Nederland zon der veel problemen een paar jaar worden opgetrokken", meent Nagel. „Staatssecretaris Van Lent heeft gezegd, dat hij dat wel met me eens is, maar dat er nog steeds studies gaan de zijn". Over de verhoging van het functioneel leeftijdsontslag is al heel wat afgestudeerd. In 1976, tijdens het kabinet-Den Uyl, is er al een werkgroep in gesteld om deze kwestie te on derzoeken. Begin 1979 advi seerde die werkgroep de leef tijdsgrenzen te verhogen tot 55 voor de marine en 58 voor land- en luchtmacht. Nagel: „Het vervelende is nu, dat de huidige regering daar nog steeds niets mee gedaan heeft. Als je deze laksheid vergelijkt met de snelheid waarmes eind vorig jaar werd besloten tot een weddeverlaging voor dienstplichtigen, dan sta je wel raar te kijken". Een woord voerder van het ministerie van defensie zei desgevraagd, dat in principe al is besloten om de hogere ontslagleeftijden geleidelijk aan per krijgs machtdeel in te voeren. Op dit moment wordt volgens hem over de praktische uitwerking daarvan in de top van marine, landmacht en luchtmacht nog driftig gestudeerd. In septem ber zullen er definitieve voor stellen op tafel komen. Hoge rangen ADVERTENTIE De visie van de regering over het drinkwater in Nederland is neer gelegd in de Beleidsnota en het Structuurschema drink- en industrie watervoorziening. Tot aan het jaar 2010. Een voorlopig plan voor de langere termijn. Want de regering wil eerst weten hoe u erover denkt Wie wil kan dan ook zijn mening geven. Qp Bij provincie-, gemeente- O huizen en bij bibliotheken kunt u de plannen bestuderea Bij de staatsuitgeverij te koop. Voor f 35,-. Het is ook mogelijk, met behulp van de bon uit deze advertentie, de gratis brochure „Drinkwater in Nederland" te bestellea Daarin staan in be grijpelijke taal de hoofd zaken uit het Structuur schema, de inspraak f/i mogelijkheden en de in- Jr spraak- f termijnen^ gQ^. Vul deze bon in en stuur hem in een en- veloppe met postzegel naar PKB-Drinkwater in Nederland, Postbus 51, lenng Desieuei 7 SWYr 2500 RR Den Haag. Naam:. Adres: Postcode: Plaats: Invullen in blokletters Jan Nagel wil dat er ook be zuinigd wordt op het aantal hoge rangen. Nederland heeft op dit moment ruim 100.000 beroepsmilitairen. Daaronder bevinden zich maar liefst 112 generaals en 364 kolonels. Dat is erg veel in vergelijking met bijvoorbeeld buurland België, dat maar 39 generaals heeft. „Tijdens het kabinet-Van Agt is het aantal topfuncties in het leger bijzonder snel gestegen", aldus Nagel. „Alleen al in het afgelopen jaar zijn er zeven generaals en twaalf kolonels bij gekomen. Dit is een onaan vaardbare wildgroei in top functies, zeker nu we op van alles en nog wat moeten bezui nigen". Op dit punt bleek staatssecre taris van Lent het echter be slist niet met de PvdA-senator eens te zijn. „Er is beslist geen sprake van rang-inflatie'zo zei hij. „Er zijn gewoon de af gelopen jaren veel generaals- en kolonelsfuncties bijgeko men, vooral voor militairen die ons land moeten vertegen woordigen in allerlei NAVO- organen". De staatssecretaris bleek dan ook niet van plan, een beetje kalmer aan te doen bij het benoemen van topmili tairen. Nagel: „Ach, het maakt voor hem niet veel meer uit. Hij is over een poosje staatsse cretaris-af. Als de PvdA in de nieuwe regering komt, zal zij proberen zo veel mogelijk van de bezuinigingen die ik op het gebied van militair personeel heb voorgesteld, waar te ma ken. En reken maar, dat dat gebeurt". DICK VAN RIETSCHOTEN n. ederlandse bisschop- jn er niet in geslaagd jst op te stellen met men van priesters die ichikt achten voor het lopsambt. Tijdens de ïaandelijkse vergade- van de bisschoppen- rentie, afgelopen da rn de Emmaus-priorij arssen, kon dit agen- it „niet afdoende wor- >ehandeld, daar ver ende bisschoppen te g tijd hadden gehad et voor te bereiden". 1st zal nu op de vol- vergadering in juni a opgesteld. Dit de voorlichtings van de rJt. kerkpro- ginsel moet elke bis- >enconferentie jaarlijks Tgelijke lijst maken en paus sturen. Dat staat decreet van de Heilige van 25 maart 1972, een eisel van het Tweede anse Concilie. De Ne- dse bisschoppenconfe- hoefde zich hier niet houden krachtens een ilinge afspraak tussen aal Alfrink en het Va- Kortgeleden heeft de aanse Congregatie voor •schoppen de wens geuit e Nederlandse bisschop- Voortaan ook zo'n lijst tn indienen. Volgens het document van 1972 moet een diocesane bis schop de namen van (seculie re of reguliere) priesters die hij waardige kandidaten voor het bisschopsambt acht, aan de paus doorgeven. De bis schoppenconferentie moet deze namen bespreken en hen door middel van een stemming op een lijst plaat sen. Deze lijst dient via de nuntius (de ambassadeur van het Vaticaan) naar Rome ge zonden te worden. Gedach- tenwisseling, stemming en lijst dienen geheim te zijn. De lijst doet niets af aan het recht van de paus vrijelijk bisschoppen te benoemen. Synode-commissies De bisschoppenconferentie heeft een tussentijdse balans opgemaakt van de synode commissies over resp. de pas torale werker en de theologi sche opleidingen. De eerste commissie (voorzitter: mgr. Bluyssen, leden: mgr. Zwart kruis en mgr. Simonis) heeft een ontwerprapport over de plaats en taak van de pasto rale werker klaar alsook een ontwerp-basisregeling. Deze stukken gaan ter discussie naar de bisdommen en de Konferentie Nederlandse Re ligieuzen. Nadat de commis sie de reacties hiervan heeft verwerkt, zal de bisschop penconferentie zich er een definitief oordeel over vor men, met het oog op het overleg met de heilige stoel. Het werk van de synodecom missie voor de theologische opleidingen (voorzitter: mgr. Ernst, lid: mgr. Möller, sla pend lid: mgr. Gijsen) is weer op gang gekomen nadat de impasse in dit orgaan is door broken. De centrale beleids commissie voor deze oplei dingen zal volgende maand een vergelijkend overzicht van de structuren en pro gramma's voltooien. De bis schoppen Ernst en Möller zullen in oktober de theologi sche hogescholen en het se minarie Rolduc bezoeken voor overleg met de besturen en andere organen. In no vember zullen zij spreken met de bisschoppen die ver antwoordelijk zijn voor de opleidingen en met de con- victen. De topleiding der R.K. Kerk in de Ver. Staten verzet zich in toenemende mate tegen de Amerikaanse politiek in El Salvador. De Amerikaanse minister van buitenlandse za ken Haig Zag zich in ver band hiermee gedwongen tot een vertrouwelijk gesprek met de apostolisch delegaat in de Ver. Staten, mgr. Pio Laghi, met aartsbisschop Hic- key van Washington, verder bisschop Thomas Kelly en de president van de universiteit van Georgetown Thomas Kelly. Het gesprek heeft voor Haig geen resultaat op geleverd. De omslag bij de Amerikaan se R.K. bisschoppen kwam overduidelijk aan het licht, toen zij begin maart een ver klaring uitgaven, waarin zij de regering van El Salvador verantwoordelijk stelden voor het geweld in het land. Zij waarschuwden ook dat de militaire steun van de Ver. Staten aan dat land minstens symbolisch Amerika met de onderdrukking door de Sal- vadoriaanse veiligheidstroe pen identificeert. De kriti scher houding van de bis schoppen tegenover de rege ring is geleidelijk aan ge groeid sedert de oorlog in Vietnam. Verzet in die dagen kwam voornamelijk van de protestantse kerken en van een verdwaalde katholiek. Nu kan de regering van Was hington zich ook niet meer blindelings op het r.k. episco paat verlaten. De dagen van onvoorwaardelijke steun aan de regering, zoals die onder kardinaal Spellman hoogtij vierde, zijn voorbij. Dat heeft thans minister Haig aan den lijve ondervon den na het gesprek met de door hem uitgenodigde bis schoppen. Hij had het zo mooi gearrangeerd. In feite was dit vertrouwelijke ge sprek in Washington vorige week een geheel katholiek onderonsje. Aan de ene kant van de tafel de bisschoppen, aan de andere kant alleen maar katholieken, namelijk minister Haig zelf, verder de nieuwe ambassadrice bij de Verenigde Naties, Jeane Kirckpatrick, en de pas be noemde staatssecretaris voor veiligheidsvraagstukken Ja mes Buckley. Ofschoon Haig zijn gesprekspartners hoog vertrouwelijke informaties verschafte ontmoette hij wei nig begrip. Vooral de aposto lisch delegaat, mgr. Pio Lag hi, die jarenlang in Buenos Aires werkte, weigerde de vriendschappelijke omgang van de Amerikaanse rege ring onder Reagan met de Zuidamerikaanse dictaturen te accepteren. Ook de bis schoppen hielden hun been nologie eisten zij van minis ter Haig, dat er een einde zou komen aan de Amerikaanse militaire hulp aan £11 Salva dor. Enkele dagen na deze ont moeting deelde priester J. Brayn Hehir, die bij het top- gesprek aanwezig was, aan de betreffende congrescom missie mee, dat de R.K. Kerk van de Ver. Staten de rol van talrijke priesters en bisschop pen in El Salvador als „posi tief en heldhaftig" beoor deelt De bisschoppen vrees den ook, dat meer Ameri kaanse wapenen in El Salva dor ook meer martelaren zul len betekenen. Uit het afhaken van wer kende en werkloze jonge ren is de vervreemding van Actie deken Ge lissen bemoeilijkt werk synodecommissie De vlugschriftenactie van deken Gelissen (Gennep) heeft het werk bemoeilijkt van de synodecommissie voor het herstel van de sa menwerking tussen de bis schoppen op het gebied van de missie. Dit heeft de com missie op de tweemaande lijkse bisschoppenconfe rentie te Maarssen gerap porteerd. De commissie (Mgr. Bluyssen, voorzitter, mgr. Möller en mgr. Simo nis) ontmoet op haar weg „niet weinig lastige hinder palen", zo meldt de voor lichtingsdienst van de rJt. kerkprovincie. Deze synodecommissie heeft reeds gesprekken gevoerd met de besturen van de Bis schoppelijke Vastenactie, van de Pauselijke Missiewerken Nederland en van de Week voor de Nederlandse Missio naris, met het Centraal Mis- sieberaad Nederlandse Reli gieuzen en met het Bureau voor Internationale Solidari teit. Zij zal binnenkort een onderhoud hebben met bis schop Gijsen en eventueel met medewerkers van zijn bisdom voor missiezaken. Bisschop Gijsen zegde in 1976 zijn medewerking aan de Landelijke Vastenactie op en stichtte zijn eigen vastenac tie. Tijdens de bijzondere bis schoppensynode (januari 1980 te Rome) besloten alle zeven bisschoppen op het gebied van de Pausèlijke Missiewer ken, de Vastenactie en de Week voor de Nederlandse Missionaris (zal) herstellen". Deken Gelissen heeft in Ne derland de Nederlandse rooms-katholieken via een wijd en zijd verspreide folder opgeroepen de landelijke vas tenactie de boycotten en uit sluitend de vastenactie van het bisdom Roermond te steunen. de rooms-katholieke kerk ten aanzien van het maat- schappelijk-economisch le ven af te lezen. Acties ten gunste van de jongeren ko men in botsing met de pa rochiegemeenschap, die vaak verkeert in een sfeer van geloof en persoonlijk bidden. Dat is een conclusie van drie jongerenprojecten van de Stichting Alfrink Fonds" (SAF), waarvan een rappor tage is te vinden in de bro chure „Jullie zijn mooi te laat". Het boekje zou gisteren in Utrecht aan kardinaal Al frink worden aangeboden, maar dat ging niet door om dat hij niet wel was. Henk Burggraaff, coördina tor van de SAF-projecten meent, dat de verantwoorde lijkheid voor pastoraal op bouwwerk onder werkende jongeren mede behoort te be rusten bij de gelovigen uit de plaatselijke parochies. Burg graaff vindt dat het pastoraal opbouwwerk onder werken de jongeren uitgebreid moet worden, omdat het zijns in ziens in het belang van de kerk is. Daartoe dienen ker kelijke instanties financiële armslag te verlenen. Een andere conclusie van de projecten is, dat voor wer kende jongeren de kerk „aan de andere kant van de streep staat, waar ook de bazen en de rijken staan". Volgens de opbouwwerker van een der projecten worden werkende jongeren „in hun inkomen onbarmhartig gekortwiekt door de heer Van Agt, zonder dat de kerk protesteert" De Stichting Alfrink Fonds werd in het leven geroepen, nadat kardinaal Alfrink bij zijn afscheid als aartsbisschop van Utrecht in 1976 besloot een gedeelte van het af scheidscadeau te besteden aan het zoeken naar pastora le contacten met werkende en werkloze jongeren. Voor drie jaar werden opbouwpro- jecten opgezet in Roosendaal, Asten-Someren en de Oost- Achterhoek. De katholieke centra voor le vensvorming gaan een serie pastorale werkdagen over de problematiek van de wer kende jongeren organiseren. Deze serie begint met een landelijke werkdag op 12 juni in Utrecht voor pastores en pastoraal werkenden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1981 | | pagina 9