tie-RAF schept
loplosbaar dilemma
Y oedsel rantsoenering
in Polen eind deze maand
Israël en PLO sceptisch
over Europees initiatief
Socaat: 'RAF-hongerstaker klinisch dood'
Ut
Crippen en Young
zijn kerngezond
Opnieuw melding
massamoorden
in El Salvador
Cardin wil
iskopen
t'tetci
r» Verfloof)
lonsteffiiuj
IDA
20,
Israël steunt Libanese christenen
Vrees voor
Paasrellen
in Brixton
FBI: Enkele
kinderen in
Atlanta door
ouders vermoord
INLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 16 APRIL 1981 PAGINA 15
irlemrtH
128.
iNRUitfDRT Volgens de advo-
RQEVRde RAF-gevangene Sigurd
al negen weken alle voed-
rt, is zijn cliënt klinisch
advocaat heeft gisteren in
K™"! de Westduitse regering er-
(of onuldigd geen overlijdensacte
kllken.
af te geven, uit angst dat er onlusten München hebben RAF-sympathi-
zullen uitbreken. santen geprobeerd een trein te laten
ontsporen. Niemand is gewond ge
raakt. Ook is een aanslag gepleegd op
Debus is juridisch nog in leven, om- het Geologisch Instituut in Hamburg,
dat de artsen nog hersenactiviteit Daar werd voor een miljoen gulden
waarnemen; zijn hart staat echter stil. schade aangericht.
karn
tel. 02i
doceriW
mimL/
f 3 jaa
Brie»
sen Mc
k. Huuij
onlng j
geen orrespondent Ami
)2 of oin Vree)
ööËn«Met spanning
den li in de Bonds-
op „uur U",
uw p waarop een
SlOCpqlF-gevangenen
len k|s twee maan-
horioahongerstaking
■men a de gevolgen
-72495.,jg 2a) overlij-
■ndheidstoe-
enkelen van
zodanig, dat
;e gebeurte-
r moet wor-
oten. De re
in in Viest-
len door sym-
van de hon
en de rellen
l toen het ge-
g dat een van
enen was over-
Èwaarschijii-
uldige voor-
>an wat er aan
wachten staat
het werkelijk
Dt.
l
i situatie doet den-
jaren '74-'75 toen
r-Meinhofgevange-
Js massaal in hon
ingen, wat uitein-
lood van Holger
evolg had. Nog al-
'n traumatische er-
el voor de autori-
zich herinneren
>lf van geweld hier
van was, als voor
degenen voor wie Meins' ster
ven een sleutelgebeurtenis was
die hen definitief in de armen
van het terrorisme dreef.
Ook nu weer staan beide par
tijen onverzettelijk tegenover
elkaar. De hongerstakers, die
weinig te verliezen hebben en
doordrongen zijn van een
sterk saamhorigheidsgevoel,
hebben er zelfs een sterfgeval
voor over om hun eisen kracht
bij te zetten. Voor de justitie
zijn deze eisen echter volstrekt
onaanvaardbaar, wat leidt tot
een „collectieve onbuigzaam
heid tot aan de dood" aan bei
de kanten.
Behalve een aantal verlangens
die niet onredelijk zijn en die
de verscherping van de situa
tie niet rechtvaardigen (toe
stemming voor lijfelijk contact
met bezoekers, de aanleg van
grasperken op de binnenplaat
sen etc.) zijn het vooral twee
eisen die in het centrum van
de problemen staan. In de eer
ste plaats willen de RAF-leden
behandeld worden als krijgs
gevangenen op wie de bepalin
gen in de Conventie van Ge-
nève van toepassing zijn. In
williging van deze eis zou be
tekenen dat West- Duitsland
de RAF beschouwt als gelijk
waardige tegenstander, in
plaats van als gewone, zij het
politiek gemotiveerde crimine
len. Dit is voor een rechtstaat
als de Bondsrepubliek uiter
aard onaanvaardbaar.
Over de tweede eis, dat alle
RAF-gevangenen op één
plaats worden samengebracht
en met elkaar kunnen com
municeren, is meer discussie
mogelijk, al wordt hij ook met
kracht van de hand gewezen.
De autoriteiten vrezen dat zij
daarmee een massale bevrij
dingsactie (een van de hoofd
doelen van de RAF) in de
hand werkt; dat op die manier
een „generale staf" wordt ge
vormd die vanuit de cel terro
ristische activiteiten in Duits
land stuurt en coördineert
(zoals indertijd in Stutgart-
-Stammheim); dat het daar
door nog moeilijker wordt om
individuele RAF-leden van
hun opvattingen af te brengen
en dat er in het buitenland
over een „concentratie-kamp
voor politieke gevangenen" zal
worden gesproken. Het zijn al
lemaal argumenten waar
vraagtekens bij geplaatst kun
nen worden. Zeker als men
bedenkt, welke geestelijke en
lichamelijke gevolgen een
langdurig verblijf in de „Si-
cherheits Trakt (veiligheids
vleugel) kan hebben: gevange
nisruimten waarbinnen de
RAF-leden weliswaar een
schijnbaar redelijke bewe
gingsruimte en faciliteiten
hebben, maar die hermetisch
van de buitenwereld zijn afge
sloten en waar alle bewegin
gen via tv-monitoren worden
gevolgd. Dit heeft het begrip
„isolatie-foltering" in het le
ven geroepen, welke door Am
nesty International scherp
wordt bekritiseerd. (Overigens
moet vermeld worden dat
RAF-leden weigeren met an
dere dan geestverwante ge
vangenen te worden samenge
bracht).
Kunstmatige voeding
De hongerstaking van de 25
RAF-leden heeft ook weer
eens levensgroot het probleem
van kunstmatige, gedwongen
voeding opgeworpen. In te
genstelling tot Engeland waar
in deze gevallen niet wordt in
gegrepen, schrijft de Duitse
wet voor dat de gevangenisarts
verplicht is voor het leven van
de gevangene te waken, even
tueel met gebruik van kunst
matige voeding. Zo'n behande
ling moet echter voor alle be
trokkenen acceptabel zijn.
Deze bepalingen zijn zo vaag
dat de arts de Zwarte Piet in
de politieke strijd tussen over
heid en hongerstakers krijgt
toegeschoven. Grijpt hij te
vroeg1 in, dan is het foltering;
handelt hij te laat, dan heeft
hij zijn plicht verzuimd. Het is
dan ook begrijpelijk dat een
aantal artsen in Berlijn, onder
steund door hun vakorganisa
ties, gedwongen voeding afwij
zen en de vrije wil van de
hongerstakers accepteren. El
ders is het anders; daar wor
den gevangenen al wekenlang
dwangmatig gevoed, met alle
risico's en onwaardige tafere
len van dien. Dit heeft te ma
ken met de federale opbouw
van de Bondsrepubliek; het
gevangeniswezen is een aange
legenheid van de betreffende
deelstaat en dat maakt het
hele probleem nog ingewik
kelder.
Het feit dat de RAF-gevange-
nen gelijktijdig en met dezelf
de eisen hun hongeractie be
gonnen, duidt erop dat er in
middels weer een goed func
tionerend communicatiesys-
Een aanslag op het Geologisch Instituut In Hamburg
heeft zeker voor een miljoen gulden schade aangericht.
De actie wordt toegerekend aan sympatisanten van de
RAF-leden die in Westduitse gevangenissen in honger
staking zijn.
teem is opgebouwd. Dat blijkt
ook uit aantekeningen die vo
rig jaar bij een huiszoeking in
Heidelberg zijn gevonden en
waarin sprake is van een wel
doordachte strategie. Teke
nend is een passage uit een
brief van een RAF-gevangene:
„De hongerstaking is het her
stel van onze mogelijkheden
tot ingrijpen en is noodzakelijk
voor de mobilisering daarbui
ten in de „scene". Ook de „be
keerde" terrorist Volker Spei-
tel heeft eens uitvoerig uit de
doeken gedaan hoe onder lei
ding van het trio Baade-
r-Ennslin-Raspe via een mas
sale propaganda en eenzijdige
beïnvloeding, o.m. door het
begrip „isolatie- foltering" de
emoties in binnen- en buiten
land doelbewust werden be
speeld, teneinde een nieuwe
toeloop van sympathisanten te
krijgen die op hun beurt deels
weer bereid zouden zijn om
terroristische acties te onder
nemen en de gevangen-zitten-
den te bevrijden. „Mobiliseren,
solidariseren, radicaliseren".
Gezien de rellen en aanslagen
van de afgelopen tijd leidt het
geen twijfel dat deze oude
strategie ook nu weer met suc
ces wordt gevolgd. De dood
van een gevangene zou de
verhitte atmosfeer waarschijn
lijk nog in hoge mate aanwak
keren met onvoorspelbare ge
volgen. Het zijn dan ook niet
zozeer de concrete eisen van
de hongerstakers, waaraan de
overheid best wat tegemoet
zou kunnen komen, maar de
strategie erachter waartegen
die overheid machteloos is. Of
zoals een politicus zei: „De
hongerstakers zijn geen offers,
maar actief handelende men
sen".
HOUSTON Een nader medisch onderzoek heeft uitgewe
zen dat John Young en Robert Crippen, de astronauten van
het dinsdag veilig op aarde teruggekeerde ruimteveer Co
lumbia, kerngezond zijn. De beide mannen zullen overigens
pas volgende week weer in het openbaar verschijnen, de ko
mende dagen wordt met deskundigen van de NASA de
vlucht van de eerste space shuttle van minuut tot minuut
doorgenomen.
In de commentaren naar aanleiding van de vlucht van de Co
lumbia wordt er algemeen op gewezen, dat de VS op ruimte-
vaartgebied andermaal een grote voorsprong hebben genomen
op de Sovjet-Unie. Wat de gevolgen hiervan zullen zijn is na
tuurlijk niet te zeggen. Wel wordt opgemerkt dat een aantal be
langrijke akkoorden tussen de Verenigde Staten en de Sovjet
unie over het gedrag van de beide grootmachten in de ruimte
werd afgesloten, toen de VS ofwel een achterstand op de Sovjet
unie snel inliepen ofwel een voorsprong hadden. Zo stamt een
verdrag dat het in een baan om de aarde brengen van zware
vernietigingswapens verbiedt uit 1967, toen de VS met hun Ge
mini's de Sovjet-Unie op het gebied van de bemande ruimte
vaart voorbij streefden. In 1968, toen het Apollo-project van de
grond kwam, werd een overeenkomst voor hulpverlening aan
ruimtevaarders in nood gesloten en in 1973 een verdrag over
schadevergoeding na het neerkomen van kunstmanen of gedeel
ten daarvan, juist toen de Amerikanen op de maan waren ge
land en met het Skylab het ene ruimterecord na het andere ves-
tigden.
SAN SALVADOR Na de berichten van verleden week
over door het leger van El Salvador gepleegde massamoor
den onder de burgerbevolking, waarbij mogelijk meer dan
1.000 mensen om het leven zijn gekomen, is gisteren op
nieuw melding van massamoord gemaakt.
Volgens ooggetuigen hebben veiligheidstroepen in de stad Soya-
pango dertig mannen uit hun huizen gehaald en op straat dood
geschoten. Volgens een woordvoerder van de junta zijn de dertig
burgers in een vuurgevecht met de politie omgekomen.
Ook uit het naburige Guatemala komen berichten over moord
partijen op grote schaal. Verschillende dorpen en gehuchten
zouden door militairen zijn uitgemoord en platgebrand.
In Washington is becijferd, dat de Amerikaanse wapentranspor
ten naar El Salvador het totaal van de wapenleveranties aan het
verzet in het land ver overtreft. De komende weken zal nog
meer materieel worden overgevlogen, waarmee het offensief
van het Salvadoraanse leger tegen de guerrilla's kracht kan
worden bijgezet.
Blanke vrouw schiet zwarte staker dood
PRETORIA Een blanke vrouw heeft gisteren in de Zuid-
afrikaanse stad Pretoria een neger doodgeschoten, die haar
auto met stenen bekogelde.
De neger maakte deel uit van een grote groep stakende zwarten,
die auto's bekogelden toen de directie van hun fabriek had laten
weten dat zij, als zij gisteren niet weer aan het werk gingen, ont
slagen zouden worden. De staking is een protest tegen de weige
ring van de directie, de vakbond van zwarten te erkennen.
tovitsj
ïl in VS
TON Sovjet-di-
.^im Sjostakovitsj,
i overleden Sovjet-
wil asiel in de VS
Dit hebben func-
van het State De-
éegedeeld.
at de 42-jarige diri-
19-jarige zoon Di-
anist is, in de ko-
:n uit West-Duits-
VS worden ver-
idden zondag na
ig met het Sovjet-
t iie-orkest het ge-
rlaten.
Pierre Cardin, de
°arijse couturier, is
t voor het zeker zo
restaurant Maxim's
Dse hoofdstad. De
fenaars, Louis en
dable, willen het
dat zij vijftig jaar
')ben gehad, van de
De koopprijs van
at in 1893 als een
•ethuis voor koet-
dopend, is niet be-
disconto
De Belgische
jink heeft met in-
andaag haar öffi-
into met één pro-
lagd tot vijftien
[et record van zes-
werd op 31
stand gebracht
doeling de Belgi-
op de wissel-
dersteunen.
crachtige verhoging
[even en door maat-
de nieuwe pre-
Eyskens, om de
jan te pakken is de
frank eningszins
fi WBURGCOMPLEXl
KUNSTMIN I
Charles
prima
disco
danser
Zijn komend huwe
lijk met lady Diana
Spencer weer
houdt de Britse
prins Charles er op
zijn reis door Au
stralië niet van, het
gezelschap van
vrouwelijk schoon
te zoeken. Hier
danst hij tijdens
een feest in Sidney
met de vrouw van
de minister van on
derwijs van de
deelstaat Nieuw
Zuid-Wales. De
prins werd alom
geprezen voor zijn
disco-danskwalitei
ten.
JERUZALEM Noch Israël, noch de Pales
tijnse bevrijdingsorganisatie PLO, zien veel
heil in de missie van de Nederlandse minis
ter van buitenlandse zaken Van der
Klaauw. Van der Klaauw, voorzitter van de
EG-ministerraad, heeft morgen een gesprek
met PLO-leider Yasser Arafat over de oplos
sing van het Midden-Oostenconflict.
Volgens een woordvoerder van het Israëlische
ministerie van buitenlandse zaken is het Euro
pees initiatief tot mislukken gedoemd, omdat
daarin „geen rekening wordt gehouden met Is
raels essentiële nationale belangen". Ook Ara
fat heeft vraagtekens gezet bij het initiatief. De
PLO juicht het Russische voorstel toe, waarin
alle betrokkenen worden opgeroepen deel te
nemen aan een vredesconferentie.
Abu Iyad, na Arafat de voornaamste man van
El Fatah, de belangrijkste guerrilla-groep bin
nen de PLO, heeft gisteren tegenover de leden
van het Palestijnse parlement in ballingschap
opgeroepen tot de vorming van een speciale
eenheid om de Amerikanen „de stuipen op het
lijf te jagen en hun belangen in de Arabische
wereld te ondermijnen".
JERUZALEM De Israëlische premier Me-
nachem Begin heeft gisteren toegegeven dat
Israël hulp verleent aan de christelijke stad
Zahle, die al twee weken wordt belegerd
door de Syriërs. „Wij hebben geen dag wer
keloos toegezien. Wij hebben hulp ver
leend", aldus de Israëlische premier tijdens
een vraaggesprek voor de tv. Hij weigerde
bijzonderheden over de steun te verstrek
ken, maar noemde het een morele plicht van
Israël de christelijke minderheid in Liba
non te verdedigen.
Gealarmeerd door de toenemende schendingen
van het bestand tussen Syrische troepen en
christelijke Falangisten is de Libanese regering
gisteren voor het eerst sinds elf dagen weer bij
eengekomen. In een zeldzaam vertoon van
eensgezindheid hebben de Libanese ministers
overeenstemming bereikt over een programma
voor oplossing van de huidige crisis. Het pro
gramma wordt gesteund door zowel de pro-Sy-
rische als de pro-Falangistische ministers. Ame
rikaanse en Franse voorstellen voor een VN-
vredesmacht werden verworpen.
WARSCHAU De voedselrantsoene
ring waarover in Polen wordt gespro
ken heeft betrekking op onder meer bo
ter, meel en rijst. Zij zou moeten in
gaan op 1 mei, maar officiële woord
voerders spreken elkaar hierover te
gen.
In verband met de komende voedsel
rantsoenering heeft de aartsbisschop
van de Poolse stad Katowice, Cseslaw
Domin, een beroep gedaan op de bevol
king van Breda om levensmiddelen in
te zamelen voor de zieken, kinderen en
bejaarden van zijn bisdom. Breda heeft
vriendschapsbanden met Polen op
gebouwd nadat het na de oorlog door
de Polen was bevrijd.
Volgens de Amerikaanse krant The Bos
ton Globe hebben vijftien westerse landen
toegestemd in een nieuwe regeling van de
Poolse schuld, waarbij ervan wordt uitge
gaan dat de Sovjet-Unie jaarlijks 2,5 mil
jard dollar zal bijdragen. De schuld van
Polen aan het Westen wordt geschat op 27
miljard dollar. In Washington werd ge
zegd dat „de Sovjet-Unie haar deel zal
moeten leveren, of zij dit nu prettig vindt
of niet". Een nieuwe overeenkomst over
de Poolse schuldbetalingen is noodzakelijk
omdat het niet-betalen een crisis zou ver
oorzaken in het westerse banksysteem.
In het anti-Russische klimaat dat momen
teel in Polen heerst zijn opnieuw in Polen
beschuldigingen geuit aan het adres van
de Sovjet-Unie naar aanleiding van de zo
genaamde Katyn-massamoord op Poolse
officieren in 1943 tijdens de Tweede We
reldoorlog.
Volgens de Russische partijk
rant Pravda rakelen anti-Sovjet elemen
ten binnen de vrije Poolse vakbond Soli
dariteit de moord (op vijftienduizend
Poolse officieren in het Russische plaatsje
Katyn) op. De Pravda schrijft dat extre
misten binnen de Solidariteit-afdeling Si-
lezië gedreigd hebben wraak te nemen op
actieve communisten in dat gebied. Wes
terse historici hebben altijd gesteld dat de
massamoord in Katyn het werk is geweest
van de nazi's.
(Van onze corres
pondent Bert van
Velzen)
LONDEN
Vrees voor nieu
we uitbarstingen
van geweld in de
Zuid Londense
voorstad Brixton
heeft geleid tot de
beslissing om een
massademonstra
tie uit te stellen,
die voor Eerste
Paasdag op het
programma stond
als solidariteits
betuiging met op
roerlingen die in
de „Nacht van
Brixton" werden
gearresteerd. De
kans op nieuwe
ongeregeldheden
tijdens het paas
weekeinde is niet
denkbeeldig.
Rudy Narayan, een
in Guyana geboren
jurist met een ui
terst ontvlambare
persoonlijkheid en
een grote welspre
kendheid, ver
klaarde gistera
vond dat de de-
monstratie niet
doorgaat. Maar an
dere leden van de
ijlings opgerichte
Verdedigingsbond
Brixton", waarvan
Narayan de voor
zitter is, zeiden dat
er hoe dan ook de
monstraties zullen
zijn.
Narayan is van
oordeel dat de arr-
restanten niet mo
gen worden ver
volgd. Dat is ook
het oordeel van
Ted Knight, leider
van de gemeente
raad van Lambeth,
waaronder het ver
pauperde stadsge
west Brixton valt,
zei gisteren op een
bijeenkomst van
jonge socialisten,
dat in Lambeth
een „bezettingsle
ger" van politie is
neergestreken.
Knight, die de bij
naam „Rooie Ted"
draagt, eist de on
middellijke terug
trekking van de
gDlitiemacht uit
rixton. Hij zei, dat
de politie een „sur
veillance-apparaat
had opgebouwd
zoals men dat ziet
in concentratie
kampen". Hij be
schuldigde de poli
tie opnieuw van
het moedwillig
provoceren van de
onlusten in Brixton
door intensieve pa
trouilles tijdens de
aan de rellen voor
afgaande week.
ATLANTA Enkele van de 23 zwarte kinderen die de afgelo
pen maanden in de Amerikaanse stad Atlanta zijn vermoord,
zijn volgens een functionaris van de FBI „gedood door hun ou
ders". Volgens de agent zou het hierbij om drie of vier slachtof
fertjes gaan. Eerder had de directeur van de FBI, Webster, ver
klaard dat zeker drie of vier van de moorden bijna zijn opgelost.
De mededelingen van de FBI-functionaris en -directeur nebben
in Atlanta grote opschudding veroorzaakt. Volgens stedelijke au
toriteiten is het onderzoek nog lang niet zo vergevorderd als de
FBI doet voorkomen.
VAN DER KLAAUW:
SovjetUnie gebruikt aardgas mogelijkals politiek drukmiddel
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister Van der
Klaauw (buitenlandse zaken) sluit de
mogelijkheid niet uit dat de Sovjet
Unie leveringen van gas aan West Eu
ropa, die vanaf 1985 zullen moeten be
ginnen, zal gebruiken als politiek
drukmiddel. „Een beperkte afhanke
lijkheid, zoals thans voorzien, is voor
Nederland echter acceptabel, gezien de
mogelijkheid tot terugval op de eigen
aardgasreserves", aldus de minister in
antwoord op vragen van het Kamerlid
Verbrugh (GPV).
Van der Klaauw geeft het Kamerlid te
kennen dat minister Van Aardenne dit
standpunt ook onlangs bij een bezoek aan
de Verenigde Staten te kennen heeft ge
geven aan generaal Haig. Omdat de Russi
sche gasleveringen al onderwerp van in
ternationaal overleg uitmaken wijst Van
der Klaauw een afspraak tussen Europese
landen om niet meer dan vijf procent van
hun energiebehoefte uit de Sovjet Unie te
betrekken af. Van der Klaauw zegt op de
hoogte te zijn van Amerikaanse bedenkin
gen tegen leveringen van gas uit de Sovjet
Unie aan West Europa. Deze zijn echter
noch in Den Haag noch in Brussel (bij de
EG) direct kenbaar gemaakt
