uiten gespierde taal aan
idres van Rusland en Europa
Bakkers willen meer
brood op de plank
Kamerleden tegen
invoering verschillende
diersoorten op Veluwe
r
Grondwater nu
nergens meer
betrouwbaar
Ch èque- verkeer groeit,
chèque-fraude ook
Ravage
in
West-
Berlijn
'iebel-demonstra ties
Rotterdam:
investering van 300
miljoen op Maasvlakte
D'66:
Noodfonds
bodem-
schoonmaak
ENLAND/BUITENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 27 MAART 1981 PAGINA 15
inze correspondent Dick
Toet)
INGTON In de
iding tussen de Vere-
Staten en de Europese
enoten lijken barre
aangebroken. Terwijl
kCAI *e^ers vriende-
itll. }n welwillend hun op
maken bij de
:rse Amerikaanse re-
laten diverse top-
lonarissen in de bui-
idse politiek van de
:n gelegenheid onbe-
i naast de Sovjet-U-
k West-Europa een
lt de pan te geven.
ter van buitenlandse za-
Uexander Haig, die tot
de minste behoefte
om op Europese tenen
m staan, heeft zijn tijd
eld tussen priemende
chuwingen aan het
unisme in het algemeen
e Rus" in het bijzonder
in het rondzenden van
iten, waarin van alles
worden rechtgezet,
heeft tot nu toe een
reffelijke pers gehad in
herenigde Staten. Hij
overtuigend en be-
m genoemd, maar de
usie in veel van deze
den dat Haig de touwtjes
le buitenlandse politiek
in handen heeft, lijkt
logenstrafd. Integendeel,
én zaak in de eerste
den van de nieuwe rege-
duidelijkis geworden,
j het dat het veld van de
nlandse politiek uitslui-
is omgeploegd. Méér vi-
an een bijna dramatisch
rommunisme is niet ge-
1. Er is al meer onder
's duiven geschoten dan
ly Carter in zijn hevigste
tmerries moet hebben
■houwd. Haig is inmid-
ook gepasseerd als leider
iet crisisteam dat Ameri-
oor ernstige binnenlandse
auitenlandse problemen
leiden. Die eer viel te
aan vice-president
rge Bush, die als een van
weinige kopstukken nog
bogen op een „onbespro-
u gedrag". Voor het eerst
de interne strijd om de
püiüandse politiek naar
liten. Haig toonde zich te-
toom verslaggevers open-
verontwaardigd en leek
b even met aftreden te
15.
dreigen.
Toch begon Haig zo aardig. Al
meteen nam hij het op voor
de Europese bondgenoten. „Er
is geen reden laatdunkend te
doen over de defensie-inspan
ningen van de NAVO-part-
ners", hield hij de senaat
voor. Haig, voormalig NAVO-
-bevelhebber in Europa, weet
dat Amerika zich op defensie
gebied weliswaar minder
heeft ingespannen dan de
Sovjet-Unie, maar dat de
NAVO als geheel meer aan
defensie heeft gedaan dan het
Warschaupakt.
Ook defensieminister Wein
berger begon op welwillende
wijze. „Van de reële verho
ging van het defensiebudget
met drie procent, die in NA-
VO-verband was afgesproken,
moeten de bondgenoten zich
maar niet teveel aantrekken,
want wat zegt nou zo'n per
centage", aldus Weinberger.
Maar intussen is wel duidelijk
geworden dat hij bedoelde dat
net genoemde percentage veel
hoger moet zijn.
Conflict
Veel politici in Europa heb
ben hun wenkbrauwen ge
fronst over de Amerikaanse
houding ten opzichte van El
Salvador. Maar het eersté
echte conflict ging over een
voorstel van Reagans begro
tingsdirecteur David Stock
man om de Amerikaanse ont
wikkelingshulp met meer dan
een derde te besnoeien. Met
minister Haig liepen ook de
EG-landen onmiddellijk te
hoop. Het ziet er nu naar uit,
dat de hulp „slechts" met on
geveer 25 procent zal worden
bekort.
Sedertdien is het niet meer
rustig geweest. Weinberger
liet het woord neutronenbom
vallen en Haig moest de za
ken rechtzetten. Voor de lei
ding van het bureau voor de
mensenrechten, onderdeel
van het ministerie van bui
tenlandse zaken, werd Ernest
Lefever aangewezen, een
man die zich de laatste vier
jaar heeft opgewerkt tot lei
der van de oppositie tegen on
geveer alles wat met mensen
rechten te maken heeft
Staatssecretaris Lehman van
de marine liet weten dat de
Verenigde Staten zich niet ge
bonden voelen aan welke
SALT-afspraak dan ook en
dat gewapend ingrijpen tegen
Cuba niet wordt uitgesloten
als de wapenleveranties aan
de rebellen in El Salvador
niet worden stopgezet.
Meer rechtstreeks zette de
nieuwe regering West-Europa
onder druk in zaken als de
EG-hulp aan Granada, een
klein eilandje in de Caraïbi-
sche Zee dat volgens de Vere
nigde Staten te nauwe banden
onderhoudt met Cuba, en de
geprojecteerde pijplijn tussen
de Sovjet-Unie en West-Euro
pa, die onder meer West-
Duitsland, Nederland, Oosten
rijk, Italië, België, Zwitser
land, Zweden, Engeland en
Spanje van aardgas zou kun
nen voorzien.
De vriendelijke Amerikaanse
woorden zijn tot nu toe gere
serveerd geweest voor in Eu
ropa weinig populaire regiems
als die in Argentinië, Chili en
Zuid-Afrika. Het geheime be
zoek van vijf hoge Zuidafri-
kaanse militairen heeft overi
gens ook in Amerika zelf nog
al wat onrust gewekt, zeker
nu duidelijk is geworden dat
het ministerie van buiten
landse zaken op de hoogte
was van het bezoek en dat de
vijf behalve met vertegen
woordigers van de Nationale
Veiligheidsraad van Richard
Allen ook gesproken hebben
met de Amerikaanse ambas
sadeur bij de Verenigde Na
ties, mevrouw Jane Kirkpa-
trick.
Warrig
Hoewel Haig daartoe keihar
de pogingen in het werk
schijnt te stellen, is de warrige
situatie de laatste dagen alles
behalve verbeterd.Vorige
week liet Richard Pipes, een
Harvard-professor uit de staf
van de Nationale Veiligheids
raad, tegenover een verslag
gever van het persbureau
Reuter weten dat economi
sche problemen in de Sovje
t-Unie naar zijn mening of tot
ingrijpende binnenlandse her
vormingen of tot gevaarlijke
Russische avonturen in net
buitenland zullen leiden. Ook
sprak hij zijn bezorgdheid uit
over de intenties van het be
zoek van de Duitse minister
van buitenlandse zaken Gen-
scher aan Moskou. Opnieuw
moest Haig te hulp snellen,
Een peinzende Amerikaanse minister van buitenlandse zaken
Alexander Haig verklharde gisteren voor een commissie van de
senaat dat hij niet zal aftredep. Daarmee ontzenuwde hij sterke
geruchten die hierover de laatste dagen de ronde hadden ge
daan, toen hij gepasseerd was voor de benoeming tot voorzitter
van een crisisteam. Voor de commissie verklaarde Haig dat de
uitwerking van de Amerikaanse buitenlandse politiek aan hem Is
toevertrouwd en dat dat belangrijker is dan de vorm of organisa
tie van die politiek.
ditmaal zelfs in een persoon
lijke brief aan Genscher.
Het bontst maakte nationale
veiligheidsadviseur Richard
Allen het echter het afgelo
pen weekeinde. Voor het
eerst „losgelaten" in een o-
penbare toespraak, beklaagde
hij zich onder meer over een
groeiende hang naar pacifis
me en neutralisme in Europa
onder het motto „Beter rood
dan dood". Hoewel Allen in
dat verband alleen de Engelse
Labourparty met name noem
de, was het duidelijk dat hij
daarbij vooral Nederland
twee dagen tevoren in de
Washington Post afgeschil
derd als leider van het nieu
we atoompaciffisme in Euro
pa voor ogen had. Nog op
merkelijker vinden veel Eu
ropese diplomaten Aliens kri
tiek op de economische situa
tie in Europa. Volgens Allen
moeten de Europese defensie
inspanningen verhoogd wor
den ten koste van naar zijn
mening volledig uit de hand
gelopen sociale programma's.
Die uitlating was des te op
merkelijker in het licht van
de voor Europese begrippen
volstrekt ontoereikende socia
le programma's in de Vere
nigde Staten, waarop door de
nieuwe regering bovendien
nog fors bezuinigd zal wor
den. Amerika telt meer ar
men (circa 25 miljoen) dan
alle andere geïndustrialiseer
de landen bij elkaar. Een dag
na Aliens uitspraak vestigde
begrotingsdirekteur Stock
man daar nog eens extra de
aandacht op. Zonder blikken
of blozen zei hij in een televi
sie-interview dat naar zijn
mening niemand in de Vere
nigde Staten recht kan doen
gelden op enige dienst van de
overheid. „Het is in geen en
kel opzicht een taak voor de
regering om te zorgen voor
zaken als huisvesting of psy
chiatrische en rechtskundige
hulp", aldus Stockman.
Ambassadeurs
Ook met de bendeming van
nieuwe ambassadeurs heeft
Reagan tot nu toe de nodige
irritaties opgewekt. In Mexico
is men gepikeerd over de be
noeming van een 52-jarige ac
teur, John Gavin, die als
voornaamste bagage een
vloeiend mondje Spaans mee
brengt. Nederland kan, getui
ge de namen die tot nu toe
voor Europese posten zijn ge
vallen, rekenen op een oudere
rijke zakenman, die Reagan
financieel krachtig in de ver
kiezingscampagne heeft ge
steund en die de kunst ver
staat een luisterrijk feest te
geven. Voor de kleinere Eu
ropese landen zijn tot nu toe
slechts enkele namen inge
vuld: Oostenrijk krijgt Theo
dore Cummings (72), een
voormalige supermarkteige
naar, als ambassadeur en De
nemarken John Loeb (51),
een bankier uit New Vork.
William Mc.Cann, een gefor
tuneerde 50-jarige verzeke
ringsman uit New Jersey, is
inmiddels benoemd tot am
bassadeur in Ierland.
Officieel zeggen de meeste
Westeuropese diplomaten nog:
„Ach, een nieuwe regering,
dat zijn /aanloopmoeilijkhe
den". Maar achter de scher
men neemt de zorg over een
groeiend isolement van de
Verenigde Staten en een toe
nemende spanning binnen de
NAVO toe. Een Westduitse
diplomaat zei onlangs: „Zo
lang zich in de Verenigde Sa-
ten zelf nog geen duidelijke
oppositie heeft gevormd, ge
loof ik niet dat enig land in
Europa bereid is die rol op
zich te nemen".
NOORDWIJKERHOUT Door de toenemende bodemver
ontreiniging is het grondwater, tot voor kort de betrouw
baarste bron voor de drinkwatervoorziening, in de gehele
westerse wereld ernstig aangetast. Met het oog op de volks
gezondheid is het dringend noodzakelijk geworden dat het
grondwater wordt gezuiverd voordat de bevolking het ge
bruikt.
Tot deze conclusie kwamen gisteren de ongeveer 300 deskundi
gen uit 35 landen, die gisteren in Noordwijkerhout deelnamen
aan een internationaal symposium over het grondwater. Zowel
het storten van huisvuil en industrieel afval als het gebruik van
kunstmest jn de land- en tuinbouw zijn in sterke mate verant
woordelijk voor de vervuiling. Om de drinkwaterbronnen te be
schermen, aldus de deelnemers, is het terugdringen van de
groeiende afvalstroom een absolute voorwaarde. In verband
hiermee zal de bevolking in die zin moeten worden opgevoed
dat onnodige bodemverontreiniging wordt voorkomen. Verder
zullen er beschermingszones moeten worden ingesteld rond de
plaatsen waar de waterleidingbedrijven grondwater winnen.
UTRECHT Het gebruik
van chèques neemt toe, maar
de fraude dieermee ge-
Ïtleegd wordt ook. Vorig
aar werd 117 miljoen maal
met een bank- of eurochèque
betaald, veertien miljoen
maal méér dan in 1979, of
wel een groei van vijftien
procent Tegelijkertijd ziet
het bankbedrijf het aantal
fraudegevallen jaarlijks
met twintig tot dertig pro
cent toenemen.
De stichting bevordering chè-
queverkeer, een overlegorgaan
van de banken, heeft uitgere
kend dat er elk jaar vbor „en
kele miljoenen" mét chèques
wordt gefraudeerd. Gezien te
gen het bedrag van twaalf mil
jard gulden dat jaarlijks met
chèques wordt betaald, is de
fraude niet zo imposant, maar
toch baart dit de banken zor
gen. Zij nemen namelijk de
schade voor hun rekening om
dat de chèques gegarandeerd
zijn. Volgens de stichting zijn
veel mensen er nóg niet van
doordrongen dat chèques en
pasje gescheiden bewaard
moeten worden en: „een auto
is bovendien geen brandkast",
want de meeste chèques wor
den uit auto's gestolen.
Kamerleden: Hulp voor
gearresteerde Greenpeace-man
DEN HAAG De Tweede Kamerleden Verkerk-Terpstra,
Bolk es te in (beiden VVD) en de CDA'ers Cornelissen en Gu-
althérie van Weezei hebben gisteren minister Van der
Klaauw gevraagd ervoor te zorgen dat de in Canada gear
resteerde Greenpeace-vrijwilliger Willem Beekman bij
stand krijgt van de dichtstbijzijnde consul.
Beekman is woensdag door de Canadese kustwacht gearresteerd
op beschuldiging van overtreding van de visseriiwet in Canada.
Hij was bezig jonge zeehonden met verf te behandelen, zodat
hun pels waardeloos werd voor de handel. De Canadese wet
verbiedt zulks. De kamerleden willen ook dat Van der Klaauw
Canada en Noorwegen nog eens duidelijk het Nederlandse rege
ringsstandpunt over de zeehondenjacht laat weten.
ia-as
5KOU Automobilis-
op de Krim bij de
rte Zee hebben giste-
norgen vreemd opge-
en toen zij bij hun
i's kwamen. De wagens
n onder een dikke laag
Ibruine modder. Het
t vulkanische as te
van de Etna. De uit-
van de tweeduizend
meter verder gelegen
liaanse vulkaan is door
westenwind over de
DEN HAAG De „Stichting Voorlichting
Brood" gaat vanaf vandaag proberen het
broodverbruik van de Nederlanders te be
vorderen. Omdat in ons land wordt steeds
minder brood wordt gegeten, vrezen de bak
kers dat hun bedrijfstak, die in *74 al een
grote herstructurering onderging, opnieuw
In de problemen zal komen. De Stichting
heeft een en ander gisteren in Den Haag be
kendgemaakt.
Het broodverbruik is van 115 broden van 800
gram in '55 gedaald tot 100 in '70 en 65 broden
in '80. De campagne start met pagina-grote ad
vertenties in de dagbladen. Vervolgens zal de
Stichting de naar haar mening belangrijkste
doelgroepen benaderen: de huisvrouwen met
opgroeiende kinderen, de medische wereld, de
onderwijssector en de publiciteitsmedia.
De Stichting is vorig jaar opgericht door de vier
bakkersorganisaties in ons land en hun samen
werkingsorgaan, de Nederlandse BakkerijstichT
ting. De Stichting Voorlichting Brood is be
zorgd, omdat maar een kwart van de Nederlan
ders het goed zou vinden om meer brood te
eten, terwijl twintig procent daar helemaal
geen mening over heeft. Ze wil de mensen tot
nadenken aanzetten en wat terugdoen tegen de
45 miljoen reclameguldens, die jaarlijks worden
uitgegeven voor broodvervangers zoals beschuit
en knSckebröd.
Een klein beeld van de enor
me ravage, die gisterenoch
tend In West-Berlljn werd
aangericht, toen politie en
demonstranten elkaar te lijt
gingen. Wat weken terug be
gon als krakersrellen, Is de
afgelopen weken uitgegroeid
tot regelmatig terugkerende
gewelddadigheden van op
roerige jongeren, waartegen
de politie met harde hand
optreedt.
„Dodewaard'
weer
op manning van dit zijspan laat wat evenwlchtstechnlek zien
is de persdag op de Verkeersschool Gemeentepolitie In
riJ tMJkerhout. Ook het publiek kan op 4 april aanstaande van
uur In de ochtend tot vier 's middags terecht voor dit soort
onstratles en andere activiteiten van de Verkeersschool.
DODEWAARD De kern
centrale in Dodewaard zal
eind volgende week weer in
vol bedrijf worden gesteld.
De wisseling van 33 splijt
stofstaven in de reactor is
tegen die tijd voltooid en de
eerste zogenoemde reactive-
ringsproeven met de nieuwe
staven zullen dan worden
gehouden.
Zodra de reactor weer in vol
bedrijf is („kritisch" is gewor
den), kan de centrale moeilijk
worden stilgelegd. Op het tij
delijk stillegggen is van ver
schillende kanten aangedron
gen omdat de opslagplaats
voor afgewerkte splijtstofsta
ven overvol dreigt te raken.
Zoals gemeld heeft de Arn
hemse rechtbank gisteren de
eis van de actiegroep Stop Do
dewaard om de kerncentrale
te dwingen de activiteiten stil
te leggen, van de hand gewe
zen. Volgens de rechtbank is
de dreiging van een overvolle
opslagplaats nog .niet zó nabij,
dat ingrijpen door de rechter
geboden is.
ROTTERDAM Rotter
dam gaat driehonderd mil
joen gulden investeren in
de vestiging van een nieu
we container-terminal van
ECT op de Maasvlakte. De
meerderheid van de Rot
terdamse gemeenteraad is
hier vannacht mee ak
koord gegaan. Van dat be
drag is 164 miljoen be
stemd voor investeringen
in de infra-structuur en 148
miljoen is bedoeld als
voorfinanciering van het
herstructureringsproces
van de Rotterdamse haven, we vestiging van ECT (nu
De gemeente verwacht naast twaalfhonderd werknemers)
een verdubbeling van de over twintig jaar ook een op-
werkgelegenheid bij de nieu- brengst van 1 miljard gulden
aan havengelden en terrein-
huur.
Havenwethouder drs. J. Rie-
zenkamp kreeg op twee pun
ten toch veel kritiek: De ren
te die ECT aan Rotterdam
moet betalen, ligt lager dan
de rente die de gemeente zelf
moet betalen voor een lening
op de kapitaalmarkt. In ruü
voor het risico dat gemeente
loopt moet zij proberen een
winstdeling zien te krijgen.
Het eerste punt kreeg nau-
weliikjs bijval, het tweede
brede steun.
(van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Er mogen op de Veluwe
geen experimenten gedaan worden met het
introduceren van dieren die in ons land niet
meer bestaan of hier zelfs nooit geleefd heb
ben. Dergelijke proeven bedreigen namelijk
de inheemse fauna. Het rijk moet het ver
bod op deze experimenten als voorwaarde
stellen bij het geven van subsidies aan in
stellingen die natuurterreinen aankonen.
Dit hebben de WD-kamerleden Waalkens
en Evenhuis in schriftelijke vragen gesteld
aan minister Braks van landbouw en staats
secretaris Wallis de Vries (CRM, natuurbe
houd).
De Kamerleden stelden hun vragen naar aan
leiding van een projectvoorstel van het Insti
tuut voor Milieuvraagstukken. Daarbij wilden
zij een bevestiging horen van de bewindslieden,
dat de door het Instituut opgestelde plannen in
derdaad in het eerste jaar een miljoen gulden
zouden gaan kosten. Voorts hebben de Kamer
leden gevraagd naar de inhoud van een ge
sprek dat de medewerkers van het Instituut
hebben gehad over de experimenten, met het
Rijksinstituut voor Natuurbehoud. Ten slotte
wülen zij weten hoeveel de ontwikkeling van
het plan door het Instituut voor Milieuvraag
stukken heeft gekost
Trio schoot op
trams
en bussen
ROTTERDAM De Rotter
damse kinderpolitie heeft
dinsdag drie jongens aange
houden in verband met de
beschietingen van trams en
bussen van het gemeentelijk
vervoerbedrijf. De knapen,
veertien en vijftien jaar oud,
hebben tot nu toe bekend
dat op 13 en 16 maart vijf
trams en twee bussen heb
ben beschoten.
Ze maakten, volgens de politie
gisteren, gebruik van knikkers
die werden afgeschoten met
een „professioneel geconstru
eerde katapult". In een geval
belandde een meisje dat in een
beschoten tram glasscherven
in haar oog kreeg, in het zie
kenfonds. De jongens zullen
op 8 april voor de kinderrech
ter moeten verschijnen.
NUENEN J. Terlouw,
fractievoorzitter van D'66,
lanceerde gisteren in Nue-
nen het idee voor het instel
len van een noodfonds voor
bodemreiniging.
Aan een dergelijk fonds in
te stellen op basis van vrijwil
ligheid zouden Rijk, provin
cies en gemeenten moeten
deelnemen naar mate waarin
er urgente gevallen van ver
ontreiniging voorkomen. Ook
de vereniging van chemische
industriën zou een bijdrage
moeten leveren. Terlouw be
cijferde dat de verontreinigin
gen die in iedere geval moeten
worden aangepakt zeven
tien miljard gulden zullen ver
gen.. Het fonds wil Terlouw
zien als een „voorfinancie
ring" om snel aan de slag te
kunnen. Minister Ginjaar zei
gisteren in „Achter het
nieuws" dat hij niet direct
voelt voor de instelling van
een dergelijk fonds.
