Veelzijdig portret
Bartok knap en
aandachtig gemaakt
„De wilde eend": tv-spel
over geschonden mensen
TERUGBLIK
Wandelen met de radio langs heuvels en dalen
TELEVISIE VANAVOI
TELEVISIE WOENSD/"
RADIO VANAVOND
RADIO WOENSDAG
HONGAARSE COMPONIST DRIE KEER BIJ NOS
Samenwerking van
educatieve omroepen
Jongeren „Opstap"
met de NCRV
Duitse Roek-Palast
op Hilversum 1
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURANT
DINSDAG 17 MAART 1981 PA^Q
NEDERLAND 1
NOS
18.25 Nieuws voor doven en
slechthorenden
18.30 Jeugdjournaal
18.36 Sesamstraat
18.50 Paspoort - voor
Joegoslaven
en Italianen
EO
19.00 D'r kan nog meer bij,
kleuterprogramma
19.10 Dank zij U heer!:
koorzangprogramma
19.40 "Kies dan het leven",
verslag van de
bezinningsdag
op 28 februari jl.
21.25 EO-Aktief
NOS
21.37 Journaal
21.55 Den Haag vandaag
22.10 100 Jaar Bela Bartok:
Bartok - een muzikale
dokumentaire
23.15 Journaal
23.20 Nieuws voor doven en
slechthorenden
NEDERLAND2
TELEAC
18.27 Microprocessors 1
plus 2, les 21
18.59 Hotel "De Witte Raaf",
serie
19.25 Cum Laude, kwis
NCRV
20.27 De wilde eend, tv-spel
22.20 Hier en nu
23.00 Afgoden van deze tijd
NOS
23.20 Journaal
23.25 Nieuws voor do*
slechthorenden
DUITSLAND 1
(Reg. progr.: NDR: 18.00
tv-serie. 18.30 Aklual. 18.
serie. 18.55 Auf Asche, tv-s
Reg. mag. 19.59 Progr-o\
18.00 Natuurfilmserie. 18.
progr. 18.40 Cafe Wernicki
19.15 Aktual. 19.45 Slapstic,
Journ. 20.15 Showprogr. 21
ele rep. 21.45 Nick Lewis, hrvfff
spector, tv-serie. 22.30 Aktif
Amus.progr.
DUITSLAND 2
18.20. Tekenfilmserie. 18.4
filmserie. 19.00 Journ. 19.30
burger (Nybyggarna - 1),
21.00 Aktual. 21.20 Rep.
Karte der Neuen Welt, tv-sp
Journ. 1
DUITSLAND WDR 3
18.00 Kleuterprogr. 18.30 O f pro
kundige algebra. 19.00 Diret k»i
tv-serie. 19.45 Journal 3. 20 ,éc
20.15 Actueel mag. 21.0 ,iaa7:
21.45 Actueel progr. 22.30
gevolj
:n vooi
leem i
het I
tgesto
23.00 Journ.
BELGIE NED. 1
18.00 Tekenfilmserie. 18.051,
progr. 18.30 Open Schot
Amus.progr. 19.07 Inform 4
19.37 Meded., Morgen en l
naars. 19.45 Journ. 20.10 Inigevaai
rle. 20.15 Popmuziek. 21.1 onder
progr. 22.00 Spelprogr. 22.3j vaak
sje tuj
en i
tuurfilmserie. 20.40 A dreanjen ei
zeke
ftigen.
BELGIE FRANS re ge
18.15 Spelprogr. 18.30 Infori „J zijl
19.00 Reg. mag. 19.25
19.30 Journ. 19.55 toto-uit
Salut champion, tv-serie. 20
voor de vrouw. 21.50 Do
22.55 Journ. en weerber.
ch dat
aan
tortpk
woi
it er t
BELGIE FRANS 2
13.30-14.00 Teletekst Percevlch hie
Teletekst Perceval. 18.30 De :n har
Show. Gast: Raquel Welch.
NET I. 19.55 Visa pour Ie
Spelprogramma met als the
land (Herh.). 21.50-22.35 Vite<
hle, Informatieve serie over $2
NEDERLAND 1
NOS-NOT
10.00-11.00 Schooltelevisie
NOS
13.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
O.S.-TELEAC
14.30 Open Schooltijd 17
(herh.)
KRO
15.30 De Poppenkraam,
kinderserie
16.00 Maja - de bij
16.25 Kinderspel:
improvisatie
programma voor en
door kinderen
17.00 Hooggeeerd publiek,
serie
NEDERLAND2
NOS
13.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
resten
prögr.^WDR: 8/10-9.10 Scht» lagei
sle. 9.25-9.55 Kleulerprogr
Joum. 10.03 Progr. voor d< v
generatie. 10.35 Die Karle dt pn rf
Welt. tv-spel. 12.10 Actuet
12.55 Persoverz. 13.00-13. if11
16.10 Joum. 16.15 Reporta<xernaa*
Kinderfilm. 17.50-18.00 Jourr w
DUITSLAND 2 Z(
10.00 Journ. 10.03 Progr. vooi
dere generatie. 10.35 Die K|»""ï
Neuen Welt, tv-spel. 12.10
progr. 12.55 Persoverz. 13.1 se
Journ. 16.15 Tekenfilmserie!
Klnderprogr. 17.00 Journ. 1
form, klnderprogr. 17.40 Ge
DUITSLAND WDR 3
8.00 Gymn. 8.10-11.55 Scht vaa[sc
sle (9.25 Kleuterprogr.) 17.
Schooltelevisie.
BELGIE NED. 1
15.30-16.30 Open School. 1
var. klnderprogr.
BELGIE NED. 2 -
15.30-16.30 Open School. 1 nondst
var. klnderprogr. kte foti
BELGIE FRANS K\> en
15.00 Schooltelevisie. 15.31 CSL:n
klnderprogr. 17.00 Gevar. p J
progr.
den. I
Warmt
:en ca
landp<
en bij
ht. D
tt omt
vuili
het b
nghoi
roeg
ivel la:
elijk
hij vei
Vorige week begon de VARA
met „De Lemmings" en giste
ren liep bij de TROS alweer
een nieuwe Nederlandse tele
visieserie van stapel: „De fa
briek", die is geschreven door
Hans Keuls. Afgaande op de
eerste afleverinjg kriigt men de
indruk dat hij zich min of
meer heeft laten inspireren
door de Amerikaanse (en ook
wel Engelse) series, die nog
wel eens in de wereld van het
harde tot keiharde zakenleven
willen spelen met natuurlijk
allerlei menselijke conflicten
op de achtergrond. Maar die
suikerfabriek waar het hier
om gaat staat wel zeer duide
lijk in de Hollandse kleigrond.
Ik meende op een gegeven
moment zelfs Halfweg tussen
Amsterdam en Haarlem te
herkennen, maar daar wil ik
best van af
liegt er echter niet om, u'hng
kerbieten vliegen de it Katv
om zo te zeggen om de o$T ,®n
er wordt met loyale gee ZIJn
boerenkool met worst e ,eeJJ
puddinkje toe gegeterfrtle k
vrees dat ook voor de r en °I
sfeer van het verhaal do vo°
menu (dat straks ongeti !ens'
nog afgewisseld gaat
met spruitjes) bepaald Z,J"
en dat „onze haute fif£u
nogal kleinburgerlijk is
vallen. En zelfs de liefdt
nogal hutspotterig aan. 15e.n v
zo'n vermoeden dat h 8in8
straks in alles enigszins am®e
toe zal gaan. Overigens ef*e" v
slotte: geen kwaad woor ,d*Yra
een goede vaderlandse s V|Jkei
pot.
HERMAN HOFHO^
Vlierbessen genever is natuuizuiver
Bij Boomsma in Leeuwarden
maken ze een Vlierbessen
genever die absoluut natuur
zuiver is. Dat is een goed
bericht. Vandaag de dag
worden veel produkten
voorzien van allerlei
kunstmatige kleur- en
smaakstofTen, daarom is het
pret tig te weten dat als je
Boomsma's Vlierbessen
genever drinkt je puur natuur
drinkt. Je proeft het ook.
De smaak is heerlijk fruitig,
vol en diep. Een tikje kruidij
en bepaald niet overheersei
zoet. Al eeuwen geleden wel
de vlierbes voor van alles
gebruikt en het is nog steeds
een bes die in de belang
stelling staat. Zonder twijfel
heeft ook uw slijter deze
natuurzuivere vlierbessen
genever in huis.
van
ng w£
'iicee
Ie sto
moe
Ier di<
dat h
had
symb
guldei
n de t
iustit
Piraten krijgen
ruimtebij VARA
HILVERSUM Onder de
titel „Het Beste van de Pira
ten" zendt de VAR A-radio
op woensdag 15 en 22 april
op Hilversum 2 de beste re
sultaten uit van een prijs
vraag voor radiopiraten.
Vooruitlopend op de ontwik
keling van een nieuw jeugd
programma „De Illegale zen
der" (vanaf 3 mei iedere zon
dag van 13.00 tot 14.00 uur op
Hilversum 3) zendt zij op 15 en
22 april twee programma's uit
onder de titel „Het Beste van
de Piraten".
Deze uitzendingen zullen wor
den verzorgd op Hilversum 2
van 11.05-11.35 uur.
AMERONGEN Wandelen met
VARA en Staatsbosbeheer. Het kan
op de vier eerste zondagen van elk
komend nieuw jaargetijde, te begin
nen 22 maart, de eerste zondag van
de lente, daarna op 21 juni, 20 sep
tember en 20 december. De VARA
gaat namelijk in samenwerking met
Staatsbosbeheer in veertien natuur
gebieden in Nederland op die data
wandeltochten organiseren, geen
prestatietochten, evenmin puzzel-
tochten, maar gewoon lekker ont
spannen stappend in het bos. En dat
onder de titel: „Ontdek de natuur
met VARA's Vroege Vogels". Het is
dan ook een initiatief van Hilda
Winninghof, redactrice van het ra
dioprogramma „Vroege Vogels", dat
elke zondagmorgen van 8.02 tot 9.30
uur op Hilversum I is te beluisteren.
Gewandeld zal er kunnen worden in
Boswachterij Schoorl, Boswachterij
Leenderbos bij Valkens waard, Bos
wachterij Nunspeet, Boswachterij
Vaals, Boswachterij De Vuursche,
Utrecht, Meijnweg in Midden-Limburg,
Springendal bij Ootmarsum, Wetshove
op Walcheren, de Amerongse berg bij
Amerongen en het Ulvenhoutsebos bij
Ulvenhout. In al deze plaatsen kunnen
belangstellende wandelaars van onge
veer 9 tot 5 uur terecht. In „Vroege Vo
gels" van 22 maart wordt een recht
streekse lijnverbinding tot stand ge
bracht met de bezoekerscentra in drie
van deze natuurgebieden, te weten
Schoorl, de Sallandse Heuvelrug (Nij-
verdal) en het Leenderbos (Valkens-
waard). Vanuit de andere plaatsen zul
len telefonische indrukken worden
weergegeven.
Wandelaars krijgen aan het begin van
de tocht een kaartje en een omschrij
ving van alle bijzonderheden die men
onderweg kan tegen komen. Bovendien
staat de koffie gereed.
En alsof dat allemaal nog niet genoeg is
worden er in Schoorl, Leende en Nij-
verdal ook nog eens tochten georgani
seerd voor de zeer vroege vogels. Een
beperkte groep van ongeveer vijftig
deelnemers zal onder leiding van een
deskundige, een vogelwacht bijvoor
beeld, heel vroeg om ongeveer 6 uur
starten. Hun indrukken zullen ook
rechtstreeks in het radioprogramma
„Vroege Vogels" worden uitgezonden.
Deelneming aan deze vroege tocht kan
alleen bij voorinschrijving. De wande
laars krijgen er wel een ontbijt bij.
Kees Duinker van Staatsbosbeheer ver
wacht geen problemen rond te grote
deelname. „De oppervlakte aan bos is
zo groot en het bezoek is zo gespreid
over de dag, dat die 50.000 elkaar am
per zien. Ons doel hoeft trouwens niet
meer te zijn een bos te „verkopen" wel
om de mensen met andere ogen te laten
kijken, met andere oren te laten ho
ren".
Geen problemen dus. Het enige pro
bleem zou nog kunnen zijn het parke
ren van de milieu-onvriendelijke auto's
van de 50.000 wandelaars. Tenzij die
natuurlijk met de trein komen. Dan
hoeven ze slechts een enkele reis te ko
pen, het terugreiskaartje krijgen ze gra
tis aangeboden.
GERARD CRONÉ
HILVERSUM Met grote aandacht
voor details en heel mooi camerawerk
heeft de Amerikaanse regisseur Cur-
tis Davis een filmportret gemaakt
van de Hongaarse componist Bela
Bartok, dat de NOS vanavond van
22.10 tot 23.10 uur uitzendt via Ned. I
ter gelegenheid van Bartoks honderd
ste geboortedag. Volgende week dins
dag volgt een uitvoering van Bartok's
„Blauwbaards Burcht" en weer een
week later besluit de NOS dit film
drieluik met het Concert voor strij
kers, celesta en slagwerk. Het eerste
programma van Davis, die Bartok's
leven en werk heeft gevolgd van zijn
jonge jaren in Transsylvanië tot zijn
dood in New York, munt uit door lo
gische opbouw, op grond waarvan de
kijker zelf conclusies kan trekken.
Het filmportret geeft een heldere en
rustig opgebouwde schets van Bartok
als eenzaam mens en van Bartok als
de componist die zijn materiaal ont
leende aan oude Hongaarse volksmu
ziek. Hoe modern het werk van deze
componist ook kan worden genoemd,
deze basis is in de documentaire vrij
wel steeds te onderkennen.
Het leven van Bartok (1881 - 1945) is
doordrenkt van volksmuziek, aldus het
sober commentaar aan het begin van de
documentaire; de film laat dit horen en.
zien in een vorm die regisseur Davis
consequent volhoudt. Hij laat beelden
volgen door muziekfragmenten en om
gekeerd, waarbij zijn eigen smaak soms
een opvallende plaats inneemt.
Het kan te gemakkelijk worden opgevat,
om muziekfragmenten te laten volgen
door tamelijk willekeurige natuuropna
men, maar in de sfeer van Bartoks leven
lijkt dit in deze documentaire te mogen.
Misschien, omdat de natuurbeelden "bij
zonder mooi zijn gekozen en teruggrij
pen naar het ongecompliceerde maar
niet eenvoudige landleven dat Bartok
zo boeide.
Curtis Davis laat dit zien. Hij toont hoe
Bartok met Edisons fonograaf en met fo
tocamera door het land trok om het mu
zikale landleven vast te leggen. Duizen
den wasrollen vulde Bartok met Hon
gaarse volksmuziek die vanuit een ver
verleden banden zou hebben met de mu
ziek van Egypte en Turkije.
Davis gaat terug naar de tijden waarin
Bartok het conservatorium bezocht, daar
hoge cijfers kreeg voor alle vakken, be
halve voor compositie. De componist
wordt vervolgens getekend als leraar
piano, die dit vak om den brode koos. Hij
had immers geld nodig voor zijn onder
zoek.
Davis volgt het leven van de componist
vrijwel op de voet en met grote vakman
schap. Hij richt de camera op een Hon
gaarse geestelijke, die een klok van een
dorpskerkje bespeelt die klok lijkt
meer een balk waarna de klanken in
aansluitende beelden terug te vinden
zijn in symfonisch werk. Een meer
rechtstreekse benadering lijkt nauwe
lijks mogelijk.
Deze werkwijze volgend blijft Curtis Da-
vis helder betogend. Zo wordt ook dui
delijk gemaakt hoe Bartok zijn vader
land kort na de Eerste Wereldoorlog
verlaat en naar Amerika afreist. Maar
het verlangen naar Hongarije blijft en
Davis maakt met fraaie beelden duide
lijk waarom. Herinneringen worden op
gehaald door mensen die de componist
hebben meegemaakt, maar Davis maak
te daar geen statische beelden van, vol
mensen die zich „zo goed kunnen herin
neren dat...". Wel wordt een liefdeslied
gezongen door een vrouw die dat tiental
len jaren voor Bartok eerder deed, maar
dan minder beverig.
De Amerikaanse regisseur houdt zich
aan de belangrijkste historische frag
menten: zoals de scheiding van Bartok
en zijn tweede huwelijk, zijn relatie met
zijn kinderen en de moeizame gang van
zijn composities, waar Amerika in die ja
ren nog niet rijp voor was.
In zuiver muzikaal opzicht heeft deze
documentaire niet zo heel veel te bieden;
daarvoor verwijst de NOS naar de twee
komende uitzendingen. Wel worden
aanzetten gegeven voor muzikale im
pressies, lang genoeg om erachter te ko
men wat de schrijftrant van Bartok was.
Met name diens Concert voor Orkest
biedt een uitstekend overzicht en het
fragment dat wordt uitgezonden, is net
lang genoeg, ook al zullen sommige kij
kers de ingevoegde natuurbeelden min
der noodzamelijk vinden.
FRITS BROMBERG
HILVERSUM Minister Gardeniers van CRM heeft het
bestuur van de NOS geschreven, dat zij per 1 januari 1982
een federatie wil instellen, die de structuur van de educatie
ve en instructieve omroep in ons land moet ontwikkelen en
een stichting voor de toekomst moet voorbereiden.
In de federatie zullen vertegenwoordigers opgenomen worden
van Teleac, de Radio Volksuniversiteit (RVU), de zendgemach
tigden (de NOS en de andere omroèpen) en deskundigen na
mens de ministeries van CRM, Onderwijs en Wetenschappen en
Sociale Zaken.
De taak van de federatie omvat in de eerste fase de programme
ring van de zendtijd ten behoeve van projectenbeleid volwasse
nen-educatie en van alle nieuwe initiatieven in het kader van
die educatie. Ook krijgt de federatie een coördinerende taak.
Voorts zal zij via de weg van een federatief samenwerkingsver
band moeten werken aan het tot stand komen van een definitie
ve structuur, waarbij volgens de minister ingespeeld zal kunnen
worden op de bekendheid en goodwill, die vooral Teleac bij de
bevolking heeft verworven.
HILVERSUM De redactie
van het NCRV-jongerenpro-
gramma „Op stap" biedt met
net VVV, de Consumenten
bond, de Nederlandse jeugd
Herberg Centrale (NJHC)
en de Ned. Spoorwegen in
totaal zes jongeren de kans
deze zomer een gratis vakan
tie te houden in eigen land.
Het gaat om drie koppels van
twee jongeren, die ouder moe
ten zijn dan 16 en jonger dan
21 jaar. Gedurende drie weken
(van 11 juli t/m 1 augustus)
mogen ze een buitengewone
vakantie beleven. Een vakan
tie waaraan een aantal voor
waarden is verbonden. Ten
eerste moet het een originele
vakantie zijn. Ten tweede ook
milieubewust. Daarom mag
men niet zélf gebruikmaken
van voertuigen die energie
vragen. Dus geen brommers,
geen auto's en geen motorbo
ten. Het gebruik van openbaar
vervoer is wel toegestaan.
Verder krijgt elk koppel van
de NCRV een bepaald geldbe
drag ter beschikking waarmee
men de drie vakantieweken in
eigen land moet rondkomen.
Hun ervaringen komen in de
uitzendingen van 11, 18 en 25
juli én 1 augustus op de radio.
Ieder koppel krijgt een „ei
gen" verslaggever mee. Wie
mee wil, schrijft naar de
NCRV. „Op stap Postbus 121,
1200 JE Hilversum, uiterlijk
woensdag 25 maart.
HILVERSUM De NOS en de VARA zullen ln een geza
menlijke uitzending in de nacht van zaterdag 28 op zondag
29 maart 1981 via Hilversum 1 de Rock-Palastnacbt uitzen
den. Dit programma zal rechtstreeks door de Westdeutscher
Rundfunk op tv worden uitgezonden. De Nederlandse ra
dio-uitzending loopt hiermee synchroon.
Het programma begint om 22.20 uur en zal tot plm. 03.00 uur
duren. Voorlopig zijn optredens gepland van de popformaties
„The Who" en „The Gratefull Dead". De mogelijkheid bestaat
dat nog een derde groep zal optreden, hetgeen ook consequenties
zal hebben voor de lengte van de uitzending.
De presentatie voor de VARA en de NOS wordt verzorgd door
Felix Meurders en Peter Holland. De produktie is in handen
van Tom Blomberg en Louis Verschuur.
Dorati, leider van The Detroit Symphony Orchestra en
leden van het Hongaars rtv-orkest in de documentaire
„Bartok".
Scène uit
het tv-spel
„De wilde
eend" met
v.l.n.r. Hel-
mert Wou
denberg,
Lineke
Rijxman en
Henk van
Ulsen.
Na de driedelige drama-
reeks „Schuld en boete" ver
volgt de NCRV haar serie
Nederlandstalige tv-spelen
met „De wilde eend". Dit
verhaal, in 1884 geschreven
door de Noorse schrUver
Hendrik Ibsen, zou het best
getypeerd kunnen worden
als een stuk vol „geschonden
mensen". Het vertelt over
mensen, die onbewust hun
illusies levend houden om
zodoende het leven aan te
kunnen. Met „De wilde
eend" heeft Ibsen een dra
matisch karakterstuk ge
maakt, waarin de benau
wende werkelijkheid ver
drongen wordt door een
vaak wereldvreemd of bizar
gedrag.
Acteurs in dit tv-spel zijn
o.m. Henk van Ulsen als
Gregers Werle, zoon van de
oude Werle die eigenaar is
van bossen en houtzagerijen,
Jan Teulings als Ekdal die
door de oude Werle volko
men de grond is ingeboord
en Helmert Woudenberg als
Ekdals zoon Hjalmar. In de
rol van Hedwig Ekdal, een
14-jarig meisje dat het
slachtoffer is van de wereld
der volwassenen, debuteert
Lineke Rijxman als actrice.
Ned. II 20.27 uur.
Dank zij
U Heer
Koorzangprogramma met me
dewerking van het christelijk
mannenkoor Jubilate, dat een
bezoek aan Katwijk brengt, en
de alt Reinata Heemskerk.
Ned. I 19.10 uur.
Kies dan
't leven
Reportage van het Internatio
naal tv-tribunaal, dat zaterdag
28 februari il. werd gehouden
en waarbij de aandacht vooral
gevestigd werd op het feit dat
niet iedereen het leven van
het individu, geboren of onge
boren, even nadrukkelijk be
schermt. Sprekers waren o.m.:
P. Jongeling, voorheen lid van
de Tweede Kamer, en Lars
Korvald, ex-premier van
Noorwegen en momenteel lei
der van de Christelijke Partij
in het Noorse parlement.
Ned. I 19.40 uur.
De Witte raaf
Ook deze keer is er weer iets
loos in hotel „De Witte Raaf".
Het heeft te maken met een
brief uit het Verre Oosten,
boerenkool èn Hollandse kaas.
Ned. II 18.59 uur.
Cum laude
Eddy Becker onderwerpt zijn
kandidaten ditmaal aan een
spervuur van vragen over de
onderwerpen filatelie, de Ne
derlandse politiek na de Twee
de Wereldoorlog, orkestrale
klassieke muziek en Honga-
Ked. II 19.25 uur.
Afgoden van
deze tijd
In de laatste aflevering van
deze serie besteedt dominee
Ype Schaaf aandacht aan het
thema: Pluk de dag.
Ned. II 23.00 uur.
Morgenmiddag
Voor de kinderen vanaf 14.30
uur op Ned.I programmareeks
„Open Schooltijd", jeugdreeks
„De poppenkraam", tekenfilm
„Maja de bij", improvisatiepro
gramma „Kinderspel" en cir
cusprogramma „Hooggeëerd
publiek".
