Beatrix bezoekt kasteel
van Oranje-Nassaus
m
EU
deTijd
Nieuwe stakingsdreiging in Polen
VS leveren
AWACS aan
Saoedi-Arabië
jjandese
men
jiten
iochet
icieel
sident
Britse spionagechef, model voor James Bonds ,M\ overleden
STAATSBEZOEK-EIGEN-STIJL AAN LUXEMBURG
ani-Sadr dreigt
1
p
n\
Ge aftreden
Salvador wijst
middeling OAS
n de hand
Talloze jongeren
onschuldig
in gevangenis
I:I sites
m
DE NIEUWE UNIE
df&ENE
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 12 MAART 1981 PAGINA 13
fedbad aan
iLA Oegandese
fstroepen hebben dt
sn maand een bloed
igericht in het noor
het land. Dit heeft
>ringsblad Uganda
isteren bericht
DrtmodeenvertolrinSstroePen bilden in
Denemarken zijn gekomen vanwe-
presenieeri oagebrek aan voedsel. De
is. aldus het blad. on
verkocht. Veel inwo-
Noord-Oeganda zijn
len. sinds de opstandi
iten in razernij hutten
slaken, winkels plun
burgers neerscho-
(Eur kamp öijen z'Jn 6ev'ucbt naar
irland Soedan, of heb-
«We tol hfl' 8f°cht blJ
vertoonde lilmsf1 in Oerwoud.
Clippers"
MC en de R'ikspfc^ j
n-hoogte
ek mei Ron Sle^LEM De KnCS-
t Israëlische parle-
leeft gisteren een
erp over inlijving
tte Golan-hoogte
3iograiie(Janen(alle ministers van het
indeiwaiersportbj Begin, behalve land-
*ampeer en)nister Sharon, tegen
rerp stemden, wilde de
er geen onduidelijk
er laten bestaan dat Is-
bereid is zich uit dit
belangrijke gebied
Strekken. Het ontwerp,
'ediend door de ex-
jchtse Herlevingspar-
orpen met 45 stem-
:n en veertien voor.
iien. reilen, i
AGO Generaal
i Pinochet heeft zich
geïnstalleerd als
ïttig president van
>or een periode van
ar. Pinochet noemt
or het eerst grond-
..president nadat hij
1 betwist referendum
nber vorig Jaar ver-
jen had aangebracht
Chileense grondwet,
optreden in 1973,
president Salvador
werd verdreven,
schtvaardigen.
iet, die zijn intrek
en vi|n het Moneda-paleis
de staatsgreep in 1973
ie-papiei werd beschadigd en
ce vastejens werd gerestau-
ken w/waarschuwde na de
i worde,tieplechtigheid dal
iar visieju met harde hand zal
ïs7 en vi regeren. Hij beloofde
in de Ihet „extremistisch ge-
daarbij doelend op
et verzcfcndsten, „met alle
i de bro<| uit te roeien",
sen van
vastenai
Sir Maurice Oldfield
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN Sir Maurice
Oldfield. het vroegere
hoofd van de Britse con
traspionage (M16) en de
man die auteurs van spio
nageromans als Ian Fle
ming en John le Carré als
voorbeeld zou hebben ge
diend voor geheimzinnige
chefs van de Britse spiona
gedienst (bijvoorbeeld Ja
mes Bonds chef mr. M), is
gisteren in een Londens
ziekenhuis op 65-jarige
leeftijd overleden.
Oldfield werd tijdens de
Tweede Wereldoorlog be
roepsspion. Het zogeheten In
telligence Corps stuurde hem
van 1941 tot 1946 naar het
Midden-Oosten. Daarna trad
Oldfield in dienst van het
ministerie van buitenlandse
zaken, waaronder M16 res
sorteert. In 1965 werd hij
chef van de contraspionage.
Deze promotie dankte hij
deels aan het Commander
Crabbe-fiasco van 1956,
waaraan hij overigens part
noch deel had. In dat jaar gaf
MI6 een marine-officier,
Crabbe, opdracht als kikvors
man in de haven van Ports
mouth de Russische kruiser
te inspecteren, die de Sovjet
leiders Kroetsjev en Boelga-
nin voor een bezoek van een
week naar Engeland had ge
bracht. De Russen roken on
raad en namen Crabbe ge
vangen. Verondersteld wordt
dat ze hem vermoord of hem
gevankelijk naar Moskou ge
bracht hebben. Sommige
Britten zijn ervan overtuigd
dat Crabbe zich nog steeds in
Rusland bevindt. Het misluk
ken van de hele operatie
bracht de toenmalige leiding
van M16 in diskrediet en
deed Oldfields ster binnen de
contraspionage snel rijzen.
Aan het begin
van het staats
bezoek aan
Luxemburg
ontstak konin
gin Beatrix bij
het oorlogs
monument,
symbolisch, de
eeuwige vlam.
LUXEMBURG Koningin Beatrix en
prins Claus, tot en met morgen voor hun
eerste staatsbezoek in het Groothertogdom
Luxemburg, hebben vanmorgen een bezoek
gebracht aan het plaatsje Vianden, waar het
13e eeuwse kasteel eens de bakermat van
haar voorouders, de Oranje-Nassaus jaar
lijks duizenden Nederlandse toeristen trekt
Het koninklijk bezoek aan Luxemburg begon
gisterenochtend in de stromende regen. Op het
vliegveld werden koningin en prins welkom
geheten door groothertog Jan en zijn echtgeno
te, Josephine Charlotte. Een ceremonie, die
zich in strijd met alle regels op het kale beton
afspeelde. Door de stormachtige wind liepen
pogingen de rode loper uit te leggen steeds op
niets uit.
Het bezoek van koningin Beatrix en prins
Claus aan Luxemburg draagt het karakter, dat
de koningin dergelijke visites wenst te geven.
Zo ontbreekt bijvoorbeeld het traditionele con
tra-diner door het bezoekende staatshoofd
wordt aangeboden. In plaats daarvan bieden
koningin en prins hun Luxemburgse gastpaar
vanavond een concert van het Residentie Or
kest aan, gevolgd door een grote receptie tij
dens welke Nederlandse culturele aspecten zul
len worden belicht en ook het vaderlandse be
drijfsleven is vertegenwoordigd.
Na aankomst gisterenmorgen heeft koningin
Beatrix in de stad Luxemburg een krans gelegd
bij het oorlogsmonument en de „eeuwige vlam"
opnieuw ontstoken, 's Avonds bood groothertog
Jan zijn gasten een diner aan. Tijdens haar ta
felrede ging koningin Beatrix onder meer in op
het belang dat een goede samenwerking binnen
.de Benelux heeft voor het werken van de totale
Europese Gemeenschap. Behalve Vianden zijn
vandaag ook twee waterkrachtcentrales, die in
een deel van de Luxemburgse energiebehoefte
voorzien, bezocht. Morgen wordt, na een be
zoek aan het Luxemburgs Nationaal Archief en
een porceleinfabriek de terugreis naar Neder
land aanvaard.
WARSCHAU In de Pool
se stad Radom, tachtig kilo
meter ten zuiden van de
hoofdstad Warschau, heeft
de plaatselijke afdeling van
de onafhankelijke vakbond
Solidariteit gisteren met een
staking gedreigd, kort nadat
de regering en de vakbond
de arbeidsonrust in Lodz
met een akkoord hadden be
zworen. Net als in Lodz wil
de afdeling Solidariteit dat
de onderdrukking van leden
van de vakbond in Radom
ophoudt
Verder eist men het ontslag
van plaatselijke functionaris
sen die verantwoordelijk wa
ren voor de bloedige arbeider
sopstanden in 1976, nadat daar
in dat jaar de vleesprijzen wa
ren verhoogd.
Vandaag zou
een besluit genomen worden
over de staking.
Overigens zal het gesprek tus
sen de Poolse regering en de
vakcentrale Solidariteit wor
den voortgezet.
Alle gevallen
van onwettig gedrag van de
justitie tegen de vakbond zul
len worden onderzocht, zo is
meegedeeld na een gesprek
tussen Walesa en Jazuzelski.
Nederland heeft Polen voor
dit jaar een krediet in het
vooruitzicht gesteld van 135
miljoen gulden. Het geld is be
stemd voor het financieren
van goederen die dit land in
Nederland wil aanschaffen.
jelissenl
idelwijzl
behoeft
jldigingi
tekent!
kiezen hjT
keuze
rop
TtAN President Bani-Sadr heeft gisteren gedreigd
te nemen als het gerechtelijk apparaat niet de
!>elaars" veroordeelt die verantwoordelijk zijn voor
genten van vorige week donderdag op de universiteit
jheran waarbij onder meer vier doden zijn gevallen,
had opperrechter Khalkhali de berechting geëist
k| Iraanse president omdat hij de grondwet had ge-
n. Dit verzoek. dat gesteund werd door voormalige
ssen nicP&ers van Bani-Sadr wordt beschouwd als een ver-
Je achttlng van de positie van Bani-Sadr.
olgens j
:onfronpder van de machtsstrijd tussen de orthodoxe geestelijk
inde thd de aanhangers van Bani-Sadr moet ook de aanstaande
erbij z|ing worden opgevat van de gewezen Iraanse vice-pre-
n wordpbas Amir Entezam die deel uitmaakte van de eerste re-
Gesprelpire regering na het vertrek van de sjah onder Mehdi
men zijn. Hij is beschuldigd van contacten met de Amerikaanse
theologe inlichtingendienst CIA. Zijn proces zal volgende week
ingen beginnen. Volgens waarnemers zal het proces nieuwe
verschaffen aan de tegenstanders van Bani-Sadr.
van defanse parlementslid Hojazi dat momenteel een rondreis
Je ondédoor Europa om de standpunten van Iran te verduidelij-
ijdens efeft op een persconferentie in Den Haag gezegd dat Iran
wordjoede betrekkingen met Nederland nastreeft. Hij prees de
?g met kelijk onafhankelijke Nederlandse houding in de recente
e studelgskwestie.
het prL.
e moet(
e jurist
uit Ba\
ier C.
an tot
katholi
omdat
tien
/isie
twoord
digheid
^dat hei
de ofl
'attini
'ALVADOR De re-
van El Salvador
iet aanbod van de or-
tle van Amerikaanse
(king 1 „(°AS> o™,* bemld"
■rwpppr n burgeroorlog tussen
en veï?elde troepen van de
eren t oraanse regering en
^fset, van de hand ge-
Een regeringswoord-
r zei dat de OAS zich
interne proble-
n El Salvador moet
>uden.
tegere Amerikaanse am
bassadeur in El Salvador,
White, heeft gisteren voor een
congrescommissie verklaard,
dat hij van zijn post is onthe
ven en uit de buitenlandse
dienst ontslagen, omdat zijn
opvattingen over de Ameri
kaanse politiek ten opzichte
van El Salvador niet strookten
met die van de regering in
Washington. White, die al
sinds de jaren vijftig in de di
plomatieke dienst werkzaam
was, heeft de extra hulp van
de VS aan El Salvador heftig
bekritiseerd.
Beieren volgt harde lijn tegen krakers
(Van onze correspondent Ami van Vree)
BONN Het keiharde optreden van de Beierse politie en
justitie tegenover krakers en demonstranten begint de ge
moederen in de Bondsrepubliek steeds meer te verhitten.
Eind vorige week werden in Neurenberg 141 jongeren op
verdenking van deelname aan een demonstratie gearres
teerd en zonder enige vorm van proces gevangen gezet
Verreweg de meesten zitten nog gevangen, hoewel vaststaat dat
een deel van hen bij de betrekkelijk onschuldige demonstratie,
waarbij enkele winkelruiten aan diggelen gingen, geen strafbare
handelingen hebben gepleegd, of helemaal niet aanwezig waren.
Tot overmaat van ramp werd het de arrestanten, waarvan er 21
jonger zijn dan 18 (de jongste is een 15-jarig meisje), aanvanke
lijk onmogelijk gemaakt contact op te nemen met ouders of ad
vocaat.
Gisteren stond de twijfelachtige aktie centraal in een tumultu
eus debat in de Beierse Landdag (het parlement) in München.
Verontwaardigde afgevaardigden van SPD en FDP betoogden,
net als talloze leraren, zielzorgers, vakbondsfunctionarissen en
juristen, dat de rechtsstaat wordt uitgehold terwille van „orde en
gezag". Daartegenover bleef minister van binnenlandse zaken.
Gerold Tandler (CHU). de rechterhand van Franz Jozef Straus,
achter het optreden van politie en justitie staan. Een belangrijk
onderdeel van zijn betoog vermde een opruiend pamflet van
Amsterdamse krakers dat in Neurenberg de ronde deed en dat
de strategie uiteenzet om woningen te bezetten en politie-optre-
den onmogelijk te maken. „Dit bevestigt de uitspraak van minis
ter-president Strauss, dat zich hier een nieuwe terrorisme ont
wikkelt". aldus Tandler. Hij verwees daarbij naar de gebeurte
nissen in Brockdorf en Berlijn. Tevens hield hij een pleidooi
voor betere bewapening van de politie, onder meer met rubber
kogels en desnoods scherpe munitie en voor hogere concentra
ties traangas van de waterkanonnen. Eventueel zal Beieren
hiertoe zelf overgaan, ook wanneer de andere deelstaten het
zouden afwijzen.
WASHINGTON De rege-
ring-Reagan heeft in een po
ging de Sovjet expansie in het
olierijke gebied van de Perzi
sche Golf tegen te gaan, beslo
ten Saoedi-Arabië vier hoog
ontwikkelde radarvliegtuigen,
de zogenaamde Awacs, te leve
ren en een vliegveld aan te
leggen in Egypte. Vorig najaar
had de regering Carter met
het oog op de Iraans-Iraakse
oorlog tijdelijk al een aantal
Awacs in Saoedi-Arabië geïn
stalleerd. De levering van de
toestellen waarvan de kosten
ongeveer 1600 miljoen dollar
bedragen, stelt Saoedi-Arabië
in staat om in een straal van
achthonderd kilometer leger-
manoeuvres te volgen. Israël
heeft in Washington formeel
geprotesteerd tegen de leve
ring van de toestellen.
De Verenigde Staten zijn met
Engeland overeengekomen dat
de NAVO-landen hun defen
sie-uitgaven met meer dan de
overeengekomen drie procent
per jaar zouden moeten vewr-
hogen, zo bleek na een onder
houd van de Engelse minister
John Knott van defensie met
zijn Amerikaanse ambtgenoot
Weinberger gisteren.
Het omslagartikel van ELSE
VIER gaat over de opmars van
de televisiepiraten en consta
teert dat ze de behoefte aan
regionale tv-reclame al heb
ben aangetoond. Elders voor
spelt FN V-kopstuk Herman
Bode een lange, hete zomer.
„Er is geen land ter wereld
aan te wijzen, buiten de Oost
bloklanden en enkele totalitai
re regiems in Zuid-Amerika.
waar de werknemers zo aan
banden zijn gelegd als in Ne
derland. Een nieuwe loonin-
greep op 1 juli zal het sociale
klimaat, met alle gevolgen van
dien. nog verder verzieken".
Een hoofdartikel over de on
rust in de Rotterdamse haven
echter stelt vast: „Het is begrij
pelijk dat de FNV radicale
bondjes voor wil blijven. Maar
ze is nu duidelijk te ver ge
gaan. Dat ze door de eigen le
den zijn teruggefloten, moet
Kok en de zijnen toch te den
ken geven". De politiebonden
daarentegen willen in hun de
strijd tegen steeds grotere be
zuinigingen juist weer wèl tot
acties overgaan. ..Het is nog
nimmer zover gekomen, dat
de politie massaal acties voor
bereidt. Een regering moet
toch zeer serieus bij zichzelf te
rade gaan. als haar eigen ge-
zagsapparaat in opstand
komt". Een waarschuwing
tenslotte tegen vervroegd uit
treden middels de VUT. „Ve
len denken dat ze zo gedwon
gen werkloosheid kunnen ont
lopen. als een bedrijf failliet
dreigt te gaan. Maar de kans is
groot, dat ze in de bijstand be
landen".
De HAAGSE POST laat de
Rotterdamse financieel des
kundige prof. Wolfson praten
over de programma's van de
grote partijen. „Het zijn even-
zovele slagen in de lucht. Alks
je met open ogen kijkt en je
een beetje realiseert wat de al
gemene prioriteiten zijn om te
komen tot een zeker even-
wichtsherstel in de economie,
dan denk ik dat er maar heel
weinig te beloven valt". Elders
een discussie tussen twee poli
tiemannen over rellen. „Jullie
wisten bij voorbaat toen je de
straat opging, wat jullie gingen
doen. Jullie gingen mensen,
die daar de raddraaiers waren,
in elkaar beuken. Want anders
neem je geen boksbeugels mee
en anders neem je geen ploer
tendoders mee. En dan neeir
je geen harde staven mee in je
mouw". Het omslagartikel gaai
over een Rotterdams experi
ment met stervensbegeleiding
„De zorg bestaat dat sterven in
nog sterkere mate dan nu al
het geval is. uit het dagelijkse
leven zal verdwijnen, en dal
het eenmaal ontstane beroep
van stervensbegeleider niei
zozeer stervenden zal dienen
als wel degene die daarin
werkzaam is". Het blad schil
dert de ondergang van de pop
groep Luv. De dissidente Patty
Brard: „Ik denk dat het een
soort meisjesjalouzie was of zo
Marga en José vonden dat ik
te veel aandacht naar me toe
trok. Ze gingen tellen wie ei
het vaakst op de omslagen van
de bladen stond. Dat soort din
gen".
VRIJ NEDERLAND neemt
het Henri Knap kwalijk dat
hij een boekenweekgeschenk
heeft geschreven over het ver
zet in 1943. terwijl hij nota
bene in datzelfde jaar hoorspe
len maakte voor de propagan-
daradio van de Duitse bezet
ter. Onze beroemde interview
ster Bibeb praat uitvoerig met
de nog meer beroemde Ameri
kaanse schrijver Philip Roth.
„Ik ben altijd blijer geweest
met mijn geluk als jood gebo
ren te zijn, dan een criticus
ook maar zou kunnen vermoe
den. Het is een gecompliceer
de. interessante, morele eisen
stellende ervaring". Een grote
reportage ook over het Taiwan
waar onze duikboten heen
gaan. „De regering daar heeft
geen recht om namens Taiwan
te spreken. De angst voor on
afhankelijkheid bijvoorbeeld is
volstrekt overbodig. Wij zijn
aan de vraag over onafhanke
lijkheid helemaal niet toe
Eerst moet er vrijheid komen
Vrijheid om te zeggen wat je
wilt. vrijheid om te schrijven
wat je wilt". Het blad vervolgt
zijn aanval op de bedenkelijke
buitenlandse investeringen
van sommige pensioenfondsen.
Aan DE TIJD heeft premier
Van Agt zijn eerste weekbla
dinterview sinds jaren toege
staan. „Ik verkeer in een ge
moedsstemming van: Ik het
het allemaal al eens een keer
meegemaakt, allemaal al eens
een keer gezien. Ik hoef niet
zo nodig onder alle omstandig
heden een vooraanstaand poli
ticus te blijven. Ik zal dan ook
risico's nemen al ik meen dat
dat goed is voor de zaak". Ver
derop zegt de premier dat hi,
eventueel minister van Bui
tenlandse Zaken wil zijn ir
een kabinet-Den Uyl. Het blao
onthult dat het misschien toch
niet tot een onverkorte uitga
ve van Anne Franks dagboek
zal komen uit vrees, dat het
prille symbool van haar voet
stuk zal worden gestoten. „In
hoeverre dat ook werkelijk zal
geschieden. kan niemand
voorspellen. Eerder lijkt de
vrees gerechtvaardigd dat een
nieuwe generatie zich niet met
een Anne Frank op een voet
stuk zal kunnen vereenzelvi
gen". Een artikel ook over de
toenemende winkeldiefstallen.
„Er gaat altijd iets aan vooraf.
Dat kunnen bijvoorbeeld ou
ders zijn. die hun kind een
platenspeler geven zonder er
over na te denken hoe dat
kind aan geld voor platen
moet komen". Voorts een ver-?
haal over de televisieserie Dal
las die volgende week begint
en „waarbij vergeleken Pey
ton Place kinderspel was".
houding blank-kleurling in
Engeland. „Het is er geen ta
boe meer om racist te zijn.
Mensen die het vroeger niet
gedurfd zouden hebben hun
racistische gevoelens te uiten,
schrikken er nu niet voor te
rug de schuld van hun eigen
slechte situatie in de schoenen
van hun zwarte buurman te
schuiven". Het voorspelt dat
er een nieuwe schippersblok-
kade voor de deur staat.
„Staatssecretaris. Smit-Kroes
blijft nog steeds onvermurw
baar. Zij wijst steeds op de Ka
mermeerderheid die voor de
huidige regeling is. Maar het
bewustzijn van de schippers is
groot genoeg om te weten, dat
ook Kamermeerderheden niet
alleen-zaligmakend zijn".
PvdA-Kamerlid Van Kemena-
de schrijft over het onderwijs
van de toekomst. „Nu meer
dan ooit is een gedegen maat
schappelijke voorbereiding
ook in en door middel van het
onderwijs noodzakelijk. De be
sluitvorming en de machtsver
houdingen in de samenleving
dreigen steeds meer gecompli
ceerd en ongrijpbaar te wor
den en de gigantische infor
matie-industrie biedt veel
meer mogelijkheden tot mani
pulatie dan ooit tevoren".
De GROENE AMSTERDAM
MER meent de terugtocht van
de PvdA op het stuk van
kernenergie bedroevend. „De
met veel bombarie aangekon
digde strijdpunten, die een be
langrijke rol zouden moeten
gaan spelen in de komende
formatie-onderhandelingen,
zijn inmiddels al aardig afge
stompt". Veel aandacht in het
blad voor de Nijmeegse stads-
revolutie. „De kraakbeweging
heeft zich verbonden met de
locale culturele identiteit, ter
wijl het gemeentebestuur de
stad heeft laten regeren door
Den Haag en het odium van
gewelddaden op zich heeft ge
laden". Het dubbelartikel gaat
„Het blijkt dat de dienstenbon
den niet bepaald de meest ac-
tiegerichte en revolutionaire
bonden zijn. Wij lopen er
steeds op vast. dat de actiebe
reidheid en de ideeënwereld
van de mensen in de diensten
sector heel anders zijn dan die
in de industrie".
In HERVORMD NEDER
LAND een groot interview
met de Leidse pharmacoloog
prof. Noach. „Er zijn tal van
geneesmiddelen die beter ver
vangen kunnen worden, maar
waarin mensen veel vertrou
wen stellen. Als dat op zichzelf
tot genezing kan bijdragen, is
het bepaald niet de verdienste
van het medicament, maar be
rust het op de suggestieve
kracht, een soort mystieke in
vloed". Een gesprek ook met
de Russische politicus Arbatow
die vorige week is toegelaten
als lid van het Centraal Partij
Comité. ..Ik laat me leiden
door een zeker optimisme, dat
voortkomt uit de prijs die door
beide partijen zal moeten wor
den betaald wanneer wij een
tragische vergissing zouden
maken. Want een dergelijke
blunder zal direkt tot een
atoomoorlog leiden". Elders
zegt de Chileense oud-minister
Valdez: „Wat betreft Latijns-
Amerika gaat Reagan niet al
leen terug naar de jaren vijf
tig. naar de Koude Oorlog dus,
maar terug naar de jaren twin
tig, waarin de VS zich het
recht voorbehielden te inter
veniëren in landen waar een
opstand dreigde". De econoom
dr.H.de Lange tenslotte neemt
stelling tegen de denkbeelden
van prof.Goudzwaard. „Ik zie
niks in bezuinigingen die erop
neerkomen, nu flink te druk
ken om straks nog hoger in
dezelfde richting te kunnen
springen".
