jLSlag om
rokdorf"
leef uit
Baskische terroristen gooien
bom op auto staatspolitie
r
Nieuwe hongerstaking in Noordierse gevangenis
Arrestaties na bekladden Duits consulaat
Campagne Amnesty
gen schending
lensenrechten
ri Zuid-Korea
Anglikanen in Iran vrijgelaten
Engeland wil
meedoen aan
interventiemacht
V akantiecomplex
op Corsica door
explosies verwoest
Avital S jts jaranski
niet optimistisch
Nieuwe
sterren
stelsels
ontdekt
lUITENLAND
LEIDSE COURANT
MAANDAG 2 MAART 1981 PAGINA 7
(Van onze correspondent
Ami van Vree)
DNN De gevreesde „Slag om Brokdorf" is zaterdag gro-
ndeels uitgebleven. Dankzij gematigd optreden van zowel
b naar schatting 60 a 80.000 deelnemers als van de ingezette
litiemacht (meer dan 10.000 man, de grootste politie-
icht die ooit in de geschiedenis van de Bondsrepubliek op
been werd gebracht) verliep de demonstratie tegen het
Tebruik van kernenergie in het algemeen vreedzaam. Pas
ui het eind van de middag kwam het bij de bouwplaats
oor de kerncentrale tot schermutselingen tussen militante
toom-tegenstanders en de politie, waarbij onder de politie
Z8 en onder de betogers 45 gewonden vielen. Voor net in
dien van de duisternis was de rust echter weer hersteld.
aterdagmorgen vroeg verzamelden zich al duizenden voorna-
elijk jonge mensen in het plaatsje Wilster voor de verboden
imonstratie (de opheffing van het verbod door de rechtbank
eeswijk was in de nacht van vrijdag op zaterdag in hoger be-
»ep weer ongedaan gemaakt). Tallozen kwamen met vertraging
t jan omdat er lange files om de autobaan ontstonden en scherpe
ntroles op de toegangswegen werden uitgevoerd,
j de demonstratieve tocht naar Brokdorf werden de deelne-
n verrassing gesteld, toen de politie het bij de vijf
ihtereenvolgende wegbarrières niet tot confrontaties liet ko-
n, maar de demonstranten geleidelijk doorliet. Voorwaarde
5 dat zij zich lieten fouilleren op mogelijk bezit van wapens,
khalve een kalmerende uitwerking had deze tactiek ook een
■rtragingseffect tot gevolg, zodat een massale toeloop op Brock-
radicale minderheid van de betogers, die het t
via de bevroren sloten bij de bouwplaats te komen, de
ilitie met Molotov-coctails, stenen en lichtkogels bekogelde,
ier en daar werd brand gesticht. De politie beantwoorde de
Jval met charges, waarbij helicopters, waterkanonnen en
ingas werd ingezet. Zeker 240 demonstranten werden aange-
den, maar na enige tijd weer vrijgelaten. Tegen zes is een
el tot inhechtenisneming uitgevaardigd. Zowel de autoritei-
ri als de organisatoren toonden zich gisteren niet ontevreden
'er het verloop van de Brokdorf-demonstratie.
ten pantserwagen van de politie bestookt demonstranten rond de kerncentrale van Brokdorf met water en
traangas.
EDERLANDERS MOCHTEN BONDSREPUBLIEK NIET IN
MSTERDAM De Amsterdamse politie de nacht van vrijdag op zaterdag zo'n 200
left zaterdagavond vier inwoners van de Nederlanders, die wilden deelnemen aan de
pfdstad aangehouden, die bij het West- - demonstratie tegen de kerncentrale bij
ts consulaat hadden geprobeerd ruiten Brokdorf, de toegang tot West-Duits land
i gepantserd glas in te gooien en het ge- werd ontzegd.
|w met verf hadden beklad. Eerder op de
nd hield een zestigtal mensen bij het Bij de grensplaats Elten (Bergh-autoweg) moch-
at een betoging tegen het feit, dat in ten 164 Nederlanders de Bondsrepubliek niet
in, omdat „aanmerkelijke belangen van de
Bondsrepubliek geschaad dreigden te worden".
Later in de nacht werden bij de grensovergang
Nieuweschans nog eens 50 Nederlandse demon
stranten tegengehouden. De betogers weiger
den in eerste instantie terug te keren. Met hek
ken van wegenbouwers werd geprobeerd een
wegversperring te maken, maar na discussies
met de Duitse douane werd uiteindelijk beslo
ten de aftocht te blazen. In Nieuweschans wer
den geen zogenaamde weigeringsstempels in de
paspoorten van de Nederlanders gezet. Bij El-
ten was dat wel gebeurd. Volgens een Duitse
woordvoerder heeft zo'n stempel echter geen
gevolgen voor een volgend bezoek aan de
Bondsrepubliek.
^^sraëliërs kraken Europees initiatief
en: maEL AVTV De Israëlische kranten hebben gisteren niets
5 iel gelaten van het Europese initiatief voor het Midden-
m ©sten. Het plan lekte vorige week uit naar de pers naar
m inleiding van de besprekingen die premier Margaret That-
»r van Groot-Brittannië afgelopen week in Washington
ft gevoerd met president Reagan.
ïn enkele grote Israëlische partij zal onderhandelen op basis
de door Europa aanbevolen „recepten" en Israël zal niet
taan dat zijn lot wordt opgeofferd aan de eenheid en dubbel-
righeid van de Europese Gemeenschap", aldus de Jeruzalem
INDEN Amnesty International in Londen is vandaag
i campagne begonnen tegen schending van de mensen-
hten in Zuid-Korea. De regering van dat land heeft van-
rgen besloten aan ruim vijfduizend gevangenen amnes-
of strafvermindering te verlenen,
mensenrechtenorganisatie Amnesty International heeft in
brochure verklaard over de namen te beschikken van vijf-
iderd mensen die om politieke redenen gevangen zitten. Vol-
s Amnesty worden in Zuid-Korea nog steeds mensen zonder
klacht gevangen genomen en gemarteld. De organisatie, die
verheugd te zijn over de opheffing van de staat van beleg in
ari 1981, maakt zich ook zorgen over de toepassing van de
dstraf in dat land. Amnesty, die vorig jaar niet welkom was
Zuid-Korea om de beschuldigingen te onderzoeken, dringt
op vrijlating van alle politieke gevangenen,
gelegenheid van de nieuwe ambtsaanvaarding van president
Doo-Hwan zijn 2.417 personen uit de gevangenis ontsla-
de straf van 646 gevangenen verminderd en hebben 167
nsen hun burgerrechten teruggekregen.
OLGENS BRITS RAPPORT:
hockbehandelingen
ijn voor ongeboren
ind gevaarlijk
N HAAG Ernstige lichamelijke en geestelijke afwij
ken van pasgeboren babies zijn het resultaat geweest
electroshockbehandelingen die hun moeders tijdens de
ingerschap hebben ondergaan, zo luidt de conclusie van
rapport, dat uitgebracht is door het Engelse Comité
de Rechten van de Mens.
rapport vermeldt dat 12 van de 39 onderzochte psychiatri-
ziekenhuizen electroshock toepasten op zwangere vrouwen,
Urende de laatste vijf jaar.
kinderen die daarna geboren zijn, bleken zwaar gehandicapt,
zijn gevallen bekend van een kind dat aan één kant ver-
i was, een ander was doof geboren en weer een ander was
telijke gehandicapt", aldus het rapport.
Nederlandse Comité voor de Rechten van de Mens is nu ook
onderzoek begonnen naar mogelijke electroshockbehande-
op zwangere vrouwen in Nederland. „Wij hopen niet dat dit
iederland gebeurt, maar we willen dit grondig onderzoe-
aldus Loek Hopstaken, woordvoerder van het Comité,
alle kanten worden gegevens verzameld om na te gaan of
controversiële behandeling op zwangere vrouwen in Ne-
rnd wordt toegepast.
LONDEN De drie Britse Engeland teruggekeerd.
missionarissen van de angli-
kaanse kerk, die zes maan- Het zijn John en Audrey Cole
den in Iran gevangen heb- man (beiden 57) en Jean Wa-
ben gezeten, zijn zaterdag in dell (58). Volgens de Financial
Times zijn de onderhandelin
gen bemoeilijkt geweest door
het Iraanse verzoek om reser
veonderdelen te leveren ter
waarde van 1,5 miljard gulden.
De Britse zakenman, de 57-ja-
rige Andrew Pyke, zit nog
steeds gevangen. Hij werd
eind augustus gearresteerd
toen hij Iran wilde verlaten.
THATCHER TERUG IN LONDEN
WASHINGTON Engeland is bereid bij te dragen aan een
multinationale interventiemacht, die snel kan ingrijpen om
de belangen van de Westelijke mogendheden te verdedigen
in het gebied van Perzische Golf en Indische Oceaan, zo is
in betrouwbare kringen in Washington vernomen.
Er is nog geen besluit genomen over de deelneming van Britse
eenheden aan deze interventiemacht. Donderdag heeft de Britse
premier, mevrouw Thatcher, inmiddels uit Washington in Lon
den teruggekeerd, de vorming voorgesteld van een permanente
zeemacht, bestaande uit Amerikaanse, Britse en Franse eenhe
den.
Premier Thatcher heeft zaterdagavond in New York ten over
staan van oudgedienden van de voorloper van de CIA, de OSS,
de Sovjet-Unie beschuldigd het begrip onstpanning te interpre
teren als een „strijd met alle middelen, behalve oorlog". Zij
waarschuwde voor pogingen van de Sovjet-Unie om een wig te
drijven in het Westelijke bondgenootschap. Zij duidde de Sovjet-
Unie aan als een supermacht met een vernietigende ideologie.
Volgens haar rekent de Sovjet-Unie op een ineenstorting van de
wilskracht van West-Europa. Dat zou het Oosten de mogelijk
heid kunnen bieden het lot van dit deel „en misschien van dat
van de gehele wereld" te bepalen, zonder naar het uiterste mid
del, namelijk oorlog, te grijpen.
BASTIA Een serie ontploffingen heeft vrijdagnacht een
groot aantal vakantiehuisjes van een vakantiecomplex ten
zuiden van de Corsicaanse hoofdstad Bastia verwoest
De politie schat de schade op vijf miljoen gulden. Voor de aan
slag, waarbij 87 van de 93 bungalows werden vernield, hebben
de onbekende daders honderd kilo springstof, honderd meter
lont en tien butagas-flessen gebruikt Zondag hebben onbeken
den een parfumerie in het zuiden van Corsica opgeblazen. In het
juist voltooide vakantiecomplex had het persorieelsfonds van de
Franse posterijen ruim tien miljoen gulden gestoken. Deze aan
slag is de grootste die totnutoe op Franse bezittingen op Corsica
werd gepleegd. Corsicanen die meer autonomie willen, pleegden
in het verleden aanslagen op een televisie-zendmast, de radarin
stallaties van' het vliegveld Solenzara en een studio in Ajaccio.
TEL AVTV Avital Sjtsjaranski, de echtgenote van de in
de Sovjet-Unie gevangen gehouden dissidente natuurkundi
ge, is niet optimistisch over het bericht, dat haar man bin
nenkort zou worden vrijgelaten in ruil voor de vrijheid
Mevrouw Sjtsjaranski verklaarde dat zij in de loop van de vier
jaar, dat haar man gevangen zit, meer van die berichten ontvan
gen heeft. „Ik geloof zoiets pas, als ik hoor, dat hij al in een
vliegtuig onderweg is". Anatoli Sjtsjaranski is in juli 1978 ver
oordeeld tot dertien jaar wegens „verraad en spionage".
De Russische spion Kozlov is vorig jaar in Zuid-Afrika gearres
teerd.
(Van onze correspondent Roger Simons)
LONDEN Bobby Sands, de 27-jarige lei
der van de IRA-leden in de Noordierse
Maze-gevangenis, is vandaag in hongersta
king gegaan, zoals hij een paar weken gele
den had aangekondigd.
Enkele andere IRA-leden zullen pas over twee
weken zijn voorbeeld volgen, omdat Sands de
eerste wil zijn om als martelaar voor de repu
blikeinse zaak te sterven. Als hij het volhoudt
zal zijn gezondheidstoestand over vijftig dagen.
rond Pasen, kritiek worden. Dan herdenken de
Ierse republikeinen hun (mislukte) Paasopstand
van 1916.
De actie van Sands en zijn medegevangenen
heeft tot doel de Britten te dwingen alle ver
oordeelde IRA-leden als politieke gevangenen
te beschouwen. Vandaag is het vijf jaar geleden
dat de Britse regering besloot IRA-gevangenen
niet langer een speciale status toe te kennen.
De massale hongerstaking van vorig jaar ligt
nog fris in het geheugen. Deze stortte op 18 de
cember in elkaar, net toen één van de deelne
mers op sterven lag. Volgens de IRA-leiders
hadden de Britten allerlei concessies gedaan,
maar van Britse zijde werd erop gewezen, dat
de geplande verbeteringen niet speciaal be
stemd waren voor veroordeelde IRA-leden. De
zogeheten „smerige actie", waarin IRA-gevan
genen hun uitwerpselen aan de wanden van
hun cel smeren, is dan ook nooit helemaal
beëindigd.
Sands zit een gevangenisstraf van 17 jaar uit
voor ongeoorloofd wapenbezit. In de eerste
helft van de jaren zeventig heeft hij ook drie
jaar in de gevangenis van Belfast gezeten als
één van de bevoorrechte IRA-gevangenen van
de zogeheten speciale categorie. Tijdens de vo
rige hongerstaking trad hij op als zegsman van
de zeven IRA-leden, die toen in hongerstaking
De Britse regering is, net als vorig jaar, niet
van plan politieke concessies te doen. Ze zal
niets ondernemen om de dood van hongersta
kers te verhinderen. De actie van Sands werd
vandaag gesteund door een grote massa beto
gers.
ROGER SIMONS
(Van onze correspondent)
BILBAO, MADRID
Baskische terroristen
hebben zondagochtend
in Portugalete, een voor
stad van de Noordspaan-
se haven Bilbao, vanuit
een voorbijrijdende auto
een bom gegooid naar
een patrouillewagen van
de staatspolitie. Volgens
een woordvoerder raak
ten bij de aanslag drie
agenten gewond.
De terroristen konden met
hun auto ontkomen. Enkele
minuten na de bomaanslag
probeerde een andere patrouil
lewagen hen aan te houden,
maar zij konden zich schietend
een doortocht banen.
De terreuractie kwam enkele
uren nadat de meer gematigde,
politiek-militaire afdeling van
de Baskische afscheidingsbe
weging ETA een onvoorwaar
delijk bestand had afgekon
digd. Op een clandestiene
persconferentie ter gelegen
heid van de vrijlating van de
een week tevoren ontvoerde
consuls van Oostenrijk, Uru
guay en El Salvador, maakten
leden van de politek-militaire
vleugel van de ETA bekend
dat zij een staakt-het-vuren in
acht zouden nemen, omdat de
huidige politieke situatie zo
ernstig is dat politieke partijen
en overheidsinstanties zich
niet kunnen wijden aan de op
lossing van het probleem van
het Baskenland.
De gematigde vleugel van de
ETA verklaarde dat ook de
meer militante gevraagd zou
worden het bestand in acht te
nemen. Dat verzoek blijkt dan
kennelijk niet te zijn aangesla
gen. De radicale groeperingen
binnen de ETA waren verle
den jaar verantwoordelijk
voor bijna honderd politieke
moorden.
De drie consuls werden zater
dagochtend vlak bij San Se
bastian vrijgelaten. Zij waren
ongedeerd. Aan de ei
vrijlating dat rapporten
ETA over marteling door
Spaanse kranten zouden wor
den gepubliceerd, werd slechts
gedeeltelijk gevolg gegeven.
De politiek-militaire afdeling
van de ETA gaf bij de anono-
nieme persconferentie een
euskaf
iraultzarako
erakunde
harmatua
De drie leden van de gematigde afdeling van de ETA
droegen tijdens de persconferentie monnikskappen met
slechts spleten voor de ogen, terwijl de vensters in het
vertrek verduisterd waren.
commuiqué uit waarin wordt
gezegd dat ze door de benoe
ming van Calvo Sotelo tot pre
mier van Spanje een ruk naar
rechts in de politiek had ge
vreesd en zelfs in dit verband
ai gewelddadige acties had
overwogen. Maar de poging tot
een staatsgreep van maandag
had de doorslag gegeven voor
het. besluit alle acties op te ge
ven en direct een bestand af te
kondigen. Wij zulen de wa
pens niet meer opnemen, aldus
een communique, tenzij de mi
litairen een nieuwe staatsgreep
plegen of het proces dat Bas
kenland autonomie moet ge
ven, teruggedraaid mocht wor
den.
In zijn eerste openbare vér-
schijning sinds zijn bevel tot
afvallige generaals, heeft ko
ning Juan Carlos op de mili
taire academie van Saragossa
zowel de Spaanse regering als
de strijdkrachten gemaand le
ring te trekken uit de mislukte
staatsgreep van begin deze
week. Hij waarschuwde in het
bijzonder tegen een perscam
pagne tegenm de miliatairenen
een veroordeling zonder on
derscheid van de strijdkrach
ten.
BERKELEY Sterrenkun
digen van de Universiteit
van Berkeley hebben ver
scheidene melkwegstelsels
ontdekt, die tien miljard
lichtjaar van de aarde ver
wijderd zijn. Nooit tevoren
heeft men tot zo ver in het
verleden in het heelal ge
schouwd.
De betrokken stelsels zijn aan
merkelijk groter dan het mel
kwegstelsel waartoe de zon en
de planeten behoren. Tot dus
verre waren de verst waar
neembare stelsels acht miljard
lichtjaren van ons verwijderd.
De nieuwe ontdekking bete
kent een steun voor de „Big
Bang"-theorie ofwel de theorie
van het „kosmische ei", vol
gens welke het heelal, onge
veer 18 miljard jaar geleden,
ontstaan is uit een oerexplosie.
In de daarop volgende twee
miljard jaar hebben zich ster
ren en sterrenstelsels uit de
zich uitbreidende gasmassa's
gevormd.
