Tientallen arrestaties
in ,«tomatenschandaa^,
|hin A Sen spreekt
vruchten over komende
^achtswisseling tegen
Mensenrechten niet overal haalbaar'
iviet-Unie moet kiezen voor
èrdere bewapening of
^rhoging levensstandaard
Pauselijk bezoek aan Japan
trekt niet veel belangstelling
NNING IN SURINAME
Ontvoerders consuls in
Baskenland zijn nog
spoorloos
Schietpartij in Voerstreek
VLIEGTUIG ONTPLOFT
TENLAND
HERIKAANSE VN-AMBASSADEUR OVER BELEID:
SHINGTON De Amerikaanse
sring is van mening, dat in veel
len van de wereld een aantal (eco-
lische) mensenrechten, zoals het
it op voedsel, huisvesting, onder-
i en medische verzorging, onmoge-
in de praktijk kan worden ge-
De Amerikaanse ambassadeur
nde Verenigde Naties, mevrouw
Kirkpatrick, heeft dit verklaard
fen interview met het vandaag ver
enen weekblad US News and
«ld Report
'tens mevrouw Kirkpatrick zal de
(erikaanse regering er ook niet
r streven, dat in die landen de ge-
tnde mensenrechten mogelijk wor-
gemaakt De Verenigde Staten
"en het buitenlandse beleid afstem
men op de „verdediging van de eigen
nationale belangen', niet op de „zede
lijke verheffing van andere landen".
Het mensenrechtenbeleid van ex-pre-
sident Carter noemde mevrouw Kirk
patrick „utopisch en buiten ieder poli
tiek en historisch verband". Volgens
de Amerikaanse VN-ambassadeur
ging president Carter uit van een
„veel te uitgebreid concept van de
rechten van de mens", waarbij zij
naar de rechten op onder meer voed
sel en medische verzorging verwees.
De opmerkingen van mevrouw Kirk
patrick, gemaakt naar aanleiding van
onder meer de Amerikaanse politiek
tegenover El Salvador, komen een
dag nadat het Engelse blad Sunday
Times melding heeft gemaakt van
een masamoord op 14 mei van het vo
rig jaar in het noorden van El Salva
dor. Tot op heden was daarover niets
bekend. Maar volgens het blad, dat
ooggetuigen citeert, werd die dag een
dorp zes uur lang door het Salvado
raanse leger, met steun uit Honduras,
beschoten. Op beestachtige wijze wer
den, volgens de Sunday Times, hon
derden mannen, vrouwen en kinderen
afgeslacht.
In El Salvador zelf werd zaterdag
melding gemaakt van de aanhouding
van kolonel Adolfo Majano. In de
cember stapte Majano, die bekend
stond als redelijk liberaal en een
voorstander was van landhervormin
gen, uit de junta en dook onder. Niet
bekend is wat Majano nu te wachten
staat.
Russische president Leonid Brezjnev
vanmorgen in Moskou het 26-ste con-
ran de Russische communistische par-
i tpend. In zijn rede tot de ongeveer 5000
tardigden en delegaties uit ruim hon
landen deed Brezjnev een beroep op de
igde Staten weer „een actieve dialoog"
e Sovjet-Unie aan te gaan.
herhaalde zijn voorstellen tot ver-
w'.ring van de bewapening. Hij stelde
I
opnieuw voor plaatsing van de middellange
afstandraketten uit te stellen. Brezjnev rep
te echter niet over de plaatsing van de SS-20-
raketten die in versneld tempo zouden wor
den gestationeerd.
Daarnaast stelde Brezjnev voor de vertrou
wenwekkende maatregelen als introductie
voor ontwapening, uit te breiden. Zij behel
zen onder meer wederzijdse melding van
troepen verplaa tsingen.
e
9
u
HAAG Voor de Sovjet-Unie heeft 1981
«vorm aangenomen van een jaar waarin
vitale en wellicht onomkeerbare beslui-
inomen moeten worden. Dit geldt zowel
Ie binnenlandse als voor de buitenlandse
men, die zo'n grillige ontwikkeling ver
dat de fundamenten van de door het
lin gepropageerde leer dreigen te worden
last. Zo zullen knopen moeten worden
[hakt over het verhogen van de voedsel-
in de Sovjet-Unie en over een poli-
ivoelig probleem als het toestaan van eco-
che hervormingen, die tot gevolg hebben
^t privé-bezit met mondjesmaat in ere
hersteld.
aast zal een oplossing moeten worden ge-
p voor Afghanistan, waar de Russen poli-
1 militair in een lastig parket zijn geraakt,
r dringt de tijd voor het geven van een
nbrd op de spectaculaire liberalisering in
je Sovjet-Unie deze en andere problemen
.lipakken, valt wellicht af te leiden uit het
/partijcongres van de Russische commu
te partij dat tot 3 maart zal duren. Daar
j in ieder geval de aanzetten gegeven wor-
/oor het Russisch beleid in de komende
President Brezjnev is het congres de gele
om stil te staan bij de Russische ideeën
en om stelling te ne
de scherpe verwijten die de nieuwe
kaanse president Ronald reagan aan het
het Kremlin heeft gericht,
j^nenlandse problematiek zal worden be-
oor de nieuwe premier Tichonov, de op-
van premier Alexei Kosygin, die in no-
r overleed. Hij zal kunnen waarmaken
meer is dan een overgangspremier, zoals
jk wordt aangenomen.
Dnnen of boter
tl
irjere zin krijgen de Sovjets de komende
!!S inwoners en inwoonsters van Moskou
winterkledij naar hun werk met op de
rond een poster van het 26e congres
Russische communistische partij, dat
3 door partijleider Brezjnjev geopend i§.
^schrift op de poster luidt: ,,De plannen
partij, zijn de plannen van het volk".
tijd te maken met de klassieke keuze tussen bo
ter of kanonnen. De voedselsituatie in de Sov
jet-Unie is zo slecht dat het partijcongres niet
slechts dient te besluiten over een verhoging
van de levensstandaard, maar in feite over het
overleven van grote groepen van de Russische
samenleving van 260 miljoen zielen. Twee zeer
slechte oogsten achtereen, de voortzetting van
het Amerikaanse graan-embargo als protest te
gen de inval in Afghanistan, en een algehele
verkleining van de graanmarkt in de wereld
dwingen Moskou naar binnenlandse oplossin
gen te zoeken voor het voedselprobleem, zeker
nu in de strenge wintermaanden de voedselte
korten scherp merkbaar zijn geworden.
De Sovjets hebben vorige maand reeds maatre
gelen genomen om de productie van vlees en
andere landbouwproducten te verhogen. Staats
boerderijen en collectieve bedrijven kunnen nu
contracten afsluiten met particulieren. De pri-
vé-producie op eigen stukjes grond van boere
narbeiders vormt nog steeds een kwart van de
agrarische productie. De leerstellige bezwaren
tegen deze gang van zaken lijken te zijn ver
schrompeld nu de staatssector er zo nadrukke
lijk in tekort geschoten is de bevolking van vol
doende melk en vlees te voorzien, ondanks gro
te investeringen in de afgelopen vijftien jaar.
In het algemeen studeert men op mogelijkhe
den om opnieuw vaart te brengen in de econo
mie door het verlenen van meer zeggenschap
aan bedrijfsdirecteuren, het besteden van meer
aandacht aan ondernemingen op lokaal niveau,
het snoeien in de zware bureaucratie van de
centraal geleide plan-economie en in enkele ge
vallen zelfs het vrijlaten van de prijzen.
Voorstanders van hervorming, voornamelijk
intellectuelen en economen zijn zich bewust
van de vrees die in het Kremlin heerst dat eco
nomische hervormingen kunnen leiden tot po
litieke beroering (Tsjechoslowakije in 1968, Po
len nu). Ze kunnen ook rekenen op stevig ver
zet van de partijbureaucratie die verlies van
functies en privileges vreest. Maar ondanks
deze obstakels gaat de discussie over hervor
mingen voort. Aan het tevredenstellen van een
zelfbewuster consument wordt ook in Oost-Eu
ropa steeds groter belang gehecht.
Het partijcongres wordt verder geconfronteerd
met een nog steeds niet opgeloste kwestie-Af-
ghanistan, een probleem dat het Kremlin steeds
meer moet gaan voelen als een blok aan het
been, nu na de westerse en islamitische landen
ook de niet-gebonden landen hun veroordeling
over de Russische bezetting hebben uitgespro
ken.
Het Kremlin lijkt evenmin te weten hoe de
strijd tegen Polen met zijn spectaculair opere
rende vakbonden gevoerd moet worden. De
voor een socialistisch land unieke situatie, die
door Solidariteit werd afgedwongen, vormt in
de ogen van Moskou een rechsstreekse bedrei
ging van het communisme in Oost-Europa. Het
kernpunt zal voor de Sovjets waarschijnlijk zijn
dat het socialistisch regime wordt gehandhaafd
evenals de leidende rol van de partij. Een twee
de voorwaarde is dat de veiligheid van de Rus
sische defensielinie wordt gewaarborgd. Binnen
dit kader zouden Polen vrij zijn hun problemen
te regelen.
MARIBO Premier en president
i Sen van Suriname heeft vanmorgen
Vie NCRV-radio indirect de geruchten
Vesproken, als zou in Suriname een
Mng van de macht ophanden zijn. Van
>3illende kanten is het afgelopen week-
drie dagen voor de eerste verjaardag
3,1 „revolutie van 25 februari 1980", ge-
0it de huidige Surinaamse regering ko-
woensdag door een „meer deskundi-
ad van drie burgers en drie militairen
Irden vervangen.
nieuwe* Surinaamse ambassadeur is ons
■e heer H. Orlando Prade, heeft de ge-
pi over een wisseling van de macht te-
proken.
erichten die ondanks de censuur
land bereiken, wijzen er echter wel op
dat het momenteel in Suriname onrustig is.
President Chin A Sen stelde de anti-propagan
da vanuit met name Nederland voor deze situa
tie verantwoordelijk. Volgens hem is in het af
gelopen jaar veel gepresteerd, maar kan men
niet verwachten dat het land in twaalf maan
den een jarenlange achterstand inloopt.
Volgens de tegengesproken berichten zou het
de ondeskundigheid van de huidige regering
zijn, die de steeds meer op weerstanden stuiten
de opperbevelhebber Bouterse ertoe heeft ge
bracht, de regering te wijzigen. Ook ex-minis
ter Haakmat, die als deskundig te boek staat
maar door kritiek op collega's verleden jaar het
veld moest ruimen, zou in de nieuwe regering
terugkeren. Overleg met leiders van politieke
partijen uit de tijd van voor de omwenteling
gaf verder voedsel aan geruchten over een op
handen zijnde m3-htswisseling.
Geen kritiek
mogelijk
MOSKOU De congres
sen van de Sovjet-Russi
sche partij die sinds het
ingaan van het tijdperk-
Brezjnev om de vijf jaar
worden gehouden, hech
ten meer aan ceremo
nieel onder de commu
nistische kameraden, die
uit de hele wereld toe
stromen, dan aan poli
tiek debat. Sinds ruim
twintig jaar is er maar
een congres geweest dat
er wezenlijk uitsprong,
niet alleen voor zover
het de Sovjet-Unie be
treft, maar internatio
naal. Het was het con
gres van februari 1956,
toen Kroetsjev de misda
den van Stalin aan de
kaak stelde. Het roem
ruchte twintigste partij
congres dat de wereld
met stomheid sloeg, ve-
wroorzaakte deining in
de internationale com
munistische beweging
en verhaastte de breuk
met China en Albanië.
In de Sovjet-Unie zelf
leidde het tot een kort
stondige liberalisering.
Duitse politie
zoekt daders
bomaanslag
MÜNCHEN De
Westduitse politie
heeft nog geen enkel
idee wie zaterdaga
vond de bomaanslag
pleegde op de op Oost-
Europa gerichte Ame
rikaanse zender Radio
Vrij Europa in Mün-
chen.
Bij deze aanslag, die
aanzienlijke schade
aan het gebouw toe
bracht en die korte
tijd de zender uit de
lucht deed gaan, vie
len acht gewonden.
Volgens een eerste on
derzoek beloopt de
materiële schade aan
het gebouw en de ap
paratuur minstens
vier miljoen gulden.
„Radio Free Europe"
werd gesticht in 1950
als particuliere onder
neming. Hij wordt ge-
financeerd door het
Amerikaanse parle
ment.
Brandweerlieden aan
het werk in het gebouw
van de Amerikaanse
radio-omroep Radio
Vrij Europa in Mün-
chen, nadat dit door
een bomaanslag was
getroffen.
NAPELS In Zuid-Italië zijn het af
gelopen weekeinde opnieuw vele arres
taties verricht in verband met het zoge
naamde tomatenschandaal, dat de Eu
ropese Gemeenschap een strop heeft
bezorgd van tenminste 425 miljoen gul
den. In totaal zijn 125 arrestatiebevelen
uitgevaardigd. Veertig verdachten heb
ben inderhaast de vlucht genomen
naar het buitenland.
Het tomatenschandaal heeft betrekking
op activiteiten van de Camorra, de Napo-
litaanse mafia, in de „tomatendriehoek"
van Campania, Basilicata en Apulië, onge
veer de armste gebieden van Italië. Sinds
1978 heeft de EG in de tomatenteelt daar
ongeveer 750 miljoen gulden hulp gestopt.
Door middel van valse facturen hebben
conservenfabrikanten, daartoe geprest
door de Camorra, de indruk gewekt dat er
meer tomaten werden ingeblikt dan in
werkelijkheid. De aldus ten onrechte
geïnde EG-premies kwamen terecht in de
zakken van de Camorra. De zaak werd in
de zomer van 1979 aan het rollen gebracht
door de onbekende officier van justitie
Vincenzo Scholastico. De arrestaties van
het afgelopen weekeinde zijn het resultaat
van zijn werk. De verwachting is, dat nu
pas een tip van de sluier is opgelicht.
Tijden? zijn verblijf op de Filippijnen heeft paus Johannes Paulus II ook een bezoek gebracht
aan een kamp voor Vietnamese vluchtelingen. Op de foto troost hij twee jeugdige vluchtelinge-
tjes.
TOKIO Na een verblijf van bijna een
week op de Filippijnen en een tussenstop
op het Amerikaanse eiland Guam is paus
Paulus Johannes Paulus II vandaag be
gonnen aan zijn eerste bezoek aan Japan.
De katholieken daar vormen een zeer klei
ne minderheid en er is dan ook tot op he
den weinig belangstelling voor het bezoek.
Op het eiland Guam celebreerde de paus een
heilige mis voor ongeveer 20.000 gelovigen en
bracht vervolgens een bezoek aan het plaat
selijke ziekenhuis. De bijzonder scherpe vei
ligheidsmaatregelen van onder meer agenten
van de Amerikaanse geheime dienst, die spe
ciaal waren overgevlogen, waren er de oor
zaak van dat de opkomst van de eilandbewo
ners kleiner was dan verwacht.
Na het triomfantelijke bezoek, dat de paus
aan de Filippijnen gebracht heeft, verwacht
men dat zijn bezoek aan Japan heel wat min
der stormachtig zal verlopen. Het christen
dom is in Japan 400 jaar vrij sterk onder
drukt geweest en het heeft slechts enige op
gang kunnen maken via de boeddistische en
sjinto-godsdiensten in het land. Er zijn naar
schatting 400.000 katholieken in Japan; 75.000
van hen wonen in en om de door de jezuieten
gestichte stad Nagasaki in Zuid-Japan.
De organisator van de openluchtmis, die de
paus morgen in Tokio opdraagt is de priester
Jasoekoeni Tokoegawa, een afstammeling
van sjogun Tokoegawa, wiens voornaamste
wapenfeit in de zeventiende eeuw was: het
bevel geven tot het vervolgen van de christe
nen. Jasoekoeni, die nu 59 jaar is, lacht daar
maar eens om en zegt: „Dat is nu echt een
guitenstreek van daarboven....".
(Zie ook pag. 6 Kerk en Wereld)
Paus Johannes Paulus II bij zijn aankomst, op het vliegveld van Tokio.
MADRID Spanje krijgt vandaag een nieuwe regerings
leider, die onmiddellijk geconfronteerd wordt met de ont
voering van de consuls van Oostenrijk, Uruguay en El Sal
vador door Baskische separisten. Van ontvoerden en ont
voerders is nog geen enkel spoor gevonden.
Een grootscheepse klopjacht door de politie en talloze ondervra
gingen hebben niets opgeleverd. De klopjacht werd, in samen
werking met de Franse politie aan beide zijden van de grens ge
houden. Een groot nadeel is, dat de politie pas uren na de ont
voeringen gewaarschuwd is. De ontvoerders behoren tot de
meer gematigde groepering van de ETA, de Baskische afschei
dingsbeweging.
Vice-premier Leopoldo Calvo Sotelo zal vandaag bijna zeker bij
de tweede stemronde in Spaanse parlement als regeringsleider
worden aanvaard. Vrijdag kwam hij zeven stemmen te kort
Hoe hij de ontvoeringen en de dreigementen van de ETA, om
opnieuw toe te slaan zal aanpakken, is vooralsnog niet bekend.
BRUSSEL In de Belgische Voerstreek, dicht onder Maas
tricht, zijn de Vlaams-Waalse spanningen weer gestegen na
dat woordvoerder Leon Banken van de „Harde Vlaamse
Voerkern" door onbekenden onder vuur is genomen. De
42-jarige Banken, die ongedeerd bleef, werd zaterdagoch
tend vroeg in zijn auto beschoten vanuit een andere auto.
Hoewel gisteravond nog geen spoor van de dader(s) was gevon
den, staat voor militante Vlamingen vast dat Luiksgezinde aan
hangers van de Franstalige Action Fouronnaise verantwoorde
lijk zijn. De Nederlandstalige gemeenteraadsleden van de Voer
streek spraken van een politieke moordaanslag en eisten dat
huiszoekingen worden gedaan bij de leider van de Francofone
Voerenaars, José Happart en een aantal van zijn meest fanatieke
medestanders.
De Voerstreek is in 1964, toen België definitief de taalgrens trok,
van de Franstalige provincie Luik overgegaan naar het Neder
landstalige Belgisch-Limburg. Veel Luiksgezinden hebben zich
daar nooit bij neergelegd.
Grootste cocaïnevangst uit de geschiedenis
MIAMI De politie van Florida en Miami heeft zaterdag
bekendgemaakt, dat zij beslag heeft gelegd op de grootste
hoeveelheid afgewerkte cocaïne uit de geschiedenis 391
kilo ter waarde van 206,5 miljoen dollar.
Aan de vondst zijn twee maanden van ondërzoek voorafgegaan,
die vrijdagavond leidden tot een tip dat op een bepaald adres in
Miami cocaïne kon worden gevonden.
Er zijn twee aanhoudingen verricht. De 50-jarige Alberto Joa
quin Cordero, bewoner van het betrokken huis en de 43-jarige
Angel E. Alvarez, zijn opgesloten tot aan hun voorgeleiding. Als
ze elk 1 miljoen dollar als onderpand op tafel leggen, kunnen ze
hun voorwaardelijke vrijheid krijgen.
AUXERRE Vijf inzittenden van een particulier vliegtuigje
zijn zaterdag om het leven gekomen toen hun toestel onderweg
van Lyon naar Parijs in de omgeving van Auxerre in de lucht
ontplofte en neerstortte. De vijf slachtoffers, drie mannen en
twee vrouwen, hadden alle de Westduitse nationaliteit. Over de
oorzaak van het ongeluk is nog niets bekend.
Alle mijnwerkers weer onder de grond
LONDEN De 3009 mijnwerkers in Kent in het zuiden van
Engeland, de enige die nog in staking waren, hebben giste
ren besloten om weer aan het werk te gaan. Zij waren de
laatste mijnwerkers in Groot-Brittannië, die akkoord gin
gen met de toezeggingen van de Nationale Kolenraad
(NCB) voor het openhouden van meer mijnen dan oor
spronkelijk in de bedoeling lag.
Vorige week vrijdag besloten 26.000 mijnwerkers in Wales en
20.000 Schotse mijnwerkers hun staking op te schorten. De circa
66.000 mijnwerkers uit Yorkshire trokken dezelfde dag hun op
roep voor een staking die maandag moest beginnen, in. De bon
den hebben echter wel het definitief niet doorgaan van een
grootscheepse actie afhankelijk gesteld van voldoende garanties
van de kant van de NCB.
COURANT MAANDAG 23 FEBRUARI 1981 PAGINA 7
LEIDSE
