'wee weken op de
Maartje" prins
eerlijk glijden langs
Prmandië's kusten
leer inspraak bewoners bij stadsvernieuwing
IK"
juw
jlgende fase
itte Singel
t>elenproject
lidmaatschap monumentenwacht in ruil subsidie
^)/REGIO
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 20 FEBRUARI 1981 PAGINA 5
'TEEN ECHTE KLIPPER ALS MOOI WEERZEILER
i van de „Maartje" was
en jarig. Bloemen op
De vaas hoefde niet
gesjord te worden, want
i met haar „Maartje"
binnengaats „open
te houden. Al een
maanden houdt Marja
Mil, wier ouderlijk huis
rjoo en Delft ligt, maar al
het kan terUg trok 28 het
V uit en verkende de
en w k wereid> ai maanden
3t ze „open schip" door
technis^gjg jan(j £jat ze vja
enwateren met de
artje" kan bestrijken.
ral waar wordt
fjelegd voor een dag of
komt men bij bosjes de
plank over en men gaat
i zo enthousiast weer
boord dat de bezoekers
iezoeksters er twee
en zeilvakantie aan
houden, komende
^rmaanden.
net ogenblik ligt de
„Maartje" in het
Galgewater in Leiden,
tegenover de Prinsessekade.
Met opgetrokken anker en
ronkende agregaat die 220
volt levert. Aan de stalen
mast, 24 meter hoog, bolt de
windzak met de
vaderlandse kleuren in de
ijskoude bries die uit het
noordoosten blaast. Weer
een jaartje voorbij voor
Marja en haar Gerard die
aan boord schipper naast
God en Marja is. Tot
maandag 2 maart blijft de
„Maartje" in Leiden
roerloos liggen. Daarna is
Haarlem aan de beurt om
opgepept te worden voor
een water- en landvakantie
langs en op de kust van
Normandië.
De „Maartje", moet u
weten, is een kloeke klipper
van om en nabij de 240 ton.
Marja van Mil is de
eigenares en organisatrice
van avontuurlijke
zeiltochten rond de klippen
en langs de stranden van
Normandië, en Gerard, een
vakkundige zeebonk met
ervaring, is haar kapitein
en heeft overdag het laatste
woord. Hij kent het
vaargebied op z'n duim,
zodat hij, volgens Marja die
het kan weten, veel
grappige, gezellige en
informatieve verhalen in
voorraad heeft. De
„Maartje" is vanaf half juni
tot begin september te huur
en kan bevolkt worden
door maximaal twintig
personen, die er kunnen
eten en drinken,
comfortabel slapen, aan dek
kunnen vissen of er vanaf
duiken om te zwemmen
(maar dan aan stuurboord,
als er aan bakboord
gehengeld wordt, anders
stoor je de vissen).
De „Maartje" is een
w de k
e comir
is om di
Op mijn omwegen door stad en land kom
ik graag mensen tegen. Elke morgen tussen
tien en elf uur kunt u mij telefonisch vertel
len wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Het nummer van mijn geduldi
ge telefoon is 071-122244; u kunt dan naar
toestel! 8 vragen.
de ea
>weg-Nj
tedeboul
an de
j te vini
Slatbodem, de grootste in
otterdam geregistreerde
klipper. Honderd jaar terug
werden de klippers het
water opgestuurd als
moderne concurrenten van
de stoomschepen. Ze waren
snel. De kop van een
klipper slaat gemakkelijk
door het water, en ze is
rank en slank. Maija: „Men
zocht snellere lijnen, puur
op zeil". Toen er in de
binnenwateren bruggen
„genomen" moesten
worden, ging het zeil eraf
en tot ongeveer de eerste
Wereldoorlog werd er
„gejaagd", met een paard in
het tuig op het jaagpad. Dat
lot heeft de „Maartje" ook
gekend. Het schip werd
gebouwd in 1898 in Capelle
a.d.IJssel, voor de familie
Vari de Kaay, die er 5000
gulden voor neerlegde en
het vijf generaties in bezit
heeft gehad. Het was een
vrachtschip onder zeil dat
langs de Duitse Bocht naar
Denemarken voer en ook in
de Nederlandse wateren
thuis was. De klipper
vervoerde hout,
aardappelen, bieten en
zand, maar de laatste
generatie Van de Kaay
(man en vrouw en kind)
kon het niet meer
bolwerken: 60 uur achter
elkaar in touw voor een
habbekras.
In '74 kocht Maija van Mil
de klipper en met Gerard
en andere hulp werd de
„Maartje" geheel verbouwd
tot passagiersschip. Met z'n
tweeën gingen Maija en
Gerard ermee zeilen, tot op
de Middellandse zee. De
verbouwing kostte
handenvol geld en daarom
verhuurt de vaste
bemanning het schip aan
wie met deze mooi weer-
De klipper Maartje in het Galgewater
zeiler de Franse kust wil
bezeilen. Marja, die dan in
het kombuis de lepel zwaait
en als gastvrouw fungeert,
noemt het een „sportieve,
actieve vakantie, waarop de
sfeer aan boord is
afgerond".
De klipper is 32 meter lang
en 6 meter breed; 6,5 met de
zwaarden erbij. Op de brug
de radar, radio,
windkrachtmeter,
dieptemeter en de
hydraulische
stuurinrichting; je mist dus
het stuurrad. „Kijk je in het
zeil, als je een haven
binnenvaart, dan klimt de
kapitein naar beneden,
waar zich op het dek ook
zo'n hydraulische
stuurinrichting bevindt".
Achter Maija aan even het
schip door: een ruime salon
met kombuis, ongeveer 50
m2; beneden een luxueuze
doucheruimte met warm en
koud water, een toilet,
provisiekamer met vries- en
koelkasten. „All in" is ook
een scheeps-dieselmotor
van 122 pk. Het is een
zeilend hotel: een lange,
donkerbruine
„gestoffeerde" gang, met
daaraan vijf 4-persoons
hutten en helemaal voorin
het „privé vertrek", de
kapiteinshut, als uit de tijd
van het Schateiland met z'n
piraten. Beneden, in het
ruim, is het verboden te
roken, ingevolge het
veiligheidssysteem. Aan
boord is 10.000 liter water
opgeslagen, maar als
iedereen twee keer op een
dag zou willen douchen, is
men daar snel doorheen.
Iedere mede-zeilende
vakantieganger krijgt een
zwemvest uitgereikt en er
zijn twee sloepen aan boord,
voor het geval dat.
Calais is de thuishaven van
de „Maartje" in de zomer.
De aspirant-opvarenden
(wie voor een twee-weekse
zeilvakantie wil boeken, zal
eerst persoonlijk de situatie
aan boord zelf in
ogenschouw moeten nemen;
daar staat Marja op, want
niemand zal een kat in de
zak hoeven kopen) zullen
dus eerst naar Calais
moeten reizen alvorens zich
aan de geneugten van het
zeezeilen te kunnen
overgeven. Van hieruit is
een gevarieerde route
mogelijk. En zo zeilt men
ongeveer vijf uur per dag
en dat is, volgens de
ervaring van Marja en
Gerard, mooi genoeg als je
nog meer dan alleen maar
water wil zien langs,
bijvoorbeeld, Boulogne, Le
Treport, tegen de
krijtrotsen genesteld, langs
Dieppe, Honfleur, de elite
badplaats Deauville en wat
al niet meer. En natuurlijk
gaat men deze vaak
kostelijke plaatsen bekijken.
„Het is er allemaal erg
gezellig, idyllisch en
bezienswaardig", aldus
Marja, die (maar dat is niet
zo heel erg) francofiel is;
„er is tijd genoeg om intens
van het Franse leven te
genieten. Door het grote
verschil tussen eb en vloed
(het verval is ongeveer 8
meter en dat is veel) vallen
vele havens droog,
waardoor wij ons
vaarschema aan moeten
passen. Een droogliggende
haven is nu eenmaal
moeilijk in of uit te varen.
Probleempjes voor de
kapitein, die dan ook besluit
hoe laat we uitvaren om
Pittoresk uitwaaien in zilte
omstandigheden. Twee
weken lang, tegen een
redelijke vergoeding.
Daarvoor staat de stevige
„Maartje" met het
gastheerlijk paar garant, 's
Avonds veilig in een
haven schijnt er in de
salon behoorlijk geboomd te
worden door de gasten, die
de zee dan al of niet reeds
in de benen hebben en
wellicht onder het genot
van een oorlam sterke en
minder sterke verhalen
opdissen, ervaringen
uitwisselen, plannen
maken, discussiëren over
routes en de menu's, of
alleen maar doodmoe van
een heerlijke dag op volle
zee (met steeds land in
zicht) hun kooi willen
opzoeken. Voorlopig
kunnen belangstellenden in
wat er op en aan een
klipper voor zeil vastzit,
volgende week nog in
Leiden terecht. Over
gebrek aan interesse
hebben Marja en Gerard tot
dusver niet te klagen gehad.
Er zijn al vele tientallen, die
de Normandische stranden
anders willen zien dan de
geallieerde invasietroepen
deden, die er op 6 juni 1944
(hoewel het toen wel op zee
behoorlijk spookte) hun D-
Day hadden.
,or :HTING WELZIJN:
)Op:
baz
v stadsvernieuwing in Leiden
«,n«een groot aantal punten worden verbe-
iust tu n raPP°rt- getiteld „Blokken of brok-
vT» l opbouwende diskussienota over stads-
king in Leiden" doet de Stichting Wel-
aic opv gr00* aantal suggesties, die verbete-
in dl |gev°lg moct hebben. Er wordt gepleit
tooD v &rotere inbreng van bewoners en een
ngaan van gemeente op stads-
risico jvin6'*
veleens
teerde i
De voorlichting aan de bewoners zou verbeterd
kunnen worden door bijvoorbeeld gebruik te ma
ken van andere (audio-visuele) middelen dan al
leen informatiekranten. Zo zouden er proefwonin-
fen moeten komen. De renovatiepremie zou met
.000 gulden tot 5.000 gulden verhoogd moeten
worden. Er zou een algemeen geldende procedure
opgesteld moeten worden om bewoners vroegtijdig
in te schakelen bij nieuwbouwprojecten. Er moet
meer uniformiteit in de methodiek van bestem
mingsplannen gebracht worden. De stchting is ook
van mening, dat de bewoners meer inbreng moe
ten krijgen bij het vaststellen van ontwerpen van
woningen door architecten. Hiervoor zouden tech
nische adviseurs aangesteld moeten worden. De ta
ken en bevoegdheden van projectgroepen zouden
duidelijker omschreven moeten worden. Er moet
onderzoek gedaan worden naar het functioneren
van heringerichte straten en proefbruggetjes. De
doorstroming moet verbeterd worden. Het grote
knelpunt zou hierbij zijn, dat er onvoldoende be
jaardenwoningen zijn. De gemeente moet voorko
men dat huurwoningen verkocht worden. De on
dersteuning van de buurten zou kwalitatief verbe
terd moeten worden. „De ondersteuning dient ook
gericht te zijn op overdracht van activiteiten en
vaardigheden, die de buurt in staat stellen ook na
afloop van het stadsvernieuwingsproces, de eigen
belangen te behartigen." Elke buurt, waar plannen
gemaakt worden, dient te beschikken over een ei
gen werk- en vergaderruimte.
Wat de woningbouwverenigingen betreft, meldt de
Stichting Welzijn: „Een discussie over het huidige
functioneren van woningbouwverenigingen (als
beheersinstelling zonder directe band met de le
den) is noodzakelijk. Daarbij moeten enerzijds de
mogelijkheden om de invloed van de huurders op
het beleid te vergroten (bijvoorbeeld via het instel
len van een buurtgebonden vereniging) en ander
zijds de noodzaak tot verdere professionalisering
aan de orde komen." De Stichting Welzijn wil met
alle betrokkenen over de suggesties praten.
Nie
wegl
lingen i
i werdi
eenkom
;en gevi
ftijd 1
erdacl
uitlokk
zijn i
was
;ezegd, i
coi
algei
>laats
jk is na
daders
i van 2N De Leidse Uni-
,iH«
it i
nu. lJj
„Dan Doelenproject: de
mef**1 ..cluster 5". Als al-
eerde <të>ens plan verloopt
lit gedeelte van het
in 1983 voltooid.
als bee
ond dei
>ede pui
at geen 5 1S "et centrumge-
der is f ^et Doelenterrein. In
eerste'rumêebouw, waarvan
al aardf ^osten circa 25 mil-
kunnerM^Scn. worden het
dus de f
waren
theater van het Leidse Acade
misch Kunstcentrum (250
plaatsen), de creativiteitsruim-
ten van het LAK, het audio
visueel centrum, het talenlabo
ratorium, een informatiecen
trum, de centrale postdienst,
een vergaderzaal, een restau
rant, een boekwinkel en een
aantal collegezalen (847 plaat
sen) gehuisvest. Het totale
project bestaat uit zeven ge
bouwen opgedeeld in vijf clus
ters. Met uitzondering van een
gebouw op het Doelenterrein
zijn momenteel alle gebouwen
van het project in uitvoering.
Zo gaat het centrumgebouw van de Leidse Universiteit eruit zien. Deze tekening is gemaakt, gezien vanaf de Witte Singel.
Het centrumgebouw is bijna
honderd meter lang, dertig
meter breed en telt drie bouw
lagen. Intern wordt het ge
bouw gekenmerkt door een
binnenstraat in de lengterich
ting van het gebouw. Deze
binnenstraat is drie bouwlagen
hoog en wordt verlicht door
een aantal lichtkappen. Door gemaakt voor een aantal ob-
de kunstenaar Jan van Goe- jecten in glas, die opgehangen
them wordt thans een ontwerp worden in de binnenstraat.
Ie jonglN Juridisch staat de gemeente
vando4 de weg om te eisen, dat degenen,
dat is asidie voor de restauratie van hun
Maar htvangen, lid worden van de mo
id ligt,itcnwacht. De maatregel moet te-
jjerneneh, dat de aanvragers binnen korte
daaroret hetzelfde verzoek weer bij het
gevits aankloppen,
laats, al
Jiumentenwacht Zuid-Holland is op-
historisch belangrijke gebouwen te beper
ken en te voorkomen. Dit gebeurt door de
gebouwen regelmatig te inspecteren. Tijdens
zo'n inspectie (twee maal in drie jaar) wor
den kleine gebreken direct verholpen. Van
de inspectie wordt rapport opgemaakt. De
eigenaar van het prnd krijgt daar een
exemplaar van. Een afschrift gaat naar de
Rijksdienst voor de Monumentenzorg in
Zeist. Aan de hand van het uitgebreide rap
port kan worden nagegaan welke grotere
reparaties noodzakelijk zijn en hoe de toe
stand van het pand is.
Het aantal restauraties aan particuliere pan
den, waaraan de gemeente subsidie ver
leent, is in de laatste jaren sterk toegeno
men. De verwachting is, dat het aantal aan*:
vragen zal blijven stijgen. De toegekende
subsidie bedraagt jaarlijks in totaal ongeveer
een miljóen gulden (van 3000 tot 105.000
gulden per object). Het grote nadeel is voor
de gemeente tot nu toe echter geweest, dat
de Monumentenwet geen onderhoudsplicht
kent. Onderhoud kan dus niet afgedwongen
worden. Dat heeft soms tot resultaat, dat ge
restaureerde panden na verloop van korte
tijd wederom aan restauratie toe zijn. Daar
denkt de gemeente iet* op gevonden te heb
ben. In de subsidievoorwaarden wordt de
bepaling opgenomen, dat de aanvrager ver
plicht is lid te worden van de Monumenten-
wacht. Zodoende wordt het pand regelmatig
gecontroleerd en onderhouden. Het lidmaat
schap kost 75 gulden, terwijl de kosten ver
bonden aan de inspectie iets meer dan zes
tien gulden per manuur bedragen (de in
spectie wordt telkens uitgevoerd door twee
personen).
Jan van
Houtpenning
voor
G. Steinbach
LEIDEN De heer G.
Steinbach, directeur van
de Leidse Jeugd Aktie
heeft uit handen van
burgemeester C. Goe-
koop de Jan van Hout-
Bsnning ontvangen,
eze penning is ge
noemd naar Leiden's be
roemde gemeentesecreta
ris in de tijd van het be
leg en wordt toegekend
aan ambtenaren, die zich
onderscheiden hebben
door bijzondere verdien
sten.
De heer Steinbach trad in
1954 in dienst bij de Leidse
Jeugd Actie als adjunct-se
cretaris/ penni ngmees ter.
De goede naam, die de
Leidse Jeugd Actie tot
haar recente opheffing ge
noot, is volgens de ge
meente voor een groot
deel te danken aan de
kwaliteiten en de persoon
lijke toewijding van de
heer Steinbach. Clubhuis
„De Zevensprong", Jeugd-
buitencentrum „De Korte
Vliet" en het Jeugddorp
waren resultaten van zijn
activiteiten. Hij wordt ook
wel de centrale stimulator
tenoemd van het sociaal-
ultureel werk in Leiden.
In 1979 werd hij benoemd
tot Ridder in de orde van
Oranje Nassau.
