Democratisering in
Honduras op de tocht
Paus roept op tot
beëindiging geloofsstrijd
Rust in Polen
R
acties
Reagan
Voorstellen voor
EG-landbouwprijzen
vallen slecht
Britse mijnwerkers
staken door
Opnieuw Amerikanen
voor uitleg over
El Salvador
naar Den Haag
Spanningen door onrust in buurlanden
^ITENLAND
m
idert
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 20 FEBRUARI 1981 PAGINA 13
;e Russische
tair bij
slag gedood
Enkele gezagheb-
Italiaanse dagbladen
gisteren gemeld dat af-
i maandag een kolonel
t Rode Leger in Moskou
it leven is gekomen,
zijn auto niet ver van
Jifdkwartier van de Sov-
i sche geheime dienst, de
,l ntplofte.
i
lirrespondenten in Mos-
an de Corriere Delia
La Stampa wezen erop
incident enkele dagen
opening van het con-
an de Sovjetrussische
inistische partij in Mos-
aatsvond. Zij suggereer-
at de kolonel, wiens
niet werd gegeven, aan
B was verbonden,
s de correspondenten
i groot aantal voorbij-
getuige van de explo-
plaatsvond in het cen-
an Moskou.
respondenten speculeer-
t de aanslag het werk
nationalisten uit de
mohammedaanse
p isten, of anarchisten.
Relingen van
aimo
ivapend
WAYO, 19 febr. (AP)
kamp ten zuidoosten
ulawayo hebben solda-
n het Zimbabwese rege-
ger gisteren tanks, veld
en gepantserde man
enwagens afgenomen
I vroegere guerrillastrij-
de m Joshua Nkomo. De o-
fin t waartoe premier Ro-
nan ugabe opdracht had ge-
gen is vreedzaam verlopen.
beslag genomen wapens
ng. Overgebracht naar de
"'"'•kazerne aan de rand
stad. Vorige week had-
;lle gevechten plaatsge-
n tussen de aanhangers
[ugabe en Nkomo. Het
dodental bedraagt
lider wie een groot aan-
rgers. Maar volgens offi-
bronnen zou de strijd
kleine 400 mensen het
lebben gekost.
lat wil
ibisch
rlement
jtO Het bezoek van
.ptische president An-
^adat aan het Europese
nent heeft zo'n indruk
i gemaakt, dat hij een
parlement wil
jen naar het voorbeeld
jet Europese.
als we klein moeten
,ien", zei Sadat giste-
lle lot vertegenwoordigers
Egyptische regerings-
NDP, „is het de moei-
het proberen waard.
1 pArabische landen die
Willen doen, zijn wei-
Later kan dan een ge-
happelijke Arabische
in het leven worden
len kunnen
saai Sovjet-
ie uit'
TID De Israëlische
•kundige Benjamin Fain,
i vier jaar wachten in
pian de Sovjet-autoriteiten
Tiisusm voor Israël kreeg,
Fr gisteren verklaard dat
en iu op het moment erg
net met het verlenen van
vergunningen voor jo-
ichtie de Sovjet-Unie willen
en. Lag het aantal visa
het begin van de confe-
van Madrid over Euro
pa 'eiligheid en samenwer-
>estop gemiddeld tien per
inp het moment ligt dat
op zeventig. Naar zijn
:iekig is de toeneming van
j w antal emigratievergun-
omfi te danken aan buiten-
druk en aan de invloed
roofc akkoorden van Helsin-
hij
DEN Westeuropese
>inen hebben gisteren
dzaam gereageerd op
igekende bezuinigings
tellen van president
ul Algemeen werd ge-
ateerd, dat er nog te-
onzekerheden in het
êoRnima zitten.
>rse regeringen hebben
geheel niet willen rea-
Wel wilde men kwijt
^erlksnoeien op paier ma"k-
2 ®r is dan in de realiteit.
ifeiB Verenigde Staten zelf
ii le ders van de bewe-
U1> i.nieuw-rechts", die voor
il c 'oei voor de verkiezings
van Ronald Reagan ver-
oordelijk is, verklaard dat
lostellen hen niet ver ge
gaan..
In een speciaal geconstrueerd vehi
kel rijdt de paus over de Mactan-
Mandaue-brug naar het eiland
Cebu, de bakermat van het Filipijn-
se katholicisme.
DAVAO Paus Johannes Paulus
de Tweede heeft vanochtend op het
Zuidfilippijnse eiland Mindanao op
geroepen tot beëindiging van een
wrede guerrilla, die sinds 1972 al on
geveer 63.000 doden heeft geëist, on
der wie voornamelijk onschuldige
burgers. Hij deed een beroep op de
islamitische minderheid op de Filip
pijnen door het gemeenschappelijk
geloof in de vergeving Gods met de
christenen een vreedzame en broe
derlijke toekomst te scheppen. De
paus sprak op het zwaar beveiligde
vliegveld van Davao, de hoofdstad
van Mindanao, tot een afvaardiging
van de drie islamitische gemeen
schappen op het eiland.
De paus moest gisteren uit tijdgebrek
een aantal onderdelen van zijn reis
overslaan. Ze werden overgenomen
door kardinaal Casaroli, die onder
meer 43 ter dood veroordeelden in een
Filipijnse gevangenis bezocht.
De paus en zijn gevolg besluiten dit
weekeinde hun reis door de Filippij
nen. Op zondag reist de paus door naar
Japan.
De katholieke bisschop van Peking
heeft gisteren weinig enthousiast gerea
geerd op de toenaderingspoging van
paus Johannes Paulus de Tweede om
de vriendschappelijke betrekkingen
tussen China en het Vatïcaan te her
stellen. Bisschop Michael Fu zei te ho
pen dat het Vaticaan „zijn vroegere be
leid en houding jegens China zal onder
kennen en corrigeren". De bisschop zei
de vriendelijke woorden van de paus te
waarderen, maar hij benadrukte dat
daden belangrijker zijn. Fu wees erop
dat het Vaticaan nog steeds diplomatie
ke betrekkingen onderhoudt met de
nationalistische regering op Taiwan en
zei dat dit krenkend is voor het Chine
se volk. Ook zei hij dat de Chinezen
zich nog de onvriendelijke woorden
herinneren jegens China in enkele de
creten en encyclieken van het Vati
caan. Toen de Chinese katholieken in
de jaren vijftig zelf hun bisschoppen
begonnen te kiezen aldus Fu, keurde
het Vaticaan dit niet alleen af, maar
heeft het zelfs een van de nieuwe bi-
schoppen geëxcommuniceerd. China
heeft dertig bisschoppen. Fu zei niet te
weten hoeveel gelovigen er in China
zijn, omdat de kerk nog steeds herstel
lende is van de Culturele Revolutie uit
einde van de jaren zestig en het begin
van de jaren zeventig.
WARSCHAU Voor de eer
ste maal sinds het begin van
dit jaar zijn er in Polen geen
stakingen en protestacties
meer. Na de ondertekening
van de akkoorden met de
boeren en de studenten lij
ken de vooruitzichten voor
de rustpauze van negentig
dagen waarom premier Ja-
ruzelski vorige week had ge
vraagd, aanzienlijk verbe
terd.
Premier Jaruzelski en zijn mi
nisters kunnen hun aandacht
nu gaan wijden aan de neteli
ge economische situatie. Voor
op staat daarbij de enorme
schuld van Polen in het bui
tenland, die zo'n 25 miljard
dollar bedraagt. Polen kan
vrijwel alleen nieuwe kredie
ten krijgen wanneer de rust in
het land is hersteld.
Het succes van premier Jaru
zelski die slechts tien dagen
nodig had om de rust te her
stellen, betekent ook een
krachtige steun in de rug van
de Poolse leiders tegenover de
scherpe kritiek van de com
munistische bondgenoten. Po
len is een diplomatieke cam
pagne in het Oostblok begon
nen om zijn critici de verzeke
ring te geven dat de situatie
grotenmdeeld onder controle
is. Partijleider Stanislav Ka-
nia, die deze week naar Praag
en Oost-Berlijn is geweest, kan
nu gesterkt naar Polen gaan,
waar volgende week het ze
sentwintigste congres van de
Russische communistische par
tij begint.
BRUSSEL Het voorstel
van de Europese Commissie
om de Europese landbouw
prijzen met gemiddeld acht
procent te verhogen, heeft in
de EG een storm van protest
ontketend. De Europese mi
nisterraad zal maandag en
dinsdag in Brussel formeel
reageren op de voorstellen
van de commissie, die behel
zen, de overschotten te ver-^
kleinen en de „groene mun
teenheden" gedeeltelijk af te
schaffen. In Brussel is ver
nomen dat de Europese mi
nisters van landbouw de
voorstellen niet eens als ba
sis voor verdere onderhande
lingen willen aanvaarden.
Ook de boerenorganisaties
vinden de prijsverhogingen
te laag.
Voor Frankrijk is een verho
ging met gemiddeld acht pro
cent „ondoenlijk", kort voor
de presidentsverkiezingen. En
kele maanden geleden heeft
de Franse minister van land
bouw, Pierre Mèhaignèrie,
dringend gevraagd om een
prijsverhoging van tien pro
cent. West-Duitsland kan het
(Van onze correspondent Roger Simons)
LONDEN De veertig a vijftigduizend stakende mijnwer
kers van Zuid Wales, Schotland, Noord- en Zuidoost-Enge-
land, die sinds dinsdag en woensdag een wilde staking zijn
begonnen, hebben kennelijk niet veel zin om voor volgende
week woensdag weer te gaan werken. Die dag zullen minis
ter van Energie David Howell, Sir Derik Azra, president
van de Steenkolenraad, en Joe Gormley, nationaal secreta
ris-generaal van de mijnwerkers bond, elkaar opnieuw in
Londen ontmoeten. Verwacht wordt, dat dan een nieuw her
structureringsplan zal worden voorgelegd.
De regionale stakingsleiders, die in het begin van de week zei
den, dat de actie zou duren totdat het besluit om meer dan 20
mijnen te sluiten, herroepen was, verlangen nu aparte garanties
voor alle Britse mijnen. Geen enkele ervan mag gesloten wor
den voor men ze volledig uitgeput heeft.
De regering Thatcher, die nauwelijks een week geleden nog bij
hoog en laag beweerde, dat ze zich niet zou mengen in aangele-,
genheden van de Steenkolenraad, heeft een grote politieke ne
derlaag geleden. Vast staat ook dat het mijnwezen meer geld zal
krijgen dan oorspronkelijk beslist was. Premier Thatcher heeft
evenwel geweigerd in het Lagerhuis te onthullen hoeveel haar
geruchtmakende politieke nederlaag Groot Brittannië gaat kos
ten.
Passagiers In de
vertrekhal van het
vliegveld van
Bangkok vluchtten
kanten op,
toen een uit het
slachthuis ont
snapte en op hol
geslagen water
buffel het gebouw
binnenstormde.
De woeste tocht
van het dier werd
pas beëindigd,
toen het een
soortgenoot ont
moette. Althans,
dat dacht de wa
terbuffel, toen hij
in een grote spie
gelruit bij de doua
ne zichzelf zag. Bij
de „aanval op de
ander" ging de
spiegel aap digge
len en raakte de
waterbuffel ver
doofd. Met een
heftruck is het dier
bij de dichtsbijzljn-
de politiepost af
geleverd.
er in elk geval niet mee eens
zijn dat een vergroting van het
inkomen voor de boeren gro
tendeels teniet wordt gedaan
door het verlagen van de
„groene mark". Deze „groene"
muntkoers is bedoeld om de
landbouwers in lidstaten met
een sterke munt te vergoeden
voor de problemen die ze daar
door in hun export ondervin
den. Tot geleidelijke afschaf
fing ervan is twee jaar geleden
besloten bij de oprichting van
het Europese Monetaire Stelsel
(EMS).
In EG-kringen in Brussel
houdt men er rekening mee
dat de Europese ministers van
Landbouw nu tot een hogere
stijging van de landbouwprij
zen zullen besluiten, dan voor
gesteld door de Europese Co-
missie.
Het is een „goede" Europese
traditie geworden dat de Euro
pese Commissie met haar
voorstellen aan de lage kant
gaat zitten en de raad van
landbouwministers tenslotte
onder druk van de agrarische
kiezers in de lidstaten en tot
verdriet van de ministers van
financiën op een voor de boe
ren gunstiger resultaat uit
komt.
Het voorstel van de Europese
Commissie om voor het eerst
ook medeverantwoordelijk
heidsheffing („straf op het
produceren van voedselover-
schotten") in te stellen voor
rundvlees, granen, verwerkte
groente en fruit, kan vooral
ook in Zuid-Europa tot verzet
van de boeren leiden.
Formeel moeten de nieuwe
prijsbesluiten voor 1 april aan
staande genomen zijn, maar
het is opnieuw twijfelachtig of
zulks dit jaar zal lukken. De
landbouwministers komen
voor die datum nog minstens
drie maal bijeen voor de nodi
ge onderhandelingen. Het is
niet uitgesloten dat ook de Eu
ropese top van regeringslei
ders, 23 en 24 maart in Maas
tricht, er nog aan te pas zal
moeten komen.
Ook al komt er uiteindelijk
een iets hogere prijsstijging
voor de boeren uit de bus, hun
reëele inkomensteruggang in
de afgelopen jaren zal er niet
mee worden goedgemaakt. Om
zulks wel te bereiken vragen
de boeren immers een verho
ging van de prijzen voor hun
produkten met ruim vijftien
procent. Zo'n prijsstijging is
politiek echter onhaalbaar.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Opnieuw zullen enige hoge functionarissen
van de Amerikaanse regering (komende maandag) een be
zoek aan Nederland brengen, om de regering in Den Haag
nadere inlichtingen te geven over het Amerikaanse beleid
inzake El Salvador. Het bezoek dat de Amerikaanse onder
minister Eagleburger eerder deze week met hetzelfde oog
merk aan Nederland en andere Westeuropese landen bracht,
was gisteren aanleiding tot een interpellatie in de Tweedei
Kamer. Daar maakte minister Van der Klaauw bekend, dat
de Europese Gemeenschap de woensdag opgeschorte huma
nitaire hulp aan El Salvador hervat, mits de garantie be
staat dat de goederen terecht komen bij de slachtoffers van
de burgeroorlog en niet bij één van de strijdende partijen.
De minister voegde hier aan toe, dat Nederland gewoon door
gaat met het verlenen van hulp aan El Salvador, met name aan
de vluchtelingen uit dat land. De interpellatie in de Kamer was
aangevraagd door de PvdA'er Van den Bergh, die de indruk
had gekregen dat het doel van het bezoek van Eagleburger was,
West-Europa af te brengen van het verlenen van steun aan El
Salvador. Van der Klaauw verzette zich fel tegen dit soort „de
magogie". Bijgevallen door de woordvoerders van CDA en VVD.'
merkte de minister op dat het juist een goede zaak was dat de
Amerikaanse regering over een zaak als deze overleg pleegde
met de Europese bondgenoten. Onder die omstandigheden is het
normaal dat de Gemeenschap een beslissing even uitstelt, aldus
Van der Klaauw.
Het debat leverde een felle woordenwisseling op tussen Van den
Bergh en de CDA'er Gualthérie van Weezel. De PvdA-afge-
vaardigde toonde zich er erg verontwaardigd over dat Van Wee
zel El Salvador had vergeleken met een „bananeschil". Letter
lijk zei de christen-democraat: „Wij leven in een krankzinnige
wereld. Zo dreigt een ons bevriende supermacht niet uit te glij
den over Afghanistan, Polen of Iran, maar over een El Salvado-
riaanse bananeschil". Van den Bergh betitelde dat als een
„schandelijke opmerking", omdat er in El Salvador een burger
oorlog woedt, waarbij duizenden mensen gedood worden.
Honduras is een van de weinige Mid-
denamerikaanse door militairen be
stuurde bananenrepublieken, waar
verschillen tussen arm en rijk de af
gelopen jaren nog niet tot aanhou
dend geweld hebben geleid. Gren
zend aan El Salvador en Guatemala,
waar tientallen doden per dag vallen,
lijkt Honduras een oase van rust. In
onderstaand artikel gaat Guardian-
correspondente Alma Guillermoe-
prieto in op de oorzaken van de hui
dige situtie in Honduras. Tevens sig
naleert zij dat aangekondigde her
vormingen in dit drie miljoen inwo
ners tellende land, dat meer dan drie
maal zo groot is als Nederland, door
de huidige onrust in Midden-Ameri-
ka gevaar lopen.
TEGUCIGALPA Het militaire re- me meerderheid versloeg. Dit jaar zul-
gime in Honduras, wijs geworden len er, als alles volgens plan verloopt,
door de ervaringen met Nicaragua presidentsverkiezingen worden gehou-
en El Salvador, heeft een ambitieus den. Hierna zal het leger voor het eerst
plan ontworpen om de bevolking zo sinds jaren de macht overdragen aan
snel mogelijk te leren lezen en een burgerregering en zich terugtrek-
schrijven en er is een eerste aanzet ken in kazernes. Het is, na de onrustige
gegeven tot de -uitvoering van pro- ontwikkelingen in Midden-Amerika en
gramma's voor landhervormingen' met name het buurland El Salvador,
en huizenbouw. Dankzij het succes- echter nog onzeker of die verkiezingen
volle beleid van de regering-Carter in Honduras dit jaar al worden gehou-
gëdurende de afgelopen vier jaar, den.
dat erop was gericht met financiële
steun een revolutie te voorkomen, is Voor de Verenigde Staten, in wier op-
de kans dat het traditionele Midden- tiek Midden-Amerika nog steeds haar
amerikaanse politieke geweld de ko- „achtertuin" is, is Honduras van groot
mende jaren de kop op steekt, gerin- belang. Het land wordt beschouwd als
ger geworden. De Hondurese leiders sleutel voor militaire steun aan landen
lijken te hebben bewezen, dat de be- als El Salvador en Guatemala. In deze
hoeften en verlangens van het volk politiek past een versterking van het
hun ter harte gaan. Hondurese militaire apparaat. Vorig
jaar kreeg het land van Amerika een
Het is de bedoeling dat Honduras bin- militair krediet ter waarde van 3,53
nen afzienbare tijd een democratisch miljoen dollar. Het beschikt over de
stelsel krijgt. Vorig jaar juli zijn voor beste luchtmacht in heel Midden-Ame-
het eerste verkiezingen gehouden voor rika, waarvan onder meer supersoni-
een constitutionele vergadering. Die sche straaljagers deel uitmaken. Met
verkiezingen werden gewonnen door deze pijlsnelle vliegtuigen is hèt vanaf
de Liberale Partij die* haar concurrent, de Hondurese hoofdstad Tegucigalpa
de rechtse Nationale Partij met een rui- slechts zeven minuten vliegen naar El
Salvador. Verder heeft Honduras de af
gelopen tien maanden 10 Huey-helicop-
ters van Amerika in bruikleen gekre-
De politieke en militaire rechtervleugel
in Honduras is net zo sterk als in Gua
temala en El Salvador en kan rekenen
gen en volgens militaire bronnen be- op de steun van zo'n 5.000 leden van de
vindt zich in Honduras een groot aantal door de Sandinisten verdreven Nicara-
militaire adviseurs om het leger oplei- guaanse Nationale Garde. De minister
dingen in guerrillatechniekèn
hoe daartegen te vechten te geven.
Naarmate het militaire apparaat ster
van defensie, kolonel Mario Flores
Theresin, is een warm voorstander van
een burgerregering; anderen geven de
voorkeur aan een invasie van Nicara-
ker wordt en de chaos in 'de rest van gua en een interventie in El Salvador
Midden-Amerika zich uitbreidt, begint om het communisme te bestrijden en
onder de Hondurese politici de vrees te weer anderen stellen zich neutraal op.
groeien dat de verkiezingen in het ge
heel niet gehouden zullen worden. Met name de rechtse groeperingen in
Hiervoor zijn verschillende redenen. Guatemala hebben veel belang bij een
Zo zouden de Verenigde Staten kunnen sterk behoudend regime in Honduras,
besluiten dat een sterk Hondurees leger Zij voeren daar dan ook campagne.
Ook links is actief in Honduras. Na de
Sandinistische overwinning in Nicara-
ka te smoren; de militairen'zouden gua zijn er twee linkse guerrilla-organi-
kunnen besluiten dat vrije verkiezin
gen in woelige perioden een regelrech-
saties opgericht. De regering zegt dat
deze organisaties nauw samenwerken
te uitnodiging zijn aan communistische m^t de revolutionairen in El Salvador,
infiltranten en de conservatieve zaken- Enkele scheepsladingen met wapens
wereld zou kunnen besluiten
dermaal een staatsgreep te steunen van
bedoeld voor de Salvadoraanse guerril
la's zijn onlangs door het Hondurese le-
het wat minder hervormingsgezinde ger onderschept,
deel van het leger en de veiligheid- ALMA GUILLERMOEPRIETO/THE
