remier Jaruzelski houdt ortefeuille defensie deTijd rf Jnderlinge verdeeldheid werpt schaduw 3 toekomst Nederlandse Antillen si P| H rENLAND PIJIANDAG BEGIN RONDE TAFELCONFERENTIE IN DEN HAAG J^iomeiny keert zieh ^en onbekwame w estelijkheid einberger wil geen ecte hervatting [twapeningsoverleg Visserij - overleg vastgelopen Mensenrechten-bureau Nicaragua gesloten d0ENE LEIDSE COURANT DONDERDAG 12 FEBRUARI 1981 PAGINA 11 CHAU Generaal jch Jaruzelski is giste er het Poolse parle- [officieel benoemd als Hij blijft ook mi- van defensie en zal.zo, lartijleider Kania het in staat zijn een en doelmatig rege- jeleid te voeren". dreigen militante in het Zuidpoolse Rzes- alle middelen, met in- HHvan dat van de staking, ■Huiken om de door het HHHerechtshof afgewezen ^Jfttie van hun onafhan- kelijk'vakverbond te verkrij gen. De Poolse bisschoppen hebben alle burgers in het land opge roepen om de onderlinge vre de in het land te handhaven. Het episcopaat onderstreept het recht van de boeren op „vrije beroepsverbanden' overigens iets, waartegen het hooggerechtshof zich niet ver zet. In de Sovjet-Unie wordt de stemming ten aanzien van Po len steeds somberder. „De hoop op een snelle normalise ring is niet verwezenlijkt", zo constateert de Russische pers. In de universiteitsstad Lodz maken de stakende stu denten het zich gemakkelijk Meer zeggenschap vakbonden Praag De Tsjechoslo- waakse regering heeft gis teren de vakbonden verze kerd, dat zij meer zeggen schap zullen krijgen over de zaken, die de levens standaard en andere ar beidsproblemen betreffen. Deze bereidheid van Praag moet gezien worden tegen de achtergrond van de arbeidsonrust in Polen. Scheuring ETA MADRID De eensgezinde publieke afkeuring in Bas kenland van de door de ETA gepleegde moord op een Spaanse ingenieur betrok ken bij de bouw van een kerncentrale (verleden week), heeft in de Baskische afscheidingsbeweging tot een openlijke scheuring ge leid. Volgens bronnen in Madrid zijn de extreme elementen geï soleerder dan ooit tevoren ko men te staan. De politieke en gematigde vleugel van de ETA spraken zich gisteren uit tegen pogingen Baskenland naar een burgeroorlog te leiden. In Bas kenland en Madrid vreest men nu, dat de militaire tak van de ETA tot „wanhoopsdaden" zal overgaan. Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 en 19.00 uur nummer 071-122248 en per speciale koerier wordt de krant alsnog nabezorgd. ÈAAG Hoe houdt men de n Curasao, Aruba, Bonaire, lirten, Saba en St.Eustatius I lundig bijeen, is de grote voor de deelnemers aan de Itafelconferentie over de toe van de Nederlandse Antil- ie aanstaande maandag in !aag begint. Ministers van de en en Nederland zullen een jiing moeten vinden voor de ]anden, die samen een kwart inwoners .tellen, econo- I bijna aan de grond zitten, (ing nauwelijks een gevoel piationale eenheid hebben en twee groepjes van drie bijna pd kilometer-van elkaar lig- Ilt moment is de wijze waarop 1 de Antillen met elkaar ien zijn bepaald door het Ko- |jksstatuut van 1954, dat destijds i vooruitstrevend verdrag het moederland en een voor kolonie. Maar momenteel zowel op de Antillen als in Ne- id steeds vaker de vraag gesteld of de Antillen niet helemaal van Ne derland losgemaakt moeten worden. Rapport De Koninkrijkswerkgroep, een com missie onder leiding van van oud- -premier Biesheuvel, heeft zich an derhalf jaar in de problematiek van de staatkundige verhoudingen tussen de zes Antilliaanse eilanden verdiept. Het rapport van de werkgroep, „Naar nieuwe vormen van samenwerking", zal een van de belangrijkste uitgangs punten op de ronde tafelconferentie vormen. In de twee vergaderingen die op de agenda staan -r- de eerste van komende maandag tot en met 24 februari in Den Haag en de tweede eind maart/begin april op de Antillen zal vooral bekeken worden op welke wijze de Antilliaanse eilanden losser van elkaar en losser van Ne derland kunnen worden gemaakt. Volgens de Koninkrijkswerkgroep moet na enige jaren genoemd werd 1988 opnieuw een ronde ta felconferentie worden gehouden om de ervaringen op hun waarde te schatten en op grond daarvan beslis singen te nemen over de nieuwe eindsituatie. Tijdens de overgangsperiode tussen de huidige en de in de toekomst te houden conferentie zal het accent vooral moeten liggen op de bestuur lijke decentralisatie op de Antillen, een proces dat volgens uitlatingen van verschilende Antilliaanse politici de enige manier is om de Antillen bijeen te houden. Het onafhankelijk heidsstreven van Aruba is immers vooral gericht tegen vermeende be tutteling door Willemstad en op de Bovenwinden wordt het onverteer baar gevonden dat men voor allerlei beslissingen afhankelijk is van een bestuurscentrum dat bijna duizend kilometer verwijderd ligt en waar mee men nauwelijks een nationale band voelt. Niet aan de orde Minister Van der Stee van Antil liaanse zaken verklaarde enige we ken geleden in de Tweede Kamer, dat de onafhankelijkheid van de An tillen op de conferentie in het geheel niet aan de orde komt. Dat werd hem door de fracties van de PvdA en D'66 niet in dank afgenomen. Deze vinden dat aan de onafhankelijkheidsdoel stelling voor de Antillen moet wor den vastgehouden en Nederland niet de 21ste eeuw kan ingaan met Antil len die nog steeds niet onafhankelijk zijn. Van der Stee mikt wat betreft de eindsituatie veeleer op een soort gemenebest-relatie tussen Nederland en de Antillen. Het is overigens niet te verwachten dat met name de Aru baanse delegatie zich zo gemakkelijk van zijn uiteindelijke streven on afhankelijkheid en dan ook van de rest van de Antillen zal laten af brengen. Een probleem waar zeker ook een oplossing voor gevonden moet wor den is de defensie van de Antillen. Nederlandse politici voelen er niets voor om opnieuw via militaire in menging, net als bij de onlusten in Willemstad van mei 1969 toen mari niers werden ingezet, betrokken te raken bij interne Antilliaanse onrust. De Antillen zijn bereid zelf een bij drage te leveren, maar menen tevens dat Nederland zich garant moet stel len voor de militaire veiligheid in het gebied. Dit is voor Nederland onaan vaardbaar. Er is al eens gesuggereerd dat de Antillen op den duur aanslui ting moeten zoeken bij een al be staand samenwerkingsverband in de eigen regio. Evenzeer geldt dat er een modus moet worden gevonden voor het behartigen van de buitenlandse betrekkingen van de Antillen. Minister van der Stee toonde zich on langs in de Tweede Kamer optimis tisch over de afloop van de ronde ta felconferentie. Als alles goed gaat zullen op de tweede zitting begin april op de Antillen spijkers met koppen geslagen worden. De delega ties hebben dan in de tussenliggende periode uitgebreid met hun achter ban kunnen overleggen over de voorstellen die op de eerste zitting ter_ tafel zijn gebracht. Het ligt in elk ge val in de bedoeling van het kabinet om de hele kwestie nog voor de ko- mënde Tweede Kamerverkiezingen rond te hebben. IRAN De Iraanse president Bani-Sadr heeft giste- de tweede verjaardag van de Iraanse revolutie zijn ie kritiek op zijn politieke tegenstanders herhaald, iadr verklaarde dat Iran in een geïsoleerde positie kr het buitenlandse beleid niet wordt overgelaten aan tarvoor verantwoordelijke functionarissen". Iadr heeft opnieuw de benoeming tegengehouden van een minister van buitenlandse zaken. Hij weigert ermee in |imen dat premier Ali Rajai die post gaat bekleden. toespraak voor een menigte in Teheran oogstte hij luide ^Van de menigte toen hij zijn islamitisché tegenstanders er- jschuldigde een dictatuur in Iran te willen vestigen. Hij lerde tegenover de menigte:„Weg met de censuur, de wet- er om te worden nageleefd". aanvallen voerde Bani-Sadr ook uit op de communisti- Judeh-partij, die hij stalinistische methodes verweet, k Bani-Sadr keerde Khomeiny zich gisteren door middel |n toespraak van zijn zoon tegen de geestelijkheid, die hij ht zich niet te mengen in zaken waarvoor zij niet be- n zijn. Nog niet eerder heeft Khomeiny zich in de macht- ussen geestelijkheid en meer gematigde groepen zo duide- fgelaten. ouw zonder geheugen I LAUDERDALE De Amerikaanse televisie is te teroepen bij pogingen een onbekende vrouw die haar :en geheel kwijt i$ te identificeren. uw verblijft in een ziekenhuis in het zuiden van Florida, zij in september vorig jaar halfdood van de honger en n in opperste staat van verdwazing in een natuurpark ïgetroffen. De vrouw was toen en is nog steeds haar en kwijt. Via de televisie hoopt men mensen te bereiken, vrouw kennen. INGTON De Amerikaanse minister van defensie, Weinberger, heeft gisteren een onmiddellijke her ig van de besprekingen over wapenbeheersing met de -Unie uitgesloten. In een vraaggesprek met een Ame- is persbureau zei Weinberger dat de VS moeten onder- len vanuit een positie van grotere militaire kracht j op het ogenblik hebben. „Moskou heeft sinds 1975 'Wapening aanzienlijk uitgebreid en dat dient ons zor- baren. Wanneer er een voorsprong opgebouwd wordt Machtsverhoudingen tussen de beide landen te zeer uit _3yenwicht raken betekent dat een werkelijk gevaar". ander vraaggesprek toonde de Amerikaanse minister zich iw een duidelijk voorstander van invoering van de neu- ;bom, maar net als na Weinbergers persconferentie heeft r ïnisterie van buitenlandse zaken ook nu weer geprobeerd A. latingen van Weinberger af te zwakken. Het ministerie Jitenlandse zaken verklaarde dat het dubbele besluit van XAVO om in Europa nieuwe raketten voor de middellange <C_)d te plaatsen en Moskou tegelijk een aanbod te doen om ipeningsonderhandelingen te starten de „hoogste priori- -«leniet. jet-Unie heeft laten weten dat het haar defensie-capaci- opvoeren wanneer het westen blijft streven naar een mi- overwicht. Het Russische persbureau Tass verklaarde ook Sovjet-Unie productie van de neutronenbom zal „her- fegen". Hartelijke ontvangst Met opvallend veel eer betoon verwelkomde de Franse president Gis- card d'Estaing gisteren middag de Egyptische president Sadat, bij diens aankomst op vliegveld Orly bij Parijs. Het officiële karakter van de verwelkoming viel met name op, om dat Sadat geen officieel bezoek aan Parijs brengt, wat hem noch Giscard er overigens van kon weerhouden ge durende lange tijd onder vier ogen over de pro blemen in het Midden- Oosten te praten. Sadat kwam uit Straatburg, waar hij het Europees Parlement heeft toege sproken. Generaal Wojciech Jaru zelski WARSCHAU De ernstige waarschuwing van de leider van de Poolse communisti sche partij dat er een eind dreigt te komen aan het Russisch geduld zal de nieu we premier, generaal Woj- fciech Jaruzelski (57), zeker niet zijn ontgaan. Als geen ander moet hij in staat wor den geacht om de Russische gedachten te lezen, want als minister van defensie en lei der van "de Poolse afgevaar diging in het Warschau-pact heeft hij meer dan 12 jaar in direct contact gestaan met Moskou. Hij was pas een paar maanden minister van defensie toen hij in de zomer van 1968 een Pool se troepenmacht mobiliseerde voor de Russische inval in Tsjecho-Slowakije. In de da gen die aan de invasie vooraf gingen voerde hij intensief overleg met Russische gene raals op het hoogste niveau. Zijn ouders waren intellectue le landeigenaren en toen het Rode Leger tijdens de Tweede Wereldoorlog Polen binnen trok werd hij naar de Sovjet- Unie gedeporteerd. Een groot deel van zijn familie is in bal lingschap omgekomen. In 1943 nam hij dienst in het in de Sovjet-Unie gevormde Poolse leger om- voor de bevrijding van zijn land te vechten. In 1947 werd hij lid van de partij en tien jaar geleden lid van het Politburo. Naar men zegt hebben de ar- beidsonlusten van 1970 waarbij honderden stakers door het le ger en de politie werden dood geschoten, grote indruk op hem gemaakt. Toen het in 1976 Nieuwe Poolse premier moet intellectuele dissidenten bedwingen opnieuw tot rellen kwam liet hij de politieke leiders onom wonden weten dat ze niet op het leger hoefden te rekenen om de door arbeiders bezette fabrieken te ontruimen. Als vierde premier van Polen binnen een jaar weet hij waar schijnlijk beter welke gevoe lens er onder het volk leven dan zijn voorgangers. Drie van de vier soldaten in het Poolse leger na het Russische leger het best uitgeruste in het War schau-pact zijn dienstplich tigen en hoewel slechts som migen lid zullen zijn van Soli dariteit, zullen ze allemaal we ten wat Solidariteit wil berei ken. Jaruzelski weet dat de soldaten die bereid zijn zich te gen hun landgenoten keren, op de vingers van een hand geteld kunnen worden. Jaruzelski's Voornaamste taak is nu om van de economie te redden wat er nog te redden valt. Maar ook in de economisch sector is de nieuwe premier goed thuis. Een even moeilijk probleem als.de noodlijdende economie is dat van de dissidente intel lectuelen van het Comité voor Sociale Zelfverdediging KOR die de arbeiders bij de onder handelingen met de regering hebben geadviseerd. Van Jaruzelski wordt ver wacht dat hij door gaat met het gerechtelijk onderzoek te gen leden van KOR. Een mo gelijkheid is dat hij de intellec tuele adviseurs van Solidari teit ervan beschuldigt de ar beiders te hebben aangezet tot het bezetten en het schaden van staatseigendommen en daarop staat gevangenistraf. BRUSSEL Het overleg van de Europese ministers van visserij over het visserij probleem van de gemeenschap is vannacht vastgelopen. Op 9 en 10 maart zullen de ministers, opnieuw in Brussel bijeenkomen. Het aanvankelijke optimisme van minister Braks, maandag en dinsdag, over de kansen op een akkoord óver het visserijbeleid was vannacht overigens aanmerkelijk afgenomen. Volgens Braks ligt de schuld van het vastlopen van het overleg bij Groot-Brittannië en Frankrijk. Met name Frankrijk zou zich weinig soepel opstellen. Het gaat hierbij met name om de toe gang voor Franse vissers tot bepaalde Britse kustwateren. MIAMI De regering van Nicaragua heeft het kantoor van de commissie voor de mensenrechten (die geen banden heeft met de internationale commissie met dezelfde naam) gesloten. De coördinator van de commissie, José Gonzales, die op de terugweg uit Rome in Miami verblijft, heeft dit meegedeeld. Uit Manugua, de hoofdstad van Nicaragua, is gemeld dat de ar chieven van de commissie door militairen in beslag zijn geno men. In het land zelf is het verspreiden van berichten over de sluiting verboden. De commissie wekte met name de wrevel van de regering, door te wijzen op het nog steeds vastzitten van zo'n 5.000 aanhangers van de verdreven dictator Somoza. De Haagse Post wijdt een co verstory aan de Palestijnse kwestie. In Nederland is de houding ten'opzichte van het Midden-Oosten de laatste ja ren erg veranderd. Er is een complete Palestina-lobby die al dertig jaar actief is. „Pales tijnse staaf" is nu geen vies woord meer, wat niet weg neemt dat het Tweede Kamer lid Klaas de Vries (PvdA) nu nog niet tevreden is over het beleid van Buitenlandse Za ken. Met politiek heeft dat volgens hem niets te maken: „Ze zijn laf, zowel tegenover Israël als tegenover de Arabie ren, ze zijn bang voor de inter ne druk van lobbies, het is een typische vaa twee-walletjes- eterij. Maar verder gaat alles uitstekend", zegt hij. Verder onder meer een ver haal over vermageren en een reportage over de Belgische staalstakingen. Regeren is vooruitzien, vindt ook De Tijd. Vandaar dat het blad nu al waarschuwt voor de crisis die Den Uyl straks mag gaan oplossen in het Catshuis. Dat die daar komt is voor PvdA-voorzitter Max van den Berg zonneklaar. Hij wil rege ren samen met D'66 en het CDA in de oppositi^. Maar toch, die crisis komt er. Ver deeldheid binnen de PvdA. De PvdA heeft al de aanval geo- f»end op vakbondsleider Schel ing, die zou berusten in de werkloosheid. Kamerlid Kom brink: „Schelling berust in de werkloosheid. En omdat ie daar toch iets tegenover moet stellen komt ie vervolgens met met een verhaal over arbeids loos inkomen. Dat kost veel geld, zonder daar een produk- tieve opbrengst tegenover staat. Zijn verhaal leidt ertoe dat we steeds harder achteruit blijven hollen. Dat soort oplos singen is ontzettend link". Een groot gedeelte van De Tijd deze week is aan boeken ge wijd. Een dolk gestoken in een be lastingaangiftebiljet siert de omslag van Elseviers Magazi ne. Het omslagverhaal gaat dan ook over de moeilijkheden die de belastingdienst heeft. De belastingdienst komt er na melijk niet meer uit. Aanva ringen met belastingplichtigen nemen hand over hand toe en steeds meer inspecteurs ruilen de middelmatig betaalde over heidsdienst in voor de vet be taalde adviespraktijk. Resul taat: de fiscus functioneert steeds slechter, is de conclusie van Elsevier. Juan Carlos, ko ning-democraat van Spanje is wars van de pers. Toch brengt Elsevier deze week een inter view met hem. Het zijn de kernwapens die de partijen splijten. De enquête van Else- vier/Nipo over het kernwa penstandpunt van de Partij van de Arbeid schijnt in poli tiek Den Haag ingeslagen te zijn als een bom. Zowel bij so cialisten als bij christen-demo craten en D'66 is er paniek veroorzaakt. Aanstaandé za terdag gaat het CDA definitief beslissen welk standpunt er moet worden ingenomen te genover de kernbewapening en een week later doet D'66 hetzelfde en eind februari gaat de PvdA congresseren. Het po litiek leven van Den Uyl staat daarbij rechtstreeks op het Voorpagina verhaal van De Groene Amsterdammer is de onderzeebootkwestie met Tai wan. Het is wel vreemd te ho ren dat Taiwan de tekeningen van de duikboten acht jaar ge leden reeds kreeg toegespeeld door een meneer Ketwich Verschuur, die nu in Zuid-A- frika, woont. „Hoe ik aan die tekeningen kwam dat laat ik in het midden", zegt hij. „Ma dame", Annie M.G.Schmidt's meest recente musical, kan in de ogen van radicale feminis ten geen genade vinden. Hoe denkt zij er zelf over? „Tegen kritiek kan ik wel maar niet tegen stommigheid en dit is stommigheid. Een pamflet uit delen in de hal van het theater waarin staat dat je hier kunt lachen om gastarbeiders en om vrouwen in de overgang nota bene, dat vind ik stompzin nig", zegt zij. Nog een mooie uitspraak uit het interview: „Als krakers de boel vernielen ben ik daar tegen en ook als^ door rellen rechts in de kaart wordt gespeeld en een burger oorlog geriskeerd. Maar als ik zo'n plechtigheid in de Nieuwe Kerk zie met zelfs Den Uyl in een pandjesjas dan denk ik: daar moet iéts tegen gedaan worden, daar moet een bom op gegooid worden. Over die twij fel daar zou ik nog wel eens een musical over willen schrij ven". DE NIEUWE UNIE „Het antisemitisme is geen probleem van de jóden maar van de niet-joden". Dat zegt mr.Abel Herzberg in De Nieu we Linie. Is er opnieuw sprake van anti-jodenhetze? Er ver schijnen in toenemende mate anti-semitische opschriften, ook in Nederland. Een domi nee (D.v.d.Meulen) en een pa ter (prof. J.v.d.Ploeg) nemen woorden in de mond die ver band leggen tussen zionisme en nazisme. Hoe zit het nou precies? Herzberg: „Kijk er zou in Nederland geen uitroei ing van de joden zijn geweest als het land niet bezet was. Dat is uitgesloten. Hoe het in Ne derland verder met het anti semitisme zal gaan hangt in hoge mate af van de politieke conjunctuur in de wereld eh die hangt weer in hogé mate af van de economische con junctuur. Die is niet gunstig". Cuba is dat een politiestaat of een socialistisch paradijs? Veertien Nederlanders hebben vorig jaar deelgenomen aan een werkbrigade daar. Hun bevindingen deze week in DNL. Conclusie: het schijnt daar allemaal nog al mee te vallen. V Dostojewski staat op de omslag van Hervormd Nederland. Precies honderd jaar geleden voltooide hij de roman „De ge broeders Karamazow". Voor Tolstoi was de ondergang van het Westen, de Westerse crisis, een gegeven, de Westerse Christus de anti-Christ. Zuid- Afrika voert een stille maar grootscheepse oorlog, vindt Hervormd Nederland en, hoé vreemd het ook lijkt: „Een aantal jaren geleden zouden Zuid-Afrikaanse aanvallen te gen onafhankelijke buurlan den waarschijnlijk tot een wereldomvattende golf van protesten hebben geleid. Maar op dit ogenblik schijnt de hele wereld de Zuidafrikaanse ter reur als de gewoonste zaak van de wereld te accepteren. Men kan immers het Zuidafri kaanse optreden „begrijpen": Zuid-Afrika heeft de oorlog immers naar Angola verplaatst om te voorkomen dat guerilla- strijders van de Swapo vanuit het zuiden van Angola naar Namibië trekken om daar het Zuid-Afrikaanse leger aan te vallen". Verder een bijzonder interessante reportage van de Lappen en over de bewoners van Nieuw Guinea, dat tegen woordig West Irian heet. De Maastrichtse Keurings dienst van Waren heeft blun ders gemaakt in de nitrietaf- faire, meent Vrij Nederland. In de lekkende koelauto be vonden zich trouwens niet al leen Iglo-produkten maar toch kreeg Iglo in eerste instantie de schuld. Vrij Nederland: „Blunders van de Keurings dienst van Waren in Maas tricht dwarsboomden de pro fessionele rampenaanpak van de multinationale onderne ming, die toch op één succes kan bogen: de Limburgers bid den weer voor het eten". Er is dit jaar iets merkwaardigs aan de hand met de verkiezings campagnes, meent Vrij Neder land. Het gaat minder om de mannetjes en meer omde eco nomische politiek. Niet om „de minister-president" maar om zoiets concreets als werk, of zoiets vaags als „samen ver antwoordelijk". Maar we wor den volgens Vrij Nederland wel straatarm met de politiek van deze regering. „De pre mier negeert de recente ont wikkeling, het nieuwe ver schijnsel van de dubbelwin- ners in steeds meer huis houdens vloeit meer dan een inkomen uit arbeid dan wel uit uitkering binnen en ge makshalve ziet de regering ook een nog veel grotere fi nancieringsbron over het hoofd, het accumulerende ka pitaal van pensioenfondsen en levensverzekeringsmaatschap pijen groot 200 miljard - jaar lijks toenemend met 95 mil jard. Dit is de weg waarlangs een schatrijk land snel straat arm wordt gemaakt".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1981 | | pagina 11