'Geen 48, geen 16,
geen 2,
helemaal niets'
'Hoezo crisis Alle moeilijkheden van de
afgelopen twintig eeuwen hebben
we toch ook overwonnen!'
VS gebukt onder grote droogte
Binnenland
buitensteBinnënhofbuitensteBinnènhofbuitensteBinrienhofbuitensteBinnenhofbuitensteBinnen
buitensteBinnenhofbüitensteBinnenhofbuitensteBinnenhofbuitensteBinnenhofbuitensteBinneh:
iANS DE BOER
)VER KERNWAPENS:
kerk
wereld
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 7 FEBRUARI 1981
PAGINA 9
hms(i)
Velk kamerlid je ook
inschiet met de vraag,
rgt hij of zij vindt van
nie minister van Bui-
inlandse Zaken, Chris
an der Klaauw, in 99
an de honderd geval-
in luidt de eerste reac-
p; „Een lieve man of
oorden van gelijke
tekking. Ook het op
edelijdende toon uit
sproken antwoord
ran der Klaauw? Ach
tooh wil in de
randelgangen nog wel
ens opklinken. Verte
ering dus. Maar let
/el, het gaat hier uit-
uitend om de eerste
Keilingen die bij het
•n van de naam
'an der Klaauw naar
oven komen. In twee
instantie wordt er
imelijk, vooral door
trtegen woordigers
de oppositiepar
tijen en het CDA.
meestal aan toegevoegd
dat zijn beleid „helaas"
niet bepaald indruk
wekkend is.
In de harde politieke
werkelijkheid kan en
mag zulke kritiek na
tuurlijk niet verheeld
worden. Een lieve
man, fijn zo, maar dat
wil niet automatisch
zeggen dat je hem in
een debat dan ook met
fluwelen handschoe
nen moet aanpakken.
Zo werkt dat niet aan
het Binnenhof. Dat
bleek deze week ook
weer toen in 's-lands
Vergaderzaal de begro
ting van Buitenlandse
Zaken aan de orde was.
PvdA - woordvoerder
Relus ter Beek veegde
daar op niet mis te ver
stane wiize de vloer
aan met het beleid van
Van der Klaauw. Maar
CHRIS (2)
„Ik heb eigenlijk niet
veel trek in dit debat",
zo begon Ter Beek, „ik
heb het gevoel dat alles
al een keer gezegd is
en dat er nauwelijks
iets nieuws is. De mi
nister weet, wat ik van
hem persoonlijk vind".
Van der Klaauw glim
lachte flauwtjes. Ter
Beek mag hem graag,
dat wist hij best.
„Maar", zo vervolgde
Ter Beek, „dat is poli
tiek niet van belang.
Hij weet ook wat ik
van zijn beleid vind en
dat is wèl van belang".
En met deze woorden
zette Ter Beek een fel
le aanval in op het po
litieke doen en (vooral)
laten van de beminne
lijke bewindsman.
Maar na enkele minu
ten leek Relus opeens
weer vriendelijker te
worden. „Eén bijzon
der wapenfeit heeft de
minister in elk geval
op zijn naam staan zo
klonk het De minister
fronste de wenkbrau
wen. „Wat zou hij be
doelen?", zag je hem
denken. Ter Beek liet
hem niet lang in het
ongewisse. „Een wa
penfeit", zei hii, „dat
het zelfs waard is, in
het Guiness Book of
Records te worden ver
meld. Vanaf zijn aan
treden heeft de minis
ter 42 landen een of
meermalen bezocht
Alleen al het afgelopen
jaar is hij 132 dagen in
het buitenland geweest
Deze prestatie is ongeë
venaard. Ik heb echter
niet de indruk dat het
opgebouwde gezag van
Nederland in het bui
tenland recht evenre
dig is aan het aantal
dagen dat in het bui
tenland werd doorge
bracht". In de Kamer
klonk gegniffel. Van
der Klaauw, het kopje
schuin zoals een hond
die net bestraffend is
toegesproken, keek als
de bekende boer met
kiespijn. Ach góooh
TOON (1)
Aansluitend op het de
bat over Buitenlandse
Zaken discussieerde de
Kamer met de minis
ters Van der Klaauw
en De Geus (Defensie)
over de relatie tussen
Nederland en de
NAVO. Een voorspel
bare gedachtenwisse-
ling. PvdA en D'66
verklaarden zich tegen
de plaatsing van kruis
raketten in ons land en
pleitten voor geleidelij
ke afstoting van onze
„atoomtaken" die wii
in dienst van de NA VÓ
moeten verrichten. Het
CDA wilde de atoom
wapens ja mits, nee
tenzij, als, indien,
nochtans, desniettegen
staande al dan niet be
houden, de kleinere
progressieve fracties
wensten alle nucleaire
wapens de wereld uit,
om te beginnen uit Ne
derland en de VVD
plus de kleine rechtse
fracties vonden het op
wapengebied wel goed
zoals het gaat
De bijdrage van de
VVD'er en legerover
ste buiten dienst Ad
Ploeg werd geken
merkt door somberheid
over de zijns inziens
lichtzinnige houding
van hen, die eenzijdige
Nederlandse stappen
tot afschaffing van
kernwapens propage
ren. Hij raakte daaro
ver aan het slot van
zijn betoog in discussie
met PPR - woord voer
der Henk Waltmans.
„De WD denkt niet
genoeg na over kwes
ties als bewapening,
kern wapens en vredes
beleid", constateerde
Waltmans, hetgeen uit
eraard door Ploeg met
stelligheid werd bestre
den, waarna Waltmans
weer tegen Ploeg in
ging, enzovoorts.
TOON (2)
Plotseling had Ploeg er
genoeg van. Hii wilde
zijn betoog afronden,
zei hij, en wel op een
„minder sombere wij
ze". Hij haalde diep
adem en sprak: „Zon
dagavond zag ik Toon
Hermans op de buis".
Verwonderde blikken
vanuit het PPR-bankje
en de aanpalende link
se zetels. „Dit zal de
heer Waltmans aan
spreken verzekerde
Ploeg zijn opponent.
„Toon Hermans is de
personificatie van blij
heid en relativiteitszin.
Hij introduceerde een
nieuw lied". En met
gedragen stem decla
meerde Ploeg:
Deze wereld is zo mooi
Je mag er niets aan
veranderen
Kijk toch eens om je
heen
We krijgen niet zomaar
een andere.
„Ik dacht toen", zei
Ploeg, „ik dacht: Toon,
wat goed dat je niet in
de politiek zit, want er
zijn ongetwijfeld men
sen die met minder
blijheid en minder "re
lativiteitszin zouden
willen zeggen:
Deze wereld is zo rot
Je moet er alles aan
veranderen
Kijk toch eens om je
heen
Wanneer krijgen we
een andere?
zijn
TOON (3)
Tevreden
zelfgemaakte variant
keek de besnorde over
ste b.d. de zaal rond.
Zijn blik ontmoette ter
linkerzijde slechts
schouderophalende en
hoofdschuddende li
chamen. „Als je niet
gelooft in structuren,
maar wel in mensen
die in vrijheid willen
leven, dan kies je toch
voor de eerste toonzet
ting", concludeerde
Ploeg. Maar daarmee
was de spreker nog
niet aan het eind van
zijn latijn. Hij maakte
het nog bonter. „Mis
schien is het een idee
voor de minister van
Buitenlandse Zaken
om Toon Hermans tot
ambassadeur in Mos
kou te benoemen riep
hij olijk in de richting
van de regeringstafel.
„Over zijn salaris zal
de Kamer geen vragen
stellen, want het zal
mogelijk leiden tot een
meer dan brede maat
schappelijke discussie,
ook in de Sovjet-Unie,
waar ze trouwens de
clown Popov als rei
zend ambassadeur heb
ben. Dit is een onbe
taalde suggestie. Mis
schien leidt het tot een
echt ontspannen we
reld. En dat willen zo
wel de heer Waltmans
als ik". Einde speech.
Hoongelach.
Ploeg af.
Ingerukt, mars.
)EN HAAG „Voor mij staat he^ besluit
1st Die 48. kruisraketten mogen niet op
ederlands grondgebied worden gestatio-
eerd. Geen 48, geen 16, geen 2, maar hele-
isal niets. Op dit punt zijn alle tien loyali»-
en in onze fractie het op dit moment eens.
foor mij, als overtuigd atoompacifist gaat
ut uiteraard nog verder. Ik vind, dat Ne-
Kland zijn zes NAVO-atoomtaken alle-
»1 moet afstoten. Geleidelijk aan welia*-
ivur, maar toch: Weg met die troep".
lui de Boer (43), oud-voorzitter van de ARP
ïn thans vice-voorzitter van de CDA-fractie in
'e Tweede Kamer, zegt het met grote stellig-
eid. Op zijn werkkamer aan het Binnenhof,
lim een week nadat fractieleider Lubbers pu-
iekelijk het idee opperde om niet 48 maar 16
Bmraketten in ons land toe te laten, geeft hij
e dat die manoeuvre voor hem „en de ande-
m" volkomen onverwacht kwam. „Aanvan-
elijk schrok ik er wel van, maar bij nader in-
en was het niet om vreemd van op te kijken.
)at is nou echt Lubbers. Probeert nu alvast de
imming warm te maken voor een eventueel
mpromis. Logisch dat je dan bij de buiten-
racht opmerkingen hoort in de trant van: zie je
rel, typisch CDA. Geen 48, geen nul, maar 16
iketten. Je moet natuurlijk wel bedenken dat
i strikt persoonlijke opvatting van Lub-
Maar het effect is er niet minder om.
arom zeg ik nu alvast maar duidelijk, dat ik
t volstrekt met hem oneens ben. En dat geldt
t voor de anderen.
ie tien
Iet „de anderen" bedoelt De Boer zijn medes-
mders in de fractie. Het afgelopen jaar is hij
ijna automatisch de spreekbuis geworden van
e tien CDA'ers die bekend staan als „loyalis-
of „dissidenten" en die in de fractie door-
ins simpelweg worden aangeduid als „de
i": De Boer, van Houwelingen, De Kwaad-
niet, Couprie, Buikema, Faber, Dijkman,
einema, Borgman en Scholten. Het zijn de
n, die vorig jaar op 11 oktober, de dag waar-
het CDA definitief tot stand kwam, een ge-
chtmakende verklaring uitgaven, waarin zij
:h tegen de plaatsing van kruisraketten in
ïderland uitspraken. Het zijn ook de tien die
december in onmin geraakten met de inmid-
els opgeheven kritische CDA-werkg
heid van de groep te handhaven. De verdere
geschiedenis is bekend. NBBA viel uiteen in
een groep die samen met de Evangelisch Pro
gressieve Volkspartij een nieuwe partij stichtte
en een groep die in het CDA actief wilde blij
ven. Bij de tweede groep, die nu opereert onder'
de naam Christen-Democratisch Beraad (CDB)
sloten de tien zich onmiddellijk weer aan.
Program
Niet bij Brood Alleen", waarvan zij i
raren. Een stroming
lid
NBBA wilde dat de
nog scherpere veroordeling van de
ruisraketten gaven. Er werd een onvoorwaar-
elijk nee geëist. Enkele dissidenten weigerden
it. Zij vonden dat ze hun nek ver genoeg had-
en uitgestoken door te zeggen dat ze op dat
loment tegen de plaatsing van de raketten wa-
en. De rest legde zich daarbij neer, öm de een-
„Ons standpunt ten aanzien van de kruisraket
ten is nog ongewijzigd. Geen plaatsing dus", al
dus De Boer. Lubbers heeft het steeds maar
digheid van Nederland
'-bondgenootschap. Die zou
worden aangetast als ie zou uitgaan van hele
maal geen raketten. Ik ben juist van mening,
dat je die geloofwaardigheid heleméél aantast
als je zegt dat je er wel 16 wilt hebben. We
moeten nu eens goed aan onze bondgenoten
duidelijk maken, dat we uit die krankzinnige
bewapeningsspiraal weg moeten. Natuurlijk
kan niet ontkend worden dat de Sovjet-Unie de
bewapening opvoert. Maar we moeten daarop
niet telkens soortgelijke antwoorden geven".
Het ontwerp-verkiezingsprogram van het CDA,
„Om een zinvol bestaan" biedt volgens Hans de
Boer genoeg ruimte voor „de tien" om in de
cember, als de uiteindelijke beslissing over het
al dan niet plaatsen van de kruisraketten moet
worden genomen, nee te zeggen. „De formule
ring in het ontwerp-program, waar in het par
tijbestuur langdurig over is gediscussieerd, is ei
genlijk een overwinning voor de loyalisten. Het
ontwerp-program spreekt zich niet uit voor of
tegen de stationering, maar zegt alleen dat in
december in overleg met de NAVO een besluit
moet worden genomen. Dat Nederlandse be
sluit wordt afhankelijk gesteld van een aantal
voorwaarden. Zo moet bijvoorbeeld bekend
zijn, of er al resultaten zijn geboekt of spoedig
zullen worden geboekt in de besprekingen tus
sen oost en west over wederzijdse vermindering
van de atoomraketten voor middellange af
stand. Ook moet bekend zijn of de Amerikaan
se Senaat het SALT H-verdrag met de Sovjet-,
Unie over vermindering van de lange afstands
raketten al heeft goedgekeurd. Bovendien moe
ten de resultaten worden bekeken van een in
het najaar af te ronden NAVO-studie over de
vraag welke kernwapens nu en in de toekomst
noodzakelijk zijn en welke wapens eventueel
zouden kunnen worden afgestoten".
Van Agt
Aanstaande zaterdag vergadert de CDA-partij-
raad over het hoofdstuk „Veiligheidsbeleid" uit
het ontwerp-verkiezingsprogram. „Wij zullen
daar onze stem duidelijk laten horen. Die ruim
hartige formulering van het ontwerp-program
moet gehandhaafd blijven", aldus De Boer. In
december moet de keus gewoon gaan tussen ja
of nee. Daar moet de discussie zich op toespit
sen. En pas als de keus dan onverhoopt ja zou
worden, kun je over aantallen gaan praten.
Lubbers praat nu al over aantallen, maar dat is
onzin. Veel te voorbarig. Overigens staat deze
kritiek van „de tien" op Lubbers geheel los van
het feit, dat wij hem graag als lijsttrekker had
den willen hebben. Wij wilden dat trouwens
niet alleen, maar veel meer mensen in de frac
tie. Jammer, dat Van Agt het is geworden,
maar ja, dat kon je al lang tevoren op ie klom
pen aanvoelen. Ik ben zeer benieuwd noe Van
Agt in de verkiezingsstrijd zijn belofte waar
maakt, dat hij het programma onverkort zal
verdedigen. Waarschijnlijk zal hij het onder-
de campagne
idige
werp „kernbewapening"
min mogelijk aansnijden".
Stel nu, dat de partijraad en vervolgens het
CDA-congres het ontwerp-program zodanig bij
stelt, dat een „nee" van de tien loyalisten tegen
de plaatsing van de kruisraketten vrijwel of ge
heel onmogelijk wordt? De Boer: „Ik geloof niet
dat dat gebeurt. Maar in dat theoretische geval
zullen we besluiten, alle tien een bezwaar
schrift, een gravamen dus, in te dienen tegen
de passages over de kruisraketten. En als het
partijbestuur dat niet neemt, is er nog maar één
weg: ons van de lijst laten schrappen. Maar nu
draaf ik wel erg ver door. Nogmaals: het is
puur theoretisch geredeneerd".
Hoe groot schat Hans de Boer de kans, dat de
nieuwe Evangelische Volkspartij, de fusie van
NBBA en EPV, bij de verkiezingen in mei een
zetel haalt? „Heel klein", luidt het antwoord.
„Tenziitenzij ze alsnog professor Goud
zwaard zover krijgen dat hij lijsttrekker wordt
Dan geef ik ze wel een kans".
DICK VAN RIETSCHOTEN
BISSCHOP SIMONIS BIJ 25-JARIG BESTAAN BISDOM ROTTERDAM:
ROTTERDAM „Ut cognoscant
Te", bidt Christus in het hogepries
terlijk gebed. „Dat zij U kennen, de
enige ware God en Hem die Gij
hebt gezonden, Jezus Christus".
Toen mgr. Simonis tien jaar gele
den door paus Paulus VI tot bis
schop werd benoemd, koos hij deze
smeekbede als zijn lijfspreuk. Dat
dit devies niets aan actjialiteit
heeft ingeboet, is wel het minste
dat je mag constateren bij de her
denking van het 25-jarig bestaan
van het bisdom Rotterdam. Hoeve-
len kennen Hem nog? Toen Simo
nis' voorganger, mgr. M. A. Jansen,
In 1956 begon met de opbouw van
het bisdom, was het ook in Zuid-
Holland nauwelijks denkbaar dat
een katholiek niet minstens op zon
dag de H. Mis bijwoonde. Rond
1965 werd de zondagsplicht nog
maar door de helft van de gelovi
gen vervuld. Vorig jaar bezocht
niet meer dan 18 i 19% van alle
rooms-katholieken van zeven jaar
en ouder de eucharistieviering in
het weekeinde. De vraag dringt
zich op: haalt het Volk Gods in de
provincie Zuid-Holland het jaar
„Ja natuurlijk", luidt de hartgrondige
reactie van de Rotterdamse bisschop.
„Ook de Kerk in Zuid-Holland is
Gods Kerk en die is al 2000 jaar op
weg. Wat Is 25 jaar binnen een tijdsbe
stek van 20 eeuwen? Als je de geschie
denis van het Volk van God in ogen
schouw neemt, zie je dat zich voortdu
rend allerlei moeilijkheden hebben
voorgedaan. Eigenlijk is die geschie
denis één lange aaneenschakeling van
crises. Persoonlijke en collectieve.
Toch zijn die crises telkens opnieuw
overwonnen. Ook de huidige moei
lijkheden zullen we te boven komen.
Als we ons Christus belofte herinne
ren. En er keihard voor werken^.
Zich bewust van de ernst van de im
passe wil dr. Simonis, vóór hij hierop
nader ingaat, toch ook de hoopgeven
de tendenzen benadrukken die in het
huidig tijdsgewricht net zo goed aan
wijsbaar zijn. Een van de belangrijk
ste positieve ontwikkelingen van de
laatste jaren is volgens hem de toene
mende betrokkenheid van leken bij
het pastorale werk. „Leken die in toe
nemende mate ijveren en zich enga
geren. De hun toekomende verant
woordelijkheid waar maken in de ka-
techese en op vele andere terreinen
waar de eigen inzet van leken moge-
lijk is".
„we zijn wel eens bang te weinig
priesters te krijgen, maar een teveel
hoeft voor mij ook niet. Bij een teveel
aan priesters dreigt dat de leken niet
zien waar hun taak ligt. Achttien jon
geren uit ons bisdom zijn i
leidii
due
Met een pontificale Eucharistievie
ring in de kathedraal van de HH
Laurentius en Elisabeth in Rotter
dam wordt morgen het 25-jarige be
staan van het bisdom Rotterdam,
gevierd. Tot vreugde van velen zal
ook mgr. M.A. Jansen hierbij aan
wezig zijn. Mgr. Jansen was de eer
ste bisschop van het diocees, dat ge
ografisch samenvalt met de provin
cie Zuid-Holland en in 1956 van het
bisdom Haarlem werd afgesplitst
Ten grondslag aan de afsplitsing
lag de wens tot kleinere bestuurlij
ke eenheden te komen. Het gebied
van .Maarlem" omvatte destijds de
provincies Noord- en Zuid-Holland
alsmede Zeeland. Deze laatste pro
vincie werd toegevoegd aan het bis
dom Breda. Gelijktijdig met de
vorming van het bisdom Rotter
dam werden de provincies Gronin
gen, Friesland en Drente van het
bisdom Utrecht gescheiden en sa
mengebracht in het diocees Gronin
gen. Emeritus-bisschop MJi. Jan
sen (75), die tien jaar geleden
plaats maakte voor dr. A.J. Simo
nis en nu in een service-centrum in
Amsterdam woont, is in het Rotter
damse nog lang niet vergeten. Hij
is de man die bet nieuwe bisdom
organisatorisch gestalte gat en er
in slaagde de bouw-explosie in het
snel verstedelijkende en Industria
liserende Zuid-Holland kerkelijk
te volgen met de bouw van tiental
len nieuwe godshuizen. Hij maakte
ook de overgang mee naar een nieu
we episode in de kerkgeschiedenis
met als draaipunt het Tweede Vati
caans Cqncilie. De benoeming van
zijn opvolger ging gepaard met fel
le discussies tussen voor- en tegen
standers Waarmee de aanvang
werd gemarkeerd van een periode
van verdeeldheid in de Nederland
se kerkprovincie die nog steeds
voortduurt „We moeten weer een
biddende kerk worden", verklaarde
de destijds 39-jarige monseigneur
in een televisie-uitzending vlak na
zijn benoeming. Bij gelegenheid
van het 25-jarig bestaan van zijn
diocees wil hij deze oproep graag
met kracht herhalen.
opleidinger
wenselijk
teit waarmee deze mensen hun
ping hebben opgepakt, dan stemt ook
dat tot optimisme. Vergeet verder niet
dat we een aantal mannen in oplei-
een teveel aan priesters hoeft
voor mij ook niet"
ding hebben voor het permanente
diakonaat Ook hieruit put ik hoop".
Emeritaat
De aard van de problemen waarmee
het bisdom Rotterdam en niet al
leen dit bisdom natuurlijk te kam
pen heeft, zet de bisschop geregeld op
een rijtje in zijn vele preken en toe
spraken. Het afnemend kerkbezoek
en het tekort aan priesterroepingen
(maar liefst vijftig priesters in het bis
dom staan op de drempel van het
emeritaat) zijn al ter sprake gweest
Veel zorg baart het hem dat vooral
ook arbeiders en intellectuelen de
kerk blijvend de rug toekeren. Om
maar niet te spreken van de jonge ge
neraties, die vaak zelfs afzien van een
echte kennismaking met de kerk. Dan
het aantal echtscheidingen dat nog
steeds toeneemt. Het geloof in het
eeuwig leven is tanende. „Haal eruit
wat erin zit", lijkt voor velen het le-
vensmotto te zijn geworden. „Want
narigheid, pijn, ja heel het leven is
zinloos".
Ut cognoscant Te. Dat zij U kennen.
Bisschop Simonis: „Het voortbestaan
van het Volk Gods is direct afhanke
lijk van de verhoring van dit gebed
van Christus. We moeten het als onze
belangrijkste ,taak zien onszelf en an
deren te leren om Christus liefdevol
te kennen. En door Hem de Vader.
Dit laatste houdt in dat we ons open
moeten stellen voor de héle Christus.
Hem niet moeten beperken tot de
mens Jezus, omdat dat onder de hui
dige omstandigheden het beste uit
komt. De héle Christus dat wil zeggen
de gekruisigde, maar ook de verrezen
Heer. Zijn totale wegschenking en zijn
onverdiende lijden waren zinloos ge
weest zonder de climax van de Verrij
zenis. Met de erkenning van die
waarheid hebben de christenen van
alle tijden het moeilijk gehad. Maar
het is extra moeilijk in een welvaarts
samenleving als de onze. Op alle vra
gen lijkt die samenleving antwoorden
te kunnen geven. Alle wensen en ver
langens lijken te kunnen worden ver
vuld. Van alle kanten krijgen de men
sen schijnzekerheden ingepompt. Zeer
velen kunnen de verleiding om zich
daaraan over te geven niet weerstaan.
Een tijdlang valt daar ook mee te le
ven wijst de praktijk uit. Maar uit
eindelijk zal het loze karakter van die
schijn-oplossingen altijd blijken. Al
was het alleen maar omdat men op de
laatste en beslissende vraag géén ant
woord heeft: hoe overleef ik? De
beantwoording van deze vraag» vind je
alleen als je de héle Christus aan
vaardt Christus als mens èn als God".
Offeren
Grote nadruk legde de bisschop vorig
jaar op deze geloofswaarheid tijdens
de priesterwijding van Hans Spuijt,
overigens de enige jonge priester die
het bisdom Rotterdam in 1980 mocht
begroeten. „Hans", zei de bisschop
toen, ,je treedt in de persoon van
Christus, als Offeraar èn Geofferde".
Nu voegt hij hieraan toe: „Wat heel
specifiek van toepassing is op de fi
guur van de priester, door wiens han
delen God handelend optreedt, geldt
op een bepaalde wijze ook voor de ge
meenschap van de gelovigen, waar
van Petrus zegt dat zij een uitverko
ren geslacht vormen. De toekomst
van de Rotterdamse kerk en de kerk
in vergelijkbare samenlevingen zal er
van afhangen of de mensen de zin
zullen durven zien van het offer en
van het offeren van zichzelf aan de
medemensen. Het offeren van hun ta
lenten en mogelijkheden in de positie
waarin zij verkeren. Een nieuwe
boodschap is dit natuurlijk niet. De
kerk van de eerste tijd kwam dankzij
dezelfde offervaardigheid dodelijke
bedreigingen te boven en kon dyna
misch groeien. Iedereen stond er ver
baasd van: „Ziet hoe zij elkander lief
hebben".
(Van onze correspondent
Dick Toet)
WASHINGTON Grote de
len van de Verenigde Staten
worden geteisterd door ern
stige droogte. Op sommige
Slaatsen, met name in het
foordoosten en Middenwes
ten, neemt de situatie voor
het gewas en de drinkwater
voorziening rampzalige vor
men aan. New York City
dreigt met „waterloze da
gen" als de waterconsumptie
niet vrijwillig met 30 tot 35
procent wordt beperkt In
sommige staten zijn boetes
tot 1000 dollar gezet op het
wassen van auto's of
sproeien van tuinen.
De droogteproblemen zijn al
begonnen in de afg<
mer, die op vele plaatsen uit
zonderlijk neet en droog was.
De herfst was vrijwel normaal,
maar maakte niets goed van
de droge zomer. De tot nu toe
vooral in het Noordoosten zeer,
koude, maar vooral ook uit
zonderlijke droge winter heeft
de situatie zorgwekkend ge
maakt. Op sommige plaatsen is
de drinkwatervoorraad niet
groter dan voor drie weken.
De waterreservoirs van New
York City staan ruim 70 pro
cent beneden normaal. Het
peil van de voor de noordoos
telijke watervoorziening be
langrijke Delaware-rivier is
gezakt tot 32 procent van het
normale niveau. Door de Poto
mac, de grote rivier bij de
Amerikaanse hoofdstad Was
hington, vloeit op dit moment
nog geen vijf miljard liter wa
ter per dag, tegen normaal bij
na 27 miljard liter.
Maar ook in -het Middenwes
ten, de graanschuur van de
Verenigde Staten, en in de
Rocky Mountains slaat de
droogte hard toe. De Mississip-
pi-rivier heeft de laagste stand
sinds mensenheugenis bereikt.
Alleen al in januari kwamen
bijna 1600 boten vast te zitten
op de rivier, die op enkele
plaatsen bijna acht meter be
neden peil staat.
Ook als het voorjaar een nor
maal neerslagpatroon te zien
zal geven, zullen er komende
zomer problemen rijzen, me
nen de meeste deskundigen. In
ieder geval zullen de voedsel
prijzen flink omhoog gaan,
volgens sommigen mogelijk
met twaalf tot veertien pro
cent Florida, dat een vrij nor
male neerslcg heeft gehad in
het afgelopen jaar, is deze win
ter al twee keer getroffen door
korte, maar hevige koudegol
ven, waardoor enorme schade
aan de zuidvruchten is toege
bracht
Klimatologen geloven over het
algemeen niet aan blijvende
verstoringen van het klimato
logische patroon. „De huidige
omstandigheden worden ver
oorzaakt door ongewone lucht
druk- systemen op de Stille
Oceaan", aldus J. Murray Mit
chell, de vooraanstaande kli-
matoloog.
