Alternatieve
marathon
inmiddels
een traditie
Sport Medisch
Adviescentrum
onmisbaar in
sportgezondheidszorg
Badmintoi^
wil vaste
voet krijgei
in
Rotterdam
SPORT
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 7 FEBRUARI 1981 PAGINA POF
ROTTERDAM Vorig|
gingen de internatio» £1
badmintonkampioenschi gT]
pen van Nederland in Br
wijk niet door. De badt
tonbond (NBB) was al q
nisator van de Euro)
kampioenschappen in
ningen en geld om een
ternationale" te organisj
was er niet meer. Ook j
dit jaar was het lang nie) 1
ker of de internatio]
kampioenschappen zou
doorgaan. De hoge koj
voor de NBB zijn moei
meer op te brengen. Spoinpv
Yonex en de gemeente
terdam, steeds op zoek
grote evenementen, en""*5**®
sportpaleis Ahoy sprofl* bli
in en de badmintonbondriJven
voor de komende intern] Leid
nale kampioenschappenLV, h
13,14 en 15 februari vooiwoon
eerst in het Rotterdad vai
sportpaleis - niets gebeug Rai
Ivoetl
S, LD
Jan Frölich van het orgapt
tiecomité: „Wij hebben [burg,
■prijzenpot voor deze lc yjg
pioenschappen van dertig
zend gulden. Zonder zo'ru__ j
drag is het niet meer mogr~.^*
om toppers te krijgen. Bij P?~
minton heeft men op het
blik twee soorten spelers.!™3:10,
met een licentie, dat zijn ej®*1"* c
f>rofs, en zonder licentie^nam,
aatste verdienen ook geld|Piet
badminton, maar dat gaat jiwjaa
de bond van het land. Ddhting
hele Deense, Zweedse eniblem<
gelse top heeft een profstfntew
In Nederland verdienen ali
Marjan en Rob Ridder en 4 heeft
van Beusekom geld met Her in
minton". >rtstich
De NBB stond voor de opfen vai
de internationale kampifc vori
schappen voor ons land teent de
houden. Vele jaren gelq oorsj
starttte het evenement in men ii
mekka van de Nederlan
badmintonsport, Haarlem, p
accommodatie werd daarj'
klein en de „internationi
kwam in de fraaie sporlp
van Beverwijk terecht t
Frölich:,,Wij hadden best i
een jaartje in Beverwijk W
nen blijven zitten. Maar|
denk dat het toernooi van
omvang daar niet rond te 1
gen is. Het risico om nógl
jaartje over te slaan mag jel
niet lopen. De datum vu[
voor je vrijgehouden op dl
ternationale kalender en n]
je daar twee jaar geen geb!
van dan kun je het echt]
vergeten. Daarom is de r
erg blij met Ahoy".
Drie jaar
Drie jaar geleden was
Ahoy al een badmintonevl
ment. De Rotterdamse ver
ging Metro was toen orgar
tor, maar het toernooi kv
niet uit de verf. Jan Frö
„Ik durf gerust te zeggen A
men naast de All Englanc
de Deense titelstrijd de in
nationale van Nederland
belangrijkste toernooi vi
Dit jaar zeker, want er heb'
nog nooit zo veel toppers iK-:
schreven als dit jaar. Er
serieuze contacten met werljf
kampioen Rudy Hartji
maar hij komt niet. We|
nummers drie tot zes va
Indonesische ranglijst: Sai
Arbi, Kurniaho en Sugi^
Deze mensen staan natuui
borg voor een goede badn
tonshow. Uit India komtj
AU Englandkampioen
nash, uit Denemarken de
hele top-tien met o.a. Fll
ming Delfs, Mike Frost, J
Koppen en Kirsten La:
Uit Engeland: Ray Stevl
Kevin Jolly, Mike Tredj
Mora Perry. Jane Webl
Barbara Giles en Gilian G§
Voor Zweden staan op de c
nemerslijst Kihlstrom,
man, Mordin en Börjesson.l
is slechts een kleine greepr
het sterke internatiorJ
veld". De Nederlandse toj
ook van de partij. Gezien
sterke inschrijving is het I
te verwachten dat één vail
Nederlandse speelsters of j
Iers zich lang in het toerl
zal kunnen handhaven.!
zullen zich vrijdag 13 febq
moeten waarmaken in
kwalificatietoernooi".
Hoeveel toeschouwers woif
er bij deze eerste "Rotten
se" internationale verwact
Jan Frölich:,, Bij de badir
tonbond zijn bijna honderdfe/e/oc
zend leden aangesloten. Dfijk is
naast doen er zeker nóg hbt
derdduizend mensen ongèf op j
ganiseerd aan badminton.Itrjuh
de eigen aanhang komt,
richtlijn was Beverwijk,
zitten wij in Ahoy met 1
duizend toeschouwers. Maai
reken op zeven- of acht#
zend toeschouwers overl van
twee dagen. Als dat geb4 Vindt
denk ik dat de intematioifve/cnd
niet meer weg te denken if
De mensen van het spi
paleis en de gemeente Rotfc
dam zetten zich enorm in dïni
dit evenement. Men wil pr<6ereii j
ren het badminton net zo ipo 33
de grond te krijgen als Tan NL
ABN-tennistoernooi. Ik gei14.34,
dat er nog nooit eerder n|TO 32-,
een badmintongebeuren hdstad
veel aan reclame is gedaan! 24.32,
nu in Rotterdam". jSR 32-
ARTHUR VAN RIJSWP
£k de
Elk jaar wanneer de vorst intreedt, bloeit de hoop op in
de harten van vele duizenden schaatsliefhebbers en gaat
de hartslag bij de gedachte aan een ouderwetse Elfste
dentocht over in een hogere versnelling. Keer op keer is
de teleurstelling daarom zo groot. Zelfs in de strenge
•winter van 1979 vroor het traject Leeuwarden, Sneek,
IJlst, Sloten, Staveren, Hindeloopen, Workum, Bols-
ward, Harlingen, Franeker en Dokkum niet dicht
'Schaatsminnend Nederland blijft echter hopen. Mis
schien tegen beter weten in. Want sinds Zwollenaar Rei-
nier Paping zich in de barre tocht van 1963 tot Elfsteden-
koning kroonde, heeft zijn opvolger zich nog steeds niet
aangediend. Voor de schaatsers is er echter een medicijn.
Of liever: een pijnstiller. Want de alternatieve Elfsteden
tocht in Finland blijft natuurlijk een surrogaat Maar
wel één dat langzaam maar zeker aan belangstelling
wint En terecht, want het merendeel van de romantiek
mag dan zijn verdwenen, tweehonderd kilometer schaat
sen onder barre omstandigheden blijven tweehonderd
kilometers. Of dat nu in Friesland is of ergens hoog in
Finland.
KILOMETERVRETERS BINNENKORT
WEER NAAR HOGE NOORDEN
bij grotere vraagstukken, moet er kunnen
worden samengewerkt met een Sport Me
disch Adviescentrum. Iedere sport heeft
zijn eigen bewegingspatroon, zijn eigen ei
sen, zijn eigen blessures. Dat vereist een
doelgerichte begeleiding. Als de keurings-
bureau's en de SMA's elkaar niet becon
curreren, maar elkaar aanvullen, zijn we
op de goede weg. Vandaar dat ik blij ben,
dat dat in Den Haag gaat gebeuren. Het
SMA gaat samenwerken met de keurings-
bureau's Den Haag, Rijswijk en Voorburg.
Maar ook met het SMA in Zoetermeer,
dat ons tevens heeft geadviseerd. Zo'n sa-
menwerkingssituatie wordt landelijk niet
gehanteerd."
„Het aantal keuringen is teruggelopen
door de advisering en de jeugdgezond
heidszorg. De doelgroep van de keurings-
bureau's is meer en meer die tussen 16 en
35 jaar géwordén. De groep daarboven
wordt door de bureau's verwezen naar de
SMA's, vooral omdat de risico's zijn toegeno
men. In zo'n adviescentrum kunnen ze naar
totaal andere zaken kijken. Zeker als je-na
je dertigste niets meer aan sport hebt ge
daan en je wilt op je vijftigste ineens weer
eens iets gaan doen, dan moet je naar een
SMA. Daar kunnen vragen op lichamelijk
gebied worden beantwoord.
Maar ook voorlichting op verzekeringsge-
bied. Hoeveel procent van de bevolking is
bijvoorbeeld niet verzekerd? Daar begint
het al mee. Anders blijft iemand alsmaar
betalen voor de gezondheidszorg, en dat is
niet de bedoeling."
Specialisme
„Op het SMA is voor ieder specialisme,
orthopedie, chirurgie, noem ze maar op,
een consulent aanwezig die zijn sporen
heeft verdiend. Dat duidt er dus al op, dat
je niet alleen naar zo'n adviescentrum, let
op het woord „advies", hoeft omdat je een
blessure hebt. De instelling is heel nuttig
voor iemand, die eens helemaal door de
molen moet voordat er over goed- of af
keuring kan worden gesproken."
„Het moet natuurlijk groeien. De sport
man en -vrouw, moeten weten waar ze
terecht kunnen. Waarmee, waarvoor en
wanneer. Dat houdt ook in dat er veel in
formatie (en samenwerking) naar de huis
arts toe moet zijn. Vooral artsen die geen
belangstelling voor sport hebben en de
mentaliteit van een sporter niet kennen,
moeten weten dat zo'n SMA heel geschikt
is om iemand naar door te verwijzen. Wat
bovendien heel hard nodig is, is een nieu
we hearing van alle sportbonden. Neem
de hockeybond, daar is een keuringsbe
wijs niet eens nodig. Dat kan toch niet.
Bonden, huisartsen, keuringsbureau's en
SMA's moeten op één lijn zitten. Pas dan
kun je tot een ideale landelijke sportge-
zondheidszorg komen."
DICK HOFLAND
Lahti 1978 leverde dit beeld op: water op het ijs en een schuiver voor de schaatsers uit om de baan enigszins begaanbaar te maken. Deze ervaring was reden voor
de organisatoren om definitief uit te wijken naar Oulu
OULU „I love you Oulu". Vergeten
zijn de pijn, het afzien, de talloze valpar
tijen, de bevroren ledematen als na twee
honderd bikkelharde kilometers over de
Botnische Golf in de verte de plaats
Oulu opduikt. Nog even, wat heet even
na een urenlange strijd, en je glijdt on-'
der het op de enorme ijsvlakte neerge-
plante finishdoek door. En ook al kom je
uren na de winnaar aan, de persoonlijke
overwinning is er niet minder om. De
strijd tegen de elementen is gewonnen.
Rob Meekel vatte de gevoelens van een
doorzetter zo treffend samen in een lied:
„I love you Oulu".
De alternatieve Elfstedentocht, die voor dit
jaar staat gepland voor het weekeinde van
28 februari en 1 maart; is inmiddels een tra
ditie geworden. In Oulu is men er blij mee.
En als tastbaar bewijs van de dank voor de
komst van enkele honderden Nederlanders
naar Oulu heeft het gemeentebestuur van
de Finse plaats aangeboden de helft van de
kosten (gereedmaken van het parcours) op
zich te nemen. „En dat loopt al gauw tegen
de 15.000 gulden", aldus Aard Koopmans,
voorzitter van de stichting Alternatieve Elf
stedentocht. Pentti Kiiskinen, hoofd sport
zaken van Oulu en ijsmeester: „De schaats-
marathon betekent voor ons natuurlijk een
aardige bron van inkomsten. Niet alleen in
de week dat die gehouden wordt, maar we
hebben er zelfs voor de zomer toeristen aan
over gehouden".
Uszeker
tief voor het ijszekere Oulu gekozen. In eer
ste instantie was het veel zuidelijker gelegen
Lahti aangewezen, maar daar bestond geen
garantie voor goed ijs.
Het eerste jaar was er nog niets aan de
hand. Al liet de zekere winnaar Sint Bekke-
ma zich door de onoverzichtelijke situatie'
aan de finish in de laatste meters verrassen,
door Jan Roelof Kruithof. Het tweede jaar
was het echter mis. Hevige sneeuwval
maakte uitwijken naar Oulu noodzakelijk.
In 1978 kreeg Lahti een herkansing. Dit
maal viel vlak voor de race de dooi in. Uit
wijken was niet meer mogelijk, waardoor
niets anders mogelijk bleek dan de tocht
met de helft in te korten. Tot de enkels in
het water voltooide een dapper stelletje de
honderd kilometer. Winnaar werd Jaap
Jonkman. Toen het jaar daarop Lahti op
nieuw wegens hevige sneeuwbuien moest
worden verlaten, besloot de organisatie het
onzekere te nemen en Oulu definitief aan te
wijzen. Daarmee belandde de alternatieve
Elfstedentocht tot op 100 kilometer van de
poolcirkel. Aart Koopmans: „We waren lie
ver in Lahti gebleven. De faciliteiten waren
daar zeker net zo goed en voor de deelne
mers was de reis goedkoper. Maar Oulu is
nu eenmaal ijszeker. En we willen voorkó
men dat de rijders opnieuw vergeefs kosten
maakten. Voor een groot deel van de deel
nemers betekent de barre tocht in het hoge
noorden niet meer dan een poging tot uitrij
den. Zij getroosten zich offers enkel en al
leen om zichzelf te bewijzen. Slechts een
handjevol rijders maakt aanspraak op de
ereplaatsen".
De alternatieve Elfstedentocht heeft zijn*
eerste lustrum inmiddels achter de rug. Met Leeftijd
vallen en opstaan zijn de fundamenten voor
een traditie gelegd. Als standplaats is defini- Bij het marathonschaatsen speelt de leeftijd
geen enkele rol. Of het zou moeten zijn dat
op natuurijs de oude garde nog steeds
heerst. Viervoudig winnaar van de alterna
tieve Elfstedentocht, Jan Roelof Kruithof, is
met zijn 44 jaar nog jong vergeleken bij een
man als Jan Uitham. De stoere Groninger is
inmiddels 55 jaar, maar nog altijd niet uit de
voorste gelederen weg te slaan. Vorig sei
zoen werd hy derde. Ook Jeen van den
Berg, die inmiddels vanwege zijn verdien
sten voor de schaatssport is geridderd in de
Orde van Oranje Nassau, is al geruime tijd
geleden 50 jaar geworden.
De 53-jarige onderwijzer uit Heerenveen
haalde tijdens de laatste tocht een stunt uit
die tekenend was voor zijn karakter. Samen
met Kruithof nam de Fries acht minuten
voorsprong op de rest van het uit elkaar ge
slagen veld. Een scheur in het ijs werd hem
noodlottig. Door de enorme smak tegen het
ijs verloor Van den Berg voor enkele minu
ten het bewustzijn, maar voordat de wed
strijdleiding de kans kreeg hem uit de strijd
te nemen had de winnaar van de Friese Elf
stedentocht van 1954 zich met alle risico's
van dien al weer aangesloten bij de achter
volgende groep, waar ook Egbert Vossebelt,
toen 46 jaar, zich in bevond. Met bebloed
hoofd en aanvankelijk helemaal in de war
krabbelde Van den Berg voort om vervol
gens nog als tweede te eindigen. Winnaar
Jan Roelof Kruithof was toen al 29 minuten
binnen. Als enige jongere wist de 32-jarige
Bennie van der Weide zich tussen de oudjes
te scharen. Ook Dries van Wijhe zou zich
waarschijnlijk met de besten hebben kun
nen meten, ware het niet dat de keizer van
het kerkdorp sinds zijn val in Noorwegen in
1973 met geen stok meer naar het noorden
is te krijgen.
Voor Jan Roelof Kruithof heeft de tocht in
Finland inmiddels al een enorme publiciteit
opgeleverd. De verrichtingen van de archi
tect uit Havelte zijn tot in Amerika, waar
een televisiefilm over de strijd van het
groepje Nederlanders zelfs tot beste sport
film van het jaar werd uitgeroepen, te zien
geweest. Ook de Nederlandse televisie be
steedde al een paar keer ruimschoots aan
dacht aan het gebeuren en het portret van
Kruithof, dat AVRO's Sportpanorama eind
vorig jaar uitzond heeft het marathon-
schaatsen veel goed gedaan. „Als ik nu stop
en er komt nog een Friese Elfstedentocht
dan vergeef ik mezelf nooit", verklaarde
Kruithof in dat programma.
Promoten
De organisatie laat intussen niets na om ook
op ander gebied het evenement te promo
ten. Zo zijn er al vergevorderde plannen om
in Oulu een Hollandse week te organiseren.
Een week lang zouden de etalages en res
taurants in Oulu vol moeten liggen met Ne-,
derlandse waren. Een poging om Eric Hei
den naar Oulu te halen mislukte. Heiden
voelde er in eerste instantie veel voor, maar
hij heeft in januari zijn studie weer opge
pakt en vond het daarom onverantwoord
om er in februari al weer een week tussen,
uit te knijpen.
Het mag overigens sterk worden betwijfeld
of de winnaar van vijf gouden medailles op
de Olympische Spelen van Lake Placid lang
had kunnen bijblijven. Voor de deelnemers
en meegereisde vrouwen en supporters
wordt er een dag na de tocht een langlauf
tocht van tien of vijfentwintig kilometer ge- KOEN NIJMEIJER
houden. Voor de rijders, die de reis naar
Finland vaak tevens als een vakantie be
schouwen, een lekkere ontspanning. Want
de vermoeienissen van de zware tocht zijn
al weer gauw vergeten. Vorig jaar stond
Jeen van den Berg bijvoorbeeld tot diep in
de nacht op de dansvloer te swingen. Als
service aan het publiek wordt er bij de fi
nish een filmdoek geplaatst, waarop de ge
hele wedstrijd kan worden gevolgd.
Niet laatste
Als op 28 februari de rijders worden wegge
schoten zullen voor de zesde keer een paar
honderd rijders het gevecht tegen de kou en
zichzelf aangaan. Om te winnen of om de rit
alleen maar uit te rijden. Getraind of min
der getraind. Want velen onderschatten de
zwaarte nog. Ernstige ongelukken zijn er
echter gelukkig nooit voorgevallen. En je
moet ook weer niet al te nauw kijken. Zoals
een dappere doorzetter enkele jaren geleden
ook niet deed. Een gebroken schaats maakte
verder schaatsen voor hem onmogelijk,
waardoor hij maar besloot op blote voeten
de tocht te vervolgen. Hij hield het nog een
paar kilometer vol ook. Of zoals de werkne
mer van een bekende kunstveiling. Hij liep
de laatste kilometers meer op de binnenkant
van zijn voet dan dat hij op de ijzers van
zijn schaats gleed. Hij maakte de 200 kilo
meter echter vol. Met een paar rauwe voe
ten werd hij de dokterswagen ingedragen.
DEN HAAG Er is vijfeneenhalf
jaar praten op vooral gemeentelijk ni
veau voor nodig geweest eer Den Haag
kon beginnen met de bouw van een
Sport Medisch Adviescentrum. De su-
perlange discussie heeft ertoe geleid,
dat de Haagse regio als een van de
laatste in Nederland gebruik kan ma
ken van die onmisbare schakel in de
sportgezondheidszorg. Maar volgende
week is het dan zover, en wordt een
deel van sporthal Ockenburgh voor
dat doel verbouwd. In de tweede week
van april is de officiële opening. Een
Dokter Stuur: „Bonden,
huisartsen, keuringsbu
reau's en Sport Me
disch Adviescentra
moeten op één lijn zit
ten.
feestelijke gebeurtenis vooral voor
dokter A.E. Stuur, de grote ijveraar
voor het SMA. De voorzitter van het
Haagse sportkeuringsbureau, die me
disch leider van het SMA wordt en
provinciaal coördinator van de SMA's
is, spreekt van het verdwijnen van een
blinde vlek. „Zo'n sportdicht gebied
als Den Haag en omgeving kan een
voudig niet zonder zoiets. Neem het
Westland, daar is totaal geen voorzie
ning. Ik geloof dat we met de totstand
koming van het SMA naar een ideaal
zijn toegegroeid". Hij vindt dat Den
Haag, door de samenwerking met de
keuringsbureau's, landelijk gezien
voorop loopt. Die regio staat daarmee
model voor de nationale situatie, waar
inmiddels 28 SMA's, met uitsluitend
vrijwilligers, functioneren.
Dokter Stuur: „De vraag is hoe je de kwa
liteit van de sportgezondheidszorg kunt
verbeteren, hoe je de mensen beter kunt
behandelen. Ze komen, hoop ik, toch niet
alleen voor dat kaartje. De moderne tijd,
daar moet je op inspelen. Het is toch on
denkbaar dat je tegenwoordig tegen ie
mand zegt dat hij is afgekeurd en verder
je mond houdt. Zeker een afkeuring eist
een verklaring, je moet er over praten. Er
moet tijd zijn voor een sporter. Bij keu
ring, voor voorlichting, voor behandeling.
Daarvoor moet je de mensen en de mid
delen hebben."
„Bij het keuringsbureau hebben we al
veranderingen doorgevoerd. Vier artsen
krijgen per zitting niet meer dan zes keu
ringen. Dan kunnen ze de tijd voor ie
mand nemen. Dus niet zoals in het verle
den, dat ruim vijftig mensen er zo snel
mogelijk doorheen gejaagd moesten wor
den en er even gekeken werd of iemand
een breuk had. Nu kun je meer aan voor
lichting en preventie doen. Je kunt eens
over eenvoudige dingen praten als banda
ges als je bijvoorbeeld bij iemand losse en
kelbanden vindt. Aan dat soort dingen
moet erg veel aandacht worden geschon
ken. Maar ook al kan er al veel meer
worden gedaan, het blijft altijd een mo
mentopname."
Samenwerking
„Voor een zorgvuldige gezondheidszorg,
