Anne Frank
censureerde
zichzelf
Kabinet blijft
tegen N-bom
VOLLEDIGE UITGAVE ZAL BEELD VAN
SCHRIJFSTER NIET AANTASTEN
in der Stee
tst met
;en partij
boycot Zuid-Afrika
„Positie van kunst
blijft wankel"
België erkent hormoonbehandeling rundvlees
Nieuw kamerdebat
Politie ontrafelt
miljoenen -
zwendel
INENLAND
LEIDSE COURANT,
VRIJDAG 6 FEBRUARI 1981 PAGINA 9
Bij speciale
controles:
IN DER STEE
IVANCIEN):
,is moet gat
begroting
f dichten
*<f»:rJ
Een bladzijde uit het
originele dagboek,
dat thans bij het
Rijksinstituut van
Oorlogsdocumentatie
wordt bewaard. Links
een foto van Anne,
waarbij zij schrijft:
Deze foto is af
schuwelijk, en ik lijk
er absoluut niet op."
{STERDAM Er dreigt een
beeld te ontstaan rond de
lier waarop Otto Frank is
sprongen met het vermaar-
"dagboek van zijn dochter
De indruk wordt gewekt
hij Het Achterhuis ernstig
ft gecensureerd alvorens het
[Ï947 aan de Nederlandse uit-
erij Contact aan te bieden,
is onjuist. Otto Frank heeft
^egendeel geheel gehandeld in
M geest van Anne. Zo reageert
j heer B. van der Wal, directeur
n de Anne Frank-stichting te
nsterdam, op het bericht dat
jer Frank ongeveer veertig
it van de dagboektekst
opzet zou hebben weggela-
i nieuws dat wereldkundig
gemaakt door het Rijksin-
aut voor Oorlogsdocumenta-
waar het oorspronkelijke
luscript is komen te berusten
iat Otto Frank het bij zijn
[>d in augustus 1980 aan de
it der Nederlanden had ver-
et
vind het jammer dat directeur Paape
I het Rijksinstituut een deel van de
irheid heeft weggelaten", zegt de
Van der Wal. „De juiste toedracht
lt als volgt. Anne Frank heeft inder-
i net als veel andere Nederlanders,
de klandestiene radio geluisterd naar
oproep van minister Bolkestein, lid
de regering in ballingschap te Lon-
i. Bolkestein vroeg iedereen zoveel
jjelijk documenten en dagboeken uit
oorlog te bewaren, opdat na-oorlogse
ihiedschrijvers daar hun voordeel
zouden kunnen doen. Anne, die
i al ondergedoken zat, reageerde en-
usiast. Zou het niet leuk zijn als mijn
jek een rol kon spelen, vroeg ze
af. Misschien wordt het wel een
•t detectiveverhaal, dat onder de titel
Achterhuis kan verschijnen. Ze is,
die gedachte in het achterhoofd, zelf
i selecteren en redigeren. Welk ma-
ial uit mijn dagboek is geschikt voor
spannende roman en welk niet? Wat
Otto Frank hoogstens kan worden
I, is dat hij de selectie en redactie
zijn dochter heeft gerespecteerd en
hij daarin een paar dingetjes heeft
jjelaten die hij té privé vond",
heer Van der Wal heeft als directeur
de Anne Frank-stichting het volle-
manuscript (dat door vader Otto in
bankkluis te Bazel werd bewaard)
;e malen onder ogen gehad en weet
welke weglatingen door Anne zelf
gepleegd. „Het gaat om kinderach-
passages, weinig wereldschokkend
ipwindend", aldus Van der Wal. „Ze
treffen feestjes, vriendinnen en zo.
;woon saaie stukken die Anne terecht
•eft weggelaten toen ze besloot te pro-
iren een echt boek te schrijven. U moet
HAAG Minister Van
tee (financiën) heeft gis-
in de Tweede Kamer
houden, dat het gat van
liljoen op de onderwijsbe-
ig door minister Pais zelf
worden opgevuld. Dat
lijvoorbeeld door de sala-
in het onderwijs aan te
in. Hij heeft dit geant-
I op vragen van het
-kamerlid Kombrink,
ter Pais heeft gisteren
vraagd laten doorsche-
i dat hij een oplossing
i het kader van de alge-
inkomensmatiging.
WIL NOG GROTER
INCIERINGS-
ORT
oop-
HAAG Minister
der Stee (financiën)
hilt fundamenteel met
eigen partij, het CDA,
nening over de vraag
e financiële problemen
ons land moeten wor-
angepakt.
«rtijgenoten in de Twee-
imer willen het financie-
I ekort van de overheid
ergroten om de economie
muieren. Van der Stee
dat funest en wil de uit-
van Rijk en lagere over-
*vk» i juist verder aan banden
i om dat tekort te ver
in. Het verschil van me-
tussen het CDA en Van
itee kwam gisteren aan
cht in een commissiever-'
ing over het financie-
ekort.
zenplaag in
lasserwaard
TERDAM In het ooste-
deel van de Alblasser-
woedt een muizenplaag,
veer 1500 hectare polder-
is kaalgevreten. Naar
ing zitten er per hectare
iizend muizen. Oorzaak
de diertjes immuun zijn
rden voor de gebruikelij-
strijdingsmiddelen. In de
- verdwijnen ze echter
ilf weer, want dan vreten
ch dood aan het jonge
De boeren is aangera-
t land in elk geval weer
mrrt- nieuw gras in te zaaien,
traat it het gras dat na een
tol enplaag opkomt, van
fte kwaliteit is.
Jattex
De Eindhovense politie heeft
de bv's Jattex en Helex opge
rold. Onder deze namen ope
reerde vijf iaar lang een die
ven- en helersbende. Hoewel
het onderzoek nog niet is afge
rond, staat al vast dat de bende
voor meer dan twee ton heeft
gestolen bij Vroom en Drees-
mann in Eindhoven. De zaak
werd geleid door een werkne
mer van V&D.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De Tweede Kamer zal begin april opnieuw
met de regering in* debat gaan over de instelling van een
olieboycot tegen Zuid-Afrika. Evenals vorig jaar juni is ook
nu een meerderheid van de Kamer voorstander van een des
noods eenzijdig door Nederland af te kondigen olieboycot.
Minister Van der Klaauw hield de Kamer gisteren opnieuw
voor, dat hij tegen een eenzijdige Nederlandse boycot is. Hij
stemde echter in met het houden van een nieuw debat. Op de
vraag van de socialist Ter Beek of Van der Klaauw zal aftreden,
als de Kamer zich weer voor een olieboycot uitspreekt, zei de
minister: „Dat zullen we dan wel zien".
Op verzoek van de Kamer zegde Van der Klaauw toe, nog voor
Pasen met een rapport te komen over het resultaat van zijn ge
sprekken met de Scandinavische landen en België en Luxem
burg over eventuele deelname aan een Nederlandse olieboycot.
Naar verluidt hebben die gesprekken niets opgeleverd. In dat
rapport zal tevens staan, welk beleid de Nederlandse regering
ten aanzien van Züid-Afrika en de omringende staten wil voe
ren. Ook zal de minister een overzicht geven van alle economi
sche betrekkingen die Nederland met Zuid-Afrika onderhoudt.
Het lang verwachte regeringsvoorstel tot opzegging van het Cul- i
tureel Akkoord tussen Nederland en Zuid-Afrika zal de Kamer
waarschijnlijk volgende week al bereiken.
De moeder van Anne Frank
bovendien niet vergeten dat Otto Frank
indertijd onmogelijk kon bevroeden hoe
zeer iedere notitie van zijn dochter
wereldhistorie zou gaan worden. Hij had
er in 1947 zelfs moeite mee een uitgever
voor het dagboek te vinden. Hij is er
verschillende langsgegaan, maar ze rea-
Vader Otto Frank die vorig jaar
overleed
geerden: Moeten we die ellende zo kort
na de bevrijding allemaal weer op gaan
rakelen? Het Achterhuis is eigenlijk pas
een wereldsucces geworden, nadat
Goodrich en Hackett er in 1955 een to
neelbewerking van hadden gemaakt, die
vervolgens in 1959 verfilmd werd".
Inmiddels zijn er tussen de veertien en
zestien miljoen exemplaren van Het
Achterhuis verkocht het juiste aantal
is niet bekend. Het boek is in nagenoeg
alle talen ter wereld verschenen. Ver
wacht wordt dat er een nieuwe storm
loop zal komen wanneer het Rijksinsti
tuut eind 1982 klaar is met zijn vergelij
kend onderzoek en de volledige manus
cripten van Anne Frank publiceert. De
heer Van der Wal denkt overigens niet
dat de oplage weer in de. vele miljoenen
gaat lopen. De opbrengst zal, evenals tot
dusver het geval is geweest, toevloeien
aan het Anne Frank-fonds te Bazel, de
woonplaats van wijlen Otto Frank. Dit
fonds steunt charitatieve doelen over de
hele wereld, vooral kindertehuizen, en
projecten in Israël, maar ook privéperso-
nen, zoals studenten uit de Derde We
reld. De Anne Frank-stichting in Am
sterdam daarentegen wordt er niet door
gesteund, aldus de heer Van der Wal.
Volgens drs. A. Paape van het Rijksinsti
tuut zou Otto Frank behalve passages
met de sexuele ontboezemingen van een
ontwakend meisje ook veel uitlatingen
hebben geschrapt waarin Anne kritiek
uit op haar moeder Edith en op vrien
dinnen.
Gezien het feit dat Anne zich
zelf betitelde als .juffrouw kwebbel",
zullen deze opmerkingen wel niet al te
vleiend zijn geweest. Dank zij deze ge
kuiste versie van Het Achterhuis (nog
maals: voornamelijk door Anne zelf ge
kuist) heeft het joodse onderduikstertje
kunnen uitgroeien tot ontroerend sym
bool van een jeugd dievondanks alles het
geloof in de uiteindelijke goedheid van
de mens niet heeft verloren. Het doel
van de in 1957-opgerichte Anne Frank
stichting luidt dan ook: „De idealen uit
te dragen die Anne verwoord heeft, na
melijk samenwerking van jonge mensen
over de gehele aarde, om te komen tot
een betere wereld".
Aangetast?
De heer Van der Wal draagt kennis van
het ongekuiste manuscript. Nu dit gaat
verschijnen, ligt de vraag voor de hand
of Anne Frank erdoor als symbool zal
worden aangetast. Met de sexuele ont
boezemingen (ten tijde van de eerste uit
gave misschien op het randje van porno
grafie) zal de moderne lezer weinig
mpeite meer hebben. Maar plaatst de on
gezouten vijandigheid jegens moeder
Edith haar niet in een ander, ongunstig
daglicht? Integendeel, vindt de heer Van
der Wal. „Ik denk dat elk meisje van
dertien, veertien jaar wel eens grote
moeilijkheden met haar moeder heeft en
een afwerende houding aanneemt. Dat
moet temeer hebben gegolden in de be
sloten situatie van het Achterhuis, met
een moeder bovendien die erg formeel
was en van haar twee dochters een ge
disciplineerd gedrag eiste. Misschien
kunnen veel ouders uit de ongepubli
ceerde passages nog wat leren. Anne was
een meisje dat in een snelkookpan vol
wassen werd. Het geniale is juist hoe ze
dat voor iedereen herkenbaar beschrijft.
Daardoor is ze een soort voorbeeld-
slachtoffer geworden. Omdat ze zo'n
herkenbaar kind is. Iedereen kan met
haar meevoelen en bij iedereen roept
haar dagboek de gedachte op: wat zin
loos om zo'n gewoon meisje ~te vermoor
den. Aan haar authenticiteit ontleent
Anne haar symboolwaarde en ik denk
dat die door publicatie van het volledige
manuscript alleen maar versterkt zal
worden. Ze zal er nog completer uit te
voorschijn komen, ook met haar saaie of
onaangename kanten. Overigens hebben
zelfs de weggelaten passages bij mij ver
bazing gewekt door hun literaire kwali
teit, door de opmerkingsgave van Anne,
door haar nieuwsgierigheid en door haar
groeiproces naar volwassenheid. Dat zal
de mensen straks ontzettend aanspreken.
En wat bepaalde zinsneden over haar
moeder betreft voor zover het Otto
Frank is geweest die ze heeft weggela
ten, kan ik hem alleen maar het grootste
gelijk geven. Het zou zeer wreed van
hem zijn geweest om de slechte verhou
ding tussen moeder en dochter wereld
kundig te maken, zo kort nadat ze alle
bei op gruwelijke wijze waren ver
moord".
FEDERATIE KUNSTENAARSVERENIGINGEN
VERGELIJKT VERKIEZINGSPROGRAMMA'S
DEN HAAG Vergeleken met vier jaar geleden staat er
meer over kunst in de verkiezingsprogramma's van de poli
tieke partijen. Eenstemmigheid is er echter niet en de posi
tie van kunst blijft wankel. Dit concludeert de Federatie
van Kunstenaarsverenigingen uit een vergelijking van de
verschillende programma's voor de Tweede Kamerverkie
zingen in mei van dit jaar.
De Federatie vindt dat de politieke partijen naar hun kiezers toe
alleen in algemene termen spreken: „Een politiek geargumen
teerd pleidooi voor percentages, fondsen en accommodaties blijft
uit". Zij vindt ook dat de discussie over kunst en politiek die de
afgelopen jaren is gevoerd, een mager resultaat heeft opgele
verd.
De politieke waardering van het beroep kunstenaar komt over
het algemeen in de programma's wel tot uiting, maar in het so
ciale vlak wordt te gemakkelijk onderscheid gemaakt tussen
scheppende en uitvoerende kunstenaars. De federatie pleit voor
een sociale basisvoorziening voor zelfstandige kunstenaars.
Kunst zou ook in de Grondwet verankerd moeten worden. „Nog
steeds ontbreekt een politiek gemotiveerde uitspraak op welke
manier geld naar kunst toe moet en wat haar functie is tussen
wegenbouw, gezondheidszorg en andere rijkstaken", aldus de
Federatie van Kunstenaarsverenigingen.
REGERINGSWOORDVOERDERS: „SPUITEN BU ÖNS GEEN UITZONDERING"
(Van onze correspondent)
BRUSSEL Regeringswoordvoerders
in Brussel gaven gisteren toe nauwe
lijks inzicht te hebben in de mate
waarin in België slachtvee met hor
moonpreparaten wordt ingespoten.
Alle gebruik van hormonen is in de
Belgisehe veeteelt weliswaar wettelijk
verboden, maar de controle is zo mini
maal dat bij benadering geen schatting
is te géven van het aantal wetsovertre
dingen.
In een reactie op de beschuldiging - eer
der deze week - van Belgische onderzoe
kers dat 90 procent van het slachtvee dat
uit zijn land naar Nederland wordt uitge
voerd met veelal kankerverwekkende
hormonen is behandeld, verklaarde de be
voegde ambtenaar van het ministerie van
Volksgezondheid in Brussel dat de keur
ders in de abattoirs alleen steekproeven
nemen op „verdachte" dieren. De laatste
van ingespoten hormonen gevonden. Het
percentage verdachte dieren op het totaal
is onbekend.
Volgens de woordvoerder is het sterk
overdreven om van hormoonbehandelin
gen als algemene regel in de Belgische
veehouderij te spreken. „Maar dat het uit
zondering is kan ik ook niet zeggen".
Volgens het Produktschap voor Vee en
Vlees is een kleine tien procent van al het
vlees dat in Nederland wordt geconsu
meerd uit België afkomstig.
ZACHT MAAR
ONBESTENDIG
DE BILT - Oceaanstoringen
trekken over Noord-Europa
en zacht maar onbestendig
weer Gisteravond bracht een
dergelijke storing bij ons wat
regen. Er is daarbij plaatselijk
nog 4 mm regen gevallen.
Vanochtend bevond zich bij
IJsland een vrij diepe depres
sie. Deze trok naar Scandina
vië. Het bij deze depressie be
horende regengebied zal ons
land in de komende nacht pas
seren. Daarna komen er over
dag enkele opklaringen. Deze
zijn echter maar van korte
duur want waarschijnlijk
neemt in de middag of avond
de bewolking weer toe op de
nadering van een volgend re
gengebied. De temperatuur in
de middag ligt rond 7 graden.
Vooruitzichten voor zondag:
Perioden met regen. Middag-
temperaturen omstreeks 8 gra
den.
Weersvooruitzichten in cijfers
voor zondag:
Aantal uren zon: 0 tot 4.
Min. temp.: omstreeks 5 gra
den.
Max. temp.: omstreeks 9 gra
den.
Kans op een droge periode
van minstens 12 uur: 60 pro
cent.
Kans op een geheel droog et
maal: 30 procent.
Weersgesteldheid van gisteren
Al het in Harderwijk in beslag genomen materiaal is door de politie opgeslagen in een speciaal
gehuurde loods.
DEN HAAG Het kabinet-Van Agt is en blijft tegen de
invoering van de neutronenbom. Minister Van der Klaauw
(buitenlandse zaken) heeft woensdagavond via de Neder
landse ambassade in Washington de Amerikaanse regering
laten weten, dat Nederland zich zal verzetten tegen een
eventueel Amerikaans besluit alsnog de neutronenbom te
gaan produceren. De minister zei dit gisteren in de Tweede
Kamer in reactie op de motie van PvdA, CDA en D'66, die
zich tegen het neutronenwapen uitspreekt.
De Kamer had zich bezorgd getoond over de uitspraak van de
Amerikaanse minister van defensie Weinberger, dat de Vere-'
nigde Staten de mogelijkheid tot invoering van de N-bom weer
gaan bekijken. Volgens Van der Klaauw was dit een persoonlij
ke uitlating van Weinberger geweest. „Er is op dit moment nog
geen sprake van een nieuwe beslissing. Bovendien hebben de
Verenigde Staten beloofd dat zij, als zij zo'n beslissing zouden
willen nemen, eerst de NAVO-partners zullen raadplegen", al
dus Van der Klaauw-
Zowel van der Klaauw als zijn collega De Geus (defensie) maak
ten de Kamer duidelijk, niets te voelen voor het nemen van
eenzijdige Nederlandse maatregelen tot vermindering van
atoomwapens. De .motie van de PvdA tegen plaatsing van kruis
raketten op Nederlandse bodem en voor het afstoten van vier of
vijf Nederlandse NAVO-kerntaken werd door De Geus met
klem van hand gewezen.
1166 illegalen
De CDA-kamerleden Scholten (r) en Van Houwelingen (I) overleggen met elkaar tijdens de behan
deling van de begroting van Buitenlandse Zaken.
HARDERWIJK Bij een
betrouwbaar uitziend pand
in Harderwijk, waarin ech
ter nooit werd gewerkt, is in
twee maanden tijd voor hon
derdduizenden guldens aan
materiaal afgeleverd, dat
nooit werd betaald. Bij huis
zoeking heeft de politie,
naast een aantal vuurwa
pens, een groot aantal gesto
len spullen aangetroffen.
Met deze zaak is zeker twee
miljoen gulden gemoeid.
De hoofdverdachten, vier aan
lager wal geraakte zakenlie
den, en nog 57 anderen zijn
aangehouden. Onder de naam
van een niet meer bestaand
caravan-bouwbedrijf werden
onder meer kantoorinventaris
sen, diepvriezers, hout, isola
tiemateriaal en zelfs een vork-
heftruc besteld. Dat alles werd
in goed vertrouwen afgele
verd.
DEN HAAG Sinds op 1 no
vember 1979 de wet arbeid
buitenlandse werknemers van
kracht werd, zijn er bij specia
le controles 1166 illegale bui
tenlanders opgepakt en het
land uitgezet. Dit hebben de
ministers De Ruiter en Albeda
(justitie en sociale zaken) de
Tweede Kamer meegedeeld.
De genoemde wet verbiedt
werkgevers illegalen in dienst
te hebben. In de cijfers van de
bewindslieden zijn niet de ille
gale buitenlanders opgenomen
aat bij normale controles door
de politie en de loontechnisch
dienst worden gevonden. Bij
elkaar zullen er dan ook meer
mensen naar hun land van
herkomst zijn teruggestuurd.
Gebrek aan duizend
kraamverzorgsters
UTRECHT Het aantal
vrouwen dat dit jaar om
kraamzorg thuis vraagt, zal dit
jaar waarschijnlijk 20.000 ho
ger zijn dan in 1979. Dat bete
kent dat er minstens duizend
kraamverpleegsters bij moéten
komen. Er moeten daarom
meer meisjes voor dit beroep
worden opgeleid maar de
staatssecretaris van volksge
zondheid laat slechts een klei
ne toename in het aantal op
leidingen toe. Dit staat in het
maandblad van de kraamver
zorgsters. Dat steeds meer
vrouwen om kraamzorg thuis
vragen, komt doordat het poli
klinisch bevallen (geboorte in
het ziekenhuis, kraamzorg
thuis) de laatste jaren erg in
zwang is.
Galerie Jack Visser, Leidse-
gracht 74 Amsterdam, stelt
van 8 februari - 5 maart schil
derijen en tekeningen van
Harry Crama tentoon.
Galerie Lieve hemel, stoot je
hoofd niet, Vijzelgracht 6
Amsterdam, exposeert van 8 -
28 februari keramiek van Els
van Westerloo, schilderijen
van Gerard van Westerloo, te
keningen en grafiek van Mei
Cooper en schilderijen van
C.B. Muller.
