deTijd
ljj
'nlusten beheersen
iezoek van Spaanse
oning aan Baskenland
oegfajw
US»»"®
H
H
B
iats3onn terughoudend over neutronenbom
TV-evangelist tussen
bloot van Penthouse
Beroving in lift
nieuw werkterrein
gangsters in YS
Populaire Vadderke
bleek gewone kunstdie f
FISMERS
di&ENE
JITENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 5 FEBRUARI 1981 PAGINA 15
:RK
EN
iDRID Het eerste bezoek van de
tanse koning,Juan Carlos, aan het
fige Baskenland is gisteren door
(rangrijke ongeregeldheden over-
aduwd. In San Sebastian, waar de
iing en koningin voor een diner
ren uitgenodigd, richtten honder-
i betogers barrikaden van auto's en
obussen op, ondanks grootscheepse
Ligheidsmaatregelen.
betogers riepen: „De koning er uit" en eis-
amnestie voor leden van de Baskische af
scheidingsbeweging ETA. De politie gebruikte
gummieknuppels om de betogers uiteen te ja
gen.
Des middags hadden Baskische radikale afge
vaardigden de koning het spreken onmogelijk
gemaakt in het historische parlementsgebouw
van Guernica. Er braken daarna gevechten uit
tussen radikalen en politie. De radikalen wer
den met veel moeite en geweld uit de zaal ver
wijderd. Pas na tien minuten kon kohing Juan
Carlos aan het woord komen.
Het driedaags bezoek van koning en koningin
aan Baskenland wordt vandaag afgesloten met
een bezoek aan een politiekazerne en een be
spreking met vissers.
Een wat vreedzamer toneeltje tijdens het bezoek dat koning
Juan Carlos aan Baskenland brengt: samen met kroonprins Phi
lips bezichtigt de koning een metaalbedrijf in Bilbao.
n onze correspondent Ami van
Vree)
NN De Bondsregering heeft
II vooralsnog terughoudend opge
ld tegenover uitlatingen van de
lerikaanse minister van defensie,
Inberger, over het eventueel toch
tellen van neutronenwapens in
ropa. Bonn weet van dergelijke
irwegingen nog niets. De rege-
gswoordvoerder deelde gisteren
b dat minister Genscher van bui-
Jandse zaken, en minister Apel
defensie volgende maand naar
Washington zullen reizen. Pas dan
zal Bonn een volledig inzicht krij
gen in het voorgenomen beleid van
de nieuwe Amerikaanse regering,
met name wat betreft de Oost-West
politiek, alsmede de veiligheids- en
defensiepolitiek.
In 1979 leek de Bondsregering wel be
reid te zijn om tot plaatsing van de
neutronenbom over te gaan, mits ook
andere NAVO-landen hiertoe zouden
besluiten. In SPD was er zeer veel
weerstand tegen het nieuwe wapen,
maar bondskanselier Schmidt was des
tijds een uitgesproken voorstander van
invoering van de bom, en zou zich zeer
ontstemd hebben getoond toen presi
dent Carter onverwacht zijn plan voor
de produktie van de N-bom opgaf.
Generaal David Jones, de chef-staf van
de Amerikaanse strijdkrachten, heeft
zich duidelijk minder enthousiast ge
toond over eventuele invoering van het
N-wapen en gisteren verklaard dat
plaatsing van de kruisraketten in Euro
pa prioriteit heeft boven de neutronen
bom.
Radio Moskou heeft zich gisteren be
zorgd getoond over een mogelijke sta
tionering van N-wapens in Europa. Het
persagentschap Tass heeft gisteren be
streden dat productie van de neutro
nenbom noodzakelijk is omdat het mili
taire overwicht op het ogenblik in het
voordeel van de Sovjet-Unie zou zijn.
Verder haalde het persbureau Tass een
uitspraak van Brezjnev aan waarin
deze verklaarde dat de Sovjet-Unie met
het wapen had geëxperimenteerd had,
maar dat zij niet van plan was het wa
pen te gaan produceren.
ADVERTENTIE
EG machteloos tegen omzeiling graanembargo VS
BRUSSEL - De Europese
Commissie heeft machteloos
gestaan tegenover de leve
ranties van uit Amerikaan
se tarwe geproduceerde
bloem aan de Sovjet-Unie
door Westeuropese meelfa
brieken.
In graanhandelskringen in Pa
rijs is verklaard dat meelfa
brieken in onder andere West-
-Duitsland, Italië, Nederland
en België de afgelopen maan
den 700.000 ton Amerikaanse
tarwe na vermaling tot bloem
naar de SoVjet-Unie hebben
geëxporteerd.
Ambtenaren
van het Amerikaanse ministe
rie van landbouw vinden dit
een omzeiling van het naar
aanleiding van het Russische
ingrijpen in Afghanistan inge
stelde embargo.
Gegarandeerd tot f 1(K),- per cheque. Zonder kosten
verkrijgbaar bij alle banken en spaarbanken van Nederland.
[.merikaanse journaliste
Teheran berecht
3ERAN De Amerikaanse journaliste Cynthia Dwyer die
en maanden geleden in Teheran werd gearresteerd, is giste-
1 door een revolutionair tribunaal in de Iraanse hoofdstad be
nt. Dit heeft de Zwitserse ambassade in Teheran (die de
^erikaanse belangen behartigt) bekendgemaakt. Volgens een
ionaris van de ambassade wordt het vonnis in de komende
i verwacht.
ouw Dwyer werd in mei gearresteerd tijdens een golf van
li-Amerikaanse gevoelens na de mislukte Amerikaanse com-
Indo-aetie tot bevrijding van de 52 gijzelaars.
(Van onze correspondent Dick Toet)
WASHINGTON Vele Amerikanen kunnen enig gegnif-
fel niet onderdrukken, anderen zijn diep geschokt, maar
hoe dan ook, Jerry Farwell, de meest succesvolle van de
nieuwe lichting Amerikaanse tv-domineesi prijkt in het
maartnummer tussen de blote dames van Penthouse, de
grote rivaal van Playboy op de zachte pornomarkt. Domi
nee Farwell heeft vergeefs geprobeerd verspreiding van de
ca 5 miljoen exemplaren van „Penthouse" in de Verenigde
Staten door de rechter te laten verbieden.
Farwell is een van de grote mannen van „nieuw rechts" en
de meest succesvolle vertegenwoordiger van wat hier wel
wordt aangeduid als de „electronische kerk". Zijn nauwe
lijks anderhalf jaar geleden opgerichte beweging voor
Moral majority" heeft inmiddels enkele tienduizenden
volgelingen. Volgens Farwell hebben de twee Engelse
freelance journalisten die hem onlangs uitvoerig inter
viewden hem bezworen dat het interview bedoeld was
voor een boek en dat het zeker niet in een lustig tijdschrift
zou komen. De betrokken journalisten ontkennen enige af
spraak met Farwell te hebben gemaakt. De boze dominee
heeft na zijn mislukte poging verspreiding van het blad te
gen te houden een schadevergoeding geèist van ruim 20
miljoen gulden. Farwell was destijds een van de eerste fi
guren die stelling nam tegen het interview dat Jimmy Car-
in 1976 toestond aan Playboy.
V olksraadpleging
over abortus
in Italië
ROME De hoogste recht
bank van Italië heeft er gis
teren in toegestemd dat er
dit voorjaar twee referenda
worden gehouden om de Ita
lianen te laten uitmaken of
de wet uit 1978, die vrijwilli
ge abortus toestaat voor
vrouwen boven de achttien
jaar, geliberaliseerd ofwel
juist beperkt moet worden.
Het Constitutioneel Hof aan
vaardde een verzoek van de
kleine Radicale Partij om een
referendum te houden. De
partij wil de leeftijdsgrens
voor vrouwen die een abortus
willen, opheffen. Het hof aan
vaardde tevens een verzoek
van enkele katholieke groepe
ringen, die abortus alleen wil
len toestaan als de lichamelij
ke gezondheid van de vrouw
in ernstig gevaar is. De refe
renda zullen op respectievelijk
op 15 april en 15 juni dit jaar
worden gehouden.
ADVERTENTIE
PERSONEN
AUTO RAI^
Amsterdam
Trein-Toegang-biljetten
Britse zendelingen vermoord
LONDEN Twee Britse zendelingen zijn dinsdagnacht in Zim
babwe door twee gewapende zwarte overvallers vermoord. Dit
heeft een woordvoerder van de Zevende Dag-Adventisten giste
ren in Londen meegedeeld. De twéé zendelingen, Donald en
Ann Lale werden aangevallen in hun zendingspost Inyura, 200
kilometer ten zuidoosten van de hoofdstad Salisbury.
De overvallers zouden andere zendelingen van de post hebben
verteld dat het Britse paar was doodgeschoten uit wraak voor de
recente Zuidafrikaanse actie in Mozambique.
ADVERTENTIE
Mevrouw
Giscard kreeg
3 geen geld terug
PARIJS Mevrouw Anne-Aymone Giscard, echtgenote
van de Franse president, vond een leren handtas die ze
van de Italiaanse regering had gekregen, zo lelijk dat ze
terugging naar de winkel waar hij gekocht was en haar
geld terug vroeg.
Dit schrijft het Franse satirische weekblad Le Canard En-
chainé dat medio 1979 een schandaal veroorzaakte door te
onthullen dat de Franse president diamanten had aange
pakt van de inmiddels afgezette keizer van de Centraal
Afrikaanse Republiek. Bokassa.
De handtas had 380.000 lire (900 gulden) gekost. Na eerst
gekeken te hebben of er onder de exclusieve lederwaren
iets anders van haar gading was, besloot mevrouw Giscard
uiteindelijk haar geld terug te vragen. De directie ging
daar echter niet mee akkoord en na veel over en weer ge
praat besloot men haar een tegoedbon te geven. En wat ze
daarvoor gaat kopen, wist Canard Enchainé nog niet te
vertellen.
THE GUARDIAN/ PERS UNIE
(Van onze correspondent Dick Toet)
WASHINGTON De lift stopt tussen twee verdiepingen.
Iemand drukt de alarmknop in, maar er gebeurt niets. Dan
is er rumoer op het dak van de lift. De opgeslotenen halen
verlicht adem. Onderhoudspersoneel. De ingeslotenen zijn
behulpzaam bij het openen van het luik. Zo gauw het open
is, klinkt een stem door het dak. „Dit is een overval".
Een hand reikt door het gat. Alles van waarde dient in de hand
gestopt te worden. „Anders gebeuren er ongelukken", zo wordt
via het gat gemeld.
Een nieuwe vorm van misdaad heeft zich aangediend: de lift-o-
verval. Hoewel zich tot nu toe slechts een tiental van deze over
vallen heeft voorgedaan, is het trappenlopen in gebouwen in de
Amerikaanse hoofdstad Washington plotseling weer populair ge
worden. De politie heeft kantoorpersoneel en bewoners van ge
bouwen met liften opgeroepen attent te zijn op verdacht rond
scharrelende figuren.
(Van onze correspondent Mare de Koninck)
ANTWERPEN Een 53-jarige Belgische priester, M. de V.
uit Wommelgem bij Antwerpen, is gisteren ontmaskerd als
kunstrover. In twee koffers van ,,'t Vadderke", zoals de po
pulaire geestelijke in de streek wordt genoemd, trof de poli
tie ondermeer een gestolen paneel van Jan (de "fluwelen")
Brueghel aan en een pentekening van de schrijver Felix
Timmermans.
Verder bestond de buit uit een aquarel van Alfred Ost, antiek
aardewerk en kostbare boeken uit de late middeleeuwen. De
waarde van de spullen ligt tussen de half en één miljoen gulden.
Ze zijn afkomstig uit musea in Antwerpen, Mechelen, Lier en
Turnhout, die veelvuldig bezoek ontvingen van het zich altijd
per fiets verplaatsende Vadderke.
De V. is jarenlang kapelaan geweest in de parochiekerk van
Wommelgem, tot hij in 1972 priester-arbeider werd en als een
kluizenaar in een verlaten diamantslijperij ging wonen. Sedert
dien kent men hem in het Vlaamse land als een kunstzinnige
verschijning met lange witte haren en baard, die zich wijdt aan
ziekenbezoek en hulpbetoon aan ieder die problemen heeft. En
kele jaren geleden werd de ex-kapelaan de held van Wommel
gem toen hij drie baldadige kerels gelastte het beschadigen van
geparkeerde auto's te staken. Het trio gaf daaraan gevolg, maar
niet dan nadat ze 't Vadderke in elkaar hadden geslagen.
Met het ontvreemden van kunstvoorwerpen blijkt de V. in 1978
te zijn begonnen. In het Plantijn-museum te Antwerpen deed in
1979 zijn greep in een uitstalkast het alarm afgaan, maar de toe
gesnelde bewakers en de gealarmeerde politie geloofden de ver
zekering van de eerwaarde, dat de bel „vanzelf" was gaan rin-
[homeiny eist
tnheid
[ERAN De ayatollah
•meiny heeft gisteren ge-
)gd persoonlijk in te grijpen
;r de politieke groepe-
binnen het islamitische
find de gelederen niet slui-
Stakingen en langzaam-
•acties veroordeelde hij als
iad. In een toespraak die
zo zei hij, wegens zijn
hte gezondheid, kort wilde
den, zei de ayatollah: „U
otheden, die elkaar vergif-
n als schorpioenen, Allah
hoede dat ik gedwongen
zijn mijn plicht te doen en
s terug te nemen wat ik u
gegeven.
pvarenden
indzwalkend
hip bezweken
iRACHI Eenenvijftig Pa-
tanen zijn van honger en
rst omgekomen nadat hun
en maand géleden na
torstoring in de Arabische
uit de koers was geraakt,
is gisteren van officiële zij
van Karachi vernomen. Ze
izeventig Pakistanen waren
gin januari aan boord van
t schip gegaan voor illegale
ligratie naar een staat aan
Perzische Golf waar zij
irk hoopten te vinden. Na
t optreden van motorstoring
dens storm had het schip
ïkenlang rondgedreven. De
eeste passagiers stierven na-
t de levensmiddelenvoor-
ad al geruime tijd uitgeput
as. De overlevenden werden
ergenomen door een Ameri-
ïs marineschip dat hen
Pakistan bracht waar zij
nstig verzwakt in een zie-
ïnhuis werden opgenomen.
In de HAAGSE POST praat
Marcys Bakker over de nieu
we CPN. „Je hebt hier nu een
maal geen beschieting van het
Winterpaleis als perspectief.
Het zal hier anders gaan, het
king met andere groepen gaan.-
Daar komt een hoop twijfel,
een hoop zoeken bij. Dat zijn
nu eenmaal reële dingen waar
je als communistische partij
vanuit moet gaan". Voorts een
gesprek met Brzezinski, advi
seur van ex-president Carter.
„We maken op het ogenblik
een herverdeling van de
macht *>p wereldschaal mee.
Aan het einde van de eeuw zal
85 procent van de wereldbe
volking geconcentreerd zijn in
Latijns-Amerika, Afrika en
Azië.. Dat is een onontkoomba
re demografische waarheid die
een ontzagwekkende politieke
bewustwording tot gevolg zal
hebben". Een artikel voorts
over de schijncrisis van
300.000 werklozen in schatrijk
Nederland. „Wie op dit mo
ment praat over een wel-
vaartscrTsis, miskent dat we
hier met een schijncrisis te
doen hebben. De werkelijke
problemen liggen elders: op
het vlak dat tegenwoordig im
materieel heet. Geld is er ge-
•noeg, maar werk des te min
der. Daar is in veel gevallen
erg weinig aan te doen".
m
m
VRIJ NEDERLAND vraagt
zich af of De Brauw wel on
partijdig genoeg is om de bro
de discussie over kernenergie
te sturen. „Opvallend is dat hij
zijn staf wil formeren uit ta
lentrijke jongere academici die
op het punt staan leidingge
vende functies op zich te ne
men in kringen die belèng
hebben bij kernenergie". Veel
aandacht in het blad voor anti-
Franse historicus Poliakov:
„Het anti-semitisme neemt af.
De belangrijkste reden is dat
andere categorieën in aanmer
king komen voor de rol van
zondebok: de buitenlandse ar
beiders. Jodenhaat is in
Frankrijk als het ware overbo
dig geworden, want de Marok
kanen en de Algerijnen kun
nen met alle zonden Israels
worden overladen. Ik neem
aan dat in Nederland de Mo-
lukkers en de Surinamers de
rol van de joden hebben over
genomen". Een critisch artikel
over het Europese verdrag tot
bestrijding van terrorisme con
cludeert dat' Nederland er be
ter aan doet dit niet te onder
tekenen. „Het is zeer de vraag
of de machtsbundeling van de
Europese staten tegen het ter
rorisme op recht berust. Er
zijn veel aanwijzingen dat het
recht juist in het gedrang
komt. De Nederlandse rechter
moet in staat blijven om, niet
gehinderd door internationale
verdragen, zelfstandig een
oordeel te vellen".
ELSEVIER heeft via een en
quête ontdekt, dat het kernwa
penstandpunt van Den Uyl de
Partij van de Arbeid tien ze
tels gaat kosten. Voorts een ge
sprek met de psychiater prof.
Bastiaans, die zegt dat Aantjes
het concentratiekampsyn
droom activeert. „We moeten
rekening houden met de ver
ergering van de ziektebeelden,
met toenemende depressies bij
oorlogsslachtoffers, als Aantjes
weer in de kamer komt. De
groep oorlogsslachtoffers die
mogelijkerwijs vdtbaar zijn
voor negatieve impulsen, schat
ik vandaag op 120.000". Ook
een interview met koning
Hassan II van Marokko. „Als
ik Israël was, zou ik ofwel on
middellijk op elke Arabische
hoofdstad een atoombom wer
pen (ze hebben er vijftien), of
wel ik zou ernst maken met
het vredesstreven. Want over
twee jaar zal alles veranderd
zijn. Dan hebben Arabische
landen atoombommen". Nog
meer royalty in de vorm van
een gesprek met prins Philip
van Engeland. „Het huidige
democratische systeem kan ge
makkelijk leiden tot een dicta
tuur van de meerderheid, in
plaats van het vinden van een
compromis. Er is niet veel ta
lent vereist voor het ontwer
pen van een wetgevend pro
gramma en het er dan door te
drukken met een meerderheid
van sternmen". Burgemeester
Van der Louw van Rotterdam
tenslotte zegt: „De relatiepro-
blematiek is in de maatschap
pij een veel voornamere rol
gaan spelen. Daar kun je maar
weinig met politieke middelen
aan veranderen. Op het X-
tijdperk heeft de politiek geen
antwoord"
In DE TIJD praat CDA-ka-
merlid Couprie over zijn dissi
dentengedrag. "Ik vind ethiek
een moeilijk woord. En over
zaken van geweten wil ik lie
ver helemaal niet praten. Dat
woord" gebruik ik nooit. Het
geweten is iets persocmlijks. Ik
kan me best voorstellen, dat er
mensen zijn die vanuit hun ge
weten .voor het wetsontwerp
abortus hebben gestemd. En
dan kan ik niet zeggen dat
mijn geweten beter is". Veel
aandacht in het blad voor een
dramatisch geval van zelf
moord, waarbij de hele straat
toekeek zonder iets te doen.
Een maatschappelijk werker:
„Ik ben bang dat emoties zich
tegenwoordig vaak alleen
maar afspelen op het stukje
van twee, drie meter tussen de
mens en het televisiescherm.
Emoties, dat is iets geworden
waar je naar kijkt. De mens is
toeschouwer geworden". Een
interview ook met Pierre
Janssen, de eeuwige bemidde
laar tussen kunst en publiek.
„Ik ben lid van de PvdA en ik
ben tegelijk uiterst bezorgd
over de houding die functiona
rissen uit de PvdA geregeld
tegenover kunstbeleid aanne
men. Als ik voor een politieke
partij op het vlak van het
plaatselijke museum bang ben,
dan is het uitgerekend voor
mijn eigen partij".
DE NIEUWE UNIE
DE NIEUWE LINIE signa
leert, dat er door katholiek-
theologisch Nederland het
spook van verrechtsing, reac-
Vrije wetenschappelijke theo
logische onderwijsinstituten
zullen straks zonder meer
kunnen worden veranderd in
bedrijfsopleidingen van ouder
wetse kerk-ideologen en ker
kelijke ambtenaren". Roel van
Duijn, ooit de filosoof van Pro
vo, houdt een beschouwing
over pacifistische volksverde
diging. „We moeten cursussen
geven in sabotage, boycot, sta
king en ander geweldloos ver
zet, en ook een landelijke, ge
decentraliseerde organisatie
daarvoor in het leven roepen.
Zo'n volksverdediging zou ons
land voor elke bezetter een
blok aan het been kunnen ma
ken. We hebben dan geen ver
dedigingswapens meer nodig".
Een interview ook met (^arol
Pendell, voorzitster van de in
ternationale vrouwenbond
voor vrede en vrijheid. „Laten
de feministen bedenken: strijd
voor gelijkheid van de vrouw,
ja, natuurlijk, maar zolang het
niet zeker is dat er vrede
komt. bestaat de gelijkheid er
alleen in, dat vrouwen en
mannen gelijkelijk een afschu
welijke dood vinden".
HERVORMD NEDERLAND
praat met D'66-kamerlid Wes-
sel* Tuinstra die getipt wordt
als nieuwe minister van volks
gezondheid. „In de volksge
zondheid wordt verwaarloosd,
dat mensen het geduld moeten
opbrengen pijn te lijden. Dat
komt meestal niet eens in de
hoofden van de hulpverleners
op. De gehele gezondheidszorg
is een eenzijdige business van
de hulpverleners naar de pa
tient toe, terwijl het in feite,
een wederzijdse relatie is
waarin de hulpverlener veel
kan leren van de patient". Een
critisch artikel ook over Viet
namese vluchtelingen' in Ne
derland. „In de opvangcentra
meten de Vietnamezen zich
een luxe leventje aan. dat ech
ter niet is vol te houden als ze
een woning krijgen. De Viet
namees die in de schuur van
zijn nieuwe huis een aantal ta
fels en stoelen had neergezet
om er een restaurant te begin
nen, is met een andere werke
lijkheid geconfronteerd. Dat
gaat zo niet in Nederland: Het
paradijs is niet zonder proble
men". Elders een waarschu
wing voor het gevaar van
anti-islamisme. We hebben
hier eigenlijk te maken met
een tegenhanger van het anti
semitisme". Het omslagartikel
gaat over de opmars van de
natuurgeneeskunde. „Wij gaan
vooral preventief te werk. We
geven adviezen over leefwij
zen om latere ellende te voor
komen. Dat betekent dat pa-
tienten zonder problemen
worden doorverwezen naar
gewone artsen, als blijkt bij
voorbeeld dat een chirurgische
ingreep nodig is".
ln DE GROENE AMSTER
DAMMER een groot artikel
over de ondergang van Neder
lands grootste schoenfabriek.
„De directeur had ook wel
eens naar de gewone man mo
gen luisteren". Het blad start
een serie artikelen over de
verdiensten en beperkingen
van progressieve partijpolitiek.
„Is de parlementaire weg be
gaanbaar als het om maat
schappijhervorming gaat? Wat
is de inbreng van buitenparle
mentaire bewegingen? Politiek
en actie lijken meer en meer
een zaak van gescheiden cir
cuits te worden". Elders aan
dacht voor „de ontspanningsil
lusie" van de PvdA. „De kans
op succes van de liin-Den Uyl
in de Navo is niet klein, maar
nihil. Het atoom pacifisme
biedt, gezien de prent van de
internationale houdingen, ten
minste nog enig perspectief op
een uitweg. Het lijkt het enige
waarvoor het de moeite waard
is te strijden". Van het nieuwe
jeugdjournaal tenslotte eist het
blad: „Minder onderwerpen,
meer toelichting via animatie
en een minder formele presen
tatie".
