Vlaamse fascisten: slaafse onderwerping aan een kroegbaas Paus niet door iedereen i gewenst op de Filippijnen H MONSTERPROCES IN ANTWERPEN TEGEN BELGISCHE NEO-NAZI'S te Verwijt van censuur door Veronica Hulp voor Afghaanse vluchtelingen in Pakistan korte metten Katholieke Polen bezetten kerk van protestanten BUITENLAND LEIDSE COURANT In Antwerpen wordt momenteel een proces ge voerd tegen een groep van 106 Vlaamse fascis tendie onder meer verdacht wordt van openlij ke geweldpleging en overtreding van de wet die de vorming van privé-milities verbiedt. Voor nuchtere Nederlanders doet de gang van zaken rond het proces bijna lachwekkend aan. Maar de daden waarvan de groep wordt beschuldigd geeft eerder reden tot bezorgdheid dan reden tot la chen. Onze correspondent in België, Mare de Konick, nam een kijkje in de Antwerse rechts- ANTWERPEN Op zaterdagmiddag 4 oktober 1980 wandelde Mehmed Aydin door het cen trum van Antwerpen, toen zijn aandacht werd getrokken door de naderende klanken van een- massaal en ferm gezongen „Vlaamse Leeuw", het volkslied der Nederlandstalige Belgen. De kleine donkere ogen in Mehmed's doorgroefd gezicht ontwaardden een groep soldaten in ca mouflagejacks, die hem korte tijd later in per fecte discipline voorbij marcheerden. Op dat moment maakte het gezang plaats voor ongere geld geschreeuw en balden de militairen hun vuisten. In Mehmed's richting, leek het wel. „Gastarbeiders buiten!", verstond hij. Boven de frisgeschoren soldatenhoofden danste op een spandoek dezelfde tekst. Luttele seconden later was het bataljon alweer zin gend verder getrokken en stond Mehmed peinzend op de stoep. In 1968 was hij uit zijn Turkse dorp naar België gekomen, waar de industrie zat te springen om ongeschoolde mankracht. Sindsdien had hij in Antwerpen gewoond en gewerkt. Geen van zijn drie kinderen is ooit in Turkije geweest. Ze spreken feilloos Vlaams en lerèn alles over de slag bij Waterloo en niets over Kemal Ataturk. De soldaten die hem voorbij trokken waren overi gens geen soldaten. Het waren gewone burgers, die zich hebben aangesloten bij de Vlaamse Militanten Orde (VMO). Onder leiding van de slanke vijftiger Bert Eriksson, cafébaas in Antwerpen, vechten deze knapen van het zuiverste Vlaamse bloed te gen joden, socialisten, buitenlandse werknemers en alles wat „rampzalig" is. Omwille van een raszui ver dus sterk Vlaanderen, dat zonodig onaf hankelijk zal zijn, maar bij voorkeur moet opgaan in een gropt-Diets verband met Nederland en Duitsland. Naast de „officiële" VMO-manifestaties, die vaak op vechtpartijen uitdraaien, voeren de militanten in kleine commandogroepen hun guerrilla tegen de alomaanwezige vijand. Geliefde slachtoffers van hun slag- en stootwapens zijn een gastarbeider in een donkere straat of een handelaar in linkse boeken. Zelden worden de schielijk vluchtende da ders herkend en gepakt. Het ideeëngoed dat tot deze wapenfeiten inspi reert, verschijnt tweemaal per maand in het strij- dorgaan „Alarm". Losse nummers zijn te koop in de staminee Odal, van VMO-leider Eriksson! aan. de Ballaerstraat in het hart van Antwerpen. De kastelein, die zijn sporen verdiende in de Hitleiju- gend en in Korea, heeft het lokaal getooid met nazi-tekens, een schets van een soldaat in Waffen- SS-uniform, een portret van Rudolf Hess en kreten als „België Barst" en „Belgiekske nikske, Vlaande ren alles". Café Odal Café Odal, waarvan de ruit is gebarsten bij een re cente bomaanslag, is dezer dagen extra druk be zocht. Op enkele honderden meters afstand im mers is in het Antwerps justitiepaleis het massa proces gaande tegen liefst 106 VMO-ers en sympat hisanten, die de afgelopen twee jaar bij allerlei kleine en minder kleine wandaden „in naam van het ideaal" waren betrokken. De progressieve pers in België had al jaren lang geroepen om een proces tegen de racistische VMO, die echter door een verbindingennet van rechter lijke macht, rijkswacht en rechtse Vlaamse politici werd afgeschermd. Toen vorig jaar echter Waalse journalisten onthulden hoe VMO-ers gewapende trainingskampen hielden in de Ardennen, hoe ze hun instrukties kregen van een oud-rijkswacht commandant en hoe de procureur-generaal in Ant werpen (tevens oprichter van de vereniging Vlaanderen-Zuid-Afrika) verzuimde vervolging in Het proces tegen de 106 leden van de Vlaamse Militanten Orde trekt te stellen, was er geen ontkomen meer aan. Al was achter de schermen de typisch Belgische politieke kopehandel nodig, dat dan óók de Waalse recht- s-extremisten van het Front de la Jeunesse (jeugd- front) voor een rechtbank in Wallonië zouden moeten verschijnen. En aldus zou binnen drie we ken geschieden Sensatie De zittingsdagen voor de correctionele rechtbank van Antwerpen verlopen in een ongewisse sfeer. De eerste dag al, vorige week maandag, was er sensatie. De aartsvijand van alle VMO-ers, de Franstalige militante veeboer José Happard uit de door Vlamingen en Walen betwiste Voerstreek, had het lef naar de publieke tribune te komen. Hij kreeg prompt uit de VMO-aanhang een asbak naar het hoofd geslingerd en moest door rijkswachters voor een duchtige afranseling worden behoed. Veel van de feiten waarvoor de 106 betichten te recht staan, konden, als ze niet zo'n huiveringwek kend vergezicht boden, uit een mooie Vlaamse streekroman geplukt zijn. De gemeenste „bruine" misdrijven zijn immers onopgelost gebleven, zodat het bij het monsterproces in Antwerpen onder meer gaat om een (mislukte „strafexpeditie" naar koeiendrijver Happard, het omgooien van diens auto, bezetting van de Halletoren in Brugge met verwonding van de beiaardier, deelname aan ee. geüniformeerde demonstratie, het bekladden van een „vijandelijk" huis in Oostende en verstoring van een oudstrijdersfeest ter gelegeheid van 150 jaar België). Critici zien in het folkloritische karakter van het geding een boze opzet om het VMO-gevaar met een glimlach af te doen. Zij menen dat alleen een paar hoofdfiguren (en lang niet alle 106) terecht hadden moeten staan op één beschuldiging: over treding van de wet op de privé-milities. Die wet verbiedt de vorming van „groepen met militair aanzien en met het oogmerk geweld te gebruiken of politie of leger te vervangen". Lachsalvo's Niets Belgisch is aan de dagelijkse gang van zaken in de rechtzaal vreemd. Alleen al met het afroepen van alle verdachten gaat elke ochtend meer dan een half uur heen. De variaties in de antwoorden („aanwezig", „tegenwoordig", „tegenwezig") doen menig lachsalvo opgaan. Ook de getuigeverklarin- gen zorgen voor een vrolijke boel. Een meneer uit Voeren had „mensen met bajonetten of, allez van die grote messen" gezien, zei later ze eigenlijk niet zelf gezien te hebben, maar er „in de gazetten over gelezen", (hilariteit!). Een jongen uit Antwerpen had waargenomen hoe een oud-strijder in „rook- vest" (smoking) een „stamp in zijn zitvlak" had ge kregen. (hilariteit!). Vooral de herhaling van de ge- tuigeverklaringen door rechter mevrouw Lydie Wouters op supertrage dicteersnelheid terwille van een hoogbejaarde griffier, maken de feiten tot ka rikaturen. Op de derde procesdag komt de stunt van de dag uit een onverwachte hoek. Klokslag 11 uur schorst de edelachtbare mevrouw Wouters de zitting om dat de rechters in België in staking gaan uit protest tegen de nieuwe pensioenregeling voor de magi stratuur. Toch is niet alles luimigheid wat de klok slaat. Er zijn getuigenissen van miserabele streken, waarbij onschuldige stumperds lelijk werden ge wond. Veel ondervraagden durfden echter geen namen te noemen uit vrees-voor wraak. Het meest indruk maakt advocaat Boutmans van de Liga voor de Rechten van de Mens. Hij is een van het twintigtal raadslieden dat verdachten en slachtoffers bijstaat. Boutmans noemt de VMO-ers gevaarlijke fascisten die een klimaat van geweld willen scheppen om vrijheid en democratie om zeep te helpen en een sterke België aan de macht te brengen. Onderwerping 1 3Qngmeestei De militanten blijven muisstil, zoals hun i heeft bevolen. De meesten zijn tussen 17 er onopvallend gekleed of neigend naar het fljjna gehe voorkomen. Behalve Eriksson zelf zijn ehedewerk „ideologen van middelbare leeftijd". het puin Een verdediger schildert in hartstochtelijke u» heer Vai dingen de ontvoogdingsstrijd die Vlaanderefewarte p geschiedenis door heeft moeten leveren j Frankofone overheersers, die ook vandaag CNSA gro in de Voerstreek het brute geweld niet i van enh wen. De VMO-advocaten proberen het explcrganisatie voerprobleem tot hoofdthema van het prociizend led maken, met de kennelijke bedoeling een poind. Deze -juridisch wespennest te construeren. Ze veria dat ook het „bundel" (dos- sier) over de wand van Happard bij de stukken worden gevoeg dat diens ernstigste slachtoffer (een Antwerp J meentewerker op krukken) als getuige wordt 7 hoord. Na lang beraad besluit de rechtbank echtei zich tot de VMO-daden te beperken. Trout Happard moet als Franstalige Voerenaar voftSFOOR' rechtbank van Verviers verschijnen en het pgala, dat aldaar zal het bundel Happard nimmer afstaafoidag b Vlaamse rechtsplegers. ete Amei aatsvindi Zo hobbelt het VMO-proces voort, op weg naaroor een getwijfeld barmhartige vonnissen voor het mde Amer deel der verdachten, die alleemaal op vrije vin kwali zijn en na afloop van elke procesdag afzakkem weer ec café Odal. „Leider, een pintje astublieft", roeptiteit (el naar Bert Eriksson, die alweer achter de tapen de ov< postgevat. Allemaal hebben ze hem „onvoor'anden ar delijke gehoorzaamheid" gezworen. Belgischtcoach Ro cisten in optima forma: de volstrekte ondej ping aan de kroegbaas. >eedo Me< een aantrc Zesjaar geëist tegen messetrekker HAZERSWOUDE/DEN HAAG De procureur ge neraal bij het Haagse ge rechtshof heeft tegen een 20- jarige inwoner van Hazers- woude zes jaar gevangenis straf geëist wegens doods lag. De Haagse rechtbank had de man tot twee jaar en zes maanden veroordeeld. Op 16 augustus van het vorig jaar ontstond in een jongeren- soos in Hazerswoude onenig heid tussen verdachte en an der bezoekers. Op hardhanidig wijze werd hij uit de soos ver wijderd. Hij keerde terug ge wapend met een fors mes en een ijzeren staaf. De Hazers- woudenaar werd opnieuw naar buiten gewerkt maar bij zijn auto zette het gevecht zich voort. Volgens verdachte had hij toen in het wilde weg ge stoken met als gevolg dat de 20-jarige P. van der Berg do delijke steken opliep. Voor de rechtbank beriep de Hazerswoudenaar zich erop in een noodsituatie te zijn ge raakt, nadat zijn vriendin het uit had gemaakt. Bovendien werd hij door zijn bravour in het dorp gemeden, wat zijn agressie opwekte. Arrest op 12 februari. „Een man onder het bed" HILVERSUM Veronica heeft zonder toestemming het tv- spel „Een man onder het bed" gecensureerd. Auteur van het scenario, regisseur en producer Hemmo B. Drexhagc, de schrijver van het oorspronkelijke verhaal Herman Pieter de Boer en striptekenaar Jaap Vegter hebben hiertegen be zwaren gemaakt. Het televisieprogramma is woensdag uitgezonden als vierde in een reeks van zes. Drexhage en De Boer hebben Veronica ge sommeerd de overige twee eenacters voor de televisie integraal uit te zenden op straffe van een dwangsom. Zij stellen, dat Ver onica „Een man onder het bed" niet had hoeven uitzenden. Volgens de klagers heeft de VOO het tv-verhaal ingekort zon der duidelijke aanleiding en zonder dat het verhaal dit mogelijk maakte. Zij achten hiermee de auteurswet overtreden en verwij ten de VOO censuur van hun werk. AMSTERDAM In Thea ter Carré te Amsterdam worden op 2,4,6,8,11 en 13 fe bruari voorstellingen gege ven van de circusopera 'Hou- dini' van Peter Schat. De Ne derlandse Operastichting gaf de wereldpremière van dit werk in september 1977. De enscenering is van Anne Marie Prins, regisseuse o.a. van Peter Schats 'Aap', opge voerd tijdens het Holland Fes tival 1980. De rol van Houdini wordt ver tolkt door Jerold Norman (tenor). Mark Mazzarella (ón- stsnappingskunstenaar) en Clint Farha (danser). De overige rollen worden b§- "'Houdini' van Peter Schat terug in Carré zet door Marianne Blok (moe der van Houdini), Roberta Alexander (Bess), Jan Derksen (manager), John Vierkes (dok ter), Pieter v.d. Berg (Sir A. Conan Doyle), Rhonda Liss (Lady Conan Doyle), Ton Kemperman, Willard Terrahé, Cor de Wit (reporters), Frans Fiselier (student), Rudolf Ved- der (telegrafist) en Horst Klaas (draadloper). De mimespelers (circusartiesten) staan o.l.v. Fred Emous. De leden van het Nationale Ballet dansen in een choreografie van Leon Ko ning. Het Concertgebouworkest en het Steelband Circle Ensemble worden gedirigeerd door Hans Vonk. Ook het Nederlands Operakoor o.l.v. Siebe Ried- stra verleen zijn medewer king. Het dekor werd ontworpen door Floris Guntenaar, de kos tuums door Leonie Polak-de Roos. ÏW-h( itine- rdt ge ie„70Ï ifte doen °P s per kg geslacht £e Dears 7 40' wo,s,koeiefe kans I 'per kg levend gftiCS aan - 1,65. slachthieuwe I i 2,00-2,80' over Ines BTV en pr|izejragen. varkens wunf regelin - hoger ve*80 geldt slacT.koe^nVsm Am. tige soepi ran de si tlijkt uit (Ds"7o' 1, Keja I en W clubs we (ie-omzett beta Hoewel kerkelijke functionarissen blijven vol houden dat het pauselijk bezoek aan de Filip pijnen een „zuiver pastoraal" karakter zal heb ben, is de kans niet denkbeeldig dat de paus verwikkeld raakt in de Filippijnse politiek. Tijdens zijn bezoek aan de archipel in de Stille Dceaan zal de paus voor het eerst in de geschiede- ais een Filippijn heilig verklaren. Hardnekkige ge ruchten willen dat hij ook een derde kardinaal zal Katholieke functionarissen zijn bang dat president Marcos zal proberen om het bezoek van de paus te gebruiken om het gedeukte image van zijn regime 3p te vijzelen. Maar het lijkt niet uitgesloten dat de sceptische houding van de kerk ten aanzien van het .opheffen" van de staat van beleg weerklank zal vinden in enkele toespraken van de paus. „Ik denk niet dat de president altijd even gelukkig zal zijn met wat Zijne Heiligheid gaat zeggen", zei een van de medewerkers van kardinaal Sin, hoofd van de katholieke kerk op de Filippijnen. De kardinaal vertrouwt erop dat het bezoek van de paus „de mensen in hun verzet tegen het communisme zal sterken". Deze woorden, genomen uit een toespraak van de kardinaal voor de Amerikaanse Kamer van Koop handel vorige maand, echoën een van de argumen ten die werden aangevoerd in de brief waarin de paus voor een bezoek werd uitgenodigd, en slaan op de toenemende bezorgdheid van de katholieke kerk op de Filippijnen over de groeiende steun van de geestelijkheid voor de ondergrondse Communisti sche Partij van de Filippijnen (CPP). De politieke situatie, gepolariseerd als die is als ge volg van de staat van beleg, heeft de Communisti sche Partij geen windeieren gelegd. De partij haalt zijn leden vooral uit de ontevreden katholieke kerk. In tegenstelling tot andere communistische bewegingen in Azië, zoals bijvoorbeeld Vietnam, heeft de Filippijnse Communistische Partij vele christenen aangetrokken tot de ondergrondse strijd. De radicalisering van priesters en nonnen is aan het eind van de jaren zestig begonnen, maar in een stroomversnelling geraakt na het uitroepen van de staat van beleg in 1972. Verontwaardigd over ver meend misbruik van de staat van beleg en woedend over de lankmoedige houding van de kerk jegens de regering besloten zij zich bij de ondergronds ope- rende communisten aan te sluiten. Welingelichte kringen zeggen dat ongeveer 100 priesters en nonnen volwaardig lid zijn van de Communistische Partij en dat een viervoud van dit aantal is aangesloten bij het Nationaal Democra tisch Front van de Communistische Partij waar ze een belangrijke rol spelen bij het organiseren van „de middenklasse", waaronder intellectuelen, advo caten, doktoren en kunstenaars worden verstaan. Grotendeels als reactie op deze massale ommezwaai naar de Communistische Partij besloten andere geestelijken een eigen anti-Marcos, anti-Marxisti sche organisatie op te richten, die hier bekend is onder de naam Sociaal-Democraten. Zelfs op het hoogtepunt van hun activiteiten leken de Sociaal-Democraten zich vooral in te zetten om een verbreiding van het Marxisme binnen de kerk tegen te gaan. Hun pogingen om de kerkelijke hiër archie te dwingen hierover een standpunt in te ne men zijn echter zonder succes geweest. Sympthisanten van de Sociaal-Democraten zullen ongetwijfeld proberen om het vraagstuk tijdens het bezoek van de paus te berde te brengen. En ook de radicalere geestelijken zullen proberen de paus te doordringen van hun opvattingen. Er liggen al plannen klaar om de paus een zeer kri tische analyse van de politieke situatie op de Filip pijnen te overhandigen en een aantal petities te ge ven waarin de katholieke kerk gevraagd wordt een echte „Kerk van de Armen" te worden en de gees telijken ruimte te geven om zich met het politieke leven van hun land te bemoeien. Maar de militante geestelijken verwachten niet dat de paus naar hen zal luisteren. „Het enige dat hij zal doen is zijn stempel drukken op de conservatie ve politiek van een conservatieve hiërarchie", zei een invloedrijk en radicaal lid van de geestelijk heid. „Eerlijk gezegd, ik wou dat hij helemaal niet kwam". PAUL QUINN-JUDGE/COPYRIGHT THE GU ARDIAN Zondag vertrekt vanaf Schiphol een vliegtuig met 16.400 dekens, 9.600 paar schoenen en laarzen en 20.000 truien naar Pakistan. Deze zaken zijn be stemd voor Afghaanse vluchtelingen die te lijden hebben van de winter in Pakistan. De hulp is afkomstig van het internatio naal christelijk steunfonds te Soest, dat hiermee reageert op een oproep voor ex tra hulp vanuit Pakistan. Het internationaal christelijk steunfonds, een particuliere hulporganisatie die in ternationaal bekend staat als „Interna tional Christian Aid", werkt in Pakistan samen met het ministerie voor vluchte lingenzaken in Islamabad en met de commissaris voor de vluchtelingen in Peshewar. Het internationaal christelijk steunfonds richt zijn hulp op twee vluch telingenkampen, te weten Bodebar waar 80.000 vluchtelingen zitten en Nasrbach, waar er 25.000 vertoeven. Het steunfonds verleent ook hulp aan vluchtelingen in Thailand, Somalië, Oe ganda en Portugal. De Memisa (giro 5656, Rotter dam) houdt komende week eind haar landelijke inzame lingsactie, waarbij vooral aan dacht wordt gevraagd voor de preventie van handicaps in ontwikkelingslanden. Ze sluit zich daarbij aan bij het Inter nationale Jaar van Gehandi capten. De protestantse kerk van Targowo in Po len is sinds medio januari bezet door de katholieke bevolking van de stad. De kerk, die door de protestantse gemeenschap niet meer werd gebruikt, staat op de lijst van protestantse kerken die te koop zijn aan de katholieken. Volgens de jongste informatie is de katholieke kerk bereid tot heropening van de onderhan delingen over de koop. Een poosje geleden wa ren die in het slop geraakt. Sinds het bezoek van paus Johannes Paulus II aan Polen in juni 1979 maken de door ruimte nood gekwelde katholieken aanspraak op niet of nauwelijks gebruikte kerken van de proteLjeven Uj tantse minderheid in Polen. Waarnemers no|g komen men het groeiende conflict schadelijk voor (imen zc oecumenische betrekkingen. [rieden. Andrzej Wojfowicz, adviseur van de Poolse oimeisvoo cumenische raad, heeft het optreden van ^BTW-ht katholieke kerk in Polen sinds het bezoek vaj een om de paus „overmoedig" genoemd. Volgens heifo per jaai voelt die kerk zich „dubbel sterk" staan, omd^ tachtig Meeste partijleden in Polen gelovig Tweederde van de leden van de Poolse arbeiderspartij gelooft in God. Dat blijkt uit een onderzoek, dat nu ge leid heeft tot een openbare discussie over de gelovigen in de partij. Tegen deze achtergrond wordt nu van verscheidene kanten de ontwikkeling geëist van een nieuw politiek concept dat voorziet in actieve samenwerking tussen partij en kerk. Tegelijkertijd wordt in de Poolse pers evenwel geopperd dat de katholieke ethiek ondanks de overwegend katholieke achtergrond van de Polen piet diep is geworteld in het be wustzijn van de bevolking. Volgens politieke waarnemers wordt de kwestie van het ge loof in de partij uitgebreid besproken op de partijdag van de Poolse arbeiderspartij, die wordt in een van de komende da gen gehouden. de staat zijn best doet voor een goede verhoiLntines ding met haar. Wojtowicz heeft geconstateeru bliive dat protestanten zelfs verdreven worden Specia kerken waarin zij nog geregeld diensten ho^ere,$jgini ng ook Leger geeft bevolking Tibet tempels terug Soldaten van het „Volksle ger van de bevrijding", ge stationeerd in Tibet, hebben de religieuze autoriteiten verscheidene tempels terug gegeven teneinde „hun be trekkingen met de bevol king te verbeteren en hun respect te tonen voor de ge bruiken, gewoonten en het religieuze geloof van het volk van Tibet". Volgens Radio-Lhassa hebben de soldaten de tempels ont ruimd van Lincang, Rezhen en Naiquiong. De radio meent dat ze dit hebben gedaan om de problemen op te lossen in het contact tussen het leger en het volk. China heeft het afgelopen jaar zijn politiek tegenover Tibet versoepeld. Het volk van Ti bet merkte dat aan o.m. een grotere religieuze tolerantie. Schönherr: eremging ingen, hol „Niet spelen met ET' andermans doodsangst" „Spelen met de doodsanj sidei rail fjV-en vaardbare oplossing vodTE CAF de vredeskwestie". D% equipe vindt bisschop AlbrecllMonte Schönherr (Oost-Berlijn|, heeft 1 voorzitter van de bond ddpgeven. protestantse kerken in <Fansen r; DDR. Hij zei dit in een gfcen acl sprek met het Westduiti persbureau Evangelisclfcgeiuk w Pressedienst in Tutzing. toeschou De bisschop benadrukte d(amelijk s de protestantse kerken in dt wegdek DDR willen doorgaan met hfiebben J geven van impulsen voor h<Marc Ar behoud van de vrede. Henomen noemde de bewappeningf wedloop gevaarlijk, omdjederlandt naar zijn inzicht gemakkeliin Zweed: een conflict kan uitbrekqisson rul tengevolge van een waaiende pl hoopsdaad". i ste 83e pli

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1981 | | pagina 14