iTRAFKOLONIE VOOR INDIANEN IN BRAZILIË
Nieuwe golf van geweld in Kaboel
Bemiddeling van
Kurt Waldheim
„catastrofaal"
Weer offensief
in El Salvador
aangekondigd
Beleid
Suriname
moet
drastisch
veranderd
worden
Staking van
Belgische
rechters als
waarschuwing
ONTHULLENDE TV-DOCUMENTAIRE
OVER GIJZELINGSZAAK
Europa wil band met Iran herstellen
JITENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 23 JANUARI 1981 PAGINA 13
1 en h o PAULO Indiaanse leiders heb-
mL® i het regeringsbureau voor Indiaan-
EgteJ zaken, de FUN AI, ervan beschul-
sing etfd, dat het een strafkolonie voor In-
Mi nen heeft ingericht en dat het inter-
ga" K tionale ondernemingen toestaat om
ves^Sen °P grondgebied, dat de
a. m. lianen toebehoort. De Indianenlei-
i s verwijten de FUNAI verder, dat
het de taal en gewoonten van de India*
nenstammen poogt te vernietigen.
De Indiaanse leiders hebben deze beschul
digingen neergelegd in een document, op
gesteld na een bijeenkomst van van de
hoofden van de vijf stammen in Oost-Bra-
zilië. De bijeenkomst was gecoördineerd
door de CIMI, de katholieke missieraad
voor Indianen.
De beschuldigingen van de Indianen zijn
zeer concreet. Het gebied van de Pataxos-
tam, die ongeveer 1600 leden telt, is terug
gebracht van 24000 hectares tot 8000.
Praktisch alle vruchtbare gronden zijn nu
van hen afgenomen. Het meest kwalijke
is, dat de Indianen zichzelf niet meer met
landbouw kunnen onderhouden, maar als
(goedkope) arbeiders op de nieuwe land
bouwbedrijven moeten werken. Ook an
dere stammen hebben onder gelijksoortige
willekeur te lijden.
Volgens Geralda Soares, onderwijzeres en
pastoraal werkster van de CIMI, heeft de
FUNAI ook een strafkolonie ingericht in
de buurt van Carmesia in de staat Minas
Gerais. De kolonie is gevestigd binnen
een ommuurd gebied, dat Fazenda Guara-
ni wordt genoemd. De kolonie is kenne
lijk bestemd voor Indianen zonder land,
voor Indianen, om wier land nog wordt
gevochten en voor Indianen die openlijk
van hun onvrede getuigen.
Volgens Geralda Soares ontkent FUNAI
het bestaan van de kolonie, maar „iereeen
weet er van". Zelf is zij er in 1979 ge
weest, maar toen zij het bestaan de de ko
lonie bekend had gemaakt, kreeg zij geen
toestemming om er nog te komen.
Het bestaan van de strafkolonie wordt
overigens door woordvoerders van de
CIMI bevestigd. De leefomstandigheden
zijn er slecht. De Indianen worden ge
dwongen in huizen te leven, het land is
onvruchtbaar en er is geen rivier.
van o
lename rechts
Trp<i tremisme in
naRd,' jndsrepubliek
NN De activiteiten
neo-nazistische groepe-
lentijn' gen in de Bondsrepubliek
Kwi i het afgelopen jaar sterk
tegen. De Westduitse mi-
ter van binnenlandse za-
i, Gerhard Baum, heeft
Yvom verklaard,
W. vj
basis van de nog niet ge-
volledige gegevens over
itephai 0 werden 1.533 gevallen
A- G tgesteld van rechts extre-
me- zo liet Baum de parle-
itaire commissie voor justi-
jweten.
vergelijkbare cijfer voor
identen van rechts-extre-
tische aard in 1978 was nog
Het aantal neo-nazistische
vliej daden steeg van 52 in 1978
n een r 104 in het afgelopen jaar.
De v] im zei verder, dat zijn mi-
lin, S terie tegen het einde van
udsp 0 een totaal van 75 rechts-
kemistische organisaties
ift geregistreerd. Deze zou-
i bij elkaar een kleine
100 leden tellen, 2.500
in 1979.
[urdoch koopt
mesconcern
in onze correspondent)
INDEN Op voorwaarde
hij passende overeenkom-
i kan afsluiten met de gra-
he vakbonden, worden de
idense Times, The Sunday
ies en de Times-weekbla-
verkocht aan de Australi-
89.5 Ie krantenma6naat Rupert
3 *9fl 'rdoch, president van
International".
24.9
de Britse directie van de
9.9oe:
69.95eft
7.93 nes*kranten gisteravond o-
12)90 ibaar gemaakt op een pers-
iferentie in een Londens
isidenten
lts burgerschap
filnomen
IKOU De dissidente
jvers Lev Kopelev (68)
Vasili Aksionov (47) is
t Sovjet-staatsburgerschap
tnomen. Dit is uit kringen
Moskou vernomen.
ipelev verliet in november,
n het vorig jaar met zijn
ouw de Sovjet-Unie voor
n verblijf van een jaar in het
itenland. Aksionov vertrok
juni uit zijn land omdat hij
ar hij zei in zijn loopbaan
p dood spoor" was geraakt
graag een tijd weg wilde uit
Sovjet-Unie. Beiden hadden
J te kennen gegeven naar
n vaderland te willen terug-
liileen betrokken
ij moord Somoza
SUNCION Een Chileen-
fotograaf heeft gisteren
kend betrokken te zijn ge-
eest bij de voorbereiding
n de moordaanslag op de
lormalige dictator van Ni-
ragua. Anastasio Somoza.
imoza, in juli 1979 door de
ndinisten ten val gebracht,
op 17 september vorig jaar
lodgeschoten in de hoofdstad
in Paraguay, Asuncion, waar
in ballingschap woonde,
jens een woordvoerder
n de politie in Asuncion is
fotograaf al enkele dagen
leden gearresteerd op grond
n ooggetuigenverklaringen,
j zou van zeer dichtbij de
nslag op Somoza hebben ge-
tografeerd. Volgens de foto-
aaf zijn de schoten op Somo-
afgevuurd vanuit een huis
1 door drie Argentijnen was
huurd.
NEW YORK Kurt Waldheim. de secre
taris-generaal van de Verenigde Naties,
voelt zich in hoge mate gegriefd door uit
latingen die vannacht in een documentai
re van de Amerikaanse omroepmaat-
schappij ABC gedaan zijn over zijn be
middelingsrol in het Amerikaans-Iraan-
se conflict. Het drie en half uur durend
programma was er kennelijk al bij voor
baat in geslaagd het ongenoegen van
Waldheim te wekken. Het handelt over
de geheime onderhandelingen die door
Washington en Teheran zouden zijn ge
voerd.
De man die verantwoordelijk is voor de
ABC-documentaire, de Parijse correspon
dent Pierre Salinger, beticht Waldheim er
van een „catastrofe" te hebben aangericht,
toen deze gedurende diens bemiddelings
missie naar Teheran door de dreigementen
van de Iraniërs zo in paniek raakte, dat hij
vreesde voor zijn leven en op eigen gezag de
Amerikaanse voorwaarden voor een VN-
onderzoek naar de vermeende wandaden
van de Verenigde Staten in Iran wijzigde,
daarmee verspeelde hij de enige troefkaart
die de Amerikaanse regering toen had, al
dus Salinger.
Daarna zou Waldheim „niet geheel eerlijk"
over zijn reis zijn geweest tegenover presi
dent Carter, die echter later toch achter de
ware toedracht kwam door een geluidsband,
waarop de Iraniërs de gesprekken met
Waldheim, zonder diens medeweten, had
den opgenomen. De secretaris-generaal van
de VN kwalificeerde deze uitspraken giste
ren als „schaamteloze leugens". Verder
achtte hij de zaak niet belangrijk genoeg om
commentaar te geven.
Salinger heeft aan zijn programma, dat de
titel draagt „Amerika gegijzeld: de geheime
onderhandelingen", in totaal 14 maanden
gewerkt. De documentaire baseert zich op
zeer geheime memorandums, geluidsbanden
en andere documenten alsmede op vraagge
sprekken. Hieruit kon informatie gehaald
worden die zo opmerkelijk en gevoelig was,
dat ABC, zoals zijzelf zegt, het „raadzaam
achtte om met de uitzending van de docu
mentaire te wachten totdat alle gijzelaars
vrij zouden zijn."
Een opzienbarende onthulling is dat de VS
op een bepaald moment bereid waren de ex-
sjah in Panama te laten arresteren om een
„symbolische" concessie te doen in de rich
ting van de militanten in Iran. Maar kenne
lijk had de sjah onraad geroken, ant voordat
tot actie kon worden overgegaan was hij al
gevlogen.
Het rapport waarop de documentaire is ge
baseerd laat zich lezen als een spannende
spionageroman, die de verrichtingen volgt
van twee nogal schimmige bemiddelaars die
waren aangesteld door Carter, de Parijse ad-
Donald Hohman, een van de 52 gijzelaar, kreeg gisteren in Wiesbaden bezoek
van zijn vrouw Anna. In het ziekenhuis werd Hohman tijdens het bezoek van zijn
vrouw bevorderd tot sergeant eerste klasse. Op het inzetje is te zien hoe Hoh
man er tijdens de gijzeling uitzag: lang haar en een volle baard. Niet zo vreemd
dus, dat op hij bij aankomst in Wiesbaden niet direct werd herkend.
vocaat Bourguet en de Argentijnse zaken- tussen Washington en Teheran van voor
man Villalon. Deze waren beiden door Sa- stellen en tegenvoorstellen, werden constant
linger namens de Amerikaanse regering ge- gefrustreerd door dubbelspel, tegenstrijdige
vraagd te bemiddelen. Hun bemiddelingspo- signalen, onbegrip, blunders en officieel ge-
gingen, waarbij een druk verkeer ontstond kibbel van beide partijen, aldus Salinger.
LONDEN Ondanks een oproep van ex-
president Carter aan „alle landen" voorlopig
geen normale betrekkingen te onderhouden
met Iran, streeft Groot-Brittannië, als eerste
Westeuropese land, nu de gijzelaars zijn
vrijgelaten naar een normalisatie van de
banden met Iran. Wanneer ook vier Britt-
ten die nog in Iran gevangen worden ge
houden vrijkomen, is volgens Hurd de weg
geheel open voor „een hervatting van volle
dige en vriendschappelijke betrekkingen"
met Iran. Toen premier Thatcher verleden
jaar een bezoek bracht aan Washington, zei
zij dat de VS altijd op haar volledige steun
en loyaliteit zou kunnen rekenen.
In Brussel werd bekend dat de overige
Westeuropese landen niet van plan zijn wij
zigingen aan te brengen in hun diplomatie
ke contacten met Iran. De diplomatieke
missies, die na het begin van de gijzeling
werden ingekrompen, zullen geleidelijk
weer op normale sterkte worden gebracht.
Ook de handelscontacten met Iran zijn of
worden weer hersteld. Zo vertrok gisteren
van Schiphol al een vliegtuig vol Neder
landse en Franse pluimvee-producten naar
Iran.
Iran: Gijzelaars zijn ondankbaar
(Vervolg van voorpagina)
TEHERAN In een reactie op beschuldi
gingen dat de gijzelaars tijdens hun 444 da
gen durende gevangenschap in Iran zijn
mishandeld, heeft de Iraanse onderhande
laar Nabavi verklaard, dat de 52 Amerika
nen „ondankbaar zijn en niet weten wat
vriendelijkheid betekent". Teheran zegt te
beschikken over video-banden, waarop ver
schillende gijzelaars verklaren goed te zijn
behandeld door de bezetters van de ambas
sade. Volgens Nabavi zijn de geuite beschul
digingen „het gevolg van een hersenspoe
ling, uitgevoerd tijdens het gedwongen ver
blijf in Wiesbaden".
SAN JOSE Het verret in
El Salvador bereidt de twee
de fase van een algemeen of
fensief voor. Dit staat in een
communiqué van het natio
nale bevrijdingsfront
(FLMN), dat in Costa Rica
is verspreid
ouurlanden Honduras en Gua
temala bij de strijd in El Salva
dor betrekken. Het volk van
El Salvador steunt in grote
meerderheid de opstand tegen
Napoleon Duarte.
„Er worden in El Salvador zo
veel politieke moorden ge
pleegd, dat het bijna gelijk
De verzetsleiders in El Salva- staat aan volkerenmoord", zo
dor hebben inmiddels toegege
ven, dat de algemene staking
op niets is uitgelopen en dat
ook het eerste algemene offen
sief, om de macht in El Salva
dor in handen te krijgen, niet
de verwachte resultaten heeft
gehad.
De directeur van van het bu
reau voor rechtskundige hulp
van het aartsbisdom San Sal
vador, Roberto Cuellar, heeft
in Den Haag verklaard, dat de
VS in Midden-Amerika een
tweede Vietnam tegemoet
gaan, als zij de steun aan het
regiem van El Salvador blij
ven voortzetten en als zij de
zei Cuellar. El Salvador en
Guatemala voeren de lijst van
landen in Latijns Amerika
aan, waar de mensenrechten
het meest worden geschonden.
Onmiddellijk na deze beide
landen volgt Bolivia. Dit blijkt
uit een rapport van de COHA,
een samenwerkingsverband
van religieuze en burgergroe
peringen. Deze landen hebben
in 1980 het droeve record van
Argentinië gebroken. In El
Salvador en Guatemala, die
gezamenlijk een bevolking
van 10 miljoen teilen, zijn
15000 mensen door politiek
geweld gedood.
In Den Haag hebben gisteren enkele honderden betoogd voor de Amerikaanse am
bassade. De betoging was gericht tegen de interventie van de VS, Honduras en Gua
temala in El Salvador.
DEN HAAG Het „beleid van het mid
den", dat de nieuwe Surinaamse regering
voor ogen staat, zal zonder ingrijpende
veranderingen in de binnenlandse ver
houdingen en enige aanpassing aan de
buitenlandse betrekkingen, niet kunnen
worden verwezenlijkt.
Dit schrijft drs H.E. Chin, econoom, in het
maandblad „Beleid en Maatschappij.
Deze veranderingen zijn, volgens drs Chin
nodig om de corruptie in Suriname te be
strijden en om de positie van de armsten in
de samenleving te kunnen verbeteren. Chin
meent, dat gezien de beschikbare agrarische
grond en de grote invoer van voedingsarti
kelen, er voldoende mogelijkheden zijn van
de produktie van deze artikelen voor de
binnenlandse markt. In een later stadium
zou zelfs van uitvoer sprake kunnen zijn.
Het grote probleem met betrekking tot de
produktie van de voedingsmiddelen en in
dustriële produktie bestemd voor de bin
nenlandse markt, is, volgens Chin, de tegen
werking van een kleine, maar machtige
groep, die de invoer en distributie van deze
produkten controleert
Israël arresteert
hoge Moslemgeestelijken
JERZUZALEM Twintig Islamitische reli
gieuze leiders zijn gisteren op de Westelijke
Jordaanoever door Israëlische veiligheid
stroepen gearresteerd. Ze worden ervan
verdacht „ingeschekeld te zijn door terroris
tische organisaties om aanslagen te plegen
in Israël", aldus gisteren de Israëlische ra
dio. Onder de arrestanten bevinden zich en
kele leden van de Islamitische Hoge Raad
van Jeruzalem. De radio maakte ook mel
ding van de ontdekking van een grote hoe
veelheid wapens in de moskee van Samaria.
UNICUM IN GESCHIEDENIS
(Van onze correspondent Mare de Koninck)
BRUSSEL Voor het eerst in de 150-jarige geschiedenis
van België hebben de rechters in het land gisteren een sta
kingsactie gehouden. In Antwerpen Luik en Namen ver
rasten de rechters gisterenmorgen de aanwezigen in de
rechtszalen, door de zittingen plotseling te onderbreken en
een manifest voor te lezen waarin de redenen voor de waar
schuwingsstaking werden toegelicht.
In Antwerpen waren het de ruim 100 verdachten van de ultra-
-rechtse Vlaamse militantenorde (VNO) die hier een massabe
rechting geschorst zagen tot komende maandag. De Belgische
magistraten hebben geen stakingsrecht, maar kunnen bij gebrek
aan animo om zichzelf te veroordelen ongestraft het bijltje er bij
neergooien. Dat „machtsmisbruik" kwam voorzitter Goux van
de correctionele rechtbank in Namen op luide protesten van de
aanwezige advocaten te staan.
De Belgische rechters verzetten zich tegen het voornemen van
het kabinet Martens om het emeritaat voor de magistratuur af te
schaffen. In plaats daarvan zou er een normale pensionering op
65-jarige leeftijd en met 70 procent van het laatst genoten salaris
moeten komen.
Voyager-2 door
laar Uranus
ASHINGTON Wanneer het Amerikaanse ruimtevaar-
lg Voyager-2 deze zomer langs Saturnus is gevlogen, reist
't door naar de planeet Uranus, die in 1986 zal worden be-
ikt, zo heeft de NASA meegedeeld.
et is de bedoeling dat de Voyager-2 op 24 januari 1986 Uranus
P 't op 107.000 kilometer nadert, metingen verricht en foto's van
e planeet naar de aarde doorstuurt en daarna weer verder reist
dit ?ar de volgende planeet, Neptunus.
fanus is nog nooit eerder van dichtbij bekeken. Het is de ze-
inde planeet van de zon af geteld, tweemaal zover van de zon
- s Saturnus. De planeet draait om een as met een hoek van 98
aden. Het is een barre, bevroren wereld.
RA vermoordde politicus
0NDEN Het Ierse Republikeinse Leger (IRA) heeft laten
eten verantwoordelijk te zijn voor de moord, gisteren, op de
oordierse politicus Sir Norman Stronge (86) en zijn zoon James
8). De IRA berichtte dit aan het Britse persagentschap Press
*">ciation in Ulster.
Buitenlanders in de Afghaanse hoofdstad Ka
boel is deze week te verstaan gegeven, dat het
voor hun veiligheid beter is het land te verla
ten. Verzetstrijders zijn opnieuw in de stad ac
tief en hebben aangekondigd de buitenlanders
niet te ontzien. Een bericht van Guardian-cor
respondent Peter Niesewand.
NEW DELHI Russische pantserwagens pa
trouilleren opnieuw dag en nacht door de stra
ten van Kaboel en naar verluidt zijn ook guer
rillaversterkingen gearriveerd met moderne
wapentuig, waaronder raketten. Diplomaten in
de Indiase hoofdstad New Delhi verklaarden,
'dat dag en nacht schoten en explosies zijn te
horen in de Afghaanse hoofdstad. En verder
zou het aantal controleposten 's avonds „dra
matisch zijn opgevoerd". Ook is er melding ge
maakt van onplezierige en vaak angstaanjagen
de gebeurtenissen bij deze controleposten; in
sommige gevallen waren daarbij diplomaten of
buitenlanders betrokken. Dit, gecombineerd
met de moord op een Fins echtpaar vorige
maand, is voor buitenlanders voldoende aanlei
ding de waarschuwing het land te verlaten op
te volgen.
Twee onbevestigde berichten melden dat de
Mojaheddien (islamitische verzetsstrijders) ra
ketten hebben gebruikt in de hoofdstad. Vorige
•week werd het flattencomplex Micro Royan,
waarin veel Russische functionarissen en hun
fezinnen zijn gehuisvest, aangevallen. En ver-
er zou tenminste één Russisch transportvlieg
tuig van het type AN-22 vorige week op het
vliegveld van Kaboel verwoest zijn door raket-
Of de verhalen over wat er gebeurt in de Af
ghaanse hoofdstad nu wel of niet waar zijn, het
feit dat ze op grote schaal worden verspreid is
op zich al belangrijk. Diplomaten vertelden dat
een van de meest recente verhalen gaat over
een dorpshoofd in Qalati, in de provincie Gha-
zni, die ruzie zou hebben gekregen met Russi
sche soldaten die opium van hem wilden ko
pen. Toen hij weigerde, werden hij en zijn ge
zin, in totaal elf mensen, vermoord.
Alles wijst erop dat ook op het platteland op
nieuw gevechten zijn uitgebroken. Vertraagde
berichten over de laatste Russische aanval in de
strategisch vallei Panjshir, ten noorden van de
hoofdstad wijst erop dat de Russen de tactiek
van de „verschroeide aarde" volgen. Verschil
lende ooggetuigen berichten dat dorpen met de
grond zijn gelijk gemaakt en dat de Russen.
MiG-24 gevechtsvliegtuigen hebben gestuurd
om het troepentransport per helicopter te bege
leiden. Russische en Afghaanse troepen zouden
tijdens deze campagne zware verliezen lijden.
Volgens een bron werden er onlangs, tijdens
het hoogtepunt van de gevechten, dagelijks zo'n
100 gewonde Afghanen naar het ziekenhuis in
Kaboel gebracht. Van het aantal slachtoffers bij
de Russen is niet veel bekend, maar men neemt
aan dat hun gewonden en doden nu worden
overgevlogen naar hun geboorteland.
PETER NIESEWAND/THE GUARDIAN
