Rijstijl kan
dertig procent
schelen: Een
zuinig 1981
PAPPA.WAT IS MABATHOM?
MAANDAG STOND HET OP DE SPORTPAGINA,
Nog eens even lessen beter dan een boete
Gereformeerde Bond: hervormd
kernwapenbesluit onverantwoord
kerk
wereld
'Poolse communist
moet praktiserend
katholiek
kunnen zijn'
AUTONIEUWS
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 8 JANUARI 1981 PAGINA 6 RE
In plaats van een verkeerszondaar een wordt aangepakt,
forse boete voor een overtreding te ge
ven, moest hij verplicht worden een
week lang een voortgezette rijopleiding
te volgen. Dat is een gedachte, die leeft
onder de rijkspolitie en die begrijpelijk
wordt, wanneer men ziet, met hoeveel
perfectie op de verkeersschool van de
Rijkspolitie in Bilthoven de rijopleiding
„Goed autorijden is een vak. maar het kan
geleerd worden", zegt kolonel H. van Laar,
directeur van de school. En met die gedach
te wordt in de „kraamkamer" van de „witte
petten", zoals de mannen van de verkeers
dienst van de Rijkspolitie worden genoemd,
dan ook gewerkt. Logisch, want zij moeten
beter zijn dan de normale verkeersdeelne-
„De gewone automobilist heeft te weinig er
varing in het crisis-rijden, het rijden onder
moeilijke omstandigheden, bij slecht weer
en gladheid bijvoorbeeld. Daarnaast schort
het op een ernstige manier aan het inzicht
r op de weg met het voertuig ge-
Adjudant Th. Jaarsma, hoofd van de sectie
Rij- en Surveillance-technieken van de
school, meent dat men in het verkeer tegen
woordig wat te gemakkelijk denkt: „O, ik
zit wel goed, het is mijn schuld niet", met
voorbijgaan aan de gevolgen voor de mede
mens. „Op de weg gebeuren nu eenmaal an
dere dingen, met meer risico, dan in een
postkantoor", zegt hij. „We moeten er van
blijven uitgaan, dat we het eerste moeten
denken aan het leven van de mede-wegge
bruiker, zeker als we ons realiseren, dat
meer dan negentig procent van de door de
politie op de plaats van het ongeval als
voorlopig vastgestelde ongevalsoorzaken
aan menselijk falen te wijten is".
Het nieuwe jaar begint voor
de automobilist al weer goed:
de benzine werd ruim vier
cent per liter duurder. Niette
min verwachten de impor
teurs toch evenveel auto's te
zullen verkopen als in 1980,
een enkele hoopt zelfs meer.
Nog steeds laten weinigen de
auto aan de kant staan omdat
de brandstof zo duur wordt,
maar ongetwijfeld is iedereen
nu wel doordrongen van de
noodzaak zuiniger te gaan rij
den. Dat is een belangrijk
ding, want schattingen zeggen
dat de rijstijl op het verbruik
wel 30 procent kan uitmaken.
De voornaamste besparings
bron in de auto zit dus achter
het stuurwiel, maar gelukkig
laten de auto-ontwerpers het
daar niet bij. Elk nieuw ge
presenteerd model is zuiniger
dan het voorgaande, een
trend die zich bij de dit jaar
voor te stellen wagens zal
voortzetten.
Om dat te bereiken krijgen de
nieuwe modellen een aërody
namisch gunstiger vorm, voor
minder luchtweerstand bij ho
gere snelheden. Schuin aflo
pende neuzen, ronde lijnen
zonder veel versieringen (die
luchtwervelingen veroorza-"
ken), zelfs gestroomlijnde
wieldoppen zoals bij de Mer
cedes S-klasse.
Nieuwe frontpartijen voor
oude modellen en spoilers on
der de voorbumper zijn dus
niet alleen een mode-ver
schijnsel, maar kunnen de
auto zuiniger maken. In de
wat duurdere klasse breidt de
toepassing van elektronica
zich sterk uit. Elektronisch
geregelde ontsteking is al ge
meengoed geworden, vooral
voor Japanse auto's. Bij die
regeling kan ook de benzine
inspuiting worden betrokken,
zoals in BMW's- Motronic-sy-
steem. Daarnaast zijn er dan
nog toepassingen als de statio-
nairloopstabilisering bij de
nieuwe Volkswagens, die
zorgt dat het stationair toe
rental zo konstant en laag mo
gelijk blijft.
Ook het psychologisch effect
wordt niet vergeten: steeds
vaker vinden we op het dash
board de „econometer", een
vacuümmeter geijkt in liters
per 100 km die een indicatie
geeft van het verbruik op een
bepaald moment. Eventueel is
dat nog uit te breiden met een
„schakelindicator" als bij VW
Passat en Audi, die aangeeft
wanneer een hogere versnel
ling gebruikt kan worden.
Diesel,
turbo, overdrive
De versnellingsbak krijgt
steeds vaker vijf overbrengin
gen, waarbij de hoogste ver
snelling dient om het motor
toerental bij hogere snelheid
te reduceren. Daartoe krijgt
de automatische bak vier in
plaats van drie versnellingen,
of in elk geval een „overdri
ve-karakter" in de hoogste
versnelling. Dat wil zeggen:
de motor heeft een lager toe
rental dan de uitgaande as
van de versnellingsbak. Zelfs
de klassieke overdrive als aan
de versnellingsbak gekoppel
de eenheid komt terug: Opel
levert hem voor de grotere
modellen als extra. Een wat
fundamenteler verandering is
de opmars van de dieselmo
tor, in vrijwel elk midden
klasse-model verkrijgbaar of
op komst (BMW), maar ook
voor kleine auto's (VW Golf!)
of uitgesproken luxewagens
(vooral uit Amerika of Ja
pan). Niet alleen is diesel-
selmotor minder dan een ver
gelijkbare benzinemotor. Om
die diesel gelijkwaardig (in
prestaties) en nog zuiniger te
maken grijpt men vaak naar
de uitlaatgas-aangedreven
compressor, beter bekend on
der de naam turbo.
Ook op de benzinemotor is
deze kunstgreep toepasbaar,
al lijkt het daarbij vaak eer
der om meer vermogen uit
dezelfde motor te halen. Het
principe is echter onweerleg
baar: door hogere compressie
van het brandstof/luchtmeng-
sel treedt vollediger verbran
ding op en stijgt dus het ren
dement van de motor. Dat
kan men bereiken door hoge
re compressie verhouding (ook
een steeds populairder prak
tijk) of door met.een hogere
druk te beginnen aan de com-
pressieslag. Voor dit laatste
gebruikt men nog uitsluitend
de turbo, maar Fiat lijkt wel
zeer serieuze plannen te heb
ben met de mechnisch (door
een tandriem in plaats van
De 1981 Cadillac Fleetwood Brougham Sedan
een uitlaatgasturbine) aange
dreven compressor, ook wel
bekend als de Roots-compres-
sor, voor de 131-132-modellen.
Waarschijnlijk zal Lancia (die
Fiat motoren gebruikt) dit
jaar een Montecarlo met
mechnische compressor inzet
ten voor wereld-merkenkam-
pioenschap races.
Multi-cylinder
In Europa wordt het nog voor,
toekomstige toepassing over
wogen in Amerika is het al te
koop: motoren met variabel
cilindertal. Met name Porsche
en BMW zijn al jaren bezig
met motoren waarvan een
aantal cilinders kan worden
uitgeschakeld. Cadillac (foto)
hakte de knoop door, ge
dwongen door de verbruiksei-
sen van de Amerikaanse rege
ring. De 1981-modellen heb
ben standaard een V8-6-4 mo
tor (behalve de Seville, die
standaard een V8-diesel
heeft!). Bij afnemende belas
ting worden in die achtcilin
der twee of vier cilinders uit
geschakeld door de kleppen
dicht te houden en de benzi
netoevoer te onderbreken.
Dat alles wordt geregeld door
een microprocessor, die ook
ontsteking, benzine-inspuiting
en nog wat controlefuncties
onder zijn beheer heeft. De
effectieve motorinhoud van
Cadillacs is zo
doende afwisselend 6, ,45 of 3
liter.
Hoe groot de met dit vrij kost
bare systeem bereikte bespa
ring is valt te bezien, voor de
in. Europa wijd verbreide
viercilindermotor is het in elk
geval nauwelijks toepasbaar,
"in Amerika zou het variabele
cilindertal echter best eens
opgang kunnen maken. Een
techniek die wel uit Amerika
lijkt over te gaan waaien is
het kleiner maken; want klei
nere wagens zijn lichter, en
lichtere wagens zijn zuiniger.
Mercedes Benz, en op langere
termijn Opel en BMW, heb
ben nieuwe modellen in voor-
breiding die het huidige pro
gramma gaan aanvullen als
„spaarmodel".
Ogenschijnlijk is de ontwik
keling van de kleine auto te
len worden steeds luxueuzer
(dus zwaarder) en ruimer,
auto's in de Spartaanse stijl
van Mini, 2CV of Renault 4
worden schaarser. Daarmee
tracht men echter degenen
die nu in een grotere luxewa
gen rijden naar de winkel te
lokken, om daar een zuiniger
auto met hetzelfde comfort te
kopen. Op de personenenau-
danks de dure benzine ver
wacht men toch een grote
belangstelling voor het auto
nieuws van 1981.
Parkeer
geleidings
systeem
bespaart
liters benzine
Proeven in de Duitse plaats
Aken hebben uitgewezen, dat
een goed parkeergelei-
dingssysteem ervoor kan zor
gen, dat automobilisten in ste
den ongeveer 50 procent min
der kilometers rijden dan an
ders het geval is. Het zoge
naamde „Parkleitsystem" is
een hulpmiddel voor de auto
rijder bij het zoeken naar
vrije parkeerruimte. Men
heeft in Aken vijf parkeerga
rages en zeven parkeerterrei
nen in het centrum. Op alle
toegangswegen daar naar toe
zijn grote P-borden aange
bracht. Onder die borden zijn
twee of drie pijltjes te zien,
die verwijzen naar de par-
keergelegenheden die nog
niet vol zijn. Als een parkeer
terrein of -garage vol is, dooft
de pijl die er voor bestemd is.
Het systeem werkt geheel vo
lautomatisch. Het werd in
1971 in Aken in gebruik ge
nomen. En men heeft kunnen
constateren, dat sindsdien het
aantal auto's, dat op zoek is
naar parkeerruimte met veer
tien procent is afgenomen.
Zonder twijfel een forse
brandstofbesparing en boven
dien voorkomt het veel van
de spanning waaraan de auto
mobilist in het stadscentrum
ten prooi valt.
Waker over
sluimergrens
Iedere automobilist heeft wel
eens last van wat in de volks
mond heet „staarogen". Het
betekent, dat er sprake is van
oververmoeidheid. Stoppen
dus en uitrusten. Maar, eigen
wijs als we zijn, vechten we
liever tegen slaap en rijden
door. En zo overschrijden we
de, levensgevaarlijke, „slui
mergrens". Een Franse fabri
kant, begaan met de ver
keersveiligheid, vond kort ge
leden een apparaatje uit, dat
ons behoedt voor slapend rij
den. Het moet achter een oor
bevestigd worden en begint te
zoemen, als een, automobilist
zijn sluimergrens heeft be
reikt. „Slarner", zo is het ver
nuftige apparaat gedoopt. Het
is verkrijgbaar in tal van au
toshops. Het apparaatje loopt
op een accu, met volgens
de fabrikant een lange le
vensduur. Hoe l^ng? Dat mer
ken we vanzelf. Als de accu
leeg is werkt het apparaatje
niet meer, dus overschrijden
we de sluimergrens en heb
ben we daarna misschiet
nodig.
Dan maar liever vertrouwen
op een vastgestelde stop om
de anderhalf uur. Dat is ze
kerder, tenminste, als het bat
terijtje van het horloge niet
leeg is
De Gereformeerde Bond in de Ne
derlandse Hervormde Kerk noemt
het kernwapenbesluit van de Her
vormde Synode onverantwoord. De
synode is geen kerkelijke, maar een
politieke weg opgegaan, waar de
bond een maatschappij-kritische the
ologie achter vermoedt. In deze the
ologie „is sprake van een marxisti
sche besmetting, waardoor de weer
baarheid van ons volk tegen de valse
ideologie van het marxisme en het
daarop gebaseerde politieke systeem
van het communisme wordt onder
mijnd". De bond vraagt zich af
waarom de herderlijke brief van de
synode, die zo concreet spreekt over
de kernwapens, zo vaag is over de
demonie van het communistisch sy
steem. In het „vrije" westen, waarin
de wetteloosheid grote vormen aan
neemt, heeft de kerk nog de vrijheid
om te getuigen van Christus. De
vloek over aarde en mensheid word
niet alleen manifest in de huivering
wekkende risico's van de bewape
ning, maar tevens in een totalitaire
ideologie, die de vrijheid van mens
en wereld bedreigt.
Dit schrijft het hoofdbestuur van de
Gereformeerde Bond in de Neder
landse Hervormde Kerk in een open
brief aan de Generale synode. De
brief is vandaag gepubliceerd in de
Waarheidsvriend, het officieel or
gaan van de Gereformeerde Bond.
Ongeveer een vijfde van de her
vormde gemeenten wordt als bonds-
gemeente beschouwd. De Gerefor
meerde Bond vormt de (groeiende)
rechter vleugel binnen de Hervorm
de Kerk.
Ook de bekende Amsterdamse pre
dikant dr. A. A. Spijkerboer heeft
zich tegen het kernwapenbesluit van
de hervormde synode gekant. In een
brief aan alle classicale vergadering
van de Nederlandse Hervormde
Kerk schrijft hij: „Het besluit van de
hervormde synode, waarin het bezit
van kernwapens in Nederland wordt
afgewezen, is niet veel meet; dan een
slag in de lucht. Met haar pleidooi
voor een eenzijdige stap zou de syno
de wel eens het tegenovergestelde
kunnen bereiken van wat zij beoogt:
de internationale situatie zo zwart
mogelijk afschilderen en dan met
een irreëel voorstel te komen, wordt
de gedachte dat oorlog onvermijde
lijk is, in de hand gewerkt, waardoor
de berusting zal toenemen". „Het
voorstel van de hervormde synode
levert", aldus Spijkerboer „voor- de
veiligheid van Nederland niets op:
ook zonder kernwapens zal ons land
bij een kernwapenconflict tussen
Navo en Warschaupact de volle laag
krijgen. De kernwapens die Neder
land uit zouden gaan, zouden in een
ander Westeuropees land worden ge
plaatst, zodat de Sovjet-Unie zich
niet minder bedreigd zal voelen.
Tenslotte bestaat er, aldus Spijker
boer, geen enkele aanwijsbare grond
dat andere landen gebruik zullen
maken van de door de synode ge
pleite eenzijdige stap om een politiek
van ontspanning te voeren.
Het pleidooi voor het verwijderen
van kernwapens uit ons land noemt
Spijkerboer een stap in de richting
van de oude neutraliteitspolitiek uit
de jaren voor de Tweede Wereldoor
log. Als de regering hieraan gehoor
zou geven, zou zij iedere invloed op
het beleid van de Navo verliezen en
de preventieve werking van het
bondgenootschap verzwakken.
Spijkerboer verwijt de Hervormde
synode dat zij een belangrijke ont
wikkeling over het hoofd heeft ge
zien. Hoewel de bewapeningswed
loop is voortgezet, blijkt uit de geslo
ten verdragen en de pogingen daar
toe - vanaf het verdrag over de
kernproeven van 1963 - dat de grote
mogendheden weten dat zij een on
derling conflict met kernwapens
moeten vermijden. Bovendien heeft,
zo schrijft de Amsterdamse predi
kant, de Duitse Bondsrepubliek door
de erkenning van de grenzen van
1945 de vrees bij de landen van het
Warschaupact weggenomen dat
Duitsland de in het oosten verloren
gegane gebieden wil herwinnen.
Spijkerboer ziet in de normalisering
van de betrekkingen tussen oost en
west de enige reële kansen om een
gewapend conflict in Europa - ook
een oorlog met uitsluitend conven
tionele wapens is al een onvoorstel
bare ramp - te voorkomen. Ons land
dient lid van de Navo te blijven om
deze kansen ten volle te kunnen be
nutten, aldus ds. A. A. Spijkerboer.
IN EL SALVADOR
Katholieke instellingen
steunen volksopstand
Tien katholieke instellingen in El Salva
dor hebben in een uitvoerige verklaring
de volksopstand in het Middenamerikaan-
se land als gerechtvaardigd betiteld. Vol
gens de verklaring, ondertekend door o.m.
de nationale commissie „Gerechtigheid en
Vrede", heeft de onderdrukking door de
huidige militaire regering de vorm aange
nomen van volkerenmoord.
De katholieke instellingen roepen de deelne
mers aan de opstand op het algemene oor
logsrecht en de rechten van de burgerbevol-
j te houden met de
kerken, ziekenhuizen en vluchtelingenkam
pen. Wraakacties moeten achterwege worden
gelaten.
Aartsbisschop Rivera y Damas van El Salva
dor zei in zijn kersttoespraak dat veranderin
gen in de militaire regering onvermijdelijk
zijn. Rivera noemde de verwijdering in de
cember van de als gematigd te boek staande
Majano en Ehrlich uit de junta een „klap in
het gezicht van de progressieve Salvadoria-
nen die hoop koesterden".
De politieke gevangenen in Santa Tecla heb
ben laten weten dat ze voor hun leven vre
zen. Op familie en vrienden is druk uitgeoe
fend de gevangenen niet meer te bezoeken.
Een bezoeker werd afgelopen weekeinde
gearresteerd en is spoorloos verdwenen.
Groot-seminarie in
Frankrijk heropend
De acht bisschoppen van Midden-Frank
rijk hebben besloten in hun gebied weer
een groot-seminarie te openen. Voorwaar
de was de aanmelding van minstens vier
kandidaten. Er hebben er zich zes aange
meld.
Sedert de sluiting in 1973 van het seminarie
van Tours waren jonge mannen, die priester
wilden worden, verplicht hun studie ergens
anders in Frankrijk te beginnen.
Het nieuwe seminarie, dat onder leiding
komt te staan van pater Jacques Venard,
wordt gevestigd in Orleans. De studieduur is
twee jaar. De studenten worden er vertrouwd
gemaakt met de filosofie en de beginselen
van de theologie.
Na de tweejarige inleiding kunnen de studen
ten voor verdere studie wel in hun gebied te
recht, namelijk het nog bestaande seminarie
van Orleans, dat direct opleidt voor het dia-
konaat en priesterschap, de zogenaamde
tweede en derde cyclus.
De bisschoppen hebben tot heroprichting van
het seminarie van de eerste cyclus tevens be
sloten, omdat het nog bestaande seminarie
dreigde leeg te lopen vanwege gebrek aan
nieuwe studenten.
De acht bisdommen Bourges, Tours, Blois,
Orleans, Chartres, Nevers, Sens en Moulins
hebben dit jaar in totaal 15 nieuwe kandida
ten voor het groot-seminarie. Zes meldden
zich aan voor het nieuwe, negen anderen gin
gen elders in Frankrijk studeren.
„In een land met een katholieke meerderheid, waar
tweederde der partijleden aan God gelooft, kan niet een
coëxistentie van de partij met de katholieke wereld
grondslag van politieke actie zijn, maar een samenwer
king en wederzijdse completering in het maatschappe
lijke leven", aldus Stefan Bratkowski in het Poolse dag
blad „Zycie Warszawy" onder de titel „Vijf Poolse spe
cialiteiten".
Bratkowski trekt uit zijn stelling de praktische conclusie, dat
het criterium voor het lidmaatschap van een politieke partij,
welke zich houdt aan de leer van het wetenschappelijk so
cialisme, bepaald wordt door de aanvaarding van haar poli
tiek program, niét echter van haar marxistische wereldbe
schouwing. Dit betekent ook, aldus Bratkowski, dat de com
munistische partij van Polen van haar gelovige leden alleen
maar mag eisen, dat zij de binnenwereldse grondbeginselen
erkennen, dat zij haar godsdienstige overtuigingen als per
soonlijke aangelegenheid beschouwen en zich onthouden
van manifestaties tegenover personen met een andere
wereldbeschouwing.
Deelneming van partijleden aan godsdienstige plechtighe
den moet daarom over het algemeen toegejuicht worden e-
venals de eerbiediging van godsdienstig-zedelijke normen.
Af te wijzen zijn evenwel overaccentuering van vroomheid
of missionering onder ongelovigen en intolerantie. Een par
tijlid moet volgens Bratkowski zijn gelovigheid niet verber
gen. Hij moet in de partij ook over actief en passief kiesrecht
beschikken en gelijkberechtigd met de anderen de „werke
lijkheid van de partij" en het recht van elk partijlid op be
scherming van zijn wereldbeschouwing respecteren.
Deze beginselen wijken naar mening van Bratkowski niet af
van de praktijk zoals die bij de oprichting van de Poolse ar
beiderspartij geldig was. Zij maken voor eens en altijd een
einde aan de dubbelzinnigheden, waaraan de Polen een he
kel hebben. Men kan, zo besluit Bratkowski, wel loyaal te
genover elkaar staan voor wat betreft beginselzaken, maar
niet ten aanzien van onduidelijkheden.
