h
G
Rooms-katholieke kerk
moeizaam naar jaar 2000
Fusie katholieke
en protestantse
politiebonden
1
kerk
wereld
Ik haal die voordelige
broek bij G&A,
da's't éérste verdiend!
i-
ii
V
André Meurs van
TROS overleden
Fantastisch laag geprijsde
corduroy jeans.
100% Katoen. Ook model
len met rits op de achter
zakken. 36-46
Honderdduizend gezinnen beluisteren Tweede Kame
(Van onze parlementaire redactie) moeting met de pers zeer tevreden over doeleinden dan waarvoor zij zijn bed<
DEN HAAG In ongeveer honderd- deze luisterdichtheid. Temeer omdat uit De kamervoorzitter kwam zelf met
duizend gezinnen wordt geregeld ge- onderzoek ook is gebleken dat veelal volgende voorbeeld: „Ik heb laatst
luisteid naar de directe radio-uitzen- „langdurig en intensief" wordt geluisterd, ontmoet, die het zo'n rustige achtergro»'
dingen van de debatten in de Tweede Bovendien hadden de meeste ondervraag- vond bij het strijken".
Kamer. Dit betekent dat zo'n tien pro- den geen kritiek op hetgeen in de uitzen- De publieke tribune in de Kamer is bij
cent van de huishoudens, die sinds dingen wordt geboden. „Men vindt het meeste vergaderingen vol. Dolman noe
ruim een jaar de uitzendingen via hun niet saai. Dat vind ik verbazingwekkend, de ook dat verheugend, maar wilde d;
kabelnet kunnen ontvangen op een spe- omdat ik het als voorzitter, vooral bij zeer geen conclusies uit trekken, omdat de
ciaal kanaal, van deze gelegenheid ge- gespecialiseerde onderwerpen, zelf wel bune slechts plaats biedt aan zestig nu
bruik maken. eens vervelend vind," aldus Dolman. sen. Voor de voorzitter is dat één var
redenen dat hij graag zo snel mogelijk
Kamervoorzitter dr. Dick Dolman toonde Een enkeling gebruikt de uitzending van nieuwe, veel grotere vergaderz
zich gisteren tijdens zijn Nieuwjaarsont- de debatten overigens voor heel andere gebouwd wil zien.
gro w -
De rooms-katholiek kerk in
de Westeuropese landen
staat voor een ineenstor
ting. Gemiddeld neemt nu
nog 30 procent van de kat
holieken actief aan het ker
kelijk leven deel. Een diep
tepunt vormt Frankrijk
.met 16 procent De progno
ses voor het jaar 2000 voor
spellen voor Frankrijk een
kerkelijke deelneming van
maar 5 procent. Ofschoon
de andere landen dit voor
beeld niet per se behoeven
te volgen, wordt dit vooruit
zicht voor de kerk in West-
Europa wel als een veeg te
ken beschouwd. Dit consta
teert Gabriël Mare, direc
teur van het nationaal insti
tuut voor de statistieken en
econojnische verkenningen
(Insee) te Parijs in een
nieuwe uitgave van „Pro
Mundi Vita".
Deze nieuwe publicatie van
het Brusselse instituut voor
internationaal sociaal-kerke
lijk onderzoek is gewijd aan
de institutionele kerk en haar
toekomst. Bijzondere aan
dacht besteedt Gabriel Marc
aan de 'zeven uitdagingen,
waarvoor de christelijke ker
ken staan. Deze uitdagingen
worden gevormd door de plu
ralisme, de gerechtigheid, de
moderne tijd, de democratie,
het feminisme, de verstedelij
king en tenslotte de weelde.
Mare Gabriël baseert zijn be
schouwing op het statistische
jaarboek van het Vaticaan en
de jaarboeken van de Vere-,
nigde Naties en de Wereld
bank. Volgens de Vaticaanse
statistieken waren er op 31
december 1977 739 miljoen
katholieken, verdeeld over
2372 bisdommen. 85 procent
van alle katholieken zijn ge
groepeerd in twee blokken,
namelijk in Latijns Amerika
en Europa, terwijl Afrika en
Azië ongeveer 7 procent tel
len én Oceanië de kleine rest.
In het jaar 2000 schat Gabriël
Mare het wereldtotaal van
katholieken op 950 miljoen,
d.w.z. niet meer "1 op 5, maar
1 op zeseneen half. Het
zwaartepunt zal dan ir^ La
tijns Amerika liggen, waar 43
procent van alle katholieken
zullen wonen.
Opbouw
wereldbevolking
Een bijzonder vraagstuk voor
de wereldkerk wordt ge
vormd door de onevenwichti
ge opbouw van de wereldbe
volking. De westerse landen
hebben de opdste leeftijdsop
bouw. Deze gegevens duiden
er volgens Gabriël Mare op,
dat men niet moet hopen op
een initiatief tot kerkvernieu
wing vanuit de westerse lan
den. De bevolking is er te oud
om niet conservatief en tradi
tioneel te. zijn. Men behoeft
zich er niet over te verwonde
ren, dat de traditie het steeds
haalt op de vernieuwing.
In tegenstelling hiermee is de
niet-westerse wereld bewoond
door masSa's jongeren, die
overlopen van energie en ver
anderingen op velerlei gebie
den beloven. GabriëlMare
vindt het dan ook een vereis
te, dat deze niet-westerse we
reld meqr dan tot nu toe deel
neemt aan de normgevende
arbeid van de katholieke
kerk, wil men tenminste 6e,-
reiken, dat de massa's jonge
ren uit de Derde Wereld gaan
open staan voor het Evange
lie.
het feit, dat de kerk geneigd
is te wachten om verantwoor
delijkheid te geven tot de ou
derdom de hartstocht en de
verbeelding heeft gedoofd en
de trouw bevestigd. Dat is
niet wat de jongeren ver
wachten. Gabriël Mare ziet
hier een uitdaging, die moet
worden opgenomen en een te
genstelling, die moet worden
opgeruimd.
Een vraagstuk met bijzonder
veel consequenties ziet Ga
briel Marc in het feit, dat de
van oudsher christelijke-lan
den ook de rijkste landen zijn.
Het christendom en in ieder
geval het katholicisme is in
tegenspraak met wat het ver
kondigt. Het zijn namelijk
niet de armste landen, die het
meest geëvangeliseerd zijn.
Bovendien is het gezien van
uit het standpunt van de arme
landen precies de rijke chris-
'elijke wereld, die 'aan de
bron ligt en wereldwijde
overheersing en uitbreiding
Vn die tezelfdertijd het meest
hardnekkig een grotere inter
nationale rechtvaardigheid
blijft weigeren en verworven
recht blijft verdedigen-
Dit blijkt volgens Mare duide-
ijk uit de opeenvolgende mis-
■ukkingen van de vijf grote
Unctad-congressen. Het zijn
dezelfde landen, die verant
woordelijk zijn voor een
waanzinnige bewapenings-
wedlpop, voor een schaamte
loze wapenuitvoer, die gefi
nancierd worden door enorme
bedragen, die zo worden ont
trokken aan de nodige alge
mene verbetering van een
planeet om haar te-maken tot
een plaats waar het goed is
Organisatie
structuur
Om slagvaardig te kunnen
reageren op de veranderingen
van deze tijd acht Gabriël
Mare het noodzakelijk, dat de
r.k. kerk haar organisatie
structuur aanzienlijk bijstelt.
De huidige bisdommen zijn
meestal vëel te groot. Hij ver
gelijkt ze met de hedendaagse
dikhuiden of met de dinosau
russen uit vervlogen tijden.
De tijd, die ze nodig hebben
om zich te voeden laat hun
geen bewegingsvrijheid. Ze
zijn gedoemd om te verdwij
nen of zijn reeds verdwenen.
Het voornaamste gevolg van
de reusachtige structuren- in
deze tijd, die gekenmerkt
wordt door een vaak onge
breidelde verstedelijking, is
dat de stand niet wordt geë
vangeliseerd. De enorme ste
delijke bisdommen zijn te log
om voor de evangelisering te
profiteren van de nieuwe
kansen, die geboden worden
door de stedelijke beschaving.
Gabriel Marc bepleit bisdom
men, die niet meer dan 15 tot
30 duizend katholieken tellen.
Dit betekent een tien tot
twintig maal meer bisdom
men dan nu het geval is.
Uitvoerig gaat Marc in op het
scherp dalende priesterbe
stand, dat voor wat betreft
Europa catastrofaal wordt ge
noemd. Het is te vroeg om te
spreken van een kerk zonder
priesters, maar het is voor
Mare wel duidelijk, dat hun
geringe aantal niet toestaat te
denken, zoals de kerk doet,
dat zij de enige bewerkers
van de evangelisatie zullen
blijven. In de heropkomst van
het diakonaat ziet Mare geen
alternatief.
Voor een slagvaardig beleid
acht Gabriël Mare ook een ge
zonde twijfel nodig aan de
door theologie en kerkelijk
recht gesacreliseerde kerk
structuur van bisdommen en
parochies, omdat die structuur
maar moeilijk zijn plaats in de
moderne stedelijke bescha
ving vindt.
Evangelisatie van de stad ver
eist aanpassing van de pasto
raal. Dit betekent niet de ver
dwijning van de parochie,
maar wel, dat de parochie niet
de enige vorm van gemeen
schap blijft. Er zullen aller
hande soorten kerkelijke or
ganisaties naast elkaar moe
ten kunnen bestaan om ieder
een een kans te geven op echt
gemeenschapsleven.
Alternatief
Een goed alternatief voor de
traditionele parochie 'ziet Ga
briël Marc in de basisgemeen
schappen, zoals die vooral in
Latijn Amerika, in Afrika en
Azië van de grond komen.
Ten aanzien van de basisge
meenschappen in Europa
heeft Mare soms bedenkin
gen. Hij constateert dat in Eu
ropa de basisgemeenschappen
in feite niet zozeer gewone
mensen, die hun christelijke
leven willen versterker», sa
menbrengen als wel teleurge
stelde intellectuelen, die zich
aangetrokken voelen tot een
soort groepstherapie.
Op het ogenblik ontstaan de
meeste basisgemeenschappen
in de Derde Wereld, en
meestal op plaatsen, waar
weinig of geen priesters zijn.
De meest gevorderde gemeen
schappen bieden hun leden
een volledig christelijk leven,
met uitzondering van de eu
charistie. die voorbehouden
blijft aan een priester, die
slechts uitzonderlijk op be
zoek komt en daarom noodge
dwongen een buitenstaander
blijft.
Gabriël Mare ziet hierin een
reden waarom de bisschoppen
vaak aarzelend optreden. Zij
wantrouwen een kerk, die op
komt uit de basis en haar ei
gen structuren opbouwt. De
vrees lijkt vooral gericht te
gen een ontwikkeling op het
gebied van het ambt, die zou
kunnen afwijken van een se
dert de vierde eeuw bestaan
de traditie. Gabriël Mare con
stateert, dat de leiding bij ba
sisbewegingen in meerder
heid bij vrouwen ligt.
Die leiders of leidsters krijgen
veel taken op zich, maar nooit
het voorgaan in de eucharis
tie. Eerder dan de volheid
van het ambt van de leider of
leidster te erkennen zijn de
voorschriften van de hiërar
chie erop gericht de leken tot
helpers van de priesters te
maken voor taken als het
schoonmaken van kerkloka-
len, het godsdienstonderricht
en de leiding van het koor.
Zeven uitdagingen
Uitvoerig gaat Gabriël Mare
in het tweede deel van zijn
toekomstverwachtingen in op
de zeven uitdagingen. Hij
pleit er krachtig voor, dat ie
dere katholiek zijn geloof in
zijn eigen cultuur kan bele
ven. In verband hiermee acht
hij hét noodzakelijk, dat bij
voorbeeld de bantoe-theolo-
frust;
stagn
an de r
gie, de theologie van de b« Candida
mjding met haar indiaans errand,
elementen en de theologiee >ch ged
Zuid- en Oost-Azië
toekomst in de kerk betefcen
worden onthaald dan tot n n heeft
Evenmin mag men de ge oor
voeligheden van katholieke aar i
marxistische landen of di n
de grote sociale klasse litterra
over het hoofd zien.
Inzake de uitdaging
mondiale gerechtigheid zie er. „Sc
Gabriël Mare een nieuwjlaapt ei
kans in de economische
politieke crisis, waarmee
werled nu worstelt. Als
christelijke bekering uitblijf
komt er volgens Mare
licht een andere bekering or
gang, die bepalend zal zijr
de komende decennia.
Een bijzondere uitdaging, He
door de kerk vaak met nogi
mopperende afkeuring
vangen. De kerk moet die uit
daging aandurven, want geer
enkele gelovige kan zich blij
vend tevreden stellen
ontwikkeling van een katho
lieke visie, die geen enkel
relatie heeft met de tijd of d
werkelijkheid en die steed
een gelegenheid zoekt zich
rechtvaardigen. In de kritiek
toestand, die nog tientallen ja
kan voortduren, moetei
de kerkelijke leiders die be
weren een goede boodschap
hebben, haar zo concreet m
gelijk brengen of aanvaardei
niet ernstig genome
worden met alle gevolgen a
dien voor haar boodschap
voor de gelovigen, die z
steeds meer afwenden. Som
Marc in zijn verwach
tingen voor de democratise
ring van de kerk
plaats van de vi
kerk. Hij heeft daarvoor twei
redenen: de autoriteiten ne
afwachtende hou
ding
overtuigd haa
plaats op. De doorvoering
iteindelijk door organisati
de basis moeten wordei
ifgewongen.
De problemen van de verste
delijking moeten
kerk niet onoverkomelij
zijn, meent Mare, omdat d
gemeenschapsgedachte
typische kerkelijke gedacht
de kerk zal die pro
blemen niet aankunnen,
neer zij het model vai
kerkelijke instituut mei
parochies, bisdommen e
'ijde bedienaren als onveran
derlijk handhaaft.
Over de uitdaging
weelde tenslotte merkt Mar
op. dat over weelde veel
vriendelijks te zeggen is.
echter dat voor honderdei
ïiljoenen weelde
Deze mensen kunnen bijvoor
beeld niet aanvaarden, dat
met geleden armoede nog
het geheugen van de kerk
horen krijgen dat armoede
genlijk een ideaal is.
Voor deze mensen kpmen an
dere vragen aan de orde,
dat zodra het niet langer gaa
louter overleven het level
zelf een vraag wordt.
De kerk wordt hier gecoi
fronteerd met een tweevoudi
ge uitdaging:
angst en onvoldaan verlangeL
ervaren, redenen om te leveii
en inzicht in hun bestemminl
te geven, en 2. deze hulp tl
binden aan de noodzakelijkj
strijd voor rechtvaardigheid.
Gabriel Marc besluit zijn
kenningen naar de toekom!
van de kerk met de opmei
king: het is de tijd
naakte evangelie. De kerl
ATI
dag
was
eers
lid
dan
lanc
vla§
stat
een
stat
lanc
een
kwe
steil
waa
serv
soci
stan
scha
den
ovei
Gric
gebt
Niet
Pari
enk<
in zi
van
twei
part
tiscl
weg
drea
Mos
nist
zich ontdoen
wat zweemt
perialisme.
Winnaars
kerstpuzzel
en kleurplaat
LEIDEN „Een witte
Kerstmis maakt een
groene Pasen". Dat was
de uitdrukking die ge
vonden moest worden in
de puzzel van onze kerst-
bijlage. De'vier waarde
bonnen van elk 75 gul
den zijn gewonnen door
Mevr. Koppe, Mgr Broere
straat 2a, 2215 ES Voor
hout
Th. Caspers, Zeestraat 87,
2211 XD Noordwijkerhout
J.K. Stoffels-Montfoort,
Noordeinde 166, 2371 CX
Roelofarendsveen
W.J. van Rijn, Levendaal
173, 2311 JK .Leiden.
De kleurwedstrijd lever
de weer een groot aantal
inzendingen op. De jury
heeft de tekeningen van
de volgende inzenders
met een boek beloond.
Joost Onderwater (5),
Vrouwen weg 6, Leiden
Frank van Diemen (6), Si
mon van Capelweg 79,
Noorden
Karin v.d. Heiden (6), Van
Scorelstraat 14, Hazers-
woude
Richard van Leeuwen (8),
Jac. van Beiereriweg 48,
Voorhout
Claudia Aanhane (9), Fa
zantstraat 2, Katwijk
Janneke Kortekaas (9),
Kerkstraat 27, Oude Wete
ring
Alice Bakker (10), Noor-
deinde 238, Roelofarends-
Richard Sinjogo (11),
Gandhistraat 75, Leiden
Bastiaan de Leeuw (12),
Middenweg 44, Roelofa
rendsveen
C&A- U töcA \footete£i^e\/
BINNENLAND/BUITENLAND
UTRECHT In Utrecht is vandaag de fe
deratieve samenwerking tussen de Katho
lieke'Politiebond Sint Michaël en de Bond
van Christelijke Politie-ambtenaren in Ne
derland beëindigd. Daarvoor is een fusie in
de plaats gekomen waardoor er nu één poli-
tievakbond op confessionele grondslag be
staat: de Algemeen Christelijke Politiebond
(ACP). De ACP, die is aangesloten bij het
CNV, is nu de grootste politiebond in Neder
land.
In zijn openingsrede tijdens de oprichtingsver
gadering zei de heer H. J. Teeuwen, voorzitter
van de ACP, dat de verhouding tussen publiek
en politie in toenemende mate er een is van
harde confrontatie. „De politie zoekt die con
frontatie niet en juicht haar ook niet toe. De
realiteit van alle dag heeft echter overduidelijk
aangetoond dat, omwille van het behoud van
onze democratische rechtsstaat, hard politie-op-
treden vaak onvermijdelijk is. Maar het wordt
langzaam aan te dwaas dat jaarlijks vele tiental
len miljoenen guldens extra uitgegeven moeten
worden om door middel van politie-optreden
de openbare orde te handhaven". Volgens de
heer Teeuwen moet er gezocht worden naar
een structurele oplossing van de problemen die
leiden tot de toenemende agressie.
Maar de relatie tussen politie en publiek bestaat
niet uitsluitend uit harde confrontaties. „Geluk
kig is het nog altijd zo dat de meeste tijd be
steed wordt aan hulpverlening aan in nood ver
kerende medemensen. Problemen rond drank,
drugs en vereenzaming nemen tot afschuwelij
ke sociale en geestelijke ontreddering. Naast de
vele goede particuliere initiatieven en alle pro
fessionele hulp van maandag tot en met vrijdag
tussen negen uur 's morgens en vijf uur 's mid
dags, is het de politie die altijd bereikbaar is om
eerste hulp te verlenen. Het kan en mag echter
niet meer zijn dan eerste hulp en voor de rest
moet verwezen worden naar de professionele
hulpverleners. Het wordt wel de hoogste tijd
dat vanuit die professionele kant initiatieven
worden uitgewerkt die het mogelijk maken ook
buiten de normale kantooruren een beroep te
kunnen doen op de specialisten", aldus de heer
Teeuwen.
TROS heeft het
moeilijk met
NOS-beslissing
HILVERSUM - De TROS
heeft zich gisteren onder
protest neergelegd bij de be
slissing van de NOS om
geen medewerking te verle
nen aan het direct uitzenden
zaterdagavond van de finale
mini-WK-voetbal vanuit
Uruguay.
Bij de TROS bestaat begrip
voor het standpunt van de
NOS, dat sportuitzendingen
steeds duurder zullen worden
als zonder meer wordt toege
geven aan de eisen van com
merciële instellingen, die
sportuitzendingen verkopen.
Anderzijds meent de TROS,
dat de kijker niet de dupe mag
worden van internationaal
touwtrekken om zendrechten.
Het standpunt van de NOS
leidt er toe, dat de Italiaanse
RAI, die de rechten van een
particulier overnam, niet met
de TROS over zendrechten zal
onderhandelen. De TROS
heeft in een verklaring laten
weten te vinden, dat de NOS
onzorgvuldig is omgesprongen
met de belangen van de kij
kers. De NOS blijft echter van
mening, dat nu niet toegeven
aan commerciële eisen de kij
ker in de naaste toekomst een
hoop geld zal besparen.
Giuseppe Lanza
overleden
MURCIA (Spanje) De
Italiaanse dichter en schrij
ver Giuseppe Lanza del Vas-
to, vooral bekend als de
„apostel van de geweldloos
heid", is in een ziekenhui te
Murcia overleden.
Lanza del Vasto, die geboren
is op Sicilië, heeft meer dan 50
letterkundige werken geschre
ven ter ondersteuning van de
vrede. 'Hij was het hoofd van
de „Orde van de ark", die de
vrede propageerde.
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 7 JANUARI 1981 PAGINA
-BUI!
s
HILVERSUM - Op 55-jarige
leeftijd is plotseling overle
den André Meurs, directeur
van TROS-radio. De crema
tie zal op wens in stilte
plaatsvinden. André Meurs
was met hart en ziel de ra
dio toegedaan- Hij lanceerde
van nieuwe programma's
bracht in bestuur en pu
bliciteit altijd weer de radio
naar voren als een medium.
André Meurs werd op 10
maart 1925 in Amsterdam ge
boren, waar hij gedurende de
oorlog aktief was in het stu-
dentenverzet. Na de bevrijding
werd zijn sluimerend schrijfta
lent ontdekt. Liedjes als „Ja,
zo'n reisje langs de Rijn", „Als
de spotvogel fluit", „De appel
tjes van Oranje", ,,'s Avonds
als het kampvuur brandt", de
„Toeterix Boogie" en „Het
vlooiencircus" brachten hem
nationale bekendheid. Hij was
een van de populairste pro
grammamakers van Radio
Luxemburg en leerde daar de
praktijk van de commerciële
radio. Drie van zijn radiospots
werden bekroond als spot van
het jaar.
Via de KRO in 1955, eerst met
Herbert Joeks en „Tierelantij
nen" en later met zijn eigen
programma's „Wissenwassen"
en „Harrewarren" kwam hij
in september 1967 als hoofd
amusement bij de TROS in
dienst en maakte hij program
ma's als „Wat was in de
week", „Piekuur" en „Happy
Meurs day to you". In 1968
werd hij hoofd van de afdeling
radio. Op 1 mei 1975 tenslotte
volgde zijn benoeming tot di
recteur van de TROS.
Cine-Q-prijs
voor Joost
Ranzijn
Den Haag De Amsterdar
filmer Joost Ranzijn h«
dinsdag in Den Haag de Ci
Q-priis ontvangen voor j
speelfilm „Waarom niet". D
film werd door de ongev
250 man publiek gekozen
zes het afgelopen jaar gema
te werkstukken van de Fili
cademie in Amsterdam,
priis bedraagt 2.500 guide
„Waarom niet" gaat ovei
man, die zijn lust tot zi_.
niet in de hand kan houder
daardoor voortdurend in c
flict komt met zijn omgev
In de een half uur dure:
film spelen onder andei
Duck Etten, Jaap Hoogstra
Bardo Befort mee. De Cine-
prijs is voor de vijfde keer
gereikt. Hij wordt gezien
de jaarlijkse verkiezing va
beste jonge Nederlandse
mer.
ïi
i
