Ka th olieke vakcen trale
nog linkser dan NVV
Ahold boekte in 1980
9 procent meer omzet
Voorlopig negatief
over fusie Nedlloyd
ECONOMIE
Beurs van Amsterdam
Pakhoed
/tuurt
- directie
Polyzathe
de deur uit
ONDERNEMINGSRAAD KNSM:
Zimbabwe wil
greep op
„vreemde"
investeringen
10
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 3 JANUARI 1981
PAGINA 11
OOK VAKBONDSWERK IS MENSENWERK
AMSTERDAM Vijf jaren is het
nu geleden, dat de vakcentrales
NKV en NVV een federatie gingen
vormen, nadat ze tevoren alleen
maar in een overlegorgaan losjes
hadden samengewerkt. Bonden en
hun centrales, die elkaar vele tien
tallen jaren hadden bestreden als
„papen" en „rooien", vielen in el-
kaars armen, misschien eerst nog
in de vorm van een voorzichtige
broederkus, intussen al in een inni
ge omstrengeling, die spoedig tot
een fusie zal leiden. Mensen, die al
wat langer op het stukje aarde, dat
Nederland heeft, meelopen, vragen
zich nog altijd verbaasd af hoe het
zover heeft kunnen komen. Wie
zich er wat meer in heeft verdiept,
zal antwoorden: Daar kun je een
boek over schrijven.
Dat boek is er dan nu: „Mensenwerk,
industriële vakbonden op weg naar
eenheid", samengesteld door Ger
Harmsen, Jos Perry en Flpor van
Gent. Zoals de titel reeds aangeeft, is
de directe aanleiding de fusie tussen
de Industriebonden van NKV en
NVV, twee vakorganisaties die in het
verleden helemaal niets van elkaar
moesten hebben, daarna heel aarze
lend toenadering zochten onder fel
verzet van de respectievelijke leden
en nu geen enkel probleem meer met
elkaar hebben, elke oppositie is ver
stomd. Maar al gaat het dan om de ge
schiedenis van de twee bonden van
oprichting tot opheffing, het verhaal
is veel breder opgezet. Verhaal ja,
geefi dorre opsomming van feiten en
data, die veel gedenkboeken zo onin
teressant maakt, maar geïnterpreteer
de historie, die het rijk geïllustreerde
boek geweldig boeiend maakt.
Professor Harmsen vooral schetst vele
achtergronden van standpunten, deelt
links en rechts oorvegen uit. Harmens
constateert, de visieprogramma's van
NKV en NVV vergelijkend, dat de
katholieke vakcentrale zich in de ja
ren zeventig nog linkser en radicaler
manifesteerde dan het NVV. Daar is
echter wel een ontwikkelingsproces
aan vooraf gegaan. De katholieke
werknemers leefden vroeger in de
sfeer van de klasseverzoening, waar
door ze b.v. in 1940, zelfs bereid wa
ren als stakingsbrekers op te treden
toen hun socialistische collega s er wel
hard tegenaan gingen. Eigenlijk was
er helemaal geen aanleiding voor die
milde houding, want van werkgevers
zijde toonde men geen verzoeningsge
zindheid. Ook niet de katholieke
werkgevers, want ergens in het boek
kan men lezen, dat deze nog slechtere
arbeidsvoorwaarden aanboden dan de
andere.
Daar kwam nog bij, dat de katholieke
vakbonden er ook op uit waren hun
leden bij de katholieke kerk en uit de
buurt van die afschuwelijke socialis
ten te houden. Die kerk had de vak
bonden krachtig in haar vingers met
als laatste groot machtsvertoon het
mandement van de jaren vijftig,
waarmee de bisschoppen katholieken
o.m. verboden lid te zijn van een
NVV-bond. Dit mandement, aanvan
kelijk volgzaam aanvaard, mag tevens
een keerpunt heten, want de katholie
ke arbeiders werden steeds meer geë
mancipeerd en ontkoppelden ook de
traditionele band vakbeweging-kerk,
trouwens ook de formele binding met
de KVP.
Harmsen schrijft: „Toen de dwang
van de kerk wegviel bleek pas hoe
veel bereidheid er in rooms-katholie-
ke vakbonden leefde om te strijden
voor een betere arbeids- en leefsitua
tie. Weliswaar verklaart dit en dus
ook het boek niet volledig, waarom
NKV en NVV elkaar daarna zo snel
en zo definitief vonden, maar dat de
denkbeelden steeds dichter bij elkaar
kwamen is zonder meer een feit.
Men mag zich dan afvragen, waarom
het CNV niet diezelfde ontwikkeling
volgde. Harmsen meent dat de ge
loofsbeleving bij protestantse werkne
mers anders, dieper is dan die van de
katholieken. Hij vindt het CNV dan
ook geen echte vakbeweging, maar
een godsdienstige vereniging, die het
beginsel boven allés stelt en die zich
uit principe aan de heersende en ho
gere machten onderwerpt. Maar, zegt
de schrijver ook, al heeft het CNV
dan afgehaakt bij de besprekingen
over nieuwe samenwerkingsvormen
(omdat die samenwerking te innig
werd en daardoor het eigene goed
deels verloren zou gaan), dit betekent
slechts uitstel: eens zal ook het CNV
toetreden.
In „Mensenwerk" wordt het NVV ei
genlijk helemaal niet als zo verschrik
kelijk links afgeschilderd. Deze vak
centrale wordt zelfs verburgelijking
toegeschreven. Heel lang was men
niet zo erg gebrand op felle acties, sta
kingen zag men heel nadrukkelijk als
uiterste middel. En het NVV was na
de Tweede Wereldoorlog veel meer
geporteerd dan het NKV voor een ge
leide loonpolitiek, dus loonmatiging,
wat nogal wat leden kostte.
Andere verwijten richten zich op ar-
rongantie, gelijkhebberigheid, autori
tair leiderschap en centralisme.
Harmsen, die zelf lang communist is
geweest, heeft het ook over de com
munistenvrees bij NVV-bonden: ze
zouden zelfs de Binnénlandse Veilig
heidsdienst hebben ingeschakeld om
communisten onder dè (adspirant)le-
den op te sporen. En Harmsen durft
er zijn hand niet voor zin het vuur te
steken, dat het nu niet meer gebeurt.
Als gezegd: de industriebonden had
den de grootste moeite met samen
werking, Ze hebben zelfs de federatie
vorming op centraal niveau lang op
gehouden. Lag dat aan de controver
ses en rivaliteit tussen de voorzitters
Brussel en Groenevelt? Ongetwijfeld
mede, maar toch ook wel omdat de
bond van Groenevelt meteen teveel
wilde, waardoor de mensen van Brus
sel een muur van achterdocht optrok
ken. Feit is dat Brussels opvolger Piet
Spijker een groter overwicht op zijn
leden had en de besprekingen over
samengaan in rustiger banen kon lei
den. Och, ook vakbondswerk is men
senwerk.
JO SMITS
Tel.i
ROTTERDAM De direc
tie van Pakhoed Holding
NV heeft de groepsdirectie
van de divisie Polyzathe
BV van Pakhoed per 19 de
cember van haar verant
woordelijkheid ontheven.
Reden is een toenemend
verschil van inzicht over
het te voeren beleid binnen
Polyzathe. Het dienstver
band van drs. R. Loon en
ir. Mt.E.F. Kool zal per 1
juli 1981 worden beëindigd,
zo heeft Pakhoed bekend
gemaakt.
Met de leiding van Polyzathe
is tot nader order belast drs.
D.N.A. Verburg, lid van dè di
rectie van Pakhoed Holding.
Deze kan als lid van de direc
tie de veranderingen, die de
directie van de Holding voor
ogen staan, beter doorvoeren
bij Polyzathe, aldus desge
vraagd een woordvoerder.
Onlangs schreef de voorzitter
van de directie van Pakhoed,
de heer H.P.H. Crijns in het
personeelsblad Pakpraat, dat
het bij de divisie Polyzathe
ronduit slecht gaat. Door de
'ingestorte woningmarkt zit
Polyzathe met een voorraad,
die voor de huidige markt te
duur is en die moet worden
verminderd. Van bezwaren
van de kant van de onderne
mingsraad van Polyzathe te
gen het ontslag van de directie
is niets gebleken; zo zei de
woordvoerder.
ZAANDAM De omzet
van Ahold is in 1980 met
ruim 9 pet toegenomen
tot 5,8 miljard. De stij-
ging in Nederland be
droeg 4,3 pet en in het
buitenland 28 pet, aldus
de heer A. Heijn, presi
dent van de raad van be
stuur, in een nieuwjaars
rede tot het personeel.
Voor wat de afzonderlijke
werkmaatschappijen betreft
zei de heer Heijn te hopen dat
Miro binnen niet al te lange
tijd weer een positieve bijdra
ge aan de financiële positie
van Ahold zal leveren. "Wij
zullen deze winkelsoort nog
steeds graag verder uitbreiden.
In 1980 zijn maatregelen geno
men om uit de problemen te
geraken".
Optimistisch was 'de Ahold-
-topman over Simon. "De
nieuwe formule blijkt aan te
slaan. Deze sluit geheel aan bij
onze filosofie over de toene
mende betekenis van de
buurtwinkel". De resultaten
van Alberto en Etos waren op-
Een belangrijke ontwikkeling
in 1980 was de vergroting van
de deelneming in Jacques Bo-
rel Catering van 40 naar 90
pet. Deze werkmaatschappij
bestrijkt een groeiende markt
en kan aan de resultaten van
het gehele concern een groter
wordende bijdrage leveren.
AC Rèstaurant ziet eveneens
,weer terug op een geslaagd
jaar. Men heeft 'alle hoop in
Albert Heijn
1981 te kunnen beginnen met
de bouw van een nieuw we
grestaurant in Sliedrecht.
Een groeiende bijdrage ver
wacht de heer Heijn ook van
de buitenlandse activiteiten
van Ahold. "Bi-Lo, in-het zui
den van de VS, heeft inmid
dels 117 vestigingen. In Spanje
zijn nu 18 Canadia supermark
ten, 8 Canadia superdescuen-
to's en een^ eigen distributie-
De heer Heijn zei voorts: "Wij
hebben het voordeel dat de
mensen altijd zullen blijven
eten en drinken. Omdat het
onze taak is daarin tè voorzien
heeft onze onderneming een
groot voordeel boven bedrij
ven-in andere branches".
"Voorwaarde omsuccesvol te
blijven werken is, dat wij zeer
waakzaam en bijtijds blijven
inspelen op de zich voortdu
rend wijzigende omstandighe
den". Als voorbeeld noemde
de heer Heijn het inspelen op
een verminderde koopkracht
van de consument. "Onze
werkmaatschappij Albert
Heijn heeft in het nieuwe jaar
de prijs van een groot aantal
dagelijkse levensbehoeften
met 5 tot 15 pet verlaagd. Het
betekent voor de klant dat wij
hem helpen zijn koopkracht
zoveel mogelijk te behouden.
'Zelf moeten wij rekenen met
lagere winstmarges, maar met
een goede kans op een grotere
omzet die een deel van de
winstafneming zal compense
ren. Voor de continuiteit van
ons bedrijf is een dergelijke,
krachtige actie nodig".
AMSTERDAM De centrale
ondernemingsraad (cor) van de
KNSM Group NV heeft zich
met meerderheid van stemmen
voorlopig negatief uitgespro
ken over de voorgenomen fusie
met Nedlloyd. De raad be
schouwt de voorgestelde gevol
gen van de fusie namelijk als
onrechtvaardig en niet noodza
kelijk voor bedrijf en personeel
en houdt zich tot maandag a.s.
elke dag beschikbaar voor een
nader gesprek met de voorzitter
van de raad van bestuur van
Nedlloyd, de heer B.E. Ruys.
Het advies is voorlopig, aldus de on
dernemingsraad omdat de zij erop
vertrouwt, dat de Nedlloyd-leiding
d.e voorstellen in haar advies redelijk
zNil vinden. Zolang aan deze voorstel
len niet is voldaan blijft het advies
negatief.
De voorstellen behelzen o.m. dat er
geen gedwongen ontslagen zullen
vallen bij de KNSM als direct gevolg
van de fusie en ook niet in een later
stadium als gevolg van een eventuele
integratie. Dit kan volgens de cor ge
beuren door personeelsleden, die niet
naar Nedlloyd willen overgaan in
aanmerking te laten komen voor een
afvloeiingsregeling.
Verder dient er een vervroegde VU-
T-regeling te komen, zodat ook
werknemers van 54 jaar en ouder in
de gelegenheid gesteld worden af te
haken. Voorts moet voor alle
KNSM-bedrijven de regeling gelden,
dat werknemers ouder dan 57,5 jaar
met vervroegd pensioen kunnen
gaan.
Andere voorstellen van de cor be
treffen de verschillende bedrijven
van KNSM. Het stuwadoorsbedrijf
van KNSM, Kroonvlag, moet zo mo
gelijk niet geïntegreerd worden mét
Quick Dispatch van Nedlloyd.
Verder moet Nedlloyd verklaren, dat
de activiteiten van Transavia niet ge
leidelijk aan beëindigd worden en de
maatschappij niet met bijv. KLM of
Martinair zal worden geïntegreerd.
De KLM, die de ondernemingsraad
van Transavia beschouwt als „het
paard van Troje", mag ook geen zeg
genschap in het bedrijf kkijgen. Ge
zocht zal worden naar èèn of meer
dere overnemingspartijen voor
Transavia, zo stelt de cor voor.
Nedlloyd komt maandag 5 januari
met een beslissing over de fusie. Tot
die dag ook hebben de vervoersbon-
den-FNV de tijd gekregen hun ad
vies uit te brengen. De fusiewerk
groep van de FNV is dinsdag al met
een negatief advies gekomen. De le
den stemmen vrijdag over een be
sluit.
SALISBURY De regering vari
Zimbabwe wil-een stevige vinger
in de pap krijgen bij buitenlandse
investeringen, zo heeft premier
Robert Moegabe verklaard. Hij zei
dat multinationale ondernemin
gen in Zimbabwe nog steeds vrij
kunnen opereren en dat het hoog
tijd wordt dat de regering daar
toezicht op uitoefent en dat de in
vesteringen in de juiste richting
moeten worden gestuurd.
„Als regering moeten wij de basis zijn
voor particuliere ondernemingen. We
zullen eerlijk te werk gaan, maar die
nen wel de belangen van de bevolking
in het oog te houden", zei Moegabe. Hij
voegde er aan toe dat een officiële re
geringsverklaring over de economische
toekomst van Zimbabwe in december
al gepubliceerd had moeten worden,
maar dat dat nu in januari of februari
zou gebeuren. Moegabe kondigde aan
dat er binnenkort enkele wijzigingen in
zijn kabinet worden uitgevoerd en dat
er een paar nieuwe ministeries in het
leven worden geroepen.
Nieuwjaars-
beurs rustig
begonnen
AMSTERDAM De Am
sterdamse effectenbeurs is
het jaar rustig begonnen.
Tussen het vele handen
schudden met de bijbehoren
de nieuwjaarswensen door
werd nog wel wat tijd ge
vonden om te handelen,
maar het had allemaal maar
weinig om het lijf. Een paar
koersontwikkelingen traden
op de voorgrond. De beurs
reageerde vooral op de ont
wikkelingen rond de voorge
nomen fusie tussen Ned
lloyd en KNSM. Nu van ver
schillende zijden negatief
geadviseerd is, komt ae fu-,
sie enigszins op losse schroe
ven te staan. De koers van
KNSM kreeg hierdoor een
forse knauw en zakte maar
liefst 5,50 op 88. Nedlloyd
daarentegen steeg ƒ3,20 op
ƒ96,90. De NMB noteerde ex
het interimdividend over
1980 op 200 iets lager. Ook
AMRO verloor terrein en
wel ƒ1,10 op ƒ59,80.
Bij de internationals moest
Koninklijke Olie ƒ2,40 terug
en kwam rond het middaguur
op ƒ206,80 te staan. Unilever
trok daarentegen vijftig cent
aan op 123,50. De rest van de
internationale aandelen veran
derde weinig.
In de financiële sector klom
FGH 2,50 op ƒ62. Ook de
verzekeraars gingen omhoog.
Nationale Nederlanden werd
f 0,70 duurder op ƒ118,50.
Bij de bouwers trok OGEM
dertig cent aan op ƒ7,50. Ver
der steeg Ahold negentig cent
op ƒ72,40 en Gist-Brocades
eveneens negentig cent op
ƒ49,40.
De obligatiemarkt was door de
bank genomen onveranderd.
Slechts 1 ier en daar waren
wat koersstijgingen.
De lokale markt opende het
jaar goed. Over de gehele linie
stegen de prijzen. Het publiek
was duidelijk aan de koopzij
de, waardoor verscheidene
fondsen vast gestemd waren.
Zo ging Nutricia drie gulden
omhoog op 39, Audet 2,30
op 79, Emba ƒ6,50 op i06,50
en Bols ƒ1,90 op 56. Ballast-
-Nedam won 2 op ƒ60, Fur-
ness ƒ1,80 op ƒ28,80 en Buhr-
mann-Te erode 1,20 op
56,20. Ook de handelshuizen
lagen goed in de markt. Zo
steeg Deli ƒ1,10 op 65,70,
Otra 3 op 60 en Ceteco zelfs
ƒ3,90 op ƒ124. Internatio-Mul-
ler boekte een winst van vijf
tig cent op 14,30. Verder la
gen goed in de markt Schut
tersveld, De Telegraaf, Macin
tosh, Amfas en Bredero.
Maar weinig fondsen gingen
omlaag. .Vmf liet ƒ1,80 liggen
op 30 en Borsurhy-Wehry 2
op 202.
Tijdens beurstijd kwam er op
de actieve markt wat vraag
opzetten. Hierdoor gingen
vooral de bouwers omhoog. Zo
kwam HBG op 73,30 terecht,
f 3,30 winst en Volker-Stevin
op ƒ21,10, zeventig cent winst.
Gist-Brocades passeerde de
vijftig gulden-grens en ging
naar ƒ50,30. Terug moest
KNSM en ook de banken ver
loren terrein. ABN daalde
naar 285 en NMB naar 199.
Ook de Europese optiebeurs
begon het jaar rustig. Beleg
gers namen een afwachtende
houding aan. Een uitzondering
vormde de AMRO Bank,
waarin op het middaguur al 97
contracten waren omgegaan
op een totale omzet van 431
opties. Put opties Koninklijke
Olie waren hoger op de lagere
aandelenkoers.
Record-omzet
Amsterdamse
effectenbeurs
AMSTERDAM - De effectie
ve omzet op de Amsterdam
se effectenbeurs is in 1980
met fll,3 miljard gestegen
tot een nieuw recordcijfer
van f 50,05 miljard. Het vori
ge record (f42,71 miljard)
dateerde van 1978.
Van de omzet over 1980 na
men de vastrentende waarden
f28,75 miljard (1979: f20,05
miljard) voor hun rekening en
aandelen f 21,3 miljard (f 18,67
miljard), zo blijkt uit cijfers
van de Vereniging voor de Ef
fectenhandel.
De koerswaarde van alle Ne
derlandse aandelen tezamen
steeg, ondanks een daling met
bijna f 3,2 miljard in december,
over het gehele jaar met f 7,2
miljard tot f 62,7 miljard, zo
berekende het CBS. De koers
waarde van de internationale
concerns gaf, hoofdzakelijk
dankzij Koninklijke Olie, een
forse stijging te zien (van f 28,1
miljard tot bijna f 35,3 miljard).
Met uitzondering van de cate
gorie handel en industrie,
waarvan de koerswaarde op
nieuw scherp daalde (van
f 7,17 miljard tot f 5,68 mil
jard), zagen ook de andere
aandelensectoren hun koers
waarde verbeteren, met de be
leggingsmaatschappijen (van
f8,86 miljard naar f9,99 mil
jard) als uitschieter. De gemid
delde koers verbeterde in 1980
van 376 tot 411.
obligaties
beurs van New York
buitenlands geld
Belgische fr. (100)
r. (100)
e fr. (100
46.75.
15,24
Griekse drachme (100)
