Duitse hongerstaker
in Bijlmerbajes
in levensgevaar
Nederlanders gaan onschadelijke malariamug maken
Streekvervoer
4 duurder
Prinses Juliana
en paus pleiten
voor gehandicap ten
Fondspatiënt
langer in
het ziekenhuis
Forse stijging
faillissementen
Geen straf
voor neerschieten
buurjongen
Leukemiepatiënt
Sacha Landsman
overleden
a Meubelfabriek
Oistervvijk
weer
BINNENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 2 JANUARI 1981 PAGINA 9
DEN HAAG Een groep onderzoe
kers van de universiteiten van Am
sterdam. Leiden en Nijmegen en van
de stichting ITAL (Instituut voor de
toepassing van atoomenergie in de
landbouw) in Wageningen heeft een
plan opgesteld voor het „maken" van
een onschadelijke malariamug. Door
de erfelijke factoren te veranderen is
een mug ontstaan die het vermogen
mist de malariaparasiet over te bren
gen. Hij zal zijn soortgenoot die ver
antwoordelijk is voor de verspreidjng
van de meest gevreesde ziekte in de
tropen, moeten gaan vervangen.
Zowel nationaal als internationaal be
staat voor dit ambitieuze programma
veel belangstelling. De insecten en para
gezien afweerstoffen op te bouwen tegen
de geneesmiddelen die tegen de ziekte
worden gebruikt. De onderzoekers zijn
ervan overtuigd dat de methode van ge
netische bestrijding die zij voorstellen
een permanente oplossing bieden.
De methode komt erop neer dat de mus
kieten in enkele generaties worden ver
vangen door een zodanig genetisch ver
anderde soort dat het overbrengen van
de malariaparasiet niet meer mogelijk is.
Het plan heeft volgens de onderzoekers
slechts kans van slagen bij intensieve sa
menwerking tussen de laboratoria van
genoemde universiteiten en ITAL en de
steun van regeringen.
Ongeveer twintig jaar geleden hoopte
men de malaria onder controle te heb
ben. De ziekte was sterk teruggedrongen
door zeer intensief spuiten met DDT en
het massaal verstrekken van het medi
cijn cloroquine. De laatste jaren neemt
het aantal malarialijders weer toe. De
parasiet blijkt inmiddels bestand te zijn
tegen de geneesmiddelen. De bestrij
dingsmiddelen hebben steeds minder
uitwerking en zullen spoedig helemaal
niet meer helpen. Hetzelfde geldt op de
lange duur voor nieuwe middelen. Te
gen chloroquine, een van de beste ge
neesmiddelen tegen malaria, bestaat al
in 25 landen resistentie.
°P, het ogenblik zijn er meer dan 200
•miljoen malariapatiënten in de wereld
geregistreerd. Een kwart van de wereld
bevolking leeft in gebieden waarin ma
laria voorkomt Per jaar sterven alleen
in Afrika minstens een miljoen kinderen
aan de ziekte.
Papoea mag
voorlopig
blijven
ASSEN Bij de rechtbank
in Assen is woensdag in
kort geding bepaald dat de
Nederlandse regering 26-ja-
rige Papoea J. Aringaneng
vooorlopig iet mag uitzetten.
Op grond van getuigenverkla
ringen en het jaarverslag van
Amnesty International, meen
de de waarnemend president
dat de heer Aringaneng bij te
rugkeer naar Indonesië gevaar
loopt voor arrestatie en marte
ling. Als lid van de organisatie
„Vrij Papoea" had hij onder
gronds werk verricht en dat in
Nederland voortgezet. In no
vember '80 werden zijn ver
zoeken tot toelating in Neder
land als vluchteling en voor
éen verblijfsvergunning afge
wezen. Staatssecretaris Haars
van justitie besloot tot uitwij
zing van de heer Aringaneng.
Tot vandaag mocht hij Neder
land vrijwillig verlaten, an
ders zou uitzetting volgen.
Smeulende peuk
vermoedelijke
oorzaak brand
Holiday Inn
UTRECHT Achteloosheid
met vuur, een smeulende peuk
of iets dergelijks. Dat is vol
gens de brandweer en de poli
tie de vermoedelijke oorzaak
geweest «van de miljoenen-
brand woensdag in het Holi
day Inn in Utrecht.
De brand is begonnen in de
barzaal in de bovenbouw van
het hotel. De vuurhaard was
vlakbij de bar en de brand
weer houdt het erop dat on
zorgvuldig omspringen met
vuur de oorzaak is geweest.
Maar precies is dat niet meer
te achterhalen doordat de be
wuste etage veranderd is in
een puinhoop.
Van Agt vóór
provinciale
politiekorpsen
HILVERSUM Premier
van Agt vindtdat de provin
ciale politie er zeker moet
komen. In een radio-pro
gramma van de Avro zei hij
gisteren dat het voor een
goede vervulling van de po
litietaak „niet goed is dat de
versnippering van vandaag
en de ondoelmatigheid die
uit de oude organisatie voor
komt, zou blijven bestaan".
Van Agt wilde nog geen voor
spelling doen over het al dan
niet aannemen van het betref
fende wetsontwerp dat de
overgang van gemeente- en
rijkspolitie in een provinciale
politie regelt. „Maar we zijn er
nu al zo lang mee bezig, ik
vind wel dat de Kamer het
wetsontwerp zou moeten aan
vaarden". aldus Van Agt.
Protest bij
regering
van Haïti
DEN HAAG De regering
heeft bij de regering van Haïti
geprotesteerd tegen de gang
van zaken rond de zeven Haï-
tiaanse ballingen die sinds de
eerste kerstdag op Curasao
verblijven. De regering van de
Antillen heeft besloten de ze
ven (onder wie vijf journalis
ten) geen asiel te verlenen.
Willemstad had Den Haag
verzocht een krachtig protest
te laten horen.
Deel van lichaam
aangespoeld
RENESSE Bij Renesse op
Schouwen Duiveland is gister
middag het bovenlichaam van
een man aangespoeld. Over de
identiteit van het slachtoffer is
nog niets bekend. Het stoffe
lijk overschot moet volgens de
politie, die een misdrijf niet
uitsluit, al enkele weken in
het water hebben gelegen.
AMSTERDAM De 32-jarige West
duitser, die sinds 24 november 1980 in
de Bijlmerbajes in Amsterdam in hon
gerstaking is. verkeert in zorgelijke
omstandigheden. Gistermiddag heeft
Bijlmerbajes-directeur Rooijakkers ge
zegd dat het leven van de Westduitser
in gevaar komt, wanneer zijn honger
staking voortduurt.
De Westduitser zit sinds september 1980
gevangen in afwachting van de behande
ling van het uitleveringsverzoek van
Zweden, dat op 20 januari voor de Am
sterdamse rechtbank gehouden wordt.
Rooijakkers vreest dat de man in levens
gevaar komt, waaner hij tot die datum in
hongerstaking blijft. In 1978 werd de
Duitser in Zweden veroordeeld tot vijf
jaar gevangenisstraf wegens hasjsmokkel.
Na een half jaar gevangen te hebben geze
ten, wist de man naar zijn vaderland te
ontsnappen. Daar werd hij opnieuw ge
vangen genomen, maar Zweden liet per
telex weten niet om zijn uitlevering te
vragen, omdat die procedure te ingewik
keld zou worden.
De Duiter ging daarna in Amerika zijn
geluk als modefotograaf beproeven. Toen
dat tegenviel kwam hij naar Nederland
waar hij zich bij de vreemdelingendienst
meldde voor een verblijfsvergunning.
Daar kreeg hij te horen dat Zweden nog
altijd zijn uitlevering wenst. Ondanks het
telexbericht dat Zweden van maatregelen
tegen hem afzag, belandde de Duitser in
de cel.
GRONINGEN Een 77-jarige man uit Nieuw Pekela die
op 18 juli van dit jaar zijn 20-jarige buurjongen doodschoot,
krijgt hiervoor geen straf. Dat heeft de rechtbank woens
dagmorgen in Groningen bepaald.
De man is schuldig bevonden aan zware mishandeling de dood
tot gevolge hebbend, al wordt hij er niet strafbaar voor geacht.
Voor vuurwapenbezit heeft hij een boete gekregen van 500 gul
den en 1 maand gevangenisstraf voorwaardelijk met twee jaar
proeftijd.
Het slachtoffer sloeg op de avond van 18 juli het meubilair van
zijn ouderlijke woning kort en klein, bedreigde er zijn moeder
en ging zich na politieverhoor in het café bedrinken. Daarop
ging hij stomdronken zijn buurman met een vuurbuks bedrei
gen. De oudere man, bang voor overvallen, had al jaren een pis
tool in huïs. Hij greep het wapen en schoot op de jongeman, om
zoals hij later verklaarde, hem met een kogel in de schouder
buiten gevecht te stellen. De jongen was vrijwel op slag dood.
DEN HAAG Buskaartjes voor het streekvervoer worden
1 mei vier procent duurder. Reden voor deze tussentijdse ta
riefsverhoging is een stijgend tekort die de exploitatie te
zien geeft. Als er geen maatregelen worden genomen wordt
voor dit jaar wordt een extra verlies verwacht van 57 mil-
oen gulden.
Minister Tuijnman van verkeer en waterstaat heeft dat de
Tweede Kamer meegedeeld. Volgens de bewindsman kan 41
miljoen gulden worden worden „verdiend" door interne maatre
gelen bij het streekvervoer. Hij denkt daarbij aan bezuinigingen
op onderhoud en marketing, betere dienstroosters, het inzetten
van gelede bussen. Vijf miljoen gulden denkt hij terug te vinden
door ondermeer het avondverkeer beter af te stellen op de
vraag. De resterende elf miljoen gulden moeten komen uit de
tariefsverhoging.
Het groeiende tekort bij het streekvervoer ligt (behalve aan de
stijgende benzineprijzen) aan de groei van het aantal reizigers,
waardoor de exploitatiekosten hoger zijn geworden.
ALPHEN a/d RIJN De
Russische leukemie-patiënt
Sacha Landsman is in de
nacht van 29 op 30 december
op zeventienjarige leeftijd
in een ziekenhuis in het Rus
sische Tallin overleden.
Dit
heeft de Christelijke Stich
ting Hulp aan Gewetensbe
zwaarden uit Alphen a/d
Rijn in een telefoongesprek
met de familie
uitreisvisum echter steeds ge
weigerd.
Voor Landsman werden me
dio 1980 in Nederland tal van
demonstraties gehouden, ten
einde de autoriteiten in de
Sovjet-Unie ertoe te bewegen
hem een uitreisvisum te geven
voor medische behandeling in
het Westen. Volgens Westerse
specialisten was er een goede
kans dat Landsman van zijn
leukemie kon worden gene
zen. De Sovjet-Unie heeft een
ADVERTENTIE.
toonaangevend in eiken
Reuze-snoeken
Klaas van Weelden uit
Haatten is nogal trots
op zijn vangst. Op
oudejaarsdag haalde
hij in een uur tijd twee
enorme snoeken uit
het water van 21 en
23 pond. De vissen
hadden
respectievelijk een
lengte van 101 en 107
HILVERSUM/ROME
„Gehandicapten hebben be
hoefte aan hulp, maar met
die hulp krijgen zij vaak
een ondraaglijk medelij
den en bevoogding te ver
duren die er niet aan denkt
dat zij hun bewustzijn
geenszins hebben verloren.
Naast hulp verlangen zij
begrip en respecterende
naastenliefde. Zij verlan
gen een volwaardige plaats
in de samenleving op
grond van al wat ze on
danks alles wel moeten
kunnen ontplooien".
Dit zei prinses Juliana, ere
voorzitster van de Nationale
Commissie Jaar van de Ge
handicapten 1981 gisteren
voor de NOS-televisie. De
leuze van het Internationaal
Jaar van de Gehandicapten,
waartóe 1981 door de Vere
nigde Naties is uitgeroepen,
is „volledig meedoen in ge
lijkwaardigheid". Daarbij
gaat het bovenal, aldus prin
ses Juliana, om ons aller le
venshouding tegenover hen,
die lichamelijk of geestelijk
een extra moeilijke bestaan
leiden.
Ook paus Johannes Paulus II
heeft in zijn nieuwjaarstoe
spraak aandacht voor de ge
handicapten. „De menselijke
waardigheid en de onver
vreemdbare rechten van de
400 miljoen gehandicapten in
de wereld moeten worden
gegarandeerd. Ook zij zijn
onze broeders, hun menselij
ke waardigheid en onver
vreemdbare rechten moeten
hun hele leven volledig wor
den erkend", aldus de paus,
wiens preek in de St. Pieter
door ongeveer tienduizend
mensen werd bijgewoond.
Volgens de paus verdienen
de geestelijk gehandicapten
een speciale behandeling.
„Geestelijke handicaps, die
ongeveer drie procent van de
wereldbevolking treffen,
vormen het ernstigste obsta
kel bij de ontplooiing van de
mens. Indien slechts een
klein deel van het bëwa-
pingsbudget hieraan wordt
besteed, kunnen belangrijke
successen worden geboekt in
de verlichting van de levens
omstandigheden van veel lij
dende mensen", aldus de
paus.
LEIDEN Ziekenfondspatiënten gaan vaker naar de dok
ter, worden sneller doorverwezen naar een specialist, lopen
meer kans in een ziekenhuis te worden opgenomen dan par
ticulier verzekerden en houden het ziekenhuisbed ook lan
ger bezet. Deze gegevens komen naar voren uit een onder
zoek van twee wetenschappers van de Rijksuniversiteit in
Leiden, W. van de Ven en R. van Vliet, verricht samen met
twee ambtenaren van het ministerie van volksgezondheid,
F. Nauta en F. Rutten. De feiten waren al bekend, maar het
viertal heeft nu alle resultaten van eerdere onderzoeken ge
bundeld en er eigen waarnemingen en conclusies aan toege
voegd.
Volgens de onderzoekers speelt het financiële aspect een grote
rol bij het verschil in behandeling van „particulieren" en fondf-
spatiënten. Als arts of ziekenhuis er belang bij hebben de behan
deling langer voort te zetten dan strikt noodzakelijk het bed
moet bezet blijven heeft de fondspatiënt daar geen weet van.
Hij ziet geen rekeningen; het ziekenfonds betaalt. De particulier
klrijgt wel nota's De particulier ziet de nota's wél en is ook mon
diger dan zijn mede-patiënten uit het fonds. Daar komt bij dat
een particulier zich als zelfstandige niet zo gemakkelijk
kan en zal vrijmaken voor opname in een ziekenhuis. Hij zal
vaker aandringen op een poliklinische behandeling.
Volgens de vier onderzoekers blijkt uit een en ander dat bij
doorverwijzing naar een specialist het verschil in manier van
betaling als een sluis werkt. Daarom pleit het viertal voor een
ander verzekeringssysteem en voor een anderre wijze van belo-
niong van medici. Zij doen slechts aanbevelingen; de uitwerking
ervan laten zij aan anderen over. Verder pleiten zij voor meer
en betere voorlichting over medische aangelegenheden en voor
een betere communicatie tussen arts en patiënt, zeker als het
mensen aangaat met lagere opleidingsniveaus, want daar is de
behoefte aan communicatie het grootst. Voorts stellen zij dat een
betere controle overbodig medisch handelen dient te voorko-
DEN HAAG In het derde kwartaal van het afgelopen
jaar is het aantal uitgesproken faillissementen met 48 pro
cent gestegen vergeleken met dezelfde periode in 1979.
Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek gin
gen in het derde kwartaal vorig jaar 1256 bedrijven failliet tegen
851 in 1979.
Tot en met september 1980 moesten 3515 bedrijven hun poorten
sluiten. Het jaar daarvoor was dat aantal 2520. De meeste be
drijfssluitingen vonden plaats in Zuidwest-Nederland (Zeeland),
gevolgd door West-Nederland (Zuid-Holland, Noord-Holland en
Utrecht). In het noorden gingen de minste bedrijven failliet. De
grootste klappen vielen in de landbouw en verder in de indu
strie, de bouwnijverheid en de handel.
Helikopter redt drietal
van verdrinkingsdood
SCHIPHOL Een helikopter van de rijkspolitie heeft gis
termorgen een man en twee vrouwen van een dreigende ver
drinkingsdood gered. Het drietal bevond zich, doornat en
verkleumd, op een eilandje in de Biesbosch, waar het door
de storm opgejaagde water al op kniehoogte stond.
Om het nieuwe jaar in te luiden hadden de drie met zes anderen
een huisje in de Biesbosch gehuurd, dat alleen per boot bereik
baar was. Het drietal was, om fakkels af te steken, een kreek
ingeroeid. Door de storm konden ze echter niet meer terug. De
overigen waarschuwden later de politie. Nadat de rijkspolitie te
water tevergeefs gezocht had, werd de hulp van de helikopter
ingeroepen.
FNV wil steun voor
Kiltunnel-„slachtoffers"
ROTTERDAM Het district Zuid-Holland van de FNV
heeft er in een brief bij het kabinet op aangedrongen dat
het rijk bijspringt in de opzienbarende verliezen in de ex
ploitatie van de Kiltunnel bij Dordrecht
De tunnel, waarvoor tol betaald moet worden, trekt veel minder
belangstelling dan was verwacht. Door een slechte voorberei
ding stegen de kosten, die aanvankelijk geraamd waren op ze
ventig miljoen gulden, naar 149 miljoen. De provincie Zuid-Hoi-
land, de gemeente Dordrecht en vier kleinere gemeenten, di£
zich gezamenlijk voor de kosten garant hadden gesteld, kunnen
dat bedrag nauwelijks opbrengen. Een eenmalige bijdrage van
het rijk van honderd miljoen gulden zou de problemen oplossen.
Volgens de FNV heeft het rijk ook verantwoordelijkheid voor
de Kiltunnel.
Vooruitzichten voor zondag:
Perioden met buien, later met
hagel en sneeuw. Middagtem-
peratuur omstreeks 6 graden.
Weersvooruitzichten in cijfers
voor zondag:
Aantal uren zon 0 tot 3
Min. temp. omstreeks 2 graden
Max. temp. omstreeks 6 gra
den
Kans op een droge periode
van minstens 12 uur 50 pro-
Weersgesleldheid v
Vllsslngen regen 7 6 1
Z.-Llmburg regen 5 2 2
