De inruilwaarde van uw BMW
hebt u in eigen hand.
Iedere gedoopte heeft
pastorale verantwoordelijkheid
Meubels uit de
lelijke lijd
oude gewichten en
nieuwere munten
V
Brief aan ds. V.d. Zee wekt
ergenis bij Gereformeerde Bond
KUNST
Ben Travers overleden
Gl<
Van der Klaauw
beantwoordt
Hervormde Kerk
BISSCHOP BIJ LUSTRUM DPC:
u
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 19 DECEMBER 1980 PAGIN
Meer zendtijd
voor
Teleac en RVU
HILVERSUM Minister
Gardeniers van CRM heeft
er geen bezwaar tegen, dat
Teleac en de Radio Volksu
niversiteit (RVU) per 1 ja
nuari meer zendtijd krijgen.
Haar ministerie heeft dat
gisteren meegedeeld.
Voor Teleac betekent dit, dat
deze organisatie nu ook via de
radio cursussen zal kunnen ge
ven. Vanaf 6 januari mag Te
leac steeds op dinsdag via Hil
versum 4 van 17.00 tot 18.00
uur uitzenden. De RVU, die al
radiozendtijd heeft, krijgt op
donderdag, eveneens op Hil
versum 4, twintig minuten ex
tra.
Dat Teleac en de RVU die
zendtijd krijgen, is het gevolg
van een compromis tussen
NOS, Teleac en RVU. Eerder
had de NOS bij de Raad van
State een procedure aange
spannen tegen het principe
van het geven van zendtijd
aan Teleac, welke organisatie
niet volgens de omroepwet als
zendgemachtigde te boek staat.
Die procedure loopt nog
steeds.
Illlllll
Britse regisseur
Collinson
overleden
LOS ANGELES Peter
Collinson, de Britse regis
seur die een aantal thrillers
op zijn naam heeft staan, is
in zijn huis in Los Angeles
aan kanker overleden. Zo
heeft zijn vrouw gisteren be
kendgemaakt.
Collinson die vierenveertig
jaar is geworden, begon zijn
carrière als regisseur voor to
neel en televisie en maakte in
1967 zijn filmdebuut met „The
Penthouse". Andere films van
hem zijn „Up the juntion",
„You can't win them all",
„Ten little Indians" en „The
spiral staircase". Zijn laatste
film „The Earthling" zal ko
mend voorjaar uitkomen.
Collinsons films werden on
derscheiden op de festivals
van Berlijn en San Sebastian.
Meijerink voor
tuchtcommissie
ZEIST - Ginus Meijerink zal
zich moeten verantwoorden
voor de tuchtcommissie van
de sectie amateurvoetbal
van de KNVB.
De speler van de Drentse
hoofdklasser Emmen weigerde
afgelopen zondag mee te wer
ken aan een dopingcontrole na
afloop van het duel tegen Roh-
da Raalte.
In 1843 verleende koning Willem II de
Zwolse meubelmaker J.Kamphuis het pri
vilege zijn winkel annex werkplaats te noe
men: Het koninklijk magazijn van
J.Kamphuis". Directe aanleiding daartoe
was de levering van twee bureaux-mini-
stres in palissander, waarover de koninklij
ke clientèle buitengewoon tevreden was. In
1872, bijna 30 jaar later, vertrok Kamphuis
uit de Overijsselse hoofdstad en vestigde
hij zich in Tilburg, waar hij gespecialiseerd
bleef in het maken van tafeltjes, waarvan
het blad met fraai inlegwerk versierd was.
Met buitengewoon veel gevoel voor verhou
dingen en vakmanschap stelde Kamphuis drie
jaar later in Breda een tafeltje ten toon met in
marqueterie (ivoor en amboinahout) een rui-
terportret van generaal Van Swieten. In 1878
vervaardigde hij waarschijnlijk de ronde drie
pootstafel, die eveneens in marqueterie
de beeltenis van prins Hendrik en diens vrouw
vertoont en die thans deel uitmaakt van de
meubelverzameling van de Dienst Verspreide
Rijkscollecties. Ook daarna bewees Kamphuis
zijn royalistische gezindheid door ter gelegen
heid van het tweede huwelijk van Willem III
een gueridon (tafeltje op één poot) te vervaar
digen met in het blad het Nederlandse wapen
en dat van het Duitse geslacht Waldeck Pyr-
mont.
Al deze bijzonderheden staan vermeld in een
boekje, dat geschreven werd door J.M.W. van
Voorst tot Voorst, die (in twee delen) de Ne
derlandse meubelen uit de periode van 1840 tot
1900 onder de loep neemt. Het is het tijdvak,
waarin meubels in de zogenaamde neo-stijlen
werden vervaardigd en waarbij de auteur
vooral die meubelen beschrijft die werden aan
geschaft door de welgestelde burgerman, die
zich kon veroorloven behalve Nederlandse ook
buitenlandse meubelen te kopen. De twee
deeltjes, getiteld met de prozaische naam
„Meubelen in Nederland 1840-1900", versche
nen bij uitgeverij„De Tijdstroom" in Lochem,
een onderneming waar tal van (uitstekende)
antiekboeken verschijnen, niet alleen voor de
beginner, maar evenzeer voor de gespeciali
seerde verzamelaar.
De twee deeltjes van Van Voorst tot Voorst
zijn waardevolle boekjes geworden, waarbij de
auteur zijn stof behandelt in zeer uitgebreide
foto-bijschriften het Kamphuisverhaal is
daar een uitstekend voorbeeld van zodat er
een breed scala van meubelen aan bod komt.
Het zijn meubelen, die tegenwoordig met een
grote regelmaat worden aangeboden door niet
gespecialiseerde antiquairs, op veilingen en
beurzen, enzovoort. Terecht stelt Van Voorst
tot Voorst zich op het standpunt dat ieder voor
zich zelf moet beslissen of hij de meubels mooi
dan wel lelijk vindt de tafeltjes, die Kamp
huis vervaardigde zijn schitterende staaltjes
van (artistiek) vakmanschap, maar er zijn ook
foeilelijke meubelen bij zoals bijvoorbeeld de
monstrueuze 19de eeuwse boekenkasten en
wanstaltige buffets met étagères de auteur
vertelt ook dat er in deze periode beslist kwali
teitsmeubels werden gemaakt. Meubels, die
vervaardigd werden met veel vakmanschap,
waarbij de maker een oude stijl op zijn eigen
manier interpreteerde.
De „lelijke tijd" zo wordt de periode, die Van
Voorst tot Voorst beschrijft wel eens genoemd.
Inderdaad, en behalve dat er lelijke meubels
gemaakt werden (dat euvel bestaat trouwens
nog) werden er ook slechte stukken gemaakt,
omdat op zeker ogenblik de massaproduktie
greep kreeg op deze branche, die van oudsher
ambachtelijk-traditioneel was ingesteld, het
geen onder meer tot uiting kwam in de gilden.
Dat de kwaliteit van de meubelen na verloop,
van tijd achteruit ging, was mede te wijten aan
de omstandigheid, dat in de Franse tijd deze
gilden werden afgeschaft, al ging dat in ons
land vaak uiterst langzaam. (Met name was dit
het geval bij de tinnegieters).
Kort resumerend: de twee deeltjes over recen
tere meubelmakerij bevatten een goed over
zicht van wat er in deze 60 jaar zoal gemaakt
werd, waarbij de afbeeldingen menige lezer
een kreet van herkenning zullen ontlokken.
Misschien is het goed om op te merken dat het
boekje menigeen ook een teleurstelling kan be
zorgen; dat zou kunnen in het^eval waarbii
men met een authentiek 17de eeuws meubel
van doen dacht te hebben, maar waarbij blijkt
dat het een 19de eeuwse interpretatie is van
het oorspronkeljke stijlmeubel.
Gewichtig
Van heel andere aard en opzet is een ander
„antiekboek", dat bij „De Tijdstroom" is ver
schenen. Het gaat om het boek „Tweeduizend
jaart gewichten in de Nederlanden, dat werd
samengesteld door D.A.Wittop Koning en
G.M.M.Houben.
In deze uitgave gaan de auteurs de geschiede
nis na van de gewichten die in Nederland ge
bruikt werden dan wel nog gebruikt worden,
waarbij ze aandacht besteden aan hun makers
(voorzover bekend), de vorm, waarin ze wer
den gegoten, de merken die ze dragen en de
ijkmeesters die ze controleerden en eventueel
justeerden.
Een „gewichtig" boek, dat zich vooral richt op
de verzamelaar en een bepaalde voorkennis
veronderstelt van de lezer met betrekking tot
het onderwerp. Toch was dit boek door middel
van een eenvoudige „kunstgreep" gemakkelijk
toegankelijk geweest voor een veel grotere le
zerskring. In dat geval hadden de samenstel
lers de achterin het boek opgenomen woorden
lijst tot een (voorin het boek) verklarende
woordenlijst moeten omvormen, waarbij be
grippen als krukgewicht, blokgewicht en wat
al niet meer, bepaald dan wel gedefinieerd
hadden moeten worden. Nu zijn deze begrip
pen alleen vertaald in het Duits, Frans en En
gels, een vrij zinloze bezigheid omdat het boek
voor Duitsers, Fransen dan wel Britten niet
verder toègankelijk is.
Voor het overige is het „gewichtenboek" uit
stekend gedocumenteerd, waarbij de auteurs
niet alleen de noordelijke, maar ook de zuide
lijke Nederlanden hebben behandeld. Er wordt
stilgestaan bij tal van interessante details, zoals
het oudste gewicht van West-Europa (Toulouse
1238), de 15de en 16de eeuwse hanggewichten
uit de Nederlanden, de specifieke gewichtsna
men, die hier ten lande golden, de invoering
van het metrieke stelsel enz. Een apart gedeel
te is gewijd aan het wegen van edel metaal
met behulp van goudschaaltjes. Verder bevat
de inhoud tal van merken en andere illustra
ties, als gevolg waarvan de prijs van het boek
nogal fors is; 84,50.
Het wegen van edele metalen met behulp van
een muntweegschaaltje komt ook ter sprake in
de pocket „Muntenwijzer" van de Amro-bank,
die op deze manier nogal wat basismateriaal
bijeen bracht voor de beginnende numismaat.
KLAAS GOINGA
Een goed onderhouden BMW kan
u straks duizenden guldens extra
opleveren. En voor het beste onder
houd dat voor geld te koop is zorgt uw
eigen BMW-dealer.
Hij houdt de inruilwaarde van uw
BMW zo hoog mogelijk.
Heel eenvoudig: door uw BMW hoog
te houden.
Hij kent uw automobiel van binnen
en van buiten. Hij heeft ook de aller
nieuwste apparatuur om te testen en
te controleren. En uiteraard kan alléén
hij de originele BMWonderdelen
leveren en perfect monteren.
Uw BMW-dealer houdt uw auto
mobiel in topconditie. De voordelen
zijn voor Ten eerste komt u nooit
voor onaangename verrassingen te
staan. En ten tweede kan de
inruilwaarde verrassend
hoog uitvallen.
De gezamenlijke BMW-dealers in Nederland.
Leiden: Rob Gorris bv, Hoge Rijndijk 278, tel. 071-896000.
Katwijk aan Zee: Van der Plas, Sec. Varkevisserstraat 64, tel. 01718-13241/13242.
LONDEN Ben Travers, de onbetwiste meester van het
Britse kluchtspel, is gisteren op 94-jarige leeftijd in Londen
overleden. Zijn zoon, die dit meedeelde, weigerde verdere
bijzonderheden te geven.
De kluchtspelen van Travers hielden Groot Britannië zestig jaar
lang aan het lachen. Door zijn stuiken beleefde het Londense
Aldwych Theater van 1925 tot 1933 een bloeiperiode, terwijl de
meeste andere schouwburgen in financiële moeilijkheden ver
keerden. Voor de preutse jaren twintig en dertig waren zijn
meeste werken erg gewaagd. Dikwijls verbood de regering dan
ook opvoering van die stukken. Nog in 1976 liepen in de Lon
dense theaterwereld gelijktijdig drie stukken van Travers: Ba-
nan Ridge (1938), Plunder (1928) en The bed before yesterday
(1975). In datzelfde jaar mocht hij de onderscheiding Comman
der of the British Empire in ontvangst nemen
IRDW
tersho
lie raa
urger;
van d
ting g
geen
Junctie
art dc
M Zi;
n Noc
antwo<
de pol
(lees:
sleden
liet ee
rd wei
funct
het o
ns de
et feit
had
ken k
Konii
•kuur
doo
le raa
ng te
litbrei
van
le vr<
ve
Wet
veel a
en. F
,-Joz
ilagg'
s ma;
ooreb
van
ibliot
in
lijs
gof i
'eslot
CDA
te va
en ii
stel
n v
nen 1
IDEE
dhui:
ht d
0u<
ieve
het
stóren
op
hing
Europees parlement akkoord
met begroting '81
LUXEMBURG Het Europees parlement heeft
tijdens de zitting in Luxemburg de begroting van
pese Gemeenschap voor 1981 goedgekeurd. De begrot
rond 53,5 miljard gulden groot.
Het aannemen van de begroting werd mogelijk dankzij een
van de Nederlandse socialist Piet Dankert. Daarbij werden
het parlement gewenste uitgaven die de Raad van Ministers LTW
wilde accepteren in een aanvullende begroting voor 1980 meei
werkt. Het parlement wilde de begroting voor 1981 niet ventodse
pen omdat de Raad van Ministers al belangrijke concessies i 1
het parlement had gedaan ten aanzien van het terugdringen
de landbouwuitgaven en het budgetteren van leningen.
G<
Cï
Er vinden sinds enige jaren geen nu
cleaire leveranties vanuit Nederland
aan Zuid-Afrika plaats. Evenmin is er
sprake van nucleaire leveranties van
uit Zuid-Afrika aan ons land. Dit
schrijft minister Van der Klaauw van
buitenlandse zaken aan het modera-
men van de hervormde synode in ant
woord op een brief van 21 oktober.
Hierin had het moderamen de minis
ter gevraagd of Nederland betrokken
is bij de nucleaire activiteiten van
Zuid-Afrika doordat er uranium uit
Namibië in de Urenco-fabriek te Al
melo zou worden verwerkt.
Hierover zegt de minister dat de Neder
landse regering het niet wensekjk acht
dat er rechtstreeks uranium uit Namibië
wordt gekocht. Zulks geschiedt ook niet,
aldus de bewindsman. Daarvoor zou toe
stemming van de raad voor Namibië van
de Verenigde Naties nodig zijn.
Wel wordt Uranium uit Namibië ver
werkt met uranium uit andere landen in
de Verenigde Staten, Canada, Groot-
Brittannië en de Duitse Bondsrepubliek.
Het produkt dat hierdoor ontstaat, wordt
in Almelo verrijkt. Het is dan volgens de
minister niet meer te herkennen als een
Namibisch produkt.
Alleen totale stopzetting van de uraniu-
mexport uit Namibië zou kunnen voor
komen dat dit in Almelo wordt ver
werkt, aldus de minister van buitenland
se zaken aan het moderamen van de
hervormde synode.
Paus pleit nogmaals voor
vrede tussen Iran en Irak
Paus Johannes Paulus II heeft giste
ren bij het aannemen van de geloofs
brieven van de nieuwe ambassadeur
van Irak bij de Heilige Stoel, nog--
maals gepleit voor vrede tussen Iran
en Irak.
Tijdens de ontvangst van ambassadeur
Anwar Sabri Abdoel haalde de paus zelfs
de koran aan: „Sluit vrede als broeders
en hoop dat de allerhoogste u barmhar
tigheid betone".
Johannes Paulus sprak de hoop uit dat
Iran en Irak zich bereid zouden verkla
ren aan de onderhandelingstafel een
vrede te sluiten die was gebaseerd op
recht en wederzijds respect.
schil
Achtentwintig leken-vrijwilligers
hebben tijdens een feestelijke bijeen
komst in het Groothandelsgebouw in
Rotterdam de certificaten ontvangen
na twee jaar een cursus te hebben ge
volgd op de pastorale scholen, die het
Diocesaan Pastoraal Centrum (DPC)
in het bisdom Rotterdam organiseert.
De feestelijke bijeenkomst waarbij onge
veer 400 mensen aanwezig waren was
ter gelegenheid van het eerste lustrum
van het DPC en ter afsluiting van de
cursus. Uit handen van de directeur drs.
P. Noordermeer ontvingen het certifi
caat na beëindiging van de cursus Kerk
en Samenleving: de dames: Bleeker, Rot
terdam; Adriaansens, Ridderkerk; Kok,
Ridderkerk; Straatman, Rotterdam; Van
Doorn. Ridderkerk; en de heren: Buis,
Leiden; Van Kleef, Wassenaar; Waas
dorp, Leiden; v.d. Wielen, Rotterdam.
De 2-jarige cursus Pastoraat en Gemeen
schapsopbouw werd succesvol afgesloten
door: de dames: Schildknegt. Leiden; Pe
ters, Leiden; Dingjan, Leiderdorp; Hij
mans, Voorschoten; Voorn, Leiderdorp;
Boggia, Leiderdorp; Meulenberg, Wasse
naar; Driessen, Wassenaar; Van Beuke
ring, Leiden; Witkamp, Voorschoten;
Van Oost, Rotterdam; Saers, Rotterdam;
Van Bueren, Rotterdam; Van der Zijden,
Voorschoten en de heren: Kamphuis,
Leiden; De Goede, Vlaardingen; Hengst,
Schiedam; Van de Ven, Rotterdam; Wit
kamp," Rotterdam.
Degenen, die bij het DPC een cursus
hebben gevolgd aan de pastorale scholen,
zullen in de parochies en dekenaten door
welke zij werden voorgedragen, een ka
derfunctie gaan vervullen te midden van
de vrijwilligers.
Het Diocesaan Pastoraal Centrum werd
5 jaar geleden opgezet met het eerste
doel om leken, die zich in hun vrije tijd
vrijwillig voor de Kerk willen inzetten,
toe te rusten voor de verschillende taken
waartoe men zich geroepen kan voelen.
Het werk van het DPC is zeer goed aan
geslagen; in vrijwel alle dekenaten van
het bisdom Rotterdam, werken thans de
pastorale scholen, waarin een veelzijdig
aanbod van cursussen, 1- en 2-jarig,
wordt gedaan.
Noodzaak
De bisschop, mgr. dr. A. J. Simonis,
noemde het een verheugend teken, dat
het DPC zo is aangeslagen; de pastorale
scholen blijken in een echte behoefte te
voorzien. Het aantal mensen, dat zich
vrijwillig wil inzetten en dat bereid is
zich daarvoor speciaal toe te rusten is
groot.
De bisschop constateerde dit met voldoe
ning, want zo zei hij, bij alle noodzaak
aan het gewijde ambt in de kerk is het
noodzaak dat de pastorale zorg meege
dragen wordt door leken federe ge
doopte heeft een pastorale verantwoor
delijkheid. De bisschop drukte de „certi-
ficati" op het hart, dat zij zich als echte
lekenhulpen in de pastoraal zullen zien,
waarbij hij hen speciaal opriep mee te
denken over de vraag wat we als Kerk
doen in dit gebied en deze stad met zijn
enorme en groeiende problemen.
Leren
Prof. dr. W. Berger, hoogleraar in de
godsdienstpsychologie en de pastorale
psychologie aan de katholieke universi
teit te Nijmegen hield tijdens de bijeen
komst een voordracht onder de titel: Le
ren in de kerk: toch met plezier. In de
veranderende wereld, waarin de gelovi
gen zijn opgegaan, is het leren en blijven
leren. Niet om kennis van anderen te re
produceren zoals vroeger het geval was,
aldus prof. Berger, maar om problemen,
op te lossen waarin de christelijke mens
telkens nieuwe opgaven moet benade
ren. Het is een voortdurend leren om je
zelf en elkaar op te bouwen.
Inpassing
Het DPC maakte in vijf jaar een grote
groei door. Drs. P. Noordermeer, direc
teur van het centrum, sprak, nadat hij de
.„certificati" had gelukgewenst, de wens
uit, dat „het beleid" - op parochieel, de
kenaal en diocesaan niveau - de bereid
heid zal hebben en mogelijkheden zal
vinden om het werk van de geschoolde
vrijwilligers volledig te gaan inpassen en
honoreren bij het denken en werken aan
de toekomst. Het DPC heeft in dit ver
band reeds een initiatief genomen door
samen met de Katholieke Theologische
Hogeschool te Amsterdam postakade-
miale cursussen voor pastores te organi
seren om hen vertrouwd te maken en te
leren omgaan met een geschoold leken
kader.
Paus man van het
jaar bij
France-Inter
De luisteraars van het Fran
se radiostation France-Inter
hebben de paus tot man van
het jaar gekozen.
Karol Wojtyla kreeg de voor
keur van ruim 40 procent van
de 5000 luisteraars, die per
briefkaart reageerden. Hij ver
sloeg met ruim verschil zijn
landgenoot Lech Walesa, lei
der van de onafhankelijke
vakbond in Polen. Moeder Te
resa van Calcutta eindigde op
de derde plaats.
De brief, waarin het moderamen van
de hervormde synode zich distantieert
van publikaties over ds. W. R. van der
Zee, heeft de ergenis opgewekt van ir.
J. van der Graaf, secretaris van de Ge
reformeerde Bond in de Nederlandse
Hervormde Kerk.
In „De Waarheidsvriend" van deze
week schrijft hij er alle begrip voor te
hebben dat het moderamen een „pasto
rale" brief heeft geschreven aan Van der
Zee, die werd „gepasseerd" voor de post
van secretaris-generaal van de hervorm
de synode. Van der Graaf noemt het
„onbegrijpelijk" dat zo'n brief publiek
moet worden gemaakt. „We stellen wél
aan de kaak dat het moderamen luid-
afstand neemt van wat de Gere
ruch/rde Bond in deze zaak deed met
?.rJpen brief. de confessionele ver
ging met diens telegram wordt gehéél
niet genoemd. En de voortijdige open
baarmaking van de voordracht door de
Ikon?", zo vraagt Van der Graaf zich in
een rhetorische vraag af.
Kruiswegstaties
na 31 jaar niet
meer,,te modern'
De op panelen geschilderde kruisweg-
staties van Aad de Haas zijn na een
afwezigheid van 31 jaar weer terugge
keerd in het kerkje van het Zuidlim
burgse Wahlwiller. De kruiswegsta
ties werden in 1949 uit het kerkje ver este)
wijderd op last van de toenmalige bis nQ
schop van Roermond, mgr. Lemmens
omdat de „te moderne vormgeving*
door hem niet geschikt werd gevon
den voor de dorpelingen.
In de afgelopen 31 jaar werden de pane
len, die de kruisweg uitbeelden, bewaard
in het Bonnefantenmuseum in Maas
tricht.
als
IDS
Wedstrijd in godsdienstig
maatschappelijke liedjes
Youth for Christ Nederland in Driebernen
gen en het jongerenmagazine „Aktie reni
hebben deze maand een landelijke lied- renj
jeswedstrijd uitgeschreven. De liedjes
schrijvers moeten godsdienstig en maat
schappelijk geëngageerd zijn, omdat df;y£
liedjes raakvlakken moeten hebben mei Ven
hetgeen er gebeurt in leven en maat' er
schappij. tijn
De tien beste liedjes zullen 11 april wor nt
den uitgevoerd. Dan zal ook het beste n
lied gekozen worden. Inzending is moge- ro
lijk tot 28 februari. NCRV-radio neeifll r(jt
op 11 april de finale op. cht
gel
Sam Buti treedt af als
voorzitter Zuidafrikaanse
Raad van Kerken
De zwarte predikant Sam Buti is a'
getreden als voorzitter van de Zuid
afrikaanse Raad van Kerken.
Als redenen heeft hij opgegeven zijt
predikantswerk in Alexandra bij Johan- (jm
nesburg en zijn functie als secretaris-ge- eft
neraal van de zwarte Nederduits-gere- |jte,
formeerde dochterkerk. Tegenover hel |g j
Westduitse persbureau EPD ontkende me
dat hij zijn aftreden een gevolg is van de
spanning tussen de Zuidafrikaanse rege
ring en de Raad van Kerken.
