Bemiddeling (TFiaech
van kardinaal belang
Machtsstrijd rond
Khomeinynu al begonnen
Terkeerschaos in Parijs
jrbeiderspartij
il contacten
giet Palesti jnen
Inbraak kost
student
tijdelijk twee
vingers
Libische interventie in
Tsjaad veroordeeld
SURINAME: VISUMP
Ontvoerde
vrouw na elf
maanden
vrij
\bor„slanke
feestdagen?
Staking Italiaanse
luchtverkeers
leiders ophanden
JCHT VOOR NEDERLANDERS
ÏTENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 19 DECEMBER 1980 PAGINA 17
(Van onze correspondent
Jan Drummen)
kRIJS De Franse hoofdstad
eft woensdag de grootste en meest
rienbarende opstopping uit haar
schiedenis beleefd. De chaos was
groot dat brandweer en politie,
inneer zich in de stad een ernstig
geluk of een grote brand zou heb-
n voorgedaan, de plaats des on-
ils alleen met een helicopter had-
n kunnen bereiken.
opstopping had meerdere oorzaken: zware
renval. een blokkade van de binnenstad
door vuilniswagens en een grote studentenop
tocht. In een aantal gevallen deden automobi
listen er een uur over om een afstand van
minder dan driehonderd meter af te leggen.
Net als bij vorige grote opstoppingen waren
er diverse automobilisten, die hollend over de
moterkappen van andere auto's de opstopping
probeerden te ontkomen en hun eigen wagen
onbeheerd achter lieten. En voor zover zij
hun auto's konden verlaten, werden de
vluchters door andere automobilisten nage
zet, in de wetenschap dat al één verlaten wa
gen een opstopping alleen maar verergert.
Hier en daar kwam het ook tot vechtpartijen.
Het duurde tot laat in de avond alvorens het
volkomen vastgeraakte verkeer in de bin
nenstad weer enigszins op gang kwam.
Gisterenmiddag leidde een nieuwe demonstratie van chauffeurs van v
de chaos van woensdagavond, opnieuw tot grote verkeersproblemen,
geving van het presidentiële paleis, het Elysée.
'aëlische ex-premier Rabin, die bij de verkiezing van de
(nvoerder van de Arbeiderspartij voor de verkiezingen van
I jaar werd verslagen door partijvoorzitter Simon Peres.
geJES AANVOERDER
ERKIEZINGSSTRUD
lenki
AVIV De Israëlische Arbeiderspartij, die gisteren
Ijvoorzitter Simon Peres aanwees als lijstaanvoerder
de verkiezingen van november volgend jaar, zal die
IHbusstrijd ingaan met een programma, dat de deur
jp it naar besprekingen met Palestijnse leiders. De enige
Jjlwaarde die aan de Palestijnen wordt gesteld is, dat zij
i lid zijn van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie
B J)), met wie ook de Arbeiderspartij ieder contact af-
BlL Aldus heeft Yossi Sarid, een voornaam partijfunctio-
WW' gisteren bekendgemaakt.
I deed zijn uitspraken na een met name voor Israëls ex-pre-
Yitzhak Rabin dramatisch verlopen vergadering van de
Meer dan 70 procent van de ruim 3.000 stemgerechtigde
kozen niet Rabin maar partijvoorzitter Peres tot
anvoerder. Hij moet het volgend jaar normaal gesproken
iYn>vember maar als het kabinet valt mogelijk eerder opne-
|l tegen premier Begin, de leider van het regerende Likoed-
s zelf heeft nog geen uitspraken gedaan over een mogelijk
(hem te voeren Palestijnen-politiek. Maar volgens de eerder
emde partijfunctionaris zal de Arbeiderspartij bereid zijn
fc praten met „Palestijnse persoonlijkheden", die het bestaan
Israel moeten erkennen en terroristisch optreden afwijzen,
anzien van de bezette gebieden zal ook ae Arbeiderspartij
'erzetter. tegen de vorming van een volledig onafhankelij-
ilestijnse staat. Wël is de partij bereid door Arabieren be
lde gedeelten aan Jordanië terug te geven en in voor Israël
igisch belangrijke regio's een zekere vorm van zelfbestuur
ider Israëlische supervisie toe te staan.
]aëlische aanval op Zuid-Libanon
j AVIV Israëlische troepen hebben vannacht een aan
gedaan op Zuid-Libanon en tien tót vijftien Palestijnen
od, zo heeft een Israëlische militaire woordvoerder in
Aviv bekendgemaakt
raëli's vernietigden zes Palestijnse doelen in het gebied van
orp Mahmoudia ten noorden van de rivier de Litani. Vier
lische soldaten werden gewond, aldus de woordvoerder.
•tijnse guerrillastrijders hebben de Israëlische actie beant-
i met raketaanvallen op Israëls noordoostelijke grensge-
Vier raketten kwamen op Israëlisch gebied terecht maar
•rzaakten geen schade.
onze corres
pondent
n Drummen)
IIJS Een
teur-in breker
iet Zuidfranse
tpellier, die bij
binnendringen
een winkel
twee vingers
oor, zal deze
tzij het snelle
ijpen van de
ie vermoede
niet voor altijd
ven te missen.
inbreker was
student, die
het oog op de
dagen drin-
geld nodig
Maar'de in-
breker ging onhan
dig te werk. Een
dikke glazen deur-
plaat die hij pro
beerde te verwijde
ren gleed omlaag
en sneed hem twee
vingers af. Toen de
politie arriveerde
vond deze ter
plaatse de twee af
gesneden vingers
en volgde hel
bloedspoor naar de
onfortuinlijke in
breker leidde. In
het ziekenhuis
werden de vingers
vervolgens weer op
de hand geplaatst
Vervolg van voorpagina
LONDEN De plotselinge wending in
het Noordierse gevangenisdrama deed
zich gisteravond voor, nadat men de 26-
jarige hongerstaker Sean McKenna,
die buiten kennis en stervende was,
overgebracht had naar het militaire
ziekenhuis van Belfast McKenna en
zijn zes kameraden hadden al 53 dagen
geen vast voedsel meer gegeten.
Toen McKenna weg was, ontboden de
overige zes in de ziekenafdeling van de
Maze plotseling de gevangenisdirekteur.
Zij vertrouwden hem toe, dat zij met hun
actie wensten te stoppen. Ze vroegen me
dische verzorging, die zij tot dan toe ge
weigerd hadden en verklaarden dat ook
McKenna geholpen mag worden.
Later werd door republikeinse leiders in
Belfast gezegd, dat de hongerstakers voor
af inzage gekregen hebben in bepaalde
documenten, waaruit bleek dat er belang
rijke wijzigingen op til zijn in het gevan
genisregiem. Waarnemers vermoeden, dat
de hongerstakers deze papieren gekregen
hebben door bemiddeling van de Ierse
kerkelijke leiders, onder wie kardinaal
Thomas O'Fiaech, wiens geduldige in-
Een paar dagen geleden genomen foto. spanningen om te voorkomen dat de actie
van een van de zeven IRA-hongerstakers,
Raymond McCartney, in de Noordierse
M aze-gevangen is.
van de IRA-gevangenen slecht zou aflo
pen, op het nippertje met succes bekroond
werden.
POSITIE 81-JARIGE AYATOLLAH STEEDS ZWAKKER
(Van onze redactie buitenland
DEN HAAG De Iraanse president
Abolhassan Bani-Sadr heeft met zijn
beklagbrief aan de ayatollah Kho-
meiny over het functioneren van de
regering de knuppel in het hoender
hok geworpen. De Iraanse fundamen
talisten, aldus de Iraanse president,
maken zich schuldig aan machtsmis
bruik. Als voorbeeld noemde hij ge
vallen van martelingen in Iraanse ge
vangenissen. Bani-Sadr ging ook in
op de toestand bij de radio en televi
sie, die geheel beheerst wordt door de
orthodoxe islamieten. Het voornaam
ste punt van kritiek was echter wel
de incompetentie van de ploeg van de
orthodoxe premier All Rajai, die eer
der dit jaar na eindeloze omwegen tot
stand kwam.
Aanvankelijk leken met de oorlog tussen
Iran en Irak de strijdende gelederen bin
nen het Iraanse regeringsapparaat weer
te zijn gesloten. Aan het gekrakeel om
machtsposities kwam een einde. Maar de
machsttrijd is nu in volle hevigheid te
ruggekeerd en heeft zelfs zulke vormen
aangenomen dat een burgeroorlog op
nieuw niet langer uitgesloten is. Er lijkt
op het eerste gezicht moeilijk een vreem
der uitkomst denkbaar van de Iraanse
revolutie in januari 1979, die eveneens
vooraf was gegaan door een burgeroor
log.
Zoals bekend was de eenheid van de op-
posit j tegen het bewind van de sjah al
zeer broos. Linkse groeperingen, verlich
te mohammedanen en orthodoxe geeste
lijken sloegen de handen ineen om de
val van de sjah te bewerkstelligen, maar
onder het morele, maar sterk weifelende
gezag van de uit Parijs teruggekeerde
ayatollah Khomeiny wisten de ortho
doxe islamieten hun machtsposities steed
meer te vergroten.
De verlichte, in het westen opgevoede
mohammedanen die in de entourage
leefden van Khomeiny in ballingschap.
zijn het afgelopen jaar allemaal uitgeran
geerd. Waar is bijvoorbeeld Ibrahim Ya-
zdi gebleven, de prominente in Amerika
opgevoede chirurg, die kort na de revo
lutie minister van buitenlandse zaken
werd en Mehdi Barzagan, de eerste pre
mier na het vertrek van de sjah
Weliswaar stond een nieuwe lichting in
het westen opgeleide islamieten klaar
om hen af te lossen, onder wie de meest
prominente, Abolhassan Bani-Sadr én
Sadeq Ghotzbadeh. Beiden studeerden
net als zoveel andere Iraanse intellectue
len in Europa en waren nauw bevriend
met de ayatollah Khomeiny. Maar
Ghotzbadeh, die minister van buiten
landse zaken was, moest onder druk van
de islamitische fundamentalisten het
veld ruimen. Bani-Sadrs positie is even
eens bedreigd getuige de frontale aanval
van de islamitische fundamentalisten
deze week dat „hij „oorlogsgeheimen"
heeft verraden".
In de plaats van de tolerante mohamme
daanse Iraniërs zijn de obscure, op eigen
macht gerichte, orthodoxe islamitische
politici gekomen van het slag van de
Iraanse opperrechter Khalkhali, die Iran
nooit hebben verlaten tijdens de repres
sie van de q'ah.
Onder het vaandel van Khomeiny en de
islam hebben zij hun macht voortdurend
kunnen uitbreiden.
De gevolgen zijn duidelijk: een duidelijk
bestuurscentrum ontbreekt. Oplossingen
voor het Amerikaanse gijzelaarsdrama
worden door Iraanse politici voortdu
rend op de lange baan geschoven bij ge
brek aan een uniforme leiding. Er is een
volledig ontwrichte economie, een wille
keur in rechtspraak die erger is dan tij
dens het bewind van de sjah en een
sterk verzwakt leger waarvan het alleen
maar verbazingwekkend is dat het nog
over zoveel stootkracht beschikt in de
Iraans-Iraakse oorlog.
Montezari
De toenemende machtstrijd in Iran
houdt ongetwijfeld verband met de
steeds zwakkere positie van Khomeiny
zelf. In zijn naam handelt iedereen in
Iran die een woordje meespreekt, maar
de geestelijke leider neemt dan weer op
voor de orthodoxe partij, dan weer voor
de liberalen onder leiding van Bani
Sadr, zoals deze week toen hij een on
derzoek heeft toegezegd naar machtsmis
bruik van de mollahs en martelingen in
gevangenissen.
Daarbij is een ding in het gedrag van
Khomeiny heel duidelijk. Hij zal zich
nimmer te ver verwijderen van de stem
ming onder het volk, maar tot een we
zenlijke beleidslijn die leidt tot resulta
ten op welk terrein dan ook voert, is
Khomeiny niet in staat. In feite is de 81-
jarige Khomeiny slechts een speelbal,
wiens rol heel snel kan zijn uitgespeeld.
De harde islamieten hopen in zijn plaats
de militante 58-jarige ayatollah Monteza
ri te kunnen benoemen.
De liberale politici onder leiding van
Bani-Sadr zullen proberen dit met alle
kracht te verhinderen. Van Montezari
valt te verwachten dat hij des te sterker
er naar zal streven van Iran een theocra
tie te maken, maar hij zal, anders dan
Khomeiny niet over het gezag en charis
ma beschikken van Khomeiny.
Het is ook zeer de vraag hoe lang grote
delen van de Iraanse bevolking de dicta
tuur van vele Iraanse geestelijken nog
zullen tolereren. Duidelijk zal dat pas
worden wanneer Khomeiny het veld
heeft geruimd. Gezien zijn broze gezond
heidstoestand deze week moest hij
zich op grond daarvan opnieuw beper
kingen oplegen en de toenemende
druk waaraan hij bloot staat, behoeft
niet lang meer te duren. De machtsstrijd
tussen liberalen en orthodoxe islamieten
zal dan in alle hevigheid losbarsten en
een tweede revolutie in Iran kan dan op
nieuw voor de deur staan. Wie had ge
dacht dat dat de uitkomst zou zijn van
Khomeiny's komst naar Iran
PAUL VAN VELTHOVEN
Israël betaalt
schadever
goeding aan VS
WASHINGTON Het
Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken heeft
gisteren bekendgemaakt dat
de Amerikaanse regering
het aanbod van Israël heeft
aanvaard om nog eens 6 mil
joen dollar (ruim 12 miljoen
gulden) schadevergoeding te
betalen in verband met de
Israëlische aanval op het
Amerikaanse spionageschip
„Liberty" in 1967.
Eerder had Israël al 13,5 mil
joen gulden betaald. Het schip
had aan de vooravond van de
zesdaagse oorlog Arabische en
Israëlische radioboodschappen
afgeluisterd toen het getroffen
werd door raketen en kogels,
afgevuurd door Israëlische
vliegtuigen en kannoneerbo-
ten. Eenendertig Amerikaanse
matrozen kwamen daarbij om
het leven en 75 liepen ver
wondingen op.
De Israëlische regering nam
onmiddellijk de verantwoor
delijkheid voor de aanval op
zich en bood haar verontschul
digingen aan.
KHARTOUM (Soedan) Kenia en Soedan hebben gisteren
in een gezamenlijke verklaring de Libische militaire inter
ventie in Tsjaad veroordeeld.
Libische troepen voegden zich afgelopen maanden bij eenheden
van de waarnemend president van Tsjaad, Goukouni Oueddei,
die er dankzij deze militaire steun in slaagde om afgelopen
maandag N'Djamena, de hoofdstad van Tsjaad, in te nemen.
Troepen die trouw zijna an Goukouni's rivaal, Hissene Habre,
moesten zich uit N'Djamena terugtrekken. De Libische leider
Moammar Khadafy wordt dit weekeinde in N'Djamena ver
wacht voor deelneming aan overwinningsfestiviteiten. Habre
vluchtte maandag over de Charirivier naar het aangrenzende
Kameroen, waar hij alsnog een bestandsovereenkomst onderte
kende.
Barbara Piattelll,
die gisteren na een
gevangenschap van
meer dan 300 da
gen door haar ont
voerders werd vrij
gelaten.
(Van onze correspondent
Piet Tummers)
ROME Na elf maanden op een onbekende plaats gevan
gen te hebben gezeten, is de 29-jarige Barbara Piattelli uit
Rome, dochter van de herenmode-koning Bruno Piattelli,
gisterenochtend in alle vroegte door haar ontvoerders in
vrijheid gesteld. Ze werd aangetroffen in de buurt van Ca-
tanzaro in het Zuiditaliaanse Calabrië. In ernstig overspan
nen toestand is Barbara Piattelli naar haar huis in Rome
gebracht
Het'is niet bekend hoe hoog de losprijs is geweest die de zeer
rijke famillie Piattelli voor haar vrijlating heeft moeten betalen.
Barbara Piattelli werd op 10 januari van dit jaar ontvoerd toen
ze in de garage onder haar huis uit de auto stapte. In de loop van
de zomer verschenen herhaaldelijk advertenties in de Italiaanse
dagbladen, waarin de familie Piattelli de ontvoerders verzocht
contact met haar op te nemen. Barbara Piattelli is de tiende Ita
liaanse vrouw die sinds 1969 door bandieten werd ontvoerd. Aan
losgelden is naar schatting een bedrag van tien tot twaalf mil
joen gulden betaald.
ADVERTENTIE
cassis, sinas, cerise,
citroen.
slechts 8 kcal per glas.
bereid zonder suiker
Wanneer de Italiaanse luchtverkeersleiders morgen weer staken
zullen zich opnieuw taferelen afspelen van wachtende passagiers
en vliegtuigen zoals gisteren op het vliegveld van Milaan.
ROME In bijna heel Italië is het luchtverkeer gisteren
stil komen te liggen door een staking van de luchtverkeers
leiders. De regering heeft stappen ondernomen om een drei
gende vervolgstaking morgen te voorkomen.
De Italiaanse minister van transport, Rino Formica, deelde gis
teren op een persconferentie mee dat hij een réchtsprocedure op
gang heeft gebracht waardoor luchtverkeersleiders, die zaterdag
aan een staking meedoen, veroordeeld kunnen worden tot ge
vangenisstraffen. Eerder dit jaar heeft de Italiaanse regering
van een dergelijke procedure gebruik gemaakt om een staking
van vliegveldpersoneel te voorkomen.
„Journalist gevaarlijkste
beroep ter wereld"
LONDEN Journalist is het gevaarlijkste beroep ter we
reld. Dat zegt het Internationaal Persinstituut (IPI) in zijn
vandaag verschenen jaarlijkse rapport. „Steeds meer jour
nalisten worden vermoord, gevangengenomen, ontvoerd en
gemarteld, wat hun beroep tot verreweg het gevaarlijkste
ter wereld maakt", aldus het IPI, waarin 2000 leidinggeven
de journalisten uit 65 landen zijn verenigd.
Brandstichting
in Athene
ATHENE In de Griekse
hoofdstad Athene zijn van
morgen twee grote warenhui
zen geheel uitgebrand. Een tot
op heden onbekende bewe
ging, „Oktober '80", heeft
meegedeeld de panden in
brand te hebben gestoken. De
schade loopt in de honderden
miljoenen guldens.
Enige dochter
Duitse keizer
overleden
HANNOVER Vertegen
woordigers van Europese
koningshuizen en duizenden
Westduitsers hebben giste
ren in Hannover de begrafe
nis bijgewoond van de enige
dochter van de laatste Duit
se keizer.
De eiken kist met het stoffe
lijk overschot van prinses Vik-
toria Luise von Hohenzollern,
hertogin van Brunswijk, die
een week geleden op 88-jarige
leeftijd overleed, werd bijgezet
in, het familiegraf op het ter
rein van kasteel Herrenhausen
bij Hannover.
Viktoria Luise. die zes broers
had, was de enige dochter van
keizer Wilhelm II, die in 1918
was afgetreden en zich in
Doorn had gevestigd.
PARAMARIBO Nederlanders,
die tot het grondgebied van Surina
me toegelaten willen worden, zul
len daar met ingang van 22 decem
ber 1980 een visum voor nodig heb
ben. De Surinaamse regering heeft
gisteren besloten op die datum de
visumafschaffingsovereenkomst,
die op 25 november 1975 tussen Ne
derland en Suriname werd geslo
ten, voor onbepaalde tijd geheel in
haar werking te schorsen.
Volgens de Surinaamse regering zal
de visumplicht door Suriname zoda
nig worden toegepast, dat het huma
nitair personenverkeer in ieder geval
geen belemmering zal ondervinden.
Het instellen van een visum voor Ne
derlanders is volgens de Surinaamse
minister van buitenlandse zaken An-
dré Haakmat een uitvloeisel van de
gebeurtenissen in Nederland en is te
vens bedoeld „om aan te tonen dat
Suriname ten opzichte van Nederland
een gelijkwaardige partner is". De mi
nister doelde hiermee op de recente
uitwijzing van twintig illegale Surina-
mers uit Nederland. „Nadat ook na de
dialoog tussen de Surinaamse en de
Nederlandse regering geen rekening
werd gehouden met Surinamers, heeft
de regering besloten tot deze maatre
gel over te gaan", aldus Haakmat. Op
de vraag welke reactie hij van de Ne
derlandse regering verwacht, ant
woordde de minister dat die hem
koud liet. Het visum zal ongeveer tien
Nederlandse guldens per maand gaan
kosten. Volgens Haakmat wordt het
decreet nu klaargemaakt en zal het
hoogstwaarschijnlijk op 1 januari van
het volgend jaar afgekondigd worden.
