vakantie
als één club op
het zonnige zuiden
naar
„hart van
europa"
klopt vol
verwachting
O# Belgische Holiday Club wil Nederland veroveren
met zijn clubvakanties naar Marokko, Spanje, Grie
kenland, Frankrijk en Zwitserland. Om er achter te
komen wat zo'n vakantie nu precies inhoudt, bracht
aan onzer verslaggevers een bezoek aan Marokko en
Spanje. Voor zichzelf kwam hij tot de conclusie dat
zijn conditie voor een dergelijke doe-het-zelf-vakan-
tte nog enigszins te wensen overliet Wellicht vergaat
het anderen beter. Zijn bevindingen geeft hij hierbij
M'DIQ DEL SOL TORREMOLINOS
Een zinderende hitte slaat je tege
moet, als je vanuit het kille vaderland
de vliegtuigtrap afdaalt op het vliegveld
van Tanger, op weg naar Club M'diq in
Marokko om er kennis te gaan maken
met de door Holiday Club georgani
seerde zogenaamde clubvakanties. Er
is nog zo'n tachtig kilometer per auto te
overbruggen alvorens de eindbestem
ming bereikt wordt. Het is maar goed,
dat tijdens de rit je gedachten wat wor
den afgeleid door allerlei verhalen over
gesluierde vrouwen, de zeden en ge
woonten van het Marokkaanse volk.
Dat neemt niet weg, dat de hitte je blijft
kwellen en elke keer weer het water je
in de mond komt als je onderweg een
stalletje tegenkomt met overheerlijke
druiven en sappige meloenen.
Wat behelst nu precies zo'n clubvakan
tie? Eén ding wordt duidelijk: pa, ma,
maar ook de kinderen zullen er aan
moeten geloven, wanneer voor zo'n va
kantie is gekozen. Niet alleen zullen zij
gezamenlijk reizen, ontbijten, koffie
drinken en dineren, maar ook zullen zij
zich al of niet onder deskundige leiding
moeten storten In de een of andere be
zigheid, maar dan wel met de steeds te
rugkerende aantekening, dat dit geza
menlijk met de andere vakantiegangers
moet gebeuren. Zij kunnen daarbij kie
zen uit bijvoorbeeld zeilen, surfen, wa
terfietsen, minigolf, volleybal of tennis.
En natuurlijk zijn er voor de kinderen
aangepaste spelletjes. Wie voor zo'n
„alles-lekker-samen-doen-vakantie"
kiest, moet wel weten, dat een Holiday
Clubreis zeker niet de goedkoopste
vorm van vakantie is. Voor alle privé-
uitstapjes moet de portemonnee wor
den getrokken. Maar toch blijken er
nog genoeg vakantiegangers te zijn, die
van het begin tot het eind. wel te ver
staan van 's morgens vroeg tot 's a-
vonds laat, zich volop amuseren met al
les wat voor hen georganiseerd is, en
dat is in elke Holiday club bijzonder
veel.
Nederland kent het begrip clubvakantie
nog niet, al kan men er op meer be
perkte schaal reeds aan proeven via de
Club Méditerranée en de zogenaamde
doe-vakanties van de A-club van de
ANWB. Andere landen, zoals Engeland,
Duitsland en Zwitserland, maar ook
onze zuiderburen, de Beneluxpartners
België en Luxemburg profiteren allang
van de gigantischè voorzieningen, waar
over de clubs beschikken, die zich bij
voorkeur nestelen onder een subtro
pisch zonnetje in landen als Marokko,
Spanje en Griekenland. Maar ook
Frankrijk en Zwitserland mogen zich als
doelwit van zo'n vakantie verheugen in
een groeiende belangstelling.
Holiday Club heeft nu zijn voelhorens
naar ons land uitgestoken om te probe-
ren de Nederlanders zover te krijgen,
dat ook zij zich zullen gaan interesseren
voor een clubreis naar onder meer het
reeds genoemde M'diq In Marokko.
Club del Sol In Spanje en Club Ponti-
nental bij Torremolinos. Gevlogen
wordt nu nog met Sobelair via Brussel,
maar het is de bedoeling dat er volgend
jaar vanaf Amsterdam gevlogen gaat
worden.
Marokko
Onderweg naar de eerste pleisterplaats,
M'diq, maak je al gelijk kennis met de
handelsgeest van de Marokkanen. Zij
hebben zich langs de weg geïnstalleerd
om hun waren aan de buitenlandse man
te brengen: keramiek, allerlei koperen
snuisterijen en natuurlijk een scala aan
zuidvruchten. Maar het enige, waarnaar
het hele gezelschap verlangt is een ver
kwikkende duik in koel, helder water.
Dat kan, want dank zij het tijdsverschil
met Nederland, in de zomer wel zo'n
twee uur, is daartoe nog volop gelegen
heid in het prachtige zwembad als men
zich eenmaal in z'n appartement heeft
geïnstalleerd en de eerste kennisma
king met de Marokkaanse keuken nog
even op zich laat wachten.
Voor velen is het de
eerste maal dat zij zich
te goed doen aan
Koeskoes, een ware
mengeling van gries-
meel met alles erop en
eraan. Er is rundvlees,
schapevlees en gegril
de vis, rijkelijk gegar
neerd met allerlei soor
ten groenten. Drie uur
tafelen blijkt een nor
male zaak te zijn.
Niet alleen het eten,
maar ook het entertain
ment is in Club M'diq
Arabisch getint. Een
gezelschap van zo'n
twintig personen doet
zijn uiterste best de
avond voor de gasten
zo aangenaam mogelijk
te maken, waarbij de
buikdans natuurlijk niet
ontbreekt. De liefheb
bers zakken later af
naar de discotheek
Choufchouf, waar ge
danst kan worden tot in
de kleine uurtjes. Zij
die er de voorkeur aan
geven onder de wol te
gaan, kunnen dit rustig
doen, want het disco-
gebeuren speelt zich
op een dusdanige af
stand van de apparte
menten af, dat het nie
mand overlast bezorgt.
Overdag moeten pa en
ma in sporttenue. Zij
hebben nu eenmaal
een clubvakantie be
sproken en zullen daar
van dan ook de conse
quenties moeten dra
gen. Er zijn zo veel mo
gelijkheden om er ge
zamenlijk op uit te trek
ken of zich te wagen
aan de een of andere sport, dat het
moeilijk kiezen wordt. Maar ook daar
aan Is gedacht. In wat genoemd wordt
de centrale ruimte staat precies be
schreven wat er waar en wanneer te
doen Is. Alles blijkt gratis te zijn, behal
ve paardrijden en waterskiën. Dat gaat
de clubgast respectievelijk twaalf gul
den per uur of achttien gulden per
kwartier kosten.
Hoge hoed
Vooral voor tennis blijkt een ongelooflij
ke belangstelling te bestaan. De drie
tennisbanen waarover de club beschikt,
zijn de gehele dag bezet en de befaam
de hoge hoed moet er aan te pas ko
men om uit te maken op welke tijd men
op de baan terecht kan. Terwijl de ou
ders hun partijtje spelen of zich anders
zins vermelen, is er een oppas voor de
allerkleinsten en worden de grotere kin
deren bezig gehouden met bingo, mini
golf, kindermodeshows of een heus kin
dersongfestival. Zelfs kunnen zij op de
judomat hun krachten meten met erva
ren judoka's, welke kans de grootste
durfals zich niet graag laten ontgaan.
Even onder de vleugels van de club uit
vliegen blijkt ook zijn bekoring te heb
ben, want op nog geen veertig kilome-
Vol trots tonen deze jongelui een haai, die zij „gezamenlijk" hebben
gevangen.
ter van M'diq ligt een juweel van een
stadje: Tetouan, dat 120.000 inwoners
telt. Het is ondoenlijk zich op eigen
houtje in de nauwe, overwelfde straat
jes met de vele winkeltjes en werk
plaatsjes, de zogenaamde soeks, te be
geven. Van alle kanten, als vliegen op
een strooppot, komen zelfs de kleinste
snotjongetjes op je af. Ze beloven je
koeien met gouden horens en trachten
je op allerlei manieren aan het verstand
te brengen, dat zij alleen hun stad van
haver tot gort kennen. Met een vooraf
gehuurde gids (en voor het geld hoeft
niemand dat te laten) kun je je vrijelijk
bewegen, voor zover de nauwelijks
twee meter brede straatjes dit toelaten.
Het blijkt de moeite waard te zijn; zon
der meer een toeristische uitsmijter.
Letterlijk alles wordt er te koop aange
boden en het is een loven en bieden
van jewelste.
Begrafenis
Ook het geestelijk leven wordt er niet
vergeten. Liefst zesendertig moskeeën
telt Tetouan. Een begrafenis Is er een
hele belevenis en voorwaar geen stille
tocht. Ook hier geldt: 's lands wijs,
's lands eer. De dragers hebben de
doodkist hoog boven
zich uit geheven en lo
pen op die manier
straatje in straatje uit.
Intussen alle moskeeën
die ze tegenkomen met
een bezoek vererend.
Het is de gewoonste
zaak van de wereld, dat
op elke straathoek zich
een nieuwe groep man
nen aansluit bij de toch
al indrukwekkende
stoet om luid zingend
de laatste eer aan de
overledene te brengen.
Zij die nog meer van
het Marokkaanse land
willen leren kennen,
kunnen in de club boe
ken voor een zeven
daagse rondreis. Onder
leiding van een ervaren
gids wordt dan een be
zoek gebracht aan on
der meer Fes. Marra-
kesj, Casablanca, Ra
bat en Tanger.
Costa del Sol
De nederzetting van
Club Holiday aan de
Spaanse Costa del Sol
verschilt maar weinig
met die in M'diq in Ma
rokko. Ook hier een
prachtig aangelegd
park, dat keurig wordt
onderhouden. Alleen
kun je hier als toegift
vanuit je bungalo-
wraam een banaan van
de bomen plukken.
Maar verder is alles op
dezelfde leest ge
schoeid. Dus alle sport
en gratis, exclusief we
derom het paardrijden
en het waterskiën. Ook
De kinderen meten eikaars krachten op de Judomat
hier is het 's morgens om tien uur aan
treden geblazen om In je frokje deel te
nemen aan: „Armen omhoog, armen
zijwaarts..., en nu spreidstand, lieve
clubgasten". De clubgeest wordt nu
eenmaal niet vergeten. Dat merken de
kleineren bij hun gezamenlijke
spelletjes, maar ook de ouderen, die
's avonds onder het genot van een
drankje hun uiterste best doen de fla-
mengo machtig te worden, daarbij luid
aangemoedigd door een heuse Spaan
se dansgroep.
Het eten is een hoofdstuk apart. De
kwaliteit is uitstekend en de meeste
gasten geven de kok de eer, die hem
toekomt. Natuurlijk staat er eenmaal
per week „Paella" op het menu. maar
verder is er afwisseling genoeg: van een
goudbruin gebakken tongetje tot een
uitgebreid koud buffet toe.
Na het avondeten draait de disco tot
diep In de nacht voor iedereen die zich
nog Jeugdig voelt. Voor de rustzoekers
een minpuntje, vooral wanneer na slui
tingstijd de talrijke discofans nogal luid
ruchtig de daar aanwezige marmeren
trappen mishandelen, alvorens hun bed
op te zoeken. Maar ook dat Is inclusief,
moet je maar denken...
Aap op schoot
Vanuit Del Sol zijn talrijke uitstapjes te
maken, privé of in clubverband. Aller
eerst natuurlijk Marbella, dat echter
met zijn overvloed aan kleurrijke win
keltjes in de toch wel erg stoffige
straatjes al geheel is ingespeeld op het
toerisme. Onze voorkeur gaat uit naar
het veertig kilometer verderop gelegen
Puerto Banus, 's wereld duurste jacht
haven met vlak daarachter een schat
aan boetiekjes en een visrestaurant, dat
een bezoek alleszins waard is. Of het nu
vroeg in de avond is of ver na het mid
dernachtelijk uur: schuif eens aan bij
Antonio en bestel dan een Parillada de.
Pescado. Het is een overheerlijke ratje
toe van gegrilde vis, waar je alle tien je
vingers bij aflikt. Maar wees gewaar
schuwd; echt ongestoord kun je er niet
eten. Tussen de happen door wordt je
aandacht opgeëist door lieden die de
meest wonderlijke zaken aan de man
proberen te brengen, van sleutelhan
gers tot schilderijen toe. En je hoeft he
lemaal niet verbaasd te zijn als plotse
ling een aapje een zitplaats komt zoe
ken op je schoot.
De oude wijk van Estapona ligt als het
ware naast de deur. Of toch meer zin in
een slenterpartij over een markt? Ga
dan naar Fuengirola, waar me
dinsdag van alle markten thuis
Club del Sol kan zelfs in de
maanden bogen op een goede
ting. De voor het hoogseizoen n
voorzieningen zijn dan nog uitg
met dagelijks een film en meer
talnment binnenshuis. De kans,
Guillaume Driessens of Ferdinarx
ke tegen het lijf loopt, is bij
groot. Deze Belgische ploegleide
fereren deze stek om hun wieli
de nodige „ambiance" bij te
voor het nieuwe seizoen.
Torremolinos
Zo'n tachtig kilometer verder,
kustweg waar de nieuwe hote
het teruglopend toerisme bij h< i
zijn blijven steken, dringt de wa
braadworstjes en patat al in j
voordat je nog maar één stap 1
toeristencentrum Torremolinos h
zet. amm
Kolossen van hotels, tien tot
etages hoog, een enorme druk
zenden toeristen van alle mogei
tionaliteiten, onder wie zeer veei
landers, knetterende muziek, m
een uitgelezen strand... Voor i
zoekt heeft Holiday Club in Toi
nos het drie sterrenhotel Pon J
met duizend bedden afgehuurd
een atletiek- en voetbalstadion s taf
gasten ter beschikking. Het zijn
Engelse voetbalploegen, zoals JP?
Bromwich Albion en Norwich, I»*
deze mogelijkheid gebruik mak f*J
daarom hun tenten in dit clubhc
slaan. Natuurlijk weer de gebrul
waterpolo- en zwemwedstrijden mna
onderling partijtje voetbal, mat
het strandstoeltje, waarin je lekke
bakken met een pilsje bij de ht
wanneer het te gortig wordt een i
zee...
Veel is er gedaan om het binnent
ren zo aantrekkelijk mogelijk te n
Zelfs kun je er in alle rust een p
biljart spelen en 's avonds op«
nachtclub met een keur van inte
nale atiesten zijn deuren om de
gasten te verpozen.
Onze eerste en laatste indruk is
wel, dat je over een ijzersterke a
moet beschikken en een keihard
ning van enkele weken achter
moet hebben, wil je voor de voli
derd procent kunnen genieten va
ciubvakantie.
HAN NIEUW
Dt gatten
worden zo
aengeneain
mogelijk
gehouden!
Vier landen dingen eensgezind naar de
gunsten van vakantiegangers, die het
wat zuiniger aan willen en moeten gaan
doen. België, Duitsland, Frankrijk en
Luxemburg zien nieuwe mogelijkheden
voor de nabuurgewesten, waar vroeger
zoveel van onze landgenoten hun eerste
buitenlandse vakantie doorbrachten:
Ardennen en Eifel. Dit „hart van Euro
pa", zoals een toeristische werkge
meenschap van de vier het noemt, klopt
vol verwachting. Het ligt, zoals de Vla
mingen dat noemen, op spuugafstand
van ons land en biedt nog dezelfde ge
neugten als vroeger, toen jongelingen In
pofbroek en meisjes met een vlinder
aan de rok het middelgebergte per fiets
doorkruisten.
Het massatoerisme Is er dermate streng
geweerd, dat In de landelijke pensions
soms nog een lampetkan wordt gesig
naleerd en In menige hotelkamer eigen
douche en toilet ontbreken. Maar reno
vaties zijn er aan de orde van de dag.
Luxemburg neemt in een vijfjarenplan
80 hotels onderhanden en ook elders
werpen aanpassingen hun vruchten af
In de vorm van hedendaags comfort.
Eenvoud en rusticiteit blijven echter het
kenmerk van deze gewesten, die al
sinds 1959 gezamenlijk een beroep
doen op de Nederlandse vakantiegan
gers. Dank zij deze eenvoud kan men In
de advertentierubrieken „een rustig
pension In de Eifel" geannonceerd zien,
met terras en zonneweide, waar vol
pension wordt aangeboden voor
DM 21,- per dag. En dat Is dan ook
nog een ANWB-bondshotel.
Logies met ontbijt vanaf een gulden of
twaalf behoort tot de mogelijkheden In
de dorpjes van Ardennen en Eifel, waar
menige slager kamers boven zijn winkel
verhuurt en een eigen paté op de ont
bijttafel zet. Prijzen dus, die zich aan
passen bij het jeugdsentiment. Wat de
gewesten te bieden hebben Is veel Ne-
dagelijks 200 ton mineraalwater naar de
oppervlakte stuwen.
Dat de lotsverbondenheid van de vier
landen niet wordt gesuggereerd alleen
maar om vakantiegangers derwaarts te
lokken, blijkt uit het milieubeheer.
Reusachtige gebieden staan onder ge
zamenlijk toezicht van natuurbescher
mers. Het grootste heeft een oppervlak
te van 67.000 hectare en omvat zowel
het reservaat van de Hoge Venen (Bel
gië) als Herzogenwald, het ook Duitse
natuurpark Nordelfei. enzovoort.
Burg Hengebach, gelegen In een
Duits-Belgisch natuurpark bij Heim-
bach.
derianders bekend van dagtrips of een
weekendverblijf.
Sinds die vooroorlogse ontdekkingsrei
zen Is er betrekkelijk weinig veranderd
als men de krans van steden (Luik,
Aken, Bonn, Keulen, Brussel, Luxem
burg, enzovoort) mijdt, want ook daar
heeft de vooruitgang toegeslagen. Het
natuurschoon Is reeds In alle toonaar
den bezongen: de wouden en vulkani
sche meren, ravijnen, waarin riviertjes
hun haarspeldbochten nemen, grotten,
hoogvlakten, rotsen en geneeskrachtige
bronnen, die bijvoorbeeld in de Eifel
Een Hollanda eethuisje In het Luxemburgse Larochette. Daar al, nog geen halve
dag gaans van de vaderlandse grens...
Sinds 1978 zijn strenge maatregelen
van kracht, er mede op gericht om het
toerisme in goede banen te lelden. Het
„land zonder grenzen", ook wel gepre
senteerd als „tuin van Europa" vormt
nog een harmonisch geheel, waarin
zelfs de vele stuwmeren geen dissonant
vormen. Het krijsen van bolides op de
renbanen van de Nürburgring en Fran-
corchamps verstoort de idylle af en toe,
maar Ingetogen processies zorgen voor
tegenwicht.
De springprocessie In Echtemach bij
voorbeeld. De deelnemers Illustreren
een eeuwenoude hinkstapsprong, op
weg naar de eeuwigheid. Een tweedui
zend jaar oude cultuur geeft ook aan
het landschap een zekere devotie.
Kloosters, ruïnes, kerken, kastelen,
burchten en veel oude, knusse stadjes
(Durby, Monschau) staan hoog geno
teerd op de lijst van bezienswaardighe
den.
Van hieruit trok Godfried van Bouillon
ter kruisvaart naar het heilige land. De
kluizenaar Hubertus aanschouwde het
kruisbeeld op de kop van een hi
Karei de Grote had in de omgevii
Aken zijn jachtgebied. Zelfs de fl
nen hebben in Ardennen en EIH
sporen nagelaten. Veel Nedt
komen er op bekend terrein. Hei
se aanbod in deze vakanties-die
huis omvat een sector van de
nen, waar een geringer aantal li
noten wel eens heeft rondgei
Charleville-Mezières wordt genoe»
de hoofdstad van dit gebied. Heti
een aantal schilderachtige dorpje
Maas, Chiers, Aisne en Bar, mas
het riviertje Semois, als binden
ment.
Dat wild kronkelende stroompje
schrijdt daar zeer gracieus de gret
België en Frankrijk. Wie Bouillon
roemruchte kasteel bezocht heel
eens koers moeten zetten naar
waar een reusachtige burcht de
dacht trekt. Het heeft een grote f
speeld in de Frans-Duitse oorkn
1870 en de vestingwerken vorm»
altijd een attractie.
Elk van de vier landen levert een
bijdrage aan deze vakantie
grenzen. Ook op culinair gebied,
meer met veel wildschotels. Een I
mend aantal Nederlanders gaat
alleen op zomervakantie, maar ot
wintersport. Zowel België als Doll
biedt daartoe faciliteiten. De „snt
zekerheid" laat soms te wensen
omdat deze skigebieden geen hog
i/eau bereiken dan circa 800
Omdat ze zo dicht bij huis
hoort het skiën voor dai
uit ons land er tot de mogelijkl
Inlichtingen over arrangementen,
chures, enzovoort zijn verkrijgt)*
de nationale verkeersbureaus van
vier landen in Amsterdam en Den
L J. LS
