Farmaceutische
achtsstrijd
;taat bol
an de sterren
Israëlische schilders exposeren
in „De Schakel" in Leidsenhage
De
omgekeerde
wereld van
kunstenaar
Leon van den Eijkel
__Gruwelijk smikkelen
|met Franco Prosperi
Tempera
schilderingen
in Taffeh-zaal
En verder
:R is
LfclDSfc COURANT
VRIJDAG 12 DECEMBER 1980 PAGINA 9
w
lloodline (16) met Audrey
lepburn en Ben Gazzara.
legie: Terence Young.
stsellerschrijver Sidney
ieldons „Bloodline" is zoiets
een kruising tussen de
xhalen van Harold Bobbins
h een stevige detective-ro-
pan. Een gigantisch familie-
iedrijf in de farmaceutische
idustrie als jachtterrein
laar macht, met een roman-
Ie, keiharde mannen, high
>ciety, een brok geweld en
en vleug sex. Een recept dat
Itijd blijkt te werken. Van
aar dat de producers van de
lmversie gedacht moeten
ebben op zeker te spelen
oor dat verhaal nog eens te
oorzien van een bom ster-
en onder leiding van de ge-
outineerde regisseur Teren-
6 Young. Ga maar na: Au-
rey Hepburn, Ben Gazzara,
ames Mason, Romy Schnei-
er, Omar Shariff, Gert Frö-
i, Irene Papas en Maurice
lonet. Het kan niet op, maar
en goede film? Helaas, nee.
cenarioschrijver Laird Koe-
ig heeft alle moeite gedaan
iet spanningselement in het
'erhaal te houden. Dat is
?m in zoverre gelukt dat je
as op het laatste ogenblik
/eet wie de boze saboteur is
|ie Audrey Hepburn, als
lieuwe president-directrice
[an de in Zwitserland geze-
elde pillenfabriek Roffe,
laar het leven staat. Maar
(m die kwade Mr X onbe-
Audrey Hepburn en Ben Gazzara sluiten een finan
cieel huwelijk in Blood Line".
kend te houden is het scena
rio verbrokkelt tot scènes in
Londen, Sardinië, Zürich en
New York die als losse flod
ders worden afgeschoten en
die stuk voor stuk reeds
voorspelbaarder worden. Cli
chés te over dus, en dat mag
je met zoveel acteertalent
voor handen als calvinisti
sche Nederlander gewoon
pure zonde noemen. De toch
zeker vijftigjarige Audrey
Hepburn wordt wel in „soft
focus" opgenomen, mag niet
temin nog over daken klim
men, maar verder alleen een
kordaat vrouwtje spelen.
Omar Shariff doet maar wat
komisch als Italiaanse Lebe-
mann, Romy Schneider komt
heel even onduidelijk opdra
ven, James Mason speelt ook
al weinig nieuws als een in
schulden en andere strikken
verzeild Engels parlements
lid, Irene Papas schijnt voor
goed vast te zitten aan zielige
vrouwenrollen en Ben Gaz
zara weet niets anders te
doen dan voortdurend sym
pathiek in de camera te kij
ken en Gert Fröbe speelt een
inspecteur die zo uit „Kuifje"
is weggelopen.
BERT JANSMA
LEIDSCHENDAM Van
15 december tot en met 9 ja
nuari 1981 worden in „de
Schakel" in Leidsenhage
werken tentoongesteld van
David Rakia en Ahashver
uit Israël en de Nederland
se kunstenaar Frans Erke-
lens. David Rakia werd ge
boren in Wenen maar emi
greerde naar Israël waar
hij in de onafhankelijk
heidsoorlog vocht en daar
bij werd gewond. Hij be
gon daarna te schilderen
en studeerde aan de Acade
mie Des Beaux-Arts te Pa
rijs. Hij is bestuurslid van
de Academie voor Beelden
de Kunsten in Jeruzalem
en had tentoonstellingen in
het museum van Tel Aviv,
het Eliath Museum en in
Frankrijk en Nederland.
Ahashver (Stawomir David
Wabik werd in 1954 in Ko-
luszki in Polen geboren. Hij
studeerde in Krakow en aan
de toneelschool in Wroclaw
en exposeerde veel in de
Oostbloklanden. Ashashver
zet zich in voor de instand
houding van de zeer rijke
cultuur van het Joodse volk.
De climax in zij werk draagt
een typisch slavische emotie
met merkbare invloeden van
Marc Chagall. Zijn werk is
doorweven van een sterke
melancholie en expressie die
hij verwerkt in een figuratief
geheel waarin de symboliek
zich als voornaamste onder
deel heeft ontwikkeld.
Frans Erkelens kreeg zijn op
leiding aan de Koninklijke
Academie voor Beeldende
Kunsten in Den Haag. Hij
behoort tot de groep Neder
landse fijnschilders en maak
te deel uit van de beweging
van meta-realisten. Fijne
doorwerking en een symbo
lische vertaling van de wer
kelijkheid nemen in zijn
werk dan ook een belangrij
ke plaats in. Door zijn reizen
naar Israël is hij zeer gefasci
neerd door de symboliek en
mystiek in de Joodse religie.
„Bij het bezoeken van de hei
lige plaatsen in Israël heb ik
de waarheid ervaren die be
schreven is en daarmee is on
uitwisbaar verbonden het
denken van de aartsvaders
die hun stempel op Israël
hebben gedrukt", aldus Erke
lens.
Bij de opening van de op Is
raël geïnspireerde tentoon
stelling, maandag 15 decem
ber om 20 uur, zal chazzan
(voorzanger) Lawrence Fine
enkele toepasselijke liederen
zingen. Fine was als chazzan
enkele jaren verbonden aan
twee, uiteraard joodse, ge
meenten in New York. Hij
was tevens solist bij de New
York City Opera en gaf con
certen met het New York
Philharmonic Orchestre. Hij
woonde met zijn Nederlandse
vrouw enkele jaren in Israël
en was toen solist bij het Is
raëlisch Philharmonisch Or
kest. Lawence Fine gaf de
laatste jaren veel concerten
in Nederland voor het Ge
nootschap Nederland-Israël.
De tentoonstelling, zoals ge
woonlijk georganiseerd door
Victor van der Lee, is gratis
toegankelijk en geopend op
maandag en donderdag van
13.30 tot 16.30 uur en op de
overige dagen, behalve zon
dag, van 10.30 tot 16.30 uur.
LEIDEN De kunstenaar Leon
van den Eijkel ziet kunst als hu
mor. Als een spel van schijn en
werkelijkheid. Menig gerenom
meerd galeriehouder in wereldste
den als Parijs en New York heeft
kortstondig de kans gehad met
Van den Eijkel kennis te maken,
niet goed wetend of de artistieke
actie van de zonderlinge vreemde
ling schijn of werkelijkheid was.
De plotselinge confrontatie met
Van den Eijkel duurde doorgaans
ongeveer even lang als de door
hem gemaakte 'timeline'... Origina
liteit is één van de grootste ver
diensten van deze kunstenaar.
Het vroege werk van Van den Eijkel na
de Academie was figuratief, maar toen
al kwamen er elementen in voor, die ver
vreemdend werkten. „Ik keer logische din
gen om. Een landschap geef ik grijze, tries
te tinten, terwijl ik onpersoonlijke fabrie
ken juist vrolijke kleuren geef. Kunst is
voor mij humor, een spel van vergissingen.
Als je de humoristische elementen eruit
haalt, dan houd je maatschappijkritiek over
(zwart-witte fabrieken in poëtisch gekleur
de landschappen - red.) Het is ook een spel
van schijn en werkelijkheid. Daartussen
ligt de spanning. En juist die spanning zoek
ik op," aldus Van den Eijkel. Geleidelijk
aan ging 'de lijn' een hoofdrol spelen in het
oeuvre van de kunstenaar. De lijn, die uit
groeide tot de hem zo eigen 'timeline'.
„De 'timeline' maakte ik bij voorkeur in
galeries, die in aanzien stonden en waaro
ver hoog geschatte galeriehouders het be
heer voerden. Als ik besloten had in een
bepaalde galerie een 'timeline' te maken,
dan ging het door. Tegenwerking of geen
tegenwerking. Ik kwam onverwacht bin
nen met in mijn hand een koffertje, stelde
me keurig voor, gaf mijn visitekaartje en
bood de desbetreffende figuur een 'timeli
ne' aan. Zonder antwoord af te wachten,
opende ik het koffertje en ging aan de slag.
Ik pakte een rol cellofaan en rolde die dia
gonaal, over de lengte, over de breedte of
in een bepaalde hoek uit en zette de uitein
den vast. Vervolgens trok ik met een dikke
stift een streep over het plastic en onder
tussen keek ik op een stopwatch om te zien
hoe lang ik erover deed om de lijn te trek
ken. Bij de andere muur en dus aan het
einde van de rol gekomen, noteerde ik od
het cellofaan de tijd, die nodig was voor het
trekken van de lijn, noteerde de plaats, da
tum en de persoon voor wie de 'timeline'
bestemd was. Vervolgens knipte ik het res
terende stuk cellofaan van de 'timeline' af.
Tenslotte rolde ik de 'timeline' op, stopte
het in een doorzichtige koker, deed er dop
jes op en overhandigde het aan de galerie
houder. Ik sloot mijn koffertje en ver
dween, de man in opperste verbazing ach
terlatend." De opgerolde lijn in de koker
geeft een artistiek effect van een zwart
grijze spiraal. Ook hier is weer sprake van
het spel tussen schijn en werkelijkheid, dat
de kunstenaar zo gaarne speelt: „In feite
keer ik de rollen om. Ik ga naar binnen en
biedt iets aan zonder daar iets voor terug te
eisen. Daarmee zette ik me ook af tegen de
geldbusiness in het galeriewezen. Het ge
beurde ook wel, dat ik van een paniekerige
galeriehouder tijdens de voorstelling te ho
ren kreeg, dat het volstrekt niet kon 'omdat
aldaar heel andere normen golden'. Op dat
moment had ik mijn doel bereikt. Alleen al
omdat ik een bepaalde norm had doorbro
ken. Ik maakte de 'timeline' dan niet af,
maar noteerde de tijd tot zover en schreef
'timeline interrupted'."
Leon van den Eijkel is dat mag duidelijk
zijn iemand, die graag raadsels oproept.
De mensen moeten volgens hem in de
kunst ook niet alles voorgekauwd krijgen,
Integendeel, men moet zelf meekauwen.
„Dat een ieder dan zijn eigen theorie over
het werk heeft, is niet erg. Het is juist be
langrijk dat men een theorie of interpreta
tie heeft. Het raadsel is belangrijker dan de
oplossing," vindt Van den Eijkel.
Met het maken van een film over de tot
standkoming van de 'timeline' heeft Van
den Eijkel deze periode afgesloten. „Ik was
natuurlijk niet van plan de rest van mijn
leven 'timelines' te gaan maken. Door de
film is de 'timeline' een eigen leven gaan
leiden. Het meest recente werk van Van
den Eijkel is weer iets heel anders: een
soort drieluik moderne stijl, dat eveneens
als lambrizering dienst kan doen. Wie het
woord drieluik hoort denkt al gauw aan
een klassiek schilderij op drie scharnieren
de vlakken. Die van Van den Eijkel betaan
uit losse elementen, waarvan allen het bo
venste stuk scharniert. Op de zwarte onder
gronden zijn ruwe verticale of schuine, fel
gekleurde strepen geschilderd. Het gegeven
is simpel. Kenmerkend is, dat Leon van
den Eijkel het mooi vindt om met eenvou
dige middelen een creatief gebeuren te
creëren.
WIM BUNSCHOTEN
Leon van den Eijkel geflankeerd door het drieluik annex lambrizering: „Niet
alles voorkauwen..."
CAMERA The shining
(16) Voortreffelijke horror
film van perfectionist Stan
ley Kubrick met een griezeli
ge Jack Nicholson en Shelley
Duvall. (achtste week)
•IDEN
„Muur van Elexandrië" op portretlinnen
EUROCINEMA I (Alphen)
De twee missionarissen (12)
(vierde week)
EUROCINEMA II (Alphen
aan den Rijn) One flew over
the cuckoo's nest (16) (repri
se, tweede week)
EUROCINEMA III (Alphen)
klANON: Cannibals (16)
fiet Al Cliver en Sabrina
A.o.Ri4iani. Regie: Franco
frosperi.
de Italiaanse filmindu-
zich meester ging ma-
van het typisch Ameri-
export-produkt de
schreven we enigs-
smalend over spaghetti-
totdat Sergio Leone
een zeer bepaalde "vorm
dit genre had weten te
Toen hetzelfde land,
een zeer goede neus voor
„goed in de markt lag''
mythologie ging exploite-
met zijn Herculesfilms,
mijn collega's en ik
„sandalen-westerns",
nu diezelfde Italianen
lires investeren in bloe
en zeer onsmakelijke
over kannibalisme
de arme zombies wor-
tot mensenvleeseters ge-
zou je weer
ander woord moeten ver-
We houden ons aan-
voor suggesties.
woord „spaghetti" is ge-
Het is nu alles bloe-
afval van een abbatoir
klok slaat en de paar
hilderde figuranten, die
zijn de rauwe darmen
khaki-shirt te peute
hun handen op te
hebben ons diep
Wanneer de in-
in Franco Prospe-
Kannibalen met slechte tafelmanieren verscheuren
weer een van de expeditieleden levend, in Franco
Prosperi's onsmakelijk gruwelfilm „Cannibals".
ri's „Cannibals" vegetariërs
waren geweest, was er een
film overgebleven die „Tar-
zan en de blonde godin" had
kunnen heten en bovendien
nog als een volkomen correc
te titel. Maar onder het mot
to, dat je voor weinig geld bij
een slachthuis attributen kon
krijgen, waar zelfs een
STER-reclame kat van over
zijn nek zou gaan, wordt een
film gemaakt „nou ja,
film" die veel geld ople
vert, maar waarvan je je af
vraagt waarom ze eigenlijk
gemaakt worden. Kennelijk
is er behoefte aan, maar we
zouden graag het sterftecijfer
weten van die arme „kanni
balen", die dat spul moeten
opeten alsof ze het lekker
vinden. Misschien een taak
voor de consumentenbond.
Het bekijken van zo'n film
beroepshalve houdt je alleen
maar in leven door jezelf de
hele tijd in te praten. „Dan
had je maar een écht vak
moeten leren".
MILO
LIDO I Brubaker (16)
Robert Redford als gevange
nisdirecteur die een nieuw
en menselijker systeem wil
invoeren, (tweede week)
LIDO II The blues bro
thers (a.l.) Doldwaze musical.
vol actie van regisseur John
Landis (maker van Kentucky
fried movie en National
Lampoon Animal House).
Een super-slapstickfilm. (vijf
de week)
LIDO III A nous deux
(12) Een Franse uitvoering
van een Bonny and Clyde
film met Jacques Dutronc en
Catherine Deneuve. Het is
een romantische en lieve
misdaadfilm geworden
STUDIO When a stran
ger calls (16) Uitstekende
thriller waarin een babysitter
door een maniakale moorde
naar wordt bedreigd, (derde
week)
LEIDEN In de Taffeh-
zaal van het Rijksmuseum
van Oudheden in Leiden
tot en met 18 januari een
expositie gehouden van
temperaschilderingen van
de hand van Gerti Bieren
broodspot. Inspiratiebron
nen voor de 34 getoonde
schilderingen waren Egyp
te en de klassieke wereld.
Vanavond om half negen
wordt de tentoonstelling
geopend door conservator
dr F.L. Bastet.
De kunstenares werd getrof
fen door de architectureale
thematiek en het vakman
schap van de antieke kunste
naars. Met de series „Pom
peii", „Hagia Triada" en
„Labyrinth" maakte zij haar
eigen, persoonlijke architec
tuur en in de Egyptische
reeksen „Sakkara", „Senet-
spel" en „Laatste Koningen"
hield zij zich bezig met leven
en dood. Om de eigenschap
pen van het fresco, het be
langrijkste medium van de
antieke schilders, op moder
ne materialen als zeer fijn
portretlinnen en dik handge
maakt papier over te bren
gen, zijn de kleuren in talrij
ke dunne lagen volgens de
temperatechniek aange
bracht. Voor dit coloriet ston
den ten voorbeeld: de gele en
rode okers van Lemnos en
Sinope, de witten van Kreta
en Egypte, het purper van
Pozzuoli, blauw uit Alexan-
drië.
Gerti Bierenbroodspot werkt
in Frankrijk en Amsterdam.
Zij exposeerde reeds eerder
onder meer in Museum Fo-
dor, het Stedelijk Museum te
Amsterdam, het Institut
Néerlandais in Parijs en nam
deel aan tentoonstellingen in
binnen- en buitenland. De
expositie in Leiden is de der
de in een reeks van exposi
ties rond het thema van de
doorwerking van de oudheid
in de latere kunst.
De expositie is gratis toegan
kelijk. De openingstijden van
het rijksmuseum aan het Ra
penburg 28 zijn maandag tot
en met zaterdag van tien tot
vijf uur; op zon- en feestda
gen van een tot vijf uur.
„Laatste Koningen" op handgemaakt papier.
Tiroler slippertjes (18)
(eerste week)
EUROCINEMA IV (Alphen)
Tom Horn (12) (eerste
week).
GREENWAY (Voorschoten)
Monty Python's Life of
Brian (16) en Tom Horn
(12).
