Het Groot Museumboek is
een gids die th uisbli jft
Bijzondere aandacht
voor de vreemdeling
Schillebeeckx moet zich verduidelijken
BOEK VAN DE MAAND
Jubileumviering
bisdom Rotterdam
kerk
wereld
Pax
Christi
bezorgd
om Polen
KUNST
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 4 DECEMBER1980 PAGINA 6 -
RE
Geen steun
voor confectie
in Groningen
DEN HAAG „De over
heid is geen Sinterklaas die
pepernoten uitdeelt". Met
deze woorden maakte minis
ter Van Aardenne (economi
sche zaken) gisteravond in
de Tweede Kamer duidelijk
dat hij niet van plan is
steun te verlenen aan de
Groningse confectiefabrie
ken Muller, Levi en Union.
Ook de papierfabriek Hens
in Eerbeek (Gelderland)
kan het wel vergeten.
De socialisten Rienks en Spie
ker hadden in een motie als
nog om steun voor de zielto
gende bedrijven gevraagd. Mi
nister Van Aardenne zei daar
op, dat alleen krachtige, le
vensvatbare bedrijven kunnen
overleven. De textiel in Gro
ningen maakt volgens de mi
nister geen kans. Ook bunde
ling van de drie bedrijven, in
de BV Groningen Stijlgroep,
leidt volgens hem niet tot één
gezond bedrijf.
Volvo Car vreest
ontslagen bij
reorganisatie
BORN De ondernemings
raad van Volvo Car produc-
tie-bv in Born heeft gisteren
een „noodkreet" gezonden
aan de Tweede Kamer. In
een brief aan de kamer
schrijft de ondernemings
raad verlies van arbeids
plaatsen bij Volvo Born,
waar 4300 mensen werken,
te vrezen.
De ongerustheid van de on
dernemingsraad werd gewekt
door het advies dat de hoofd
directie van Volvo Car heeft
gevraagd aan de centrale on
dernemingsraad inzake een
verregaande reorganisatie van
het bedrijf. Twaalf december,
heeft de directie aangekon
digd, zal het reorganisatieplan
bekend worden gemaakt.
Volvo Born wil nu, dat de re
gering druk uitoefent op de di
rectie in Zweden om te voor
komen dat er inderdaad ont
slagen gaan vallen. De onder
nemingsraad dringt er voorts
op aan dat de regering bij haar
aankopen voor overheidsin
stellingen kiest voor het Ne
derlands product.
Middenstand
protesteert tegen
accijnsverhoging
DEN HAAG Sigarenwin
keliers, benzinepomphou
ders en garagebedrijven wil
len volgende week dinsdag
in de RAI te Amsterdam
protesteren tegen het voor
nemen van de regering de
accijns op alcohol, benzine
en tabak te verhogen. In een
verklaring stellen de mid
denstanders dat de accijns
verhoging vele ondernemin
gen aan de rand van de af
grond zal brengen.
De middenstandsorganisatie
KNOV verwacht dat de ac
cijnsverhogingen de regering
geen financieel voordeel zul
len bieden. De meeropbreng
sten voor de schatkist verval
len geheel door een verminde
ring van de omzet, aldus de
KNOV. Bij het KNOV zegt
men dat de solidariteit onder
de ondernemers groot is, en
dat men bereid is tot acties.
Geen krant ontvangen? Bel
tussen 18.00 en 19.00 uur
nummer 071-122248 en per
speciale koerier wordt de krant
alsnog nabezorgd.
FOKKER - Fokker verwacht
een financiële strop te lijden
niet alleen door de moeilijkhe
den rond de afwikkeling van
het contract betreffende de le
vering van Fokker F-27 vlieg
tuigen aan Bolivia, maar ook
door de terughoudende opstel
ling van nieuwe potentiële
klanten als gevolg van het be
leid van de Nederlandse rege
ring. Dit zei desgevraagd een
woordvoerder van het bedrijf.
Bij Bolivia is, volgens de
woordvoerder, thans een zeke
re aarzeling te bespeuren om
de contractuele verplichtingen
(betalingen) na te komen nu
Fokker van haar kant in ge
breke blijft. Het Ministerie
van Economische Zaken liet
namelijk begin september we
ten, dat geen exportvergun
ning zou worden afgegeven
voor de laatste twee van de in
totaal zes aan Bolivia te leve
ren F-27 vliegtuigen in ver
band met de militaire staats
greep in dat land. De eerste
vier vliegtuigen werden al ge
leverd en ook de laatste twee
zijn juridisch al eigendom van
Bolivia, maar staan nog bij
Fokker.
Oekraïens-
katholieke
kerk bestaat
nog
De synode van de oek-
raïens-katholieke kerk, van
25 november tot 1 december
bijeen in het Vaticaan.
heeft de. besluiten van de
zgn. „Synode van Lvov" uit
1946 ongeldig verklaard. Op
die synode werd de oek-
raïens-katholieke kerk los
gemaakt van de rooms-kat-
holieke kerk en aangeslo
ten bij de Russisch-ortho-
doxe kerk.
In een rapport zegt de synode
van de oekraïens-katholieke
kerk „dat er nooit een synode
is geweest waarop onze kerk
haar heilige eenheid met de
apostolische stoel van Rome
heeft verbroken". „De zoge
naamde synode van Lvov uit
1946 had niets te maken met
onze Oekraïense kerk en heeft
er ook niets mee te maken.
Onze oekraïens kerk blijft
trouw lid van de wereldkerk,
van het lichaam van Christus,
met haar hoofd en plaatsver
vanger van Christus op aarde,
de Romeinse paus, de opvol
ger van Petrus", zo staat in
het rapport.
In het document staat verder
dat de synode van Lvov in
1946 werd gehouden onder
druk van de Sovjetregering,
maar geen werkelijke synode
was, omdat er geen enkele
bisschop van de Oekraïense
kerk deel aan heeft genomen.
De 15 bisschoppen van de nu
in het Vaticaan gehouden sy
node herinneren aan de ency
cliek van paus Pius XII
„Oriëntales Omnes" uit 1946,
waarin deze zich uitsprak te
gen de besluiten van „Lvov".
Ook paus Johannes Paulus II
heeft begin dit jaar benadrukt
dat de oekraïens-katholieke
kerk echt bestaat.
Het 25-jarig bestaan van het bisdom Rotterdam zal offi
cieel worden gevierd op zondag 8 februari met een plech
tige eucharistieviering in de kathedrale kerk van de H.
Laurentius en Elisabeth aan de Mathenesserlaan in Rot
terdam. Bisschop Simonis zal in concelebratie met acht
priesters uit het bisdom bij deze viering voorgaan. De
KRO/RKK-televisie zal er directe beelden van uitzenden.
Voor de viering van het jubileum is overigens gekozen voor
een bescheiden opzet. Geen massale, uitbundige manifestaties,
maar op gezette tijden gelegenheden tot bezinning op wat
achter de rug ligt en wat de kerkgemeenschap verder te doen
staat.
Kalender
Als hulpmiddel daartoe is deze week een kalender versche
nen. Onze fotografen Simon E. en René Smit maakten daar
voor fraaie opnamen van personen, situaties en religieuze
kunstzinnige objecten. Dit alles in het kader van de thema's,
die maandelijks op de kalender worden behandeld. Bij de fo
to's staan teksten, die de verschillende thema's duiden en tot
verder denken noden: hoe de kerk en haar leden verder
moeten als gemeenschap van christenen met een roeping ten-
opzichte van elkaar, de maatschappij en „de anderen", kerke
lijk, maatschappelijk en missionair. De kalender is bedoeld als
een stimulans voor de kijker om het jubileum zelf te vieren
en te gedenken; een uitnodiging tevens voor katechesegroe-
pen, liturgische werkgroepen en pastores om er in hun werk
en verkondiging op in te haken. Mgr. Simonis is van plan
volgend jaar enkele thema's nader uit te werken.
De kalender kan per briefkaart worden besteld bij het Bis
dom Rotterdam, Pers en Publiciteit, Koninging Emmaplein 3,
3016 AA Rotterdam. De prijs bedraagt 5,— per exemplaar;
exclusief verzendkosten.
Instituut Kerk en Wereld 35 jaar
Het instituut Kerk en We
reld in Driebergen, confe
rentieoord en vormingscen
trum van de Ned. Her
vormde kerk, bestaat 35
jaar. In dit lustrum zal,
naast het gewone werk van
„Kerk en Wereld", bijzon
dere aandacht besteed wor
den aan de problematiek
van vreemdelingen en
vluchtelingen met alle po
litieke en maatschappelij
ke complicaties die daarbij
horen.
„Het is langzamerhand zo dat
steeds meer mensen tot de
conclusie komen dat de
vreemdeling in Nederland
niet een tijdelijk verschijnsel
is", aldus mw. J. M. Offen-
berg, één van de twee direc
teuren van „Kerk en We
reld". „Er zijn veel en veel
soortige niet-Nederlanders en
de Nederlander zal moeten
leren in een sterk gemengde
maatschappij te leven. De
godsdienstige en cultureel-
politieke wijze van leven van
de niet-Nederlander is an
ders dan van de Nederlan-
der. Daarom is het nodig te
weten te komen hoe het mo
gelijk is samen een vorm van
leven te bouwen die niet
hautain is, die er niet van uit
gaat dat anderen maar moe
ten veranderen, moeten assi
mileren, moeten worden
zoals wij."
„Kerk en Wereld" wil de
problematiek langs twee lij
nen benaderen. In de eerste
plaats wil het instituut een
steentje bijdragen aan het
„zoek-en-vind-proces" naar
de feitelijke houding ten aan
zien van de moslim. Nadat
men geluisterd heeft naar
moslims en naar mensen die
in de hulpverlening regelma
tig met moslims te maken
hebben, wordt het misschien
mogelijk stappen te zetten in
de richting van een betere
wijze van samenleven. Een
eerste ontmoetingsdag in dit
kader is al gehouden op 15
november.
In de tweede plaats wil men
het vluchtelingenbeleid in
Nederland aan de orde stel
len. Vragen als „Waarom
mag de ene vluchteling blij
ven en de andere niet?
„Waarom is men aanvanke
lijk zo hulpvaardig voor
vluchtelingen en waarom
houdt dat na verloop van tijd
op?" zullen aan de orde ko
men. De eerste conferentie
over dit onderwerp zal geor
ganiseerd worden van 12 tot
14 december samen met
vluchtelingen en met Neder
landers die met hen werken.
Het thema van de bijeen
komst zal zijn „vluchten
waar geen wegen zijn." Te
vens wil „Kerk en Wereld"
de vele niet-Nederlanders in
Driebergen ter wille zijn
door ruimte voor hen be
schikbaar te stellen.
Het instituut is in de kerkor
de van de Nederlandse her
vormde kerk opgenomen als
„apostolair instituut ten dien
ste van kerk en samenle
ving". „Kerk en Wereld"
werkt op het grensgebied
van kerk en maatschappij.
De verjaardag van „Kerk en
Wereld" op 20 november is
niet uitbundig gevierd. Hel
lustrum-jaar is feestelijk geo
pend met alle medewerken
den en gedurende twee mid
dagen zijn vertegenwoordi
gers van de andere in Drie
bergen gevestigde kerkelijke,
politieke, culturele, sociale en
hulpverlenende instanties
ontvangen, waarbij men een
beeld gaf van de thematiek
van dit lustrum-jaar.
In al het werk en de uitga
ven van „Kerk en Wereld"
(„Open Deur/Goede Tij
ding", „Missionaire Gemeen
te", „Oecumenenreeks") zal
aan de problematiek van de
vreemdeling in ons midden
aandacht worden besteed.
Gedacht moet dan worden
o.a. aan de situatie van de
vreemdeling in het arbeid
sproces, in de gezondheids
zorg en in de hulpverlening.
Ook wordt ingegaan op de
vraag hoe kerkeraden en ge-
meentegroepen kunnen om
gaan met de vragen van de
moslims.
De katholieke theoloog prof. Dr. Edward
Schillebeeckx moet de lezers van zijn boe
ken de verhelderingen en correcties van
zijn theologische opvattingen bekend ma
ken die het resultaat zijn van de toelichtin
gen die hij aan de Vaticaanse congregatie
voor de geloofsleer heeft gegeven. De con
gregatie denkt aan een artikel dat hij in
overeenstemming met haar zou voorberei
den, maar is bereid elk ander middel dat
Schillebeeckx zelf zou voorstellen in over
weging te nemen.
Dat blijkt uit de brief die Schillebeeckx van de
prefect van de congregatie voor de geloofsleer,
kardinaal Franjo Seper. heeft ontvangen. Zoals
kardinaal Willebrands maandag meedeelde, is
er in de brief geen veroordeling van Schille
beeckx als theoloog te vinden. In het schrijven
staat dat het onderzoek door het Vaticaan naar
de theologische opvattingen van Schillebeeckx
over met name Jezus Christus nuttig is geble
ken en Schillebeeckx in staat heeft gesteld een
aantal dubbelzinnigheden weg te nemen.
Schillebeeckx' boek „Jezus, het verhaal van
een levende" viel niet goed bij de congregatie
voor de geloofsleer, omdat het naar haar in
zicht „dubbelzinnige posities bevatte die voor
uw lezers gevaarlijk zouden kunnen zijn". De
congregatie startte in 1976 een onderzoek dat
reeds enige moeilijkheden voor haar oploste.
Toch nodigde zij de Belgische, in Nijmegen do
cerende theoloog uit om in december 1979 naar
Rome te komen voor een „verhelderingsge-
sprek". Hij sprak met mgr. A. Bovone, mgr. A.
Descamps en de paters A. Patfoort o.p. en J.
Galot s.j. Het doel van deze ontmoeting was
niet - zo schrijft Seper - om tot een uitspraak
te komen of beslissingen te nemen, maar om
de informatie over Schillebeeckx' „christologi
sche posities" te vervolledigen. De congregatie
vond dat een latere publikatie van Schille
beeckx wel interessante preciseringen bevatte,
maar dan zij desalniettemin dubbelzinnig bleef
over „fundamentele punten van het katholieke
geloof".
De Internationale katholie
ke vredesbeweging „Pax
Christi International"
heeft de Russische presi
dent Brezjnjev in een tele
gram gevraagd geen mili
taire interventie in Polen
te plegen en aldus een te
rugkeer naar de koude oor
log te vermijden. Pax
Christi meent dat een in
terventie als die in Tsje-
choslowakije in 1968 in
druist tegen de Helsinkiak-
koorden.
De vredesbeweging vreest
dat zo'n inmenging in Polen
zou kunnen leiden tot „veel
bloedvergieten en risico's die
het proces van detente on
middellijk zouden beëindi
gen".
„Als internationale organisa
tie. nauw betrokken bij het
Helsinkiproces, dringen wij
er bij u, mijnheer de presi
dent, op aan de gevolgen van
om het even welke geplande
militaire actie ernstig te
overwegen en wij hopen dat
een terugkeer naar de koude
oorlogssituatie en de onver
mijdelijke escalatie in de be
wapeningswedloop zouden
kunnen vermeden worden",
zo staat in het telegram.
Aanleiding tot de boodschap
is een artikel in het Tsjechos-
lowaakse dagblad Rude Pra-
vo waarin erop wordt gewe
zen dat de situatie in Polen
zou kunnen leiden tot een
militaire interventie door an
dere Warschaupaktlanden.
Museum
kaart
Gelijktijdig met het Boek
van de Maand werd van
daag de Museumkaart
geïntroduceerd. In 'Am
sterdam overhandigde de
heer D.H. Couvee, voor
zitter van de Nederland
se Museumvereniging,
zowel het boek als de
kaart aan staatssecretaris
Wallis de Vries van
CRM.
Op de museumkaart
moet een jaarzegel wor
den geplakt die tegen
een gering bedrag ver-
kwijgbaar is. Men heeft
dan onbeperkt toegang
tot 170 musea in ons
land.
Het is bijna niet te ge
loven, maar er zijn wel
geteld 660 musea in Ne
derland, de kleintjes
natuurlijk meegeteld.
Het Groot Museum-
boek dat van 11 decem
ber af als „boek van de
maand" verkrijgbaar
is, beschrijft ze één
voor één en wil een
gids voor de bezoekers
zijn. Zeg nu dat je een
maal per week ergens
in ons land 'n museum
zou bezoeken (wat niet
erg waarschijnlijk is)
dan zou dit boek je 165
maanden lang de weg
kunnen wijzen, dat is
dus 14 jaar....
Nu hebben de samenstellers
van dit kapitale lees-kijk-
boek het begrip museum wat
ruim genomen: het Arbore
tum Trompenburg te Rotter
dam b.v., een tuin met exoti
sche boomsoorten, wordt er
evengoed in beschreven als
het Haagse Gemeentemu
seum of het Catharijnecon-
vent in Utrecht En ook de
bekende uitzichttoren van
Katwijk aan Zee kreeg er
een plaatsje in, omdat in dit
stoere gebouw, gedurende de
zomermaanden, een expositie
van Visserij-curiosa wordt
gehouden. En als je de mu-
seumrondreis met Amster
dam zou willen beginnen,
dan tref je ook Artis aan.'
Taalkundig schijnt deze keu
ze verantwoord, want het be
grip museum wordt door de
filologen aldus omschreven:
een permanente instelling
in dienst van de gemeen
schap en haar ontwikkeling
toegankelijk voor het pu
bliek niet gericht op het
maken van winst die de
materiële getuigenissen van
de mens en zijn omgeving
verwerft, behoudt, weten
schappelijk onderzoekt, pre
senteert en hierover infor-
Zaanse Oudheidkamer te Zaandijk.
meert voor doeleinden van
educatie of genoegen".
Zo beschouwd, is het juist dat
)öi; In
museum De Cruquius, een
van de voormalige stoomge-
malen waarmee de Haarlem- fi|
mermeer is drooggelegd, in Wm -
dit boek voorkomen. Wie dus wËÈÊlÊ
alleen denkt aan oude schil-
derijen, opgegraven aarde- - n 1
werk of niet meer in gebruik i IMêM
zijnde brandweer-wagens,
loopt even achter.
Wél leert het boek ons dat,
vooral na de tweede wereld-
oorlog, de „oudheidkamers"
als paddestoelen opgeschoten
zijn; stad en dorp wil zijn his
torie en veelal ook zijn be
roeps-geschiedenis vastleg
gen en tonen. Voordeel is dat
dit Groot Museumboek steeds
aanvangt met de stichtings
datum.
De samenstellers zijn op pad
gegaan, hebben Nederland
-
Noord naar Zuid doorkruist
en zij vonden, naast de vele Museum Henriette Polak te Zutphen.
bekende verzamelingen, een
reeks van permanente collec
ties waarvan lang niet ieder
een ooit gehoord heeft zoals
o.a. het Zeemuseum Miramar
te Frederiksoord in Drenthe
of Heemerf De Schutsboom
in Goirle, Noord Brabant. En
van elk museum, groot of
klein, is een zakelijk verslag
opgemaakt, voorzien van één
of meer kleurenfoto's door de
schrijvers zelf genomen,
mooie heldere illustraties
zoals die in zo'n hedendaags
„prentenboek voor grote
mensen" geëist worden om
dat men bij zulke uitgaven
vooral aan „het geschenk"
denkt. Het is duidelijk dat
men dikwijls moest kiezen
tussen tekst en prent, en
hierin zit de zwakke kant
van het overigens zeer fraaie
boek. Het Amsterdamse
Rijksmuseum, toch nr. 1 in
Nederland, kreeg maar één
kolom naast een buitenopna
me terwijl de „Nederlandse
Museumgids" van Rudi Mo-
legraaf (uitgave Staatsdruk
kerij) het Rijksmuseum 6,5
Stoomgemaal Mastenbroe
kolom kleindruk geeft. In
het nieuwe boek komt het
Stedelijk Museum in de
hoofdstad er met een half ko
lommetje af naast twee pla
ten. Het Haags Gemeentemu
seum en Boymans van Beu-
ningen te Rotterdam worden
in de zojuist genoemde gids
van Molegraaf ook uitvoeri
ger beschreven dan in het
nieuwe boek dat natuurlijk
meer oogt door de kleuren-
reeksen die de meeste aan
dacht zullen opvragen.
:-Genemuiden.
Het mooie tekst-prentenboek
wil een gids zijn, maar dat is
dan een gids die niet mee
naar het museum gaat maar
thuis vertelt wat er te zien
zal zijn. De gids van Mole
graaf kun je meenemen in je
tas, desnoods in een binnen
zak, maar dal is door het for
maat van Groot Museumboek
ondoenlijk.
De indeling is alfabetisch wat
de steden en dorpen betreft,
zodat het Frederikshuis te
Aalten voorop staat en het
Provinciaal Overijssels Mu
seum van Zwolle het boek
besluit. Een namen-register
en trefwoorden-lijst verge
makkelijken het gebruik.
Joost Elffers, Mike Schuyt
en Annemiek Overbeek:
„Groot Museumboek
Geïllustreerde gids langs
660 musea in Nederland".
Uitgave van Meulenhoff-
Landshoff, Amsterdam.
Prijs 32,50. Na 11 januari f
49,50.
