„Men laat mij nooit uitpraten
lift
l|C:
9
Wat maakt
,de mensen zo kwaad?
H
ii
Drs. J. G. H. Janmaat, fascist of niet, is
een man die bepaalde mensen in Neder
land duidelijk tégen de haren instrijkt, ge
zien bijvoorbeeld de gebeurtenissen afge
lopen maandag in Den Haag. Wat maakt
ie mensen zo kwaad dat zij keer op keer
ergaderingen van de Centrumpartij ver-
toren of verijdelen? We vroegen het aan
r. A. Constandse, die gezien mag wor-
en als een deskundige wanneer het gaat
om het herkennen van vormen van racis-
e of fascisme. „Het spijt me, maar over
die partij kan ik niets zeggen omdat ik er
le weinig van weet. Het enige wat ik weet
is dat de heer Brookman erbij betrokken
is, de man die zo af en toe een partijtje
pricht".
oor de goede orde zij vermeld dat de
entrumpartij een legale politieke partij
s, zo goed als de CPN dat is en de NVU
an Glimmerveen. Mar' daarmee weten
|we nog niet wat de argumenten zijn om
e CP een fascistische partij te noemen.
„Nederland is overvol" is een fascistische
kreet, zo zei een van de actievoerders,
maar dat lijkt onvoldoende om zo boos te
worden. Wellicht is het de manier van ad
verteren van de CP; in de advertenties
wordt tamelijk provocerend gevraagd of
het mogelijk is om in een land met vrije
meningsuiting in het openbaar te verga
deren over het onderwerp dat Nederland
te vol is. Misschien ook ligt de oorzaak
van de irritatie in het program van uit
gangspunten van de Centrumpartij. Daar
in staat; „Ontwikkelingshulp is onder
meer bedoeld voor het verhogen van het
welvaartspeil in de ontwikkelingslanden.
Het huidige niveau van deze hulp wordt
Heen verhoogd als een deel hiervan
Iwordt gebruikt voor een gunstige afvloei
ingsregeling voor buitenlandse werkne
mers en bevordering van vrijwillige remi
gratie van vreemdelingen. Deze doelstel
lingen houden onder meer in dat ontwik
kelingshulp voor een belangrijk deel be
steed wordt aan de oplossing van het
werkgelegenheidsvraagstuk in de her
komstlanden van deze vreemdelingen.
Ontwikkelingshulp moet in beginsel wor
den onthouden aan landen die de men
senrechten schenden". Voorts wil de
Centrumpartij het referendum invoeren,
vindt zij zeer strenge maatregelen nodig
tegen de handel in verdovende middelen.
Aan de andere kant wil men ombudsman
nen in allerlei sectoren van de samenle
ving, rechtswinkels, wetenschapswinkels,
streek- dorps- en wijkraden en maatrege
len tegen „de méns- en dieronterende
bio-industrie".
Drs. Janmaat: „Had ik vrouw en kinderen dan zou ik nog vandaag mijn lidmaatschap van de Centrumpartij opzeggen'
echter
i de fi
opstel
leken I
de Vef
et com
keer o^AAG De heer J- G- H- Janmaat, doctorandus politicolo-
eraar maatschappijleer aan het Sint Jans College in Den
n Amejen het Lodewijk Makeblijde College in Rijswijk, in zijn vrije
pese «feorzitter van de Centrumpartij, is een fascist, een racist en
voorkewtegenwoordigt een partij die zo snel mogelijk verboden
Eurodi|worcjen Althans, dat is de mening die een honderdtal de-
jan dietranten afgelopen maandag door de hal van Hotel Babyion
n ledery, Haag liet schallen. Is de heer Janmaat inderdaad een ra
Ety eén fascist? Laten we niet afgaan op wat anderen daaro-
-leden feggen, maar Janmaat zelf zijn standpunten uiteen laten zet-
apacitej
3l afgejbelangrijkste waar men de Centrumpartij op aanvalt Is het
verltflde Wij zijn van mening dat Nederland overvol is. We ko-
Bken é£en heleboel woningen te kort. Voor 300.000 mensen is er
No|werk- terwijl een nog veel groter aantal in de wao zit. Wij
3d en S1 dat de centrale overheid onverantwoord handelt door bui-
at allenders 'n Nederland toe te laten, die niet strikt noodzakelijk
je gast10 land we9 moeten. We spreken dan niet over politieke
Iuktiec3el'n9en- d'e b'i terugkeer naar hun land de kans lopen de'
al |S m^traf te krijgen of gemarteld te worden. Die mensen mag je
nercieér''ik n°°'t terugsturen. Maar wij zijn er wel voorstander van
rerendP buitenlanders die illegaal in ons land vertoeven, naar hun
rd zijn 'land terug te sturen. Geheel anders ligt het met de legale
inst prfilanders. Die zijn hier met alle recht. Die mogen van ons
zin* ajerust Wijven, mits z'j zich aanpassen aan de Nederlandse
krijgt f,ev'n9 Doen zij dat niet. dan zullen zij altijd als buitenlan-
i het qals vreemdelingen worden beschouwd en zich geen be-
ictormalke P'aats in onze samenleving kunnen verwerven. Velen
B situatlen w'"en helemaal niet voor altijd in Nederland blijven. Ze
^n van hun vaderland en zij wachten erop tot de situatie
LAAS Gvooc hen beter wordt. Die mensen moeten we helpen. We
_en ervoor zorgen dat zij het in hun eigen vaderland beter
i dan ze het hadden voordat ze naar Nederland kwamen.
|dan moeten we het wél goed doen, en niet op de halfslach-
panier waarop Den Uyl en Van Agt dat doen. Buitenlanders
die hier gelukkig zijn (en dat zijn meestal diegenen die
'Jnel de Nederlandse taal hebben eigen gemaakt en die zich
fen aangepast) mogen van ons gerust in Nederland blijven",
gjanmaat.
ningen
|lechte economische situatie in ons land, de woningnood, de
osheid, gevoegd bij het
aantal buitenlanders in f
land die zich niet willen
men aanpassen, leidt nu
grote spanningen. De
tyanders voelen zich dik-
gediscrimineerd en ze
de ondergeschovenen
ze maatschappij te wor-
Als men zo doorgaat,
de Nederlandse samen-
steeds onrustiger. De
iingen zullen, naar ik ern-
ees, binnen tien jaar lei-
)t een met conflicten ge-
samenleving",
s drs. Janmaat zouden
grenzen moeten sluiten,
ijaat daarin overigens niet
er geldt inmiddels een
Iplicht voor Turken en
lergelijke plicht gaat na
ivember ook gelden voor
mers; de fractievoorzit-
de VVD in de Haagse
nteraad, Ressenaar,
deze week om een mi-
nstop en Drees jr. van
heeft indertijd nogal wat
ing gewekt door iets
lijks voor te stelten.
aan de andere kant is
)k zo, dat als een hele-
luitenlanders willen remi-
i (of als een heleboel Ne
derlanders bereid zijn in een ander land hun geluk te zoeken), als
er daardoor weer ruimte komt in ons land, als we daardoor weer
voldoende werkgelegenheid hebben, dan zijn voor mij buitenlan
ders weer welkom. Maar, en dat moet hun wel van tevoren wor
den duidelijk gemaakt, zij moeten wel alle mogelijke moeite doen
zich aan de Nederlandse samenleving aan te passen", aldus Jan
maat.
Rugblessure
Hij vindt dat een zeer acceptabel standpunt en is bereid dat te
blijven verdedigen. „Maar had ik vrouw en kinderen, dan zou ik
nog vandaag mijn lidmaatschap van de Centrumpartij opzeg
gen". Hij doelt met die opmerking op de gebeurtenissen afgelo
pen maandag in Hotel Babyion en de rugblessure die hij tijdens
de schermutselingen opliep toen iemand hem een harde klap
verkocht. „Ik zou graag weten wie die man was. Niet om een
aanklacht tegen hem in te dienen; ik wil met hem praten, hem
uitleggen wat onze standpunten zijn. Maar wij krijgen daartoe
niet de kans. Nooit probeert men met ons te argumenteren, te
discussiëren en dat maakt mij bang. Men komt nimmer met ar
gumenten om ons te bestrijden. Men probeert ons alleen te
overschreeuwen zoals maandag in Babyion. Om te kunnen dis
cussiëren met tegenstanders beleggen wij juist openbare verga
deringen. Men maakt daarvan echter geen gebruik. Men gebruikt
geweld. En dat is een angstige ontwikkeling. Wanneer alles waar
mee men het niet eens is, onder de grond wordt gestopt met de
vermelding „racisme" of „fascisme" en men daarmee de proble
men (die echt leven in Nederland en gok steeds groter worden)
verdoezelt, dan bereikt men juist het tegendeel van wat men zegt
te beogen. Dan gaat het ondergronds gisten met uiteindelijk de
roep om een sterke man eri dan zijn we heel ver van huis. Want
dat betekent het einde van de democratie. Zo'n sterke man zal
overigens niet uit de Centrumpartij komen, want die hebben we
niet".
„Het gekke is", aldus Janmaat, „dat als wij uitspraken doen als
voornoemd, we worden uitgemaakt voor de éngste mensen van
Nederland. Maar wanneer de VVD, het CDA of de PvdA stellen
.dat er alles aan moet worden gedaan de migratiestroom uit Suri
name te stoppen, dat overigens terecht serieus in het par
lement wordt besproken".
Kan de heer Janmaat begrip hebben voor de beslissing van Ho
tel Babyion om de vergadering te annuleren?
dK
ten.
De schermutseling van afgelopen maandag, waarbij Janmaat (geheel links op de
foto) een rugblessure opliep.
„Ik vind het jammer", luidt zijn aanvankelijke reactie.
Maar, zo dringen wij aan, als er een bommelding binnenkomt in
een hotel waarin een paar honderd mensen verblijven, als er te
lefoontjes komen met de mededeling dat „die fasoist wordt
gelyncht indien de vergadering doorgang vindt", kunt u dan echt
geen begrip hebben voor de beslissing van Babyion?
„Meent u echt dat die dingen ?ijn gebeurd?", vraagt hij enigszins
verbijsterd. „Als dat inderdaad zo is, dan begrijp ik die beslis
sing best. Maar waarom zeggen ze dat dan niet tegen mij? Ik
kreeg van de heer Schuijt, een lid van de directie, alleen maar te
horen dat ik discrimineerde. Ik heb hem toen, In het bijzijn van
een politieman, gevraagd die woorden direct terug te nemen,
omdat hij daarvoor geen enkel bewijs had en dat hij alleen de
actievoerders nasprak. Hij heeft die woorden inderdaad terugge
nomen, maar toch kon de vergadering niet doorgaan".
Volgende vraag: de heer Van Breukelen, voorlichter van MAB-
holding waartoe Babyion behoort, heeft ons en de demonstran
ten verteld dat hij niet wist dat het om een openbare vergadering
ging van de Centrumpartij, dat de zaal was gehuurd onder de
hem nietszeggende naam Janmaat. Dat alles werd gezegd nadat
u door de politie was weggevoerd en de demonstranten Babyion
een fascisten-nest noemden.
„Maar ik heb helemaal niet 'onder mijn eigen naam geboekt. Ik
heb gezëgd dat het om een openbare vergadering ging van de
Centrumpartij, waarop we misschien een dertig leden en sympa
thisanten (want we zijn niet groot) verwachtten en nog een aantal
belangstellenden. Op de borden in de hal zou worden vermeld
dat de vergadering van de Centrumpartij in die en die zaal werd
gehouden. Tenminste, zo hebben we dat telefonisch afgespro
ken. Maar misschien kan ik het u zwart op wit laten zien".
Bevestiging
Hij graait in een stapeltje nog ongeopende post en vist daaruit
een enveloppe met de opdruk Babyion. „Dat moet de bevesti
ging van de zaalhuur zijn. Ik wist dat die zou komen en daarom
had ik hem nog niet opengemaakt". Gretig ritst hij met een pot
lood de enveloppe open, werpt er een blik op en overhandigt
hem enigszins triomfantelijk. Want wat lezen wij? De brief is gea
dresseerd aan: Centrumpartij t(!), t.a.v. de heer Janmaat. Hij is
gedateerd op 14 november en'bevestigt een gemaakte afspraak
op 13 november voor het huren van een zaal voor ongeveer zes
tig personen ten behoeve van een vergadering op 17 november.
Het geheel was ondertekend door de heer P. J. du Burck, ban
quet manager.
Op zijn zachtst mag men hier stellen dat de heer Van Breukelen
een verkeerde voorstelling van zaken heeft gegeven. Misschien
wist hij niet beter, maar hij heeft wel de indruk gewekt dat Jan
maat via een achterdeurtje een poging had ondernomen voor
zijn partij een zaal te pakken te krijgen.
„Ik zal nog wel eens met die mensen gaan praten", aldus Jan
maat. „Maar die avond gebeurde er ook nog wel iets leuks, hoor.
Terwijl ik, rennend tussen politieagenten, via de achterdeur naar
buiten werd gevoerd, kwamen we een aantal betogers tegen,
maar ook een meneer die serieus vroeg of de vergadering nog
doorging Ach, als je je humor niet behoudt, dan kun je het al
lemaal wël vergeten".
Misselijk
„Want wat daarna gebeurde, was bepaald geen pretje. Eerst
werd ik naar een politiebureau vlakbij Babyion gebracht en daar
na naar een bureau in de buurt van de spoorlijn, ik geloof daar
waar het oude VUC-terrein was. Maar dat weet ik niet helemaal
zeker, want het was donker en het ging allemaal zo snel. Daar
werd ik tot ongeveer half twaalf 's avonds vastgehouden. Ik
denk dat ze het deden omdat ze wisten dat we die avond toch
nog zouden vergaderen. In Hotel Bel Air. Dat hadden we van te
voren geregeld. Onze openbare vergaderingen, waarin we ieder
een willen laten meepraten, zijn al zo vaak verstoord, dat we
daarom maar eens besloten hadden onze mensen in een derge
lijk geval een alternatief te bieden. We kunnen ze toch niet altijd
voor niets laten komen? Er is dus wel degelijk vergaderd, heel
rustig in Hotel Bel Air, maar alleen kon ik daar niet bij zijn. Ik
werd trouwens wel verschrikkelijk misselijk daar op het politiebu
reau. Ik zat namelijk in een cel van ongeveer twee bij twee meter,
maar daar had iemand vóór mij overgegeven en geplast en dat
stonk ontzettend. Maar ja, ze zeiden dat het voor mijn eigen vei
ligheid was en ik heb dus maar niet geklaagd. Ik begrijp alleen
niet waarom ze die deur op slot deden. Ik ben toch geen misda
diger?"
„Ze zeggen van ons ook dat we uit zijn op geweld. Maar echt
hoor, als iemand mij zou bellen met de vraag „kom gauw hier
met een knokploeg van tien man", dan zou ik bij God niet weten
waar ik die vandaan moest halen. Uit de onderwereld misschien,
maar daar ken ik niemand".
U stelt dus dat u fascist noch racist bent. Maar is het niet zo dat
uw programma aantrekkingskracht heeft op mensen die dat wel
zijn?
„Ja, dat heeft de partij in het verleden uit bittere ervaring ge
leerd. Voordat de Centrumpartij bestond, was er de Nationale
Centrumpartij (ik was toen overigens nog geen lid). Op een
avond vergaderde een groep leden van die partij in een Amster
dams café en maakte pannen voor het binnenvallen van de Mo-
zes en Aaronkerk in de hoofdstad om daar verblijvende „kerk-
marokkanen" een pak slaag te geven. Dat kwam de toenmalige
voorzitter Brookman ter ore en die heeft fel tegen die plannen
geageerd en geprobeerd ze te verijdelen. Dat is hem niet gelukt.
Nog diezelfde nacht heeft hij de NCP qpgehevën en is opnieuw
begonnen met de Centrumpartij. Wat kon hij anders doen om die
leden kwijt te raken? De Centrumpartij is erkend door de Kies
raad en we zijn derhalve een legale partij. We hebben sinds die
tijd echter wel een ballotagecommissie. Mensen die sympathise
ren met Glimmerveen komen er bij ons niet in. Maar ook een
man als Aantjes, om een andere naam te noemen, kan een lid
maatschap van de CP wel vergeten.
Publikaties
De heer Janmaat geeft les aan het LMC en het Sint Jans. Er zijn
de laatste tijd nogal wat negatieve publikaties over hem versche
nen. Heeft hem dat geen moeilijkheden opgeleverd met het
schoolbestuur, met de leerlingen en hun ouders?
„Ja, er "was inderdaad die kwestie met de ouders van de leerlin
gen van het LMC. Met het bestuur, de rector en de ouders heb ik
uitbebreid gesproken en na afloop van dat gesprek ben ik volle
dig gerehabiliteerd". We konden dat niet navragen want rector
Streng van het LMC had eerder al laten weten dat hij liever niet
zag dat de school erbij betrokken werd. Wel spraken we met de
heer J. Poels, voorzitter van dë oudervereniging van het Sint
Jans College.
„Al sinds de zomer toen de eerste publikatie over de heer Jan
maat in weekblad De Tijd verscheen, zijn we ermee bezig. De
ideeën van de heer Janmaat zijn niet de onze, en daarom heb
ben we contact opgenomen met de school. Er bestaan daar ech
ter duidelijke regels: Wij kunnen een leraar niet verbieden buiten
school wat voor activiteiten dan ook te hebben, zolang hij deze
activiteiten niet in zijn lessen betrekt. Ten aanzien van de heer
Janmaat is gebleken dat hij zijn Centrumpartij niet in zijn lessen
behandelt. Hij houdt zijn werk als leraar en zijn politieke activitei
ten striftt gescheiden. Een van mijn kinderen zit bij hem in de
klas, dus we zijn goed op de hoogte. Zolang hij zijn werk goed
doet en zich niet schuldig maakt aan indoctrinatie of iets van
dien aard, is er voor ons geen reden de man zijn werk als leraar
onmogelijk te maken".
Wanneer we de woning van drs. Janmaat verlaten wordt er net
aan de deur gebeld. Het is de buurvrouw van beneden die een
en ander voor hem 'heeft schoongemaakt. Zij bemoedert de vrij
gezel Janmaat kennelijk een beetje. Ze drukt haar spijt erover uit
dat ze de vergadering niet heeft kunnen bijwonen. „Maar als ik
de krant lees, ben ik eigenlijk blij dat ik niet kon. Te veel emo
ties Zij sympathiseert duidelijk met de ideeën van Janmaat,
die er door de maandag inderhaast opgetrommelde demonstran
ten van werd beschuldigd een racist te zijn en buitenlanders te
discrimineren. De buurvrouw is het blijkbaar niet met hen eens
en toch sprak ze met een onmiskenbaar buitenlands accent
LONNEKE VAN KOOT
