enoeming van
tholieke
ce-premier in
olen op handen
China wacht nog vele
politieke processen
Frankrijks gigan ten maken zich
op voor klassiek gevecht
Irak hervat
olie-uitvoer
Houding Iran
positief
HTEN LAND
e]
NA BERECHTING „BENDE VAN VIER"
VS vrezen
Libische
interventie
in Tsjaad
I b
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 21 NOVEMBER 198Q PAGINA 13
hnici,"
ECulmj
uime
unnei
icten
rnami
jram:
it aai
a opti
«f^rjiCHAC dc Poolse regering
J®'- Trmoedelijk vandaag op de twee-
nP van een speciale zitting van
ondejarlement een vooraanstaande
eam katholiek tot vice-premier be-
meer>n, zo hebben betrouwbare zegs-
n wo in Warschau verklaard. Dit zou
lit zijn zonder weerga in commu-
r th Europa. Het Poolse bestuur
gïïegericr Vice-premiers
dat de
!r Paisfoon om wle liet êaat 's Jerzy Ozdowski.
ouden 1 ln het Poolse parlement als vertegen-
de in 6er van de katholieke lekenorganisatie
centra|Ozdowski is momenteel lid van de zo-
t werkM? staatsraad, een organisatie met een
s in Uüneiijk ceremoniële functie waarvan de
rdt gegfer dient als staatshoofd,
tori u ml
fitting van het parlement kwam gisteren
rampzalige toestand ter sprake waarin
•ouwerJh°uw zlck in Polen bevindt als gevolg
je eei-g] misoogsten van dit jaar. Het debat liep
t met ef °P dat somrnl6e afgevaardigden het af-
selen i|Yan verantwoordelijke ministers eis-
in bej
k in di
varen
ogelijkl
^4°felr enkel gebied waren verwezenlijkt. Hij
•acht ee leclen van het parlement voor dat het
Shut'tl» wei"kelijkheidszin zou getuigen snel
j grijpende verbetering te verwachten in
Brricht"s'elsituatie.
mde zifnse r6f>6rlnS ls hereid Polen financiële
kortsl Seven- zo ls ln ParÜs te verstaan gege-
od dtr de vooravond van het bezoek van de
vordedvice-Premier Ja8ielsky- Verwacht wordt
tofbom
et begin van het debat gaf minister van
jiw Leon Klonika een overzicht van de
1 waaruit bleek dat de productieplannen
dat Jagielsky om nieuwe kredieten zal vragen
voor de aankoop van graan- alsmede om nieuwe
aflossingsregelingen voor Poolse schulden aan
Frankrijk.
Dé leden van de vrije vakcentrale Solidariteit
hebben op een scheepswerf in Gdynia bij de
Poolse partijleider Stanislav Kan ia fel geprotes
teerd tegen de benoeming van Stanislav Kocio-
lek ak lid van het partijcomié in Polen. Kocio-
lek wordt door Solidariteit mede verantwoor
delijk gesteld voor het bloedbad dat het leger
aanrichtte onder protesterende arbeiders eind
1970 aan de Baltische kust.
De arbeiders aan de Baltische kust noemen de
benoeming van Kociolek een provocatie die
een nieuw arbeidsconflict langs de Baltische
kust kan uitlokken.
Politie in burger heeft gisteren het Warschause
kantoor van de onafhankelijke vakbond Solida
riteit doorzocht en een-geheim juridisch docu
ment over de strijd tegen „antisocialistische
krahten" in beslag genomen.
Functionarissen van het Witte Huis hebben gis
teren een bericht van de Amerikaanse omroep-
maatschappij CBS tegengesproken als zouden
Amerikaanse Nationale Veiligheidsraad van
oordeel zijn geweest dat de Sovjet-Unie een mi
litaire interventie in Polen overweegt. „Dit is
niet de mening van de Amerikaanse regering.
Er bestaat geen studie van dien aard", aldus ge
noemde fuctionarissen. Het journaal van de
Amerikaanse televisiemaatschappij had woens
dagavond gemeld dat het beschikte over een
kopie van een recente studie van de Ameri
kaanse Nationale Veiligheidsraad waarin stond
dat het Kremlin zijn vertrouwen verliest in het
vermogen van de Poolse partijleiding om de po
litieke en economische onrust in het land op te
lossen.
Vijf van de tien beklaagden
in het gisteren in Peking
begonnen proces. Tweede
van links op de voorgrond
(met donker haar en bril)
zit Jang Qing, de weduwe
van de vroegere partijlei
der Mao Zedong.
PEKING Na afloop van
het gisteren in de Chinese
hoofdstad Peking begonnen
proces tegen de „Bende van
Vier" en een zestal naaste
aanhangers, zijn in de ko
mende tijd nog tientallen
andere processen tegen voor
aanstaande Chinezen uit de
tijd van de Culturele Revo
lutie te verwachten. De o-
penbare aanklager van het
speciale hof dat de zaak van
de „Bende van Vier" behan
delt, heeft dit gisteren be
kendgemaakt na het voorle
zen van de akte van beschul
diging. Zoals bekend wor
den de weduwe van de vroe
ger partijleider Mao Zedong,
Jiang Qing, en negen medes
tanders er onder meer van
beschuldigd verantwoorde
lijk te zijn voor de dood van
duizenden Chinezen en een
staatsgreep te hebben be
raamd.
Bij het begin van de eerste zit
tingsdag in het langverwachte
proces werden de tien be
klaagden gisterenmorgen in
een met een stalen hek omge
ven beklaagdenbank geplaatst.
vóór de met 800 mensen volge
pakte publieke tribune en te
genover het uit 35 rechters be
staande hof. Volgens functio
narissen is het hof in tweeën
gesplitst, één voor de vijf bur
gers en één voor de vijf mili
tairen, welke laatsten speciaal
worden beschuldigd van een
poging Mao te vermoorden.
Volgens juridische waarne
mers worden de tien mensen
die nu terecht staan ongetwij-v
feld schuldig bevonden. Som
migen kunnen de doodstraf
krijgen, maar zulke vonnissen
worden meestal voor ten min
ste twee jaar opgeschort, waar
na de straf vaak wordt omge
zet in levenslange gevangenis
straf.
Toen de openbare aanklager
gisterenmorgen de akte van
beschuldiging had voorgele
zen, verklaarde hij in een toe
lichting dat momenteel de
„hoofdschuldigen" terecht
staan, maar hun „medeplichti
gen" zich in latere processen
zullen moeten verantwoorden.
Het gaat daarbij om een groep
van zeker 60 mensen, onder
wie een neef van Mao.
Grote
meerderheid VN
eist Russische
terugtrekking uit
Afghanistan
NEW YORK De algemene
vergadering van de Verenigde
Naties heeft met 111 tegen 22
stemmen een nieuwe resolutie
aangenomen, waarin wordt
gevraagd om onmiddellijk
vertrek uit Afghanistan van
de Russische troepen.
Twaalf V.N.-leden onthielden
zich van stemming over de re
solutie, die was ingediend
door een grote, representatie
ve groep landen onder leiding
van Pakistan.
De algemene vergadering had
op 14 januari van dit jaar een
soortgelijke resolutie goedge
keurd met 104 tegen 18 stem
men bij 18 onthoudingen.
Zoals in januari onthield zich
Roemenië ook nu van stem
ming.
WASHINGTON Volgens
Amerikaanse militaire krin
gen maken tussen de drie- en
vierduizend Libische soldaten
zich op om aan de zijde van de
soldaten van president Goud-
kouni Oueddei van Tsjaad de
hoofdstad N'Djamena binnen
te rukken.
De Libische troepen bevinden
zich volgens de Amerikaanse
kringen op slechts 50 kilome
ter ten noorden van de Tsjaad-
se hoofdstad, waar gevochten
wordt tegen de soldaten van
de Tsjaadse minister van de
fensie, Hissen Habre, die een
deel van N'Djamena in hun
bezit hebben.
Volgens de Amerikaanse in
lichtingendienst zijn de troe
pen van Habre niet sterk ge
noeg om de Libische interven
tiemacht te kunnen weerstaan.
De Verenigde Staten maken
zich bezorgd over de gevolgen
die de Libische inmenging in
Tsjaad zou kunnen hebben
voor de Tsjaadse buurlanden
Soedan, Kameroen en Nigeria.
lan hofl
lijk te i
>ril jon
ime (K
i heldi
ang va
ïur cii)
30.0001
ORAANSTAANDE KRANT IN GEWEER TEGEN MINISTER VAN JUSTITIE
De journalisten Boucher
en Fauvet van het Franse
dagblad Le Monde voor
het gerechtsgebouw in
Parijs waar zij officieel in
staat van beschuldiging
werden gesteld.
lager
onder
leden,
ds een
can 6,
tand vj
kingei
neer ii
ingt".
n, dat
tar afst
pJS De hoofdredacteur van het Parijse avonblad
londe, Jacques Fauvet, én een medewerker van dit
Philippe Boucher, zijn gisteren officieel in staat
sschuldiging gesteld wegens „aantasting van het ge-
de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht",
gebeurd op verzoek van de minister van justitie,
Peyrefitte. De klacht heeft betrekking op vijf arti-
die tussen december 1977 en oktober van dit jaar in
tonde zijn verschenen en waarin felle kritiek wordt
op bet optreden van de Franse justitie.
PP
ïes
;IJS Onder de aan-
van president Giscard
ling groeit de angst dat
ranse president te ver
Jan is met zijn besluit het
™"llad Le Monde te vervol-
wegens kritiek op de
[tspraak. Het besluit van
ranse regering dat zes
iden voor de presidents-
jiezingen werd genomen
lat zijn weerga in de ge-
edenis niet kent, zou wel
onverwacht nadelige ge
en kunnen hebben. Nu al
(t dat de hoofdredacteur
dit gerenommeerde dag-
zwaarder geschut in
Ing kan brengen dan de
ident.
erki^zingscampagne
is JoljGiseard vooral recht en
ise aal benadrukken, een klas-
tot recbtse strategie die in-
minger °P de werkelijke en in-
'?lde angst onder de bur-
beroofd, ontvoerd, ver-
efect vermoord te wor-
Le Monde dat de euvele
toe té1 had kritlek oefenen
concilr rechtspraak, wordt er
de regering in wezen
beschuldigd partij te kie-
j'^iyoor de misdadigers.
In dit ^onde is niet zo
t Jr een krant. Geen ander
voleeiad in Frankriik brengt
s conclnieuws 20 systematisch
itseleögedetailleerd en 311660
^om al is het verplichte
;ost voor iedereen die uit
igstelling of beroepshal-
'an het nieuws op de
2 wil zijn. Leraren,
naren, ministers, rood-
[elopen kolonels en presi-
en, geen van allen kun-
ze zich veroorloven Le
le te negeren,
fdredacteur Jacques Fau-
in juridisch medewerker
ippe Boucher worden er-
beschuldigd „de recht
ende macht in. een
id daglicht te hebben ge-
omdat ze artikelen
geschreven waarin ze
standen in de recht-
signaleerden en be-
irden. De inhoud van
;eks artikelen die vol
de meerderheid van de
fel van toon, maar
gedocumenteerd waren,
xt van heftige kritiek
:pressieve en inconse-
Ite vonnissen tot kritiek
ïeft or|
hap
op handelingen van het o-
penbaar ministerie die tot
doel leken te hebben presi
dentiële schandalen in de
doofpot te stoppen.
Het artikel uit het Wetboek
van Strafrecht waarop het o-
penbaar ministerie zijn aan
klacht baseert, is ontworpen
naar het voorbeeld van de
Engelse wet die belediging
en minachting van de recht
bank strafbaar stelt en da
teert uit 1958. Toen al beloof
de de minister van justitie die
zich terdege bewust was dat
de Fransen een grotere vrij
heid inzake kritiek op de
rechtspraak gewend zijn dan
de Engelsen, de wet slechts
spaarzaam toe te passen.
Sindsdien is de wet bijna
nooit toegepast.
De huidige minister van jus
titie Peyrefitte beweerde dat
hij had besloten tot vervol
ging over te gaan omdat een
aantal rechters zich woedend
had uitgelaten over „de sy
stematische campagne" die
Le Monde tegen hen voért.
Maar elke rechter die sinds
dien van zich heeft laten ho
ren, hééft steun betuigd aan
Le Monde.
Het heeft er alles van weg
dat Giscard en Peyrefitte
hun campagne met opzet zijn
begonnen op 31 oktober toen
de Franse president beloofde
„streng op te treden tegen ie
dereen tegen wie opgetreden
moet worden" en de aanval
opende op „diegenen die me
nen te kunnen oordelen over
de rechters". Nog geen week
later ondernam minister
Peyrefitte actie tegen Le
Monde.
Haat
Achter de verkiezingslogica
van de recht-en-ordecampag-
ne gaan diepere gevoelens
van zowel Giscard als Peyre
fitte schuil. Giscard koestert
een diepgewortelde haat te
gen de krant die de afgelo
pen jaren zijn gevaarlijkste
criticus is geworden en Pey
refitte over wie Boucher al
geruime tijd zeer neerbui
gend en beledigend schrijft,
kan het bloed van de juri
disch medewerker van Le
Monde wel drinken.
De meeste' lezers van Le
i Monde menen dat het rege
ringsbesluit om tot vervol
ging over te gaan teruggaat
naar het diamantenschan
daal. Giscard heeft nooit ont
kend diamanten gekregen te
hebben van de inmiddels ten
val gebrachte Afrikaanse
keizer Bokassa.
Het geval van de diamanten
werd op een woensdagmor
gen. aan het licht gebracht
door het satirische weekblad
Canard Enchainée. Diezelfde
middag al groeide het uit tot
een schandaal toen Le Mon
de uitkwam met een grote
artikel op de voorpagina en
een bijtend commentaar dat
was ondertekend met de ini
tialen J.F.
Nog diezelfde avond werd
Jacques Fauvet opgebeld
door Giscard. Later zei de
hoofdredacteur dat hij zo
goed als niets had gezegd om
dat de president hem daartoe
de kans niet had gegeven. Na
een langdurige scheldkanno-
nade waar geen woord tussen
te krijgen was, smeet de pre
sident de hoorn op de haak.
Het enige dat Fauvet toen
nog kon doen was Giscard
een brief sturen waarin hij
erop wees dat een staatshoofd
dat zo buiten zijn zinnen kon
raken, een gevaar was voor
de staat.
Giscards antipathie voor
Fauvet wordt slechts geëven
aard door Peyrefitte's afkeer
van Philippe Boucher, een
juridische medwerker die de
Franse rechters zo kritisch
en fel volgt dat vele lezers
van Le Monde vinden dat hij
bij het extreem linkse dag
blad Liberation beter op zijn
plaats zou zijn.
De vervolging van Le Monde
wordt wellicht van een even
groot historisch belang voor
de Franse samenleving als
het proces tegen Dreyffus.
De vele lezers van Le Monde
geven toe dat de krant inder
daad de rechtspraak in een
kwaad daglicht heeft gesteld,
maar zeggen erbij dat de be
schuldigingen maar al te veel
waarheid bevatten.
Van de gewraakte artikelen
waren er enkele gewijd aan
het inconsequente beleid in
zake uitwijzingsgevallen met'
een politieke bijsmaak. An
dere artikelen gingen in op
het speciale hof van veilig
heid dat is opgericht tijdens
de oorlog met Algerije. Le
Monde betoogde dat voor%dit
hof geen plaats meer is in
een democratie waar vrede
heerst en dat het kennelijk in
stand gehouden wordt om de
belangen van politici en
rechters ..te dienen. Momen
teel behandelt het hof van
veiligheid het geval van Ro
ger Delpey dat meer over
eenkomsten vertoont met het
Waterga te-schandaal dan
welk ander aspect van de
diamantenaffaire dan ook.
Delpey had van de verban
nen keizer Bokassa documen-
ten over de diamantenaffaire
gekregen. Na een bezoek aan
de Libische ambassade in Pa
rijs waar hij waarschijnlijk
had geprobeerd geld los te
peuteren voor de financie
ring van een boek hierover,
werd hij op straat gearres
teerd op beschuldiging van
„het onderhouden van be
trekkingen met een vreemde
mogendheid op een manier
die de Franse diplomatie zou
kunnen benadelen".
Na vijf maanden is er nog
steeds geen bewijs gevonden
dat de aanklacht tegen Del
pey staaft en Delpey is de
laatste 20 weken niet meer
ondervraagd. De bewuste do
cumenten zijn toen zijn advo
caat er niet bij was, uit zijn
dossier gelicht met als gevolg
dat ze tijdens zijn proces niet
meer gebruikt kunnen wor
den.
Tot dusver heeft het Franse
volk zich niet al te druk ge
maakt over de schandalen
die bij tijd en wijle zorgen
voor opwinding in het poli
tieke leven. Als prins de Bro-
glie, een voormalige politiek
medewerker van Giscard,
vermoord is met stilzwijgen
de toestemming van de rege
ring, als de president dia
manten heeft aangepakt van
een Afrikaans dictator, dan is
dat „hun eigen zaak".
Maar met Delpey ligt het an
ders. Een gewoon burger zit
in de gevangenis, waarschijn
lijk niet omdat hij een misda
diger is, maar omdat hij te
veel wist van de president.
En nu moeten ook Jacques
Fauvet en Philippe Boucher
voor de rechter verschijnen,
enkel en-alleen omdat ze fei
ten op tafel hebben gelegd en
daaruit de juiste conclusies
hebben getrokken.
Hier ligt ruimte voor een
campagne voor vrijheid die
waarschijnlijk meer zou ople
veren dan de krampachtige
acties van de overheid tegen
de criminaliteit. Gelukkig
voor Giscard, zijn zijn poten
tiële rivalen in het gaullisti
sche, socialistische en com
munistische kamp onderling
zo verdeeld dat hij alle kans
heeft om tijdens de komende
verkiezingen opnieuw voor
zeven jaar tot president te
worden gekozen.
ROME, BAGDAD Irak
heeft laten weten dat het
eind deze maand levering
van ruwe olie vanuit het
laadstation bij Ceyhan in
Turkije zal hervatten. Dit is
gisteren in kringen van de
Italiaanse olie-industrie ver
nomen. Op hoeveel olie men
kan rekenen is niet meege
deeld. Italië, Frankrijk, Bra
zilië, Spanje, Joegoslavië en
Turkije zijn de belangrijk
ste handelsrelaties van Irak.
Met uitzondering van Tur
kije zijn het ook Iraks be
langrijkste wapenleveran
ciers.
Tot nog toe is niet bekend
hoe groot de schade aan de
pijpleiding naar Ceyhan en
of er inderdaad al olie, zij
het in kleine hoeveelheden,
via de leiding getranspor
teerd wordt, zoals eerdere
Arabische zegslieden hebben
beweerd. Irak kan ook via
een pijpleiding door Syrië
olie uitvoeren, maar de be
trekkingen tussen deze twee
landen zijn op het ogenblik
uiterst koel.
MUSKIE (VS):
WASHINGTON, TEHERAN De Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken, Edmund Muskie, heeft gisteren te
kennen gegeven dat Iran een positieve houding heeft aange
nomen tegenover de Amerikaanse voorstellen voor vrijla
ting van de 52 Amerikaanse gijzelaars en dat „die houding
welkom is".
Muskie voegde hier evenwel aan toe dat hij officieel nog geen
antwoord heeft ontvangen op de Amerikaanse voorstellen, die
vorige week naar Teheran werden gebracht door Algerijnse be
middelaars. Het zal van die officiële reactie afhangen of de
Amerikaanse regering opnieuw een delegatie naar Algiers zal
zenden. Volgens officieuze berichten uit Teheran heeft de Ame
rikaanse regering met twee van de vier voorwaarden ingestemd,
te weten de belofte niet tussen beide te komen in Iran en het
vrijgeven van de Iraanse tegoeden in de VS.
Iran staat afwijzend tegenover, de bemiddelingspoging van de
Zweedse oud-premier Olof Palme. „Niet Olof Palme, noch de in
ternationale organisaties, maar alleen onze broeders en zusters
die in Khoezestan strijden, kunnen een bestandsovereenkomst
sluiten. Dit heeft de Iraanse premier Ali Radjai gisteren ver
klaard na een onderhoud met Palme, die in opdracht van de
Verenigde Naties een vredesregeling tussen Iran en Irak pro
beert uit te werken. Radjai herhaalde het Iraanse standpunt dat
pas over vrede gesproken kan worden, als de Iraakse troepen
het grondgebied van Iran hebben verlaten.
Bij Z.H.Y bespaart
u tientallen
premieguldens
per maand.
/n Vraag vrijblijvend documentatie over haar
lüy verrassend voordelige ziektekosten
verzekering.
Onderlinge Ziektekostenvcrzekeringanaatschappij Zuid en Noord
(Z.H.V.) u.a., 's-Heer Elsdorpweg 12-4461 WK Goes, Postbus 16,
4460 AA Goes. Tel. 01100-13610!
