Het welvarende
Westen wordt nog
rijker van Derde
Wereldlanden
Schitterende
vluchtscènes
Ton van Duinhoven
in serie van VARA
Voetbal op tv
nog onzeker
„Hollywood"
over 's werelds
grootste filmstad
RADIO VANAVOND
RADIO ZATERDAG .g
AVRO en TROS
leggen geschil voor
aan NOS-voorzitter
TELEVISIE VANAVON1
TELEVISIE ZATERDA
LICHTING: De Nederlandse A
18 50 Uitz van de VVD. VOO: 1
ca sport. NOS: 20.00 (S) Europ
i >llege 1
fitwikki
ingerso
legger
van i
ahmslf
Max
raat t
le Ma
RADIO/TELEVISIE LEIDSE COURANT
HILVERSUM Het college-overleg programmadirecteu
ren televisie (COP-tv), waarin de televisiebazen van alle A-
en C-omroepen zitting hebben, heeft het zogeheten claimsys
teem in de omroep op de helling gezet. Door middel van dit
systeem worden buitenlandse films en reportages over de
diverse omroepen verdeeld, waarbij het principe voorop
staat, dat wie het eerst komt ook het eerst maalt.
Maar er doen zich ondanks de afspraak nogal eens problemen
voor. Dat is nog vorige week gebleken, toen de TROS naar aan
leiding van een twist met de AVRO over het mogen uitzenden
van de Amerikaanse serie „Dallas" aankondigde uit het
claimsysteem te zullen stappen.
Intussen fungeert NOS-voorzitter Erik Jurgens als bemiddelaar
in dit geschil, waarin men op 24 november in een gesprek met
de betrokkenen tot een oplossing hoopt te komen. In afwachting
van dat gesprek heeft de TROS het besluit tot negering van het
claimsysteem voorlopig opgeschort.
Het systeem zou ook worden gebruikt door omroepen om een
ander het -uitzenden van een programma te verhinderen. Dat is
mogelijk wanneer een omroep voor een programma op de oud
ste rechten blijft staan, waardoor het onbereikbaar wordt voor
een collega-omroep, maar het zelf niet uitzendt. Daarom wordt
in het COP-tv nu gedacht aan het stellen van een tijdslimiet om
een dergelijke „blokkade" in het vervolg te voorkomen.
HILVERSUM Er is door de
NOS nog geen beslissing geno
men over het al dan niet uit
zenden van een aantal belang
rijke voetbalwedstrijden in de
komende twee maanden. Wat
BelgiëNederland op 19 no
vember betreft, wacht men op
een aanbieding van de Vlaam
se omroep BRT. De NOS wil
deze wedstrijd in de voorron
de van het wereldkampioen
schap 1982 graag op de buis
brengen.
Voorts wordt gedacht aan een
directe uitzending van de
UEFA-cupwedstrijd Radnicki-
nisAZ'67 op 26 november.
Joego Slavië heeft nog niet
verteld wat het van plan is te
doen. Een bezwaar zou kun
nen zijn, dat deze ontmoeting
's middags om één uur begint,
waardoor er mogelijk van
werkgeverszijde bezwaren te
gen een directe uitzending
zouden kunnen komen.
Tenslotte heeft de NOS-televi-
sie nog geen standpunt be
paald ten aanzien van het zo
genaamde mini-wereldkam
pioenschap voetbal dat rond
de jaarwisseling in Uruguay
wordt gespeeld.
VRIJDAG 14 NOVEMBER 1980 PAG
De Avro gaf gisteravond „al
vast een beetje Telebingo". Er
werd met name een filmpje
vertoond waarin zoveel te be
gunstigen goede doelen wer
den opgesomd, dat wij ons
moesten afvragen of het in
dertipn afleveringen te verza
melen bedrag nog wel de
moeite waard zou zijn. Uit pro
pagandistisch oogpunt leek mij
dat niet bijzqnder handig.
Maar ik geef toe, dat daar dan
er tegenover staat, dat er
ongetwijfeld wel een
lijk aantal formulieren
worden gekocht door
die aan welk goed doel dan
ook in de verste verte niet
denken. Er zijn er zelfs die te
gen zo'n gang van zaken nou
juist enige bezwaren hebben,
zoals ik enige tijd geleden in
„Schrikdraad" van de NCRV
nog meende te kunnen consta
teren.
In „Nos-Tribune" zou het deze
keer gaan over „de organisatie
van de prostitutie". Maar er
werd over niets anders gespro
ken dan over de organisatie
van de prostitutie in Rotter
dam- Als hoofdgast was dan
ook André van der Louw, bur
gemeester van die stad, aan
wezig. En op de tribune zat
t—3 d siek mei Carolim
«ha»» (S) Piano-an. 10.00 f
w* van Ollerloo dirigeert!Hoge
1?i27_ Concerto Mattijkchteïll
Jonger a
4 02 (S) Ge\fer kamermuj bestUl
Dir,gen,_Kar.Bphm,85)dingeerd|rbaal(
kntal v
Ede ban
■lading,
werd
een rijk geschakeerdLn
schap van mensen, diL-s bjej
aangeduide problematic j-je
de een of andere manljj 'be(jl
ren betrokken. Soms
de meest drastische,
tenslotte eigenlijk uit
ruzietje tussen stadgent
der elkaar. Het
Herman Wigbold stevi
hand gehouden, en„
der Louw is wel wat
HERMAN HOF!
I
Zoetei
ree
cenl
fietsp
HILVERSUM Het rijke
Westen investeert met schep
pen dollars tegelijk in Der
de Wereldlanden, onder het
mom de meestal erbarmelij
ke economie van die volke
ren op te vijzelen. In werke
lijkheid gaat er achter deze
investeringen echter een an
dere beweegreden schuil: dat
rijke Westen wil zich nog
welvarender, nog machtiger
maken. Het neemt met de
ene hand dubbel en dwars
terug, wat het met de andere
hand heeft gegeven.
Als een rode draad loopt deze
gedachtengang door de IKON-
documentaire „De kleine Vu
ren" (vanavond om 23.00 uur
op Ned. I), die Philip van En
gelen op Java maakte en
waarvoor W. L. Brugsma
geëngageerd maar zonder
overdrijving of pathos de tekst
schreef. Deze documentaire,
die de Nederlandse bijdrage is
aan hqt V.N.-project „Agenda
voor een kleine planeet, laat
zien hoe ingrijpend de invloed
van de Westerse technologie
op de Javaanse Cultureel zo
anders geënte samenleving
is geweest en lijkt te willen
overtuigen van de stelling:
Wij, Westerlingen, maken
meer kapot dan heel als we
met onze handen komen aan
een cultuur die zo ver van de
onze afstaat.
Welke eisen stelt men ook stelt aan de leef
baarheid van deze tijd, er zullen maar wei
nig mensen zijn die hun aandrang om de
huidige maatschappij te ontvluchten, in de
praktijk om kunnen zetten. Het hangt er
misschien vanaf, hoe graag men wil. In de
korte, 6-delige serie „Het gat in de muur",
geschreven en geregisseerd door Dimitri
Frenkel Frank, doet de VARA enkele voor
beelden aan de hand. Steeds verteld en voor
gedaan door een wat eigenaardig heerschap,
dat er hoe dan ook in slaagde zich in deze
tijd staande te houden. Waar en hoe, is vers
twee. De herkenbaarheid van Ton van Duin
hoven in elke creatie is opvallend groot.» De
eerste aflevering van 25 minuten wordt ko
mende zondag uitgezonden op Ned. I om
19.55 uur.
Het is bij de eerste aflevering even wennen aan
de toneelstem van Van Duinhoven, die de rol
speelt van de man die alles al heeft en heeft ge
had, die het niets onderzoekt en als voeding
voldoende heeft aan een visje per dag. Maar
spoedig went men aan deze stem en kan men
ontspannen meeluisteren. Eens was zijn leven
heel anders, legt hij een toehoorder uit, die
nimmer in beeld komt. Maar de man herinnert
zich de dag heel goed waarop hij zijn 52 zaken
verkocht, „en opeens zat opgescheept met een
geweldig bedrag. Een vijfendertig met zes nul
len: dat is wel gek hoor, zo opeens".
Vijfentwintig minuten monoloog en dat zes
keer. Het is Ton van Duinhoven toevertrouwd,
die heel amusant en heel venijnig spot met de
verworvenheden van de moderne, welvarende
mens, op teksten van Frenkel Frank die met
Van Duinhoven een schitterende eenheid
vormt. Het stekelige van de afleveringen,
schuilt in de waarheid die Frenkel Frank/Van
Duinhoven de kijker voorhouden. En er mag
dan heel wat te lachen zijn om het typetje dat
Van Duinhoven weet neer te zetten, een angel-
tje venijn blijft achter en dat zal ongetwijfeld
de bedoeling zijn geweest.
Het is allemaal heel grappiig; de teksten zijn
scherp en geestig tegelijk en Van Duinhoven
voert het op zijn bekende manier uit. Het hoeft
niet serieus te worden genomen, als Van Duin
hoven vertelt dat hij er niet aan denkt meer
dan één visje per dag te vangen. „Het worden
er zo gemakkelijk twee, of vijf of zes en voor je
het weet ben je een visver.werkende industrie".
Dit grapje wordt voortgezet als Van Duinhoven
vergelijkenderwijs verklaart niets tegen het
wiel te hebben. „Eén wiel is okee, maar dan
worden het er twee en met vier heb je automa
tisch een auto".
I'n deze trant gaat hij bijna een half uur door,
wijzend op zijn kapitale landhuis, met vrouw
en gasten en champagne in ongedwongen sfeèr.
Maar Van Duinhoven voelt er niets voor zijn
leven te slijten met een glaasje prik in de hand.
Een houding die hem niet in dank wordt afge
nomen en hem in een regen van welgemikte
stenen brengt. De humor ligt er dik bovenop,
maar de waarheid prikt er doorheen.-
Met de overige afleveringen .gaat het niet an
ders, al verschijnt de begaafde acteur in wisse
lende gedaanten. Aflevering twee brengt Van
Duinhoven in de rol van de man die alles ver
kocht en met vijf vrouwen een nieuwe maat
schappij op poten wil zetten, op een onbewoond
eiland en zonder de ellende van de huidige dag.
Opnieuw gaat het erom, dat deze maatschappij
voor het individu onleefbaar is geworden. „Je
kan er wel op kankeren, maar je verhelpt er
niets mee". Van Duinhoven, deze keer als me
neer Koos, hield op met kankeren en dééd. In
goed gezelschap weliswaar en nogal onnavolg
baar, maar opnieuw wordt een venijnige steek
verpakt in humor. Potentiële emigranten krij
gen met deze serie een heel aardig steuntje in
de rug.
Filmstad Hollywood vormt
het onderwerp van de twee
de aflevering, getiteld „De
zon komt op boven Holly
wood", uit de dertiendelige
KRO-reeks die gewijd is aan
de Amerikaanse stomme
film. Toen de filmindustrie
rond 1900 van betekenis
werd, had niemand ooit nog
van dit oord gehoord. Regis
seurs als Cecil B. De Mille
en D. W. Griffith ontdekten
dit destijds nog kleine
dorpje in Californië, toen zij
op zoek waren naar een vas
te lokatie met een afwisse
lend landschap en perma
nente zon. In 1911 draaide
De Mille daar zijn eerste
film, „The Squaw man". Tij
dens en na de Eerste Wereld
oorlog bereikte de betekenis
van Hollywood voor de
filmindustrie een hoogte
punt. Sterren als Mary Pick-
ford en Douglas Fairbanks
gingen er wonen en vorm
den het middelpunt van een
nieuwe Hollywood-society,
waar de oorspronkelijke be
volking vol bewondering
naar opkeek.
Ned. I 21.55 uur.
Daar vraag
je met wat
lem Ruis en met medewerking
van Bep Westenberg, Pierre
van Östade, Willeke Alberti,
Rita Corita, Alexander Pola en
Jo-An Houdijk.
Ned. I 19.40 uur.
Benny Hill
reeves kolde-
programma's
Aflevering uit
rieke Engelse
met de Britse komiek Benny
Hill in de hoofdrol.
Ned. I 21.05 uur.
Snuggles
Tekenfilmserie over de kalen
de doctor Snuggles, die in zijn
schuurtje de meest wonderlij
ke dingen uitvindt.
Ned. II 18.59 uur.
Toppop
Hanneke Bruis, Dik Dekker
en Henk Mulder krijgen o.m.
de volgende vragen voorge
legd: Hoe gaat een helicopter
vooruit? Wat is hyperventila
tie? Bestaan er nog wilde paar
den? Hebben dieren ook een
melkgebit?
Ned. I 18.59 uur.
Willem Ruis
Kwis, gepresenteerd door Wil-
Wekelijks poprogramma met
o.a. overzicht van de hitpara
de, LP-nieuws en de popagen
da.
Ned. II 19.05 uur.
Opera
Wilma Driessen presenteert
vanuit Schouwburg Ogterop in
Meppel het programma „Leve
de opera" waarin John Wood-
house (accordeon), Jacqueline
en Geert Sprick (trompet), En
rico Grinzano (tenor), Gerrie
de Boer (fluit) en het Rotter
dams Operakoor o.l.v. Piet
Struyk optreden.
Ned. II 20.27 uur.
Regisseur Cecil B. De Mille vond in Hollywood voor zijn
films de meest geschikte lokatie.
Deadline
In „Vogels", de vierde afleve
ring van de serie „Deadline",
maakt Frank Winter als passa
gier een vlucht met een NF-5
jachtbommenwerper, die in
botsing komt met een zwerm
vogels. Met zijn beperkte erva
ring als sportvlieger probeert
hij bij een landingssnelheid
van driehonderd kilometer
per uur het vliegtuig met de
zwaargewonde piloot veilig
aan de grond te zetten.
Ned. II 21.10 uur.
Sportpanorama
In deze editie o.a. een docu
mentaire over de Ennia Chal
lenge Cup waarom deze week
werd gestreden in het schaats-
centrum De Uithof in Den
Haag.
Ned. II, 22.45 uur.
Morgenmiddag
Voor de kinderen morgenmid
dag vanaf 13.00 uur op Ned. I
de intocht van Sint Nicolaas,
het programma „Studio vrij"
over vrijetijdsbesteding, de te
kenfilmserie „Maja de bij" en
het spelprogramma „Klasse-
werk", met medewerking van
de Weilustschool uit Breda, dé
St. Elisabethschool uit Rotter
dam en de St. Bonifatiusschool
uit Sneek.
NEDERLAND 2
NOS
18.55 Journaal
AVRO
18.59 Doctor Snuggles
19.05 AVRO's Toppop
AVRO
20.27 Leve de Opera
21.10 Deadline (4)
22.00 Actueel en informatief
met om 22.00 Televizier
Magazine 22.40 De
Toestand in de wereld
22.45 Kunstrijden op
de schaats
Ennia Challenge Cup
NOS
23.40 Journaal
23.45 Nieuws voor doven
en slechthorenden
NEDERLAND 1
NOS
18.25 Nieuws voor doven
en slechthorenden
18.30 Sesamstraat
18.45 Paspoort voor
Spanjaarden
18.55 Journaal
KRO
18.59 Daar vraag je me wat
19.40 De Willem Ruis Show
21.05 De Benny Hill Shbw
KRO
21.55 Hollywood (2)
22.50 Praten met de
Minister-President
IKON
23.00 De kleine vuren
documentaire film
NOS
23.55 Journaal
24.00 Nieuws voor doven
en slechthorenden
DUITSLAND
(Reg. progr. NDR: Westside-
tv-serie. 18.30 Actual. 18.45
serie. 18 55 Westside-Hospii
rie. 19.25 Reg. magaz. 19,j
overz.WDR: 18.00 Popmuz.
Geheimnisse der Alibi-Bar,
18.40 Popmuz. 19.15 Actua
Journ. 20.15 Meine brillante
(My brillant career), At
speelfilm. 21.55 Economist
22.30 Actual. 23.00 Spt
23.15 Eurogang - Bluten ft
furt, misdaadfilm. 0.25 Jouri
DUITSLAND 2
18.20 Tekenfilmserie. 18.3j
sticks. 19.00 Journ.
ges. 20.15 Der Alte,
Filmreportage. 22.00 Actus!
Cultureel magaz. 23.05 Unta«
Petticoat (Operation Petticoll
rlkaanse speelfilm. 0.40 Jouij|
DUITSLAND WDR 3
18.00 Hallo Spencer.
18.30 Inform, serie. 19.00
magaz. 19.45 Journal 3. 20.1
20.15 Filmreporfage. 21.00 J
ges. 21.30 Religieus
Maja von Stormskar. tv-aer»
Filmreportage. 23.45 Journ. I WerK
lingspl
BELGIE NED. 1
18.00 Tekenfilmserie. 18.15pn:>,'f*<t
progr. 18.30 Open School. idcel V
kenfilmserie. 19.10 Natuurfiipf Kp
Meded. en Morgen. 19.4fy
20.10 Weerber. 20.15 Saloml tei*W1
Koningin van Sheba (Soloijgl
Sheba), speelfilm. 22.10 Re
23.00 Journ. P moe
BELGIE NED. 2
Van 18.00 tot 20.15: Zie NEl"el
Rubens, schilder en diplomahikkil
rie. 21.10 Filmportret. 22.23.
magaz.
BELGIE FRANS
18.15 Spelprogr. 18.30 BoelP
19.00 Reg. magaz. 19.29 jtS «12111
19.30 Journ. 19.55 Actueel
21.15 Speelfilm. 22.55 Wetijjd ha<
lin ban
BELGIE FRANS 2 i ministt
Tot 18.30 Zie NET 1. ifoor de i
Amours de la Belle Epoque,Üenten
Serie 4: Het huwelijk van Chifpp-tpn
V (slot). 19.00 Zie NET 1 tC
19.55 Arsène Lupin joue et f toege
serie, met in de hoofrolleprd. Da^
Claude Brialy, Christiane jrs in dc
Franpois Maistre, e.a. Bewan toege
dialogen: Alexandre Astruc eL_ni.t l.
Laudenbach, naar het werk f
rice Leblanc. 22.05-22.35 lr|gevalle
ie. Programma voor de Spatten va
i België: Para Vosotros. luw beg
iens in
di
nhofu
Ier gev;
olgendt
NEDERLAND 1
OPEN SCHOOL
10.20-10.40 Fries voor
niet-Friestaligen (5)
11.30 Microprocessors 1 en 2,
herhaling les 6
NOS
12.00-13.99 Intoch van Sint
Nicolaas
13.00 Nieuws voor doven
en slechthorenden
15.30 Journaal
KRO
15.32 Studio Vrij
16.15 Maja-de Bij
16.40-17.50 Klassewerk
NEDERLAND 2
NOS
13.00 Nieuws voor doven
en slechthorenden
vijft
DUITSLAND 1 Hat eige
8.45 Reportage. 10.00 Kè bester
13.25 Programma-overz. 13.IP1I_ u
14.00 Kleuterprogr. 14.30-lï
portage. 15.00 Re van
16.30-17.30 Reportage. Veehon
progr.. NDR: 17.30 Prodwintig
17.31-18.00 Natuurserie. Wq tien k
Aktual. 17.55-18.00 Popmuz]kte va
DUITSLAND 2 De p
12.00 Progr.-overz. 12.30 Iraijeen t
amusement voor buitenlaq keuke
Duitsers. 14.45 Journ. 14.47,
je. 15.10 Mond Mond Mond.i II"a"'
rie. 15.35 Spelprogr. 16.3|ecreatl
progr. 17.05 Journ. 17.10g bij e.
progr. I
DUITSLAND WDR 3
16.30-18.00 Tv-cursussen. |p\7^
BELGIE NEDERLANDS
4.00 Open School,
aktualiteit. 16.00 Moord
lang (A slight case o( murde
film. 17.25 Documentaire.
'EN
ijn vai
Engels. 16.40 Voor de I
Inform, serie. 17.40 Teken!
17.45 Muzikale klankbeeldsf Stads
In. De
In de volksmond heet de Ja
vaan liever lui dan moe te zijn,
onbetrouwbaar en lijdzaam.
„De kleine Vuren", die Van
Engelen samen met de in In
donesië werkende Hans Rol-
loos maakte, doet dit ongenu
anceerde vooroordeel volledig
teniet. Veelzeggende beelden
tonen hoe dit volk een ant
woord probeert te vinden op
de voor hen ontontkoombare
vraag: hoe overleven we het
winstbejag van het Westen?
Immers hun eigen, door de
eeuwen heen vertrouwde,
staatshuishoudkunde is door
de Westerse bemoeizucht vol
komen in de war gestuurd. Zij
waren gewend op de sawa's te
werken en ijzeren zwaarden,
de krissen, te maken. Dat is
verleden tijd. Nu verrijzen op
die rijstvelden gigantische be-
drijfscomplexen, die het na
tuurlijke evenwicht verstoren
en die als een boze geest de
verstilde, serene sfeer uit dit
landschap verdrijven^
In deze omstandigheid blijken
de Javanen dan ineens heel
anders te zijn dan menig Wes
terling veronderstelt. Zij zijn
inventief, ondernemend en
flexibel van geest. Zij passen
zich niet alleen aan bij de door
de Westerse technocraat ge
creëerde situatie, maar weten
Pa Djeno, de laatste krissensmid van het eiland Java.
zich daartussen ook staande te
houden. De zogenaamde „in
formele sector" levert daar de
bewijzen voor. In deze sector,
'die bloeit achter de ruggen
van Westerse ontwikkelings
experts, opereren familiebe
drijfjes. Kleinschalig en ar
beidsintensief vervaardigen ze
met gebruik van o.a.
schroot en afval van de geïm
porteerde consumptiemaat-
schappij speelgoed, pompen,
schoffels, pikhouwelen en
auto's. Hun handpompen kun
nen zelfs concurreren met die
uit Japan of Amerika. Naar
schatting houden zo'n zeven
tien miljoen mensen zich op
deze manier staande, zij het
dat armoede ook dan nog vaak
troef is. De omstandigheden
waaronder deze kleine onder
nemers hun produkten maken,
laten op zijn zachtst gezegd
veel te wensen over. Zo kan
het voorkomen, dat de smelto
ven midden in het woonver
trek staat.-Vaker komt voor,
dat de ijzergieters op blote
- voeten tussen de kokend hete
gietmodellen lopen, zonder
helm of bril.
Heel veel anders gaat het
eraan toe in „Krakatau-Steel",
waarvan in we in deze docu
mentaire ook beelden krijgen
te zien. „Krakau Steel" is een
van oorsprong Russisch staal-
project, honderd kilometer ten
noordwesten van Djakarta en
gaat dóór voor het grootste
ontwikkelingsprojekt van In
donesië. In deze staalfabriek,
waar zo'n vierduizend Indone
siërs onder leiding van een
blank kader werken, zijn vele
miljoenen buitenlandse dollars
gestopt eén arbeidsplaats
kost 45.000 dollar en maakt
men gebruik van geavanceer
de technieken. De resultaten
zijn echter mager, niet te ver
gelijken met die van de infor
mele sector.
Behalve het maatschappelijke
leven van vandaag de dag
komt in deze documentaire de
cultuur van de Javanen ter
sprake, wier oorsprong eeu
wen en eeuwen terug ligt. Zo
wordt er verhaald over hun
tempels, hun goden en over Pa
Djeno, de laatste krissensmid
van Java. De kris is een
zwaard waarvan de betekenis
verder reikt dan alleen die
van een wapen. Hij is heilig,
magisch en bezweerder van
het kwaad. Al die cultuurres
tanten worden in prachtige en
kleurrijke beelden vervat,
waardoor zich onontkoombaar
de gedachte opdringt: Moet dat
nu écht allemaal verloren
gaan?
LUDUINA SALTERS
Ton van Duinhoven: zes keer op de vlucht uit de huidige maatschappij.
