Chaotische
toestanden
op Madrid-
conferentie
Tweeërlei
uitleg over
vakbonds
statuten
Zuidmolukkers klagen schending mensenrechten aan
Irak en Iran akkoord1311"
met komst Olof Pairing
als VN-bemiddelaarpj ha
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
ROTTERDAM Het Landelijk Actiecomi
té Zuid-Molukken (LAC) heeft bij het secre
tariaat van de toetsingsconferentie voor de
akkoorden van Helsinki over de naleving
van de mensenrechten in Madrid, een klacht
ingediend tegen Nederland. De organisatie
verwijt Nederland een voortdurende schen
ding van de mensenrechten „sinds de depor
tatie van een deel van het Zuidmolukse
volk naar Nederland in 1951." Het LAC
vindt dat de achtereenvolgende Nederlandse
regeringen sinds die tijd een beleid hebben
gevoerd dat er op was gericht de Molukkers
in de Nederlandse samenleving te doen op
gaan. De klacht zou behandeld kunnen wor
den. wanneer een bepaald land voor de Mo
lukse zaak kan worden gewonnen.
Bijna 150 Russische joden in Moskou heb
ben gisteren gezegd dat zij vandaag met een
hongerstaking van drie dagen zullen begin
nen uit protest tegen officiële maatregelen
die volgens hen de emigratie van joden moe
ten stopzetten.
De joodse activist Pavel Abramovitsj heeft
gisteren aan het hoofd van een groep van 94
joden een brief geschreven aan president
Brezjnev waarin hun actie staat beschreven.
Westelijke statistieken tonen aan dat het
aantal joden dat in Wenen is aangekomen
dit jaar aanmerkelijk lager ligt dan vorig
jaar. De Sovjet-autoriteiten hebben gezegd
dat minder joden het land willen verlaten.
Vervolg van voorpagina)
MADRID
zou het
Daarmee
Westen toch
enigszins de kans ontno
men zijn de Sovjet Unie
geheel aansprakelijk te
stellen voor mislukking
of zelfs begrafenis van
de CVSE. Door nu het
spelletje met de klok
nietlanger te willen
meespelen hoopte Neder
land zeer waarschijn
lijk na intensief overleg
met de partners in de
NAVO en de EG dat
te voorkomen. Het resul
taat van zijn woorden
kenschetste Van Dongen
als: „Het losbreken van
de hel". De Hongaarse
voorzitter weigerde zijn
stoel af te staan aan de
Ier, die hem dinsdag had
moeten opvolgen. De
Sovjet Unie nam het on
middellijk op voor de
Hongaar en beschuldig
de Nederland zelfs van
belediging van de voor
zitter. Polen was het eni
ge Oostblokland dat Ne
derland openlijk en zelfs
tot twee keer toe steun
de; een opmerkelijk feit,
zeker in het licht van de
recente ontwikkelingen
in Polen. De Verenigde
Staten beschuldigden de
Hongaar op dat moment
zelfs van machtsmis
bruik en illegaal hande
len.
Gevolg: een chaotische toe
stand, waaraan een voorlopig
einde kwam door een voorstel
van de Maltese delegatie voor
een „koffiepauze". Van die ge
legenheid maakte de Spaanse
delegatie, versterkt met minis
ter Perez Llorca, gebruik om
de Russen hevig onder druk te
zetten. Een argument van de
Spanjaarden was dat zij bij het
niet openen van de conferen
tie beledigd zouden zijn en een
ander argument dat zoiets Pe
rez Llorca een belachelijk fi
guur zou doen slaan. Dit plus
de grote huiver van de Russen
om de schuld van de misluk
king van de conferentie in de
schoenen geschoven te krijgen,
zorgde ervoor dat om 23.45
De Amerikaande delegatieleden op de conferentie in Madrid.
Griffin Bell (links) en Max Kampeiman luisteren naar de ope
ningsspeech van de Spaanse minister van buitenlandse zaken.
uur/ een kwartier voor de
tijdslimiet zou verstrijken, de
CVSE-toetsingsconferentie be
gon.
Maar omdat er nog altijd geen
agenda was, kon Perez Llorca
niet anders dan na heel korte
tijd (2,5 minuut) de bijeen
komst weer te schorsen. De
besprekingen over de agenda
gingen door in een werkgroep,
waarin alle delegaties weer
vertegenwoordigd waren.
Aangezien er 's middags toch
nog enige toenadering was ge
weest tussen het Oosterse en
het Westerse blok, doordat de
Sovjet Unie aanvankelijk een
gezamenlijk Oostenrijks-Zwit
sers voorstel welwillend had
bekeken en ook de Navo dit
niet onmiddellijk had afgewe
zen, is er nog een kansje dat
men elkaar alsnog vindt op de
essentiële punten (hoe lang en
rechten en Afghanistan ge
sproken worden en waar moet
de volgende conferentie wor-
den gehouden). „Maar dat
moet echt wel binnen een paar
dagen opgelost zijn. Zo niet
dan gaan wij (Nederland) echt
weg", aldus ambassadeur Van
Dongen, vannacht vlak voor
dat hij voor het eerst in twee
etmalen zijn bed weer eens
ging opzoeken.
Uit Brussel is gemeld dat Bel
gië zal voorstellen de bijeen
komst van 1982 inzake de toet
sing van de Helsinki-akkoor-
den in Brussel te houden.
Dit is gisteren in de Belgische
hoofdstad vernomen.
Het voorstel zal worden voor
gelegd aan de afgevaardigden
die op het ogenblik in Madrid
bijeen zijn.
MILITAIR TIJDSCHRIFT IN VS:
„Amerikaans radarsysteem zo
lek als zeef"
WASHINGTON De Russische luchtmacht is al enige tijd
in staat met zijn bommenwerpers onopgemerkt door „enor
me gaten" in het Amerikaanse defensieve radarsysteem
heen te vliegen, aldus het blad „Defense Week". De vliegtui
gen hoeven daarvoor alleen maar lager te vliegen dan 3000
meter, aldus de publikatie.
Een officier van de luchtmacht heeft volgens het blad gezegd
dat Sovjet-vliegtuigen herhaaldelijk het Amerikaanse radarnet
uitproberen, door met verschillende snelheden op verschillende
hoogten en koersen te vliegen. Dat gebeurt veelal door vliegtui
gen die van Moermansk opstijgen en langs Oost-Canada en de
Amerikaanse kust naar Cuba vliegen. Tussen januari en septem
ber van dit jaar zijn Amerikaanse straaljagers 143 maal in actie
gekomen om Russische militaire vliegtuigen te onderscheppen
die onaangekondigd binnen 300 kilometer van de Amerikaanse
kust vlogen, aldus het blad.
Het schrijft dat de luchtmacht modernisering van de radarde
fensie absoluut nodig acht.
Het Pentagon, het Amerikaanse miriisterie van defensie, had
geen
Verkoop Fellowship aan
Kenia gaat door
NAIROBI De levering
van een Fokker F-28 Fellow
ship aan Kenia gaat door,
conform de overeenkomst
die daartoe in het verleden
met de Keniase regering
werd gesloten. Dit heeft mi
nister Van der Klaauw van
buitenlandse zaken gister
morgen in Nairobi meege
deeld.
Van der Klaauw had over
deze kwestie maandagmiddag
al zijn Keniase collega Robert
Ouko aangeschoten. Nu de
verkoop van dit eerste toestel
rond is, lijkt de kans toegeno
men dat Kenia in de toekomst
nog meer Fellowships zal aan
schaffen.
Rond de levering van de Fok
ker Fellowship aan Kenya
Airways waren de laatste tijd
enige problemen ontstaan die
de overeenkomst op losse
schroeven dreigden te zetten.
Nadat de Keniase regering be
gin dit iaar schriftelijk had la
ten blijken in de aankoop van
een F-28 te zijn geïnteresseerd
en vervolgens daarvoor ook
een bedrag aan reserverings-
geld uittrok, liet Nairobi sinds
dien niets meer van zich ho
ren. In dé Keniase hoofdstad
verluidt dat de Keniase rege
ring ondertussen wel gesprek
ken was aangegaan met ande
re vliegtuigfabrieken over de
aankoop van enkele andere
toestellen,
Fokker, die met zijn F-28 Fel
lowship goed in de vliegtuig-
markt ligt, zag zich uiteinde
lijk gedwongen Kenia te laten
weten dat het voor 15 novem
ber uitsluitsel wilde hebben.
Mocht die er niet komen, dan
zou het toestel aan een ander
land worden verkocht.
Het toestel voor Kenia wordt
nu ingericht als een presiden
tieel vliegtuig. Het kan echter
ook door Kenya Airways als
normaal lijnvliegtuig worden
gebruikt.
LUXEMBURG In Luxem
burg is gisteren brand gesticht
in het kantoor van de Russi
sche luchtvaartmaatschappij
Aeroflot. De schade wordt ge
schat op enkele duizenden gul
dens.
Korte tijd later meldde een
onbekende aan Radio-Luxem
burg, dat de aanslag het werk
was van het „Oekraïense Be
vrijdingsfront" dat eerder al
met een dergelijke actie tegen
het bureau van Aeroflot had
gedreigd.
VOEDSEL
RANTSOENERINGEN
IN POLEN
Lech Walesa van de onafhankelijke vakbond
Solidariteit werd na de positieve beslissing van
de rechter over vakbondsvrijheid lang toege
juicht in een theater in Warschau.
WARSCHAU De Polen hebben de De officiële media zeggen met nadruk
uitspraak van het Hooggerechtshof in dat de registratie van de bond, met
Warschau over de statuten van de
vrije vakbond Solidariteit met opluch
ting en hernieuwd optimisme verno
men, maar aan de uitspraak van de
rechter wordt nu al weer tweeërlei
uitleg gegeven.
een aanhangsel waarin de leidende
rol van de communistische partij
wordt erkend, elke twijfel aan het
ideologische karakterr van Solidari
teit wegneemt.
De leider van de vakbond,
Lech Walesa, probeerde de be
tekenis van het aanhangsel te
verzwakken. Hij zei dat dit
apart staat van de statuten, die
onveranderd zijn gebleven.
Maar het Poolse staatspersbu-
reau PAP meldde dat opper
rechter Wiltold Formanski
heeft gezegd dat het aanhang
sel onlosmakelijk verbonden is
met de statuten. Volgens Soli
dariteit daarentegen betekent
„erkenning van de leidende
rol van de partij in de staat
geen*erkenning van de leiden
de rol van de partij in de onaf
hankelijke, zichzelf besturende
vakbondsbeweging". De be
klemtoning van de verschillen
"lijken meer een poging het
maandag bereikte compromis
te verkopen als een poging die
„het gezicht redt", zo menen
i Polen.
Extra Nederlandse voedselhulp voor Kenia
NAIROBI Het oostafri-
kaanse land Kenia krijgt bin
nenkort extra voedselhulp
van Nederland om de honger
in het land te bestrijden. Deze
voedselhulp komt naast de ge
bruikelijke toewijzing aan
ontwikkelingsgelden, die Ne
derland jaarlijks aan Kenia
doet
Dit heeft minister De Koning
van ontwikkelingssamenwer
king gisteren toegezegd aan de
Keniase president Arap Moi.
Hoe groot het bedrag aan ex
tra voedselhulp wordt, moet
nog worden vastgesteld. Ver
wacht wordt dat het zeker een
paar miljoen gulden zal belo-
Minister De Koning en zijn
collega Van der Klaauw van
buitenlandse zaken, die beiden
momenteel een officieel be
zoek aan Kenia brengen, had
den gisteren in Nairobi een
onderhoud met president Moi,
de actieve opvolger van wijlen
Jomo Kenyatta. De extra
voedselhulp zal worden ver
strekt in de vorm van mais,
tarwe en melk. Juist aan deze
produkten bestaat op dit mo
ment in Kenia een groot te
kort. Het gebrek aan mais
blijkt daarbij het hardst aan te
komen, aangezien dit voor de
Kenianen volksvoedsel num
mer één is.
Beide partijen zijn wel van
mening dat Polen na maanden
van staking en politieke span
ning weer aan het werk moet
gaan om de enorme problemen
op economisch gebied aan te
pakken. Dat zal echter niet
meevallen. Er zijn nog haar
den van industriële onrust. Zo
zetten onderwijzers en zieken
huispersoneel in Gdansk nog
steeds een zitstaking voort om
hoger loon. Premier Pinkows-
ki vond het uitermate „onver
antwoord" dat er nog steeds
stakingen gaande zijn. Hij zei
verder dat het bedrag nu voor
de lonen wordt uitgetrokken
niet kan worden verhoogd.
Een herdenking van Polens
herrijzenis op 11 november
1918 is gisteravond in War
schau uitgelopen op een de
monstratie van ruim vijftien-
duzend enthousiaste Polen
voor vrijheid en onafhanke
lijkheid.
De Poolse regering zal volgen
de week plannen bekend ma-
kén voor voedselrantsoenerin
gen. Vicepremier Kopec ver
klaarde dat vlees, vetten en
suiker tot de gerantsoeneerde
consumptiegoederen zouden
behoren.
Spandoeken met teksten als:
„Vrijheid van meningsuiting"
en „Er is geen rechtvaardig
Europa zonder een onafhanke
lijk Polen" werden meegedra
gen, zonder dat de optocht een
strobreed in de weg werd ge
legd. Er werd ook geroepen
om de instelling van 11 no
vember als nationale feestdag.
Na de Tweede Wereldoorlog
werd 22 juli de nationale feest
dag die de instelling van het
communistisch bewind mar
keert.
MET 10 KM/U
OVER SNELWEG
Vrachtwagen
chauffeurs in
Frankrijk doen
zeer rustig aan
PARIJS Om een versoepe
ling van beperkende maatre
gelen af te dwingen, zijn
Franse vrachtwagenchauf
feurs vanochtend in de buurt
van Parijs begonnen met de
„Operatie slakkegang", die tot
vrijdagavond moet duren.
De chauffeurs zijn van plan
om op de wegen bij Parijs en
vooral, op de zeer drukke
rondweg om Parijs niet harder
dan tien kilometer per uur te
rijden. Zij willen protesteren
tegen het verbod voor vracht
wagens om tussen bepaalde
uren, in de weekenden en op
feestdagen gebruik te maken
van snelwegen in de buurt
van steden. Een dergelijk pro
test had in mei van dit jaar op
de toegangswegen bij Parijs tot
enorme opstoppingen geleid.
Weer
spanningen*
tussen Honduras
en Nicaragua
MANAGUA De regering
van Nicaragua heeft bij de
Hondurese regering officieel
gevraagd om teruggave van
een helikopter met drie pas
sagiers, die maandag door
Honduras werd buitge
maakt. De woordvoerder
van het Sandinistische leger,
kapitein Roberto Danchez
was een van de inzittenden.
Tussen beide Middenameri-
kaanse landen bestaat sedert
enige tijd spanning. Nicaragua
beschuldigt Honduras ervan
steun te geven aan contra-re
volutionaire bendes ge
vluchte aanhangers van wijlen
presidentyjSomoza vanuit
zijn grondgebied. Voorts zou
Honduras vele malen het
luchtruim van Nicaragua heb
ben geschonden. Honduras op
zijn beurt beschuldigt Nicara
gua weer van het bombarde
ren van Hondurese dorpen.
Kernenergie
opnieuw in
Oostenrijks
parlement
WENEN Twee jaar nadat
Oostenrijk bij volksstem
ming kernenergie heeft af
gewezen moet het zich op
nieuw met het vraagstuk be
zighouden. De vóórstanders
ervan hebben namelijk
422.000 handtekeningen ver
zameld voor een nieuwe
volksstemming. De tegen
standers haalden het vereis
te aantal handtekeningen
(200.000) niet.
Het parlement moet nu beslis
sen of de wet tegen atoome
nergie zal worden opgeheven
en de bedrijfsklare kerncen
trale Zwentendorf moet gaan
werken. De wet tegen kerne
nergie kan slechts met een
meerderheid van twee derde
door het parlement worden in
getrokken. Het particulier ge-
organiserde initiatief ten gun
ste van kernenergie was ge
steund door socialistische
voormannen, onder wie kan
selier Bruno Kreisky en de in
dustrie.
De Zweed Olof Palme.
BAGDAD VRAAGT MOSKOU fedei
TEVERGEEFS OM WAPENS oorz
j0t
vart va
I nabij
Iraanse reas
on antwoord S""1
astarbe
kan lang
uitblijven
NEW YORK/BAGDAD-
/TEHERAN Iran en
Irak hebben gisteren
aan secretaris-generaal
Kurt Waldheim van de
Verenigde Naties laten
weten, geen bezwaar te
hebben tegen de komst
van de vroegere Zweedse
premier, Olof Palme,
naar Teheran en Bag
dad. Palme is door
Waldheim gevraagd
voor een poging de con
tacten tussen de oorlog
voerende landen zo te
verbeteren, dat zij bereid
zijn tot vredesonderhan
delingen. Vrijdag komt
de Zweedse politicus aan
in New York om in
structies in ontvangst te
nemen, begin volgende
week vertrekt hij naar
het gebied van de Perzi
sche Golf.
De leden van de Veiligheids
raad, die gisteren werden in
gelicht over de. bemiddelings
poging van Palme, hadden
zich al enkele weken geleden
uitgesproken
van een speciale afgezant naar
het Midden-Oosten.
Eerder op de dag had de Op
perste Defensieraad van Iran
zich akkoord verklaard met de
komst van de VN-vertegen-
woordiger. De raad besloot
verder om opheldering te vra
gen over de Iraakse voorstel
len ter beëindiging van de oor
log, die verleden week door de
Cubaanse minister van buiten
landse zaken van Bagdad naar
Teheran zijn overgebracht.
Waarnemers zien in de bereid
heid van zowel Iran als Irak
om een VN-onderhandelaar te
ontmoeten, het verzoek van
Teheran om meer bijzonderhe
den over de voorstellen van
Irak én de naar men denkt
vergeefse verzoeken van
eer Russische
en bewijs, dat
beide strijden
de landen langzaam uitgeput
raken. Opmerkelijk vond men
met name, dat de Iraakse vice
premier gisteren een bliksem
bezoek aan Moskou bracht,
terwijl door het KrerAlin met
geen woord hierover is gerept.
Volgens de correspondent van
de „Financial Times" in Bag
dad, zou Moskou de Iraakse
president Hoessein ertoe wil
len dwingen zich meer aan de
door de Sovjet-leiders uitge
stippelde koers te houden.
Maar omdat Irak niet aan deze
eis wenst te voldoen, bevinden
de relaties zich momenteel „op
een absoluut dieptepunt", al-
volkinj
i gegeven
TEHERAN Het
kaanse antwoord
Iraanse voorwaarde^
de vrijlating van de 5i0 door
laars, eergisteren dot gehoud
derminister van buiteL§te-res
se zaken Warren ChMjceercj
her overhandigd aan Ldblad
gerijnse bemiddelaarLg £>e
ahya, is „koel". Dit zj)iicatie,
gouverneur van de li
Centrale Bank, Nobaj, de alar
via „kanalen" de vootn nog
ste punten uit het L de
kaanse antwoord zofek 43
ben vernomen. Vaij met d(
keerde onderminister^ Molul
topher voortijdig teru 43
Algiers. De reden met
vertrek is volgens
voerders in Washing
niet snel op een react!
Iran op de Amerikaanj
woorden hoeft te 1
rekend.
dus de Britse
Een bewijs
verhouding tussen MosJ
Bagdad wordt verder gffpj» I
het feit dat Irak de afp^*
week delegaties
rijk en Groot-BrittannijrtJRG
gezonden om daar
te schaffen. Op eei
rentie gisterenmorgei
week de Iraakse
Hoessein zorgvuldig
gen van verslaggevei
mogelijke wapenlevi
van Frankrijk en Erf
aan Irak.
ariazie
waar h
vanu
ihuis v
militaire hulp 1
Bommen in Beiroet
In de Libanese hoofdstad Beiroet ontploften gisteren op hetzelfde moment twee met explosie
ven volgeladen auto's. Een groot aantal mensen liep bij de explosies verwondingen op. Over
de mogelijke daders van de aanslag is niets bekend.
LOSGELD TW
MILJOEN:
Schui
Westduits m(fstekho\
(11) ontvoerd
[enoot
ngsd<
h publ:
KARLSRUHE -
voerders van een WeFr°and
meisje, de elfjarige Cë van
Becker, hebben een r°°S Be
van twee miljoen waakte
mark geëist, zo heeft tf°es >n
tie in Karlsruhe [vingen 1
deeld. proefschr
Het meisje is al op 3 noj^e achte
ontvoerd. Volgens haaif'aar aar
was zij voor het laatst|ae prom
ten zij die dag
stapte om naar school t|
Vier uur later ontvinj
ouders een pakje, 1
schrift en een buskaj
het meisje zaten.
Op verzoek van
ue politie is de ontvoei
gisteren bekendgemaal
Amnesty wijl
kritiek Izvesi
van de hand
LONDEN Amnestj
national in Londen
beschuldiging
Russische regeringsbl
vestia",
voor de verdediging
mensenrechten
steund door de „geheid
sten van de imperi
van de hand gewezen.!
In een perscommuniqj
klaarde de secretaris
van Amnesty, Thorr
marberg, dat de
een „open beweging,]
mocratisch bestuurd t
en dat zij geheel
steund door haar lede!
ten van het publiek.
De beschuldiging in
tia van 25 en 26 august
„wordt in géén enkel Zanger E
aldus Amn< fgaas^
ds INS C,
ternational.
CQ
Horn ei
