Leidse Courant | 1980 | 5 november 1980 | pagina 3

Typistes van Lemy blijken

laan geheugenverlies te lijden

Indien schuld wordt bewezen is
portieruniekelustmoordenaar

AH American Night:
een complete happening

[ECHTBANK DUIKT IN MILJOENENZWENDEL

Digros-garage mag
er nog niet komen

rAD

WOENSDAG 5 NOVEMBER 1980 PAGINA 3

ks, tv-
>rte tlli
ge. 20
Aktual

.20 Al
19.10.
in. 19.

eporta

,„2° EN HAAG/LEIDEN De ene
chen rpiste was „heerlijk naïef" en de
whistii idere leed volgens de president
irie. o.jin de rechtbank wel heel duide-
jk aan „geheugenverlies". De
echter, de officier van justitie en
elfs de drie advocaten waren het
dan ook over eens, dat ze weinig
Ak'tü>n dergelijke getuigen hadden,
de m'u e twee meisjes hadden klaarheid
,e. 22 ,oeten brengen in de zogeheten
Lemy-affaire", een enorme bouw*
aude die in de miljoenen loopt
h ook nog de komende weken in
n tv-iïi et Haagse Paleis van Justitie de
iandacht van velen gevangen zal

louden. Beide 20-jarige typistes

0 Reo$n werkzaam geweest bij het
,r. i9,eidse bestratings* en rioleringsbe-
ïó.oo Hrijf, de Lcmy bv; de zogenaamde
magazifjin in een web van tientallen ma-

afide bv'tjes, die ieder op hun
eurt in de afgelopen jaren kapita*
8 30 jtn aan belastingcenten en sociale
son ^Vernies achterover zouden hebben

1 1. ig.edrukt. De getuigenis van een
door lan de typistes werd bijna lach-
Ars^ckkend toen zij op een lange se-
vra&en van de president van de

JdfSfRACTIE PVDA:

■ck.

^^mancipatie-
-Hjeleid college
^Onvoldoende

ladsfractie van de PvdA
n - indt het emancipatie-beleid
0 Gevf*n het college van Ben W
nvoldoende. De socialisten

Ïllen tijdens de aanstaande
grotingsbehandeling mid-
/isie. 9.els een motie aandringen
Schoot^ tiCen actief en geïnte-
teerd emancipatiebeleid".

sle. (olgens de motie moet voor 1
Inuari een werkgroep worden
jigesteld, die dit beleid moet
1. aan formuleren. Een rapport
ierover moet dan voor de be-
t-otingsbehandeling eind 1981
3ltejevivorden ingediend. B en W
3l,e '{ebben eerder dit jaar toege-
ègd dat deze werkgroep nog
i^ltjaar aan het werk zou gaan.
^^™^e fractie dient de motie in,
mdat niets erop wijst dat het
bllege deze toezegging waar-
_*aakt.

lerk tu^Jnnen de fractie bleek ver-
pldheid te bestaan over de
of het college tot dusver
22:30RNfen een onvoldoende

23.25rnaneipatiebeleid heeft ge-
15 berd. Mevrouw H. van Don-
w )n: „Het college heeft nog he
imaal geen emancipatiebeleid

et de Na?Voerd' n*ets 's mÖ 6eble-
Rauhtafn dat dat wel hét geval is".
Weihall

Eikerbout was het niet met
eens: „Er is wel degelijk
het één en ander gedaan.

■Mènk maar aan VOS-cursus-
|n en het vrouwenhuis. Daar
■aat-nieubmt bij dat het politiek niet
laa^nieuTrstandig om het college
joört. irvan 'te beschuldigen, dat er
17 55 fén actief emancipatiebeleid
ivoerd werd. De meerder-
nws. TRtid van B en W bestaat uit
van ons en eman-
rpoppartpatie is een hoofdpunt van
PvdA. Op deze manier

pop,o je opposite wej

g gemakkelijk." Toen het op
(s) n^roming aankwam, bleek
.02 De Devrouw Van Dongen het on-
fSSoWP11 te delven- Met acht te-
zes stemmen werd de mo-
volgens het voorstel van
pap ia|kerbout geformuleerd.

rechtbank, mr. Kootte, telkens
niets anders wist te antwoorden
dan een simpel: „Ik ben het alle
maal vergeten".

De rechtbank wilde van de typistes
weten of zij in de tijd dat zij voor de
Lemy bv werkten verdachte zaken
hadden ontdekt, zoals het handelen
in blanco facturen, het uitbetalen van
hoge loonsommen aan zwartwerkers
en het onderhouden van betrekkin
gen met besloten vennootschappen,
die slechts voor de schijn bij de Ka
mer van Koophandel stonden inge
schreven. Kortom: „Er werd flink
gerommeld" in huize Lemy aan de
Hogewoerd en later aan de Over Rijn
in Leiden. „Heeft u van dat zoge
naamde rommelen nooit iets ge
merkt?", vroeg mr. Kootte het eerste
meisje, dat als getuige was opgeroe
pen. „Ja, je hoorde wel eens zoiets,
maar je hoort zoveel. En wat had ik
ermee te maken. Ik deed gewoon
mijn werk en anders niet", ant
woordde zij resoluut. De president las
de typiste voor uit het door de rech-

ter-commissaris bij het vooronder

zoek opgestelde proces verbaal, waar
in zij al het een en ander had ver
klaard over haar werkzaamheden in
de Sleutelstad. Zo tikte de typiste
brieven en rekeningen, die verschil
lende bv's aan Lemy hadden gericht,
bij deze Lemy zelf uit. Op verschil
lende schrijfmachines, waaronder
een I.B.M. met bolletjes, een machine
met groene letters, zo herinnerde zij
zich, en ook nog een portable appa
raat voor speciale gevallen. Iedere
bv-factuur, die de Lemy aan zichzelf
.richtte, werd consequent met een en
dezelfde schrijfmachine geschreven.

„Verdacht of niet?", vroeg de presi
dent werderom aan het meisje in het
getuigenbankje. Antwoord: „Nou nee,
gek vond ik het toen niet". Mr. Koot
te: „Dat noem ik nu heerlijke naïvi
teit. Dat schaap is wel erg goed van
vertrouwen".

Nog minder spraakzaam was de
tweede typiste die vervolgens was ge
vraagd te getuigen. Zij bleek hyper
nerveus te zijn, beet haar nagels half
aan stukken en liet bijna iedere
vraag onbeantwoord. De rechtbank

wilde van haar weten of ze bang was
iets te zeggen. President mr. Kootte:
„Ben je bedreigd of ben je alleen
maar nerveus." Ze vertelde, dat ze
nooit door de Lemy-jongens (de twee
directeuren zitten nu al ruim zeven
maanden in voorarrest) was be
dreigd. „Het zijn waarschijnlijk de ze
nuwen", mompelde zij zacht voor
zich heen. Mr. Kootte hield het op
geheugenverlies. Hij liet in zijn onge
duld zelf een paar keer het woord
„aderverkalking" vallen. Zijn wat
bijtende slotconclusie: „Een waarde
volle getuige".

„De Pruik"

Wat anders ging het met een 20-jari-
ge secretaresse uit Rozenburg, die al
daar voor één van de papieren bv's
had gewerkt. Zij bracht het grootste
gedeelte van haar tijd bij haar nieu
we werkgever door met net invullen
van kruiswoordpuzzles. Veel meer
had zij er niet te doen. Zo nu en dan
hield zij zich bezig met het bijhouden
van de loonadministratie. Ook zij had
haar oog laten vallen op de stapels

blanco facturen die door een wisse
lend directeurenbestand werden on
dertekend of zo maar oningevuld on
der de arm naar huis werden meege
nomen. Soms kwam ene meneer
„Wolf" (Wolffgang S.) het kantoor
binnen. Hij was kaal als een biljartbal
en droeg daarom een pruik met een
pet erop. Deze Wolf, ook wel „De
Pruik" genoemd, wordt door de ad
vocaten gezien als een sleutelfiguur
in de hele affaire. Zo zijn er nog
meer lieden, aldus de strafpleiters,
die op korte termijn verhoord moe
ten worden om meer licht in de duis
ternis te brengen. Een koppelbaas in
Friesland, die gisteren had moeten
getuigen, kwam bijvoorbeeld niet op
dagen. Tegen hem èn nu ook tegen
Wolffgang S. en diens broer wordt
door de rechtbank een bevel tot me-
debrenging uitgevaardigd. In de
Lemy-affaire zullen nu zeker nog 20
getuigen wordën gehoord. Volgende
"week maandag en dinsdag wordt de
zaak weer verder behandeld. De ver
wachting is, dat de rechtbank de
hierop volgende weken eveneens zijn
handen vol krijgt aan de gigantische
fraudezaak van 25 miljoen.

--leeks
Jibraken
w^asthuiswijk

Sterk

i evengiDEN Inbrekers heb-
z»n gisteren in vijf huizen
de Gasthuiswijk hun slag
HUJZisiagen. jren veelheid aan
traden wordt vermist. De
Itale schade is nog niet be-
fend. De inbrekers verschaf-
In zich de toegang tot de
bningen door het forceren
^n achterdeuren.

I de Jacob Romansstraat
ferd kostbare geluidsappara-
|ur gestolen. De bewoners
ren, evenals in de andere
iningen, niet aanwezig. Uit
andere woning in de Ja-
Romansstraat werden gou-
en zilveren sieraden gesto-
De achterdeur van deze
'ning was niet afgesloten.

lAVFN*fWoners van een ^uis in de
'rirr«tf)g^erstraat m'ssen gouden
z!,veren sieraden, een grote
grammofoonpla-
li en achttienhonderd gulden
oneeljn contanten. Ook in de Ber-
ana-bestraat werd tweemaal in-
{broken. In beide gevallen
itond de buit uit juwelen. In
laatste woning was de ach-
rdeur niet afgesloten.

Enkele duizenden Lei-
denaars, voornamelijk
studenten, waren gis
teren in het holst van
de nacht in de socië
teit Minerva om in een
typisch Amerikaans
sfeertje er getuige van
te zijn hoe Ronald
Reagan een overwin
ning op rivaal Carter
behaalde en daarmee
de nieuwe president
van de Verenigde Sta
ten werd. Het was de
vierde All American
Night, die de studen
tenvereniging Minerva

sinds 1968 organi
seerde. Wellicht de
drukst bezochte hap
pening ook: rond mid
dernacht telde Miner
va niet minder dan
zo'n drieduizend be
langstellenden. Ook
niet Minerva-leden
konden het gebeuren
rond de verkiezing
van 'de machtigste
man ter wereld' op de
voet volgen. De over
weldigende belang
stelling leidde ertoe
dat rond middernacht
de Breestraat enige

tijd geblokkeerd was
door een lange autofi
le. De nieuwsvoorzie
ning tijdens de sfeer
volle 'verkiezings
bijeenkomst' werd
verzorgd door middel
van het afluisteren
van diverse buiten
landse radiostations.
Een televisieploeg van
de NOS legde de dis
cussies van het forum
op de band vast. Het
forum haakte in op de
binnengekomen uit
slagen en op de poli
tiek in Amerika in het

algemeen. De Ameri
kaans ambassadrice
in Nederland, me
vrouw Gery Joseph,
werd bereid gevonden
vragen te beantwoor
den en commentaar
te geven. De vierde
All American Night
was een grootse hap
pening, mede doordat
de informatiestroom
werd afgewisseld door
een showprogramma,
dansen, film kijken en
het nuttigen van ty
pisch Amerikaanse
consumpties.

LEIDSE HOOGLERAAR OVER VAN MOORD VERDACHTE HAAGSE PORTIER:

LEIDEN De van moord op het
Wassenaarse meisje Edith Post en
zeer waarschijnlijk op nog vier an
dere meisjes verdachte Haagse por
tier stelt criminologen voor grote
raadsels. „Wat hier is gebeurd, is
zeer uitzonderlijk. Er bestaat over
dit soort gevallen vrijwel geen lite
ratuur, om de eenvoudige reden dat
zich tot op heden voor zover bekend
in Nederland nog nooit zo'n gruwe
lijke zaak van dergelijke omvang
heeft voorgedaan. Vooropgesteld na
tuurlijk dat deze man inderdaad
schuldig moet worden geacht aan
meer moorden". Aan het woord is de
prof. dr. M. Zeegers, als hoogleraar
in de gerechtelijke psychiatrie ver
bonden aan de Leidse universiteit.
De rechterlijke macht heeft vele ma
len de deskundige hulp van deze ge
leerde ingeroepen, wanneer het ging
om uiterst ingewikkelde rechtsza
ken. Professor Zeegers vergelijkt
deze zaak met historische equivalen
ten, zoals de beruchte vrouwenmoor
denaars Landru en Hans van Z., met
dien verstande dat de portier niet
zoals Landru en Van Z. volgens een
herkenbaar patroon zou hebben ge
werkt.

Daarom noemt de professor deze zaak
onder voorbehoud „uniek". Met
nadruk onder voorbehoud, want zolang
het onderzoek naar de misdaden van

de portier nog niet is afgerond, de har
de bewijzen nog niet op tafel zijn ge
legd. is de portier, zo zegt hij, nog altijd
verdachte, niet meer en niet minder.
Het is dan ook uitsluitend vanwege zijn
vakkundigheid en ervaring dat de heer
Zeegers over deze geruchtmakende
zaak uitspraken wil doen.

De recherche hult zich over deze zaak
in een diep stilzwijgen. Wel heeft men
onlangs voorzichtig laten doorscheme
ren dat de bewijzen voor tenminste
drie moorden zich beginnen op te sta
pelen. Van die moorden zijn Edith
Post, Tialda Visser en Emy de Boer het
slachtoffer geworden. De bewijzen voor
de moord op de twee Zweedse meisjes
zijn vooralsnog vaag te noemen, maar
lijken wel in de richting van de portier
te wijzen. Of hij ook nog voor een zesde
of zelfs zevende moord verantwoorde
lijk moet worden geacht, zoals hier en
daar al wordt verondersteld, wordt nu
nog door niets bevestigd.

Het verleden van de portier pleit in
geen geval voor hem. Opgegroeid in de
Schilderswijk bracht hij een groot deel
van zijn leven door in kindertehuizen
en huizen van bewaring. Al op zijn elf
de jaar werd hij voor de eerste maal
veroordeeld. Wegens gewelddaden is
hij geen onbekende van justitie. Als lid
van de Valkgroep, die in maart 1974 de
vrijlating van de Haagse crimineel
Laurent D. probeerde af te dwingen

met het dreigement elke week een
ambtenaar neer te schieten. De portier
schoot toen daadwerkelijk op politie
mannen en op de directiewoning van
het Scheveningse huis van Bewaring.
Het laatst zat hij vorig jaar juni in voor
arrest.

Leugenachtigheid

Professor Zeegers verwacht dat de por
tier, wanneer hij werkelijk schuldig
blijkt te zijn, verminderd of ontoereke
ningsvatbaar zal worden verklaard.
Over het gedrag van de 31-jarige ver
dachte zegt hij, dat het de symptomen
van psychopatie vertoont. Enkele van
die verschijnselen, beschreven in één
van Zeegers' boeken, luiden: opper
vlakkige charme, onbetrouwbaarheid
en leugenachtigheid, ontbreken van be
rouw en schaamte, ontbreken van ver
standelijk denken, niet in staat zijn om
relaties op te bouwen en in stand te
houden, en tenslotte falen in het volgen
van een levensplan. Deze kenschetsen
zijn volgens de professor, die de ver
dachte overigens nog niet persoonlijk
heeft ontmoet, mogelijk op hem van
toepassing.

Blijkt de portier inderdaad vijf meisjes
om het leven te hebben gebracht, dan
moet hij volgens Zeegers worden ge
kwalificeerd als een pure lustmoorde
naar. De hoogleraar hierover: „Lust

hoeft overigens niet altijd in zedenmis
drijven tot uiting te komen. Het is zeer
wel mogelijk dat louter het moorden
een psychopaat bevredigt. Hij houdt
van het idee om te kunnen beschikken
over andermans lichaam en leven. Sex
hoeft daarbij geen rol te spelen. Mis
schien dat daarom in dit geval slechts
één meisje duidelijk aanwijsbaar sexu-
eel is misbruikt".

Het ligt voor de hand het milieu als
oorzaak aan te wijzen voor een derge
lijk psychopatisch gedrag. Die veron
derstelling stoelt volgens de gerechte
lijk psychiater echter volstrekt niet op
wetenschappelijke inzichten. „Dikwijls
blijkt naderhand dat zulke stoornissen
na een hersenbeschadiging zijn opge
treden. Ook bij de portier is dit niet uit
te sluiten, aangezien hij eens bij een
ernstig ongeluk betrokken is geweest
en daarbij tijdelijk verlamd is geraakt.
Maar ik zeg nogmaals: het milieu speelt
volgens mij in zaken als deze geen en
kele rol. Dergelijke vormen van sadis
me komen net zo vaak in goede als in
minder goede milieus voor: zelden of
nooit. De oorzaak van een dergelijk ge
drag is heel vaak een geestelijke afwij
king".

Duitsland: grootmacht

Onder de titel 'Bondsrepubliek Duitsland: Groot
macht?' houdt de studentenvereniging SSRL vrijdaga
vond een forumdiscussie in samenwerking met de
Duitse ambassade. Forumdeelnemers zijn prof. dr M.C.
Brands, E. Waltemathe (SPD-lid van de Bondsdag) en
W.L. Brugsma, journalist De forumavond wordt ge
houden in zaal 1 boven de universitaire mensa aan de
Kaiserstraat 23-25 en begint om acht uur

'A new gala night

De London Savoyards voeren morgen in de Leidse
Schouwburg aan de Oude Vest een stuk ten tonele, dat be
staat uit de bekendste werken van de met name in Enge
land razend populaire componisten Gilbert en Sullivan. De
opera- en operette liefhebber zal zeker van de Savoyards
genieten. Gezien het speciale karakter van de avond wor
den de toeschouwers verzocht in avondkleding te verschij
nen. Het stuk begint om kwart over acht. Kaarten a22,50
en 12,50 (voor houders van een CJP of pas 65 bedraagt de
troegangèprijs 12,50, terwijl ingeschrevenen bij K&O
21,50 of 11,50 betalenzijn verkrijgbaar bij het bureau
van K&O aan de Oude Vest. Telefonisch reserveren van
plaatskaarten is mogelijk via de nummers 141141 en
141200.

The London Savoyards in een fragment uit 'H.M.S.
Pinafore'.

Robinson Cruiser

De nieuwe Nederlandse formatie Robinson Cruiser
treedt komende vrijdag op in het Leids Vrijetijdscen
trum aan de Breestraat. De broers Jan en Hans Holles-
telle maken onder meer deel uit van de groep. De toe
gangsprijzen bedragen vier gulden voor leden en zes
gulden voor niet-leden.

De dirigent

Joh. van Looijenstein is meer dan alleen de regisseur van
'Goudhaartje' door het jeugdoperette-gezelschap 'De Mas
cotte'. In onze krant van maandag werd de heer Richard
van Osta de rol van dirigent toebedeeld. Dat is onjuist. De
heer Van Osta schreef de arrangementen, maar de heer
Van Looijenstein zwaaide de dirigeerstok.

Volhsdansinstuif

Jn het Leids Vrijetijdscentrum aan de Breestraat 66
wordt zaterdag 8 november om acht uur weer een
volksdansinstuif gehouden. De samenstelling en pre
sentatie van het programma is in handen van Yvonne
Knijnenburg. Toegangsprijs is drie gulden.

Auto-contröle

Het Motorhuis, Vondellaan 80 in Leiden geeft zaterdag 8
en zaterdag 15 november elke automobilist de mogelijkheid
de auto een gratis wintercontröle te laten ondergaan. Dit
om startproblemen en dergelijke te voorkomen. De winter-
contrölebeurt bestaat uit het testen van de accu, het opme
ten van het antivriespeil, controle van de verlichting, de
banden en het koelsysteem. Het Motorhuis is geopend van
9.00 uur tot 17.00 uur.

Vulkaan ui tbarsting

De evangelist D.J.Bruijn houdt op 7 november een le
zing in de Lokhorstkerk, Pieterskerkstraat 1, over het
thema 'Vuur uit de hemel en wat nu'? De heer Bruijn
zal trachten een bijbelse visie te geven over het feno
meen vulkaanuitbarstingen. Na de toespraak bestaat
er gelegenheid tot het stellen van vragen. De bijeen
komst begint om 20.00 uur en de toegang is gratis.

Kerkedag

In het kerkelijk centrum De Regenboog in de Merenwijk
wordt zaterdag 22 november een ontmoetingsdag gehou
den. De bedoeling is alle belangstellenden in de gelegen
heid te stellen elkaar te ontmoeten en met elkaar van ge
dachten te wisselen. Zoals alle kerkelijke activiteiten in de
Merenwijk wordt deze dag in oecumenisch verband opge
zet. Thema is 'Samen tot uw dienst' Het programma begint
om half elf en wordt rond kwart over vier besloten met
een eenvoudige liturgische viering. Voor de kinderen is
een speciaal programma opgesteld, waarmee ze de gehele
dag zoet zullen zijn. Belangstellenden wordt gevraagd zich
tijdig op te geven bij het centrum aan de Watermolen 1,
tel. 212858.

STICHTING LEIDSE
BINNENSTAD:

LEIDEN Het plan van su-
pergrutter Digros om aan de
Langegracht een parkeerga
rage te bouwen, kan pas in
overweging genomen wor
den als er ten behoeve van
de winkels in het centrum
tenminste één parkeergara
ge gerealiseerd is. Dit zegt
de Stichting Leidse Binnen
stad in een advies aan het
college van b en w

De komst van Digros naar de
Langegracht heeft de econo
mische positie van het cen

trum verder verslechterd, zo
meent de stichting. De par
keergarage zou de vestiging
van Digros nog attractiever
maken. Vandaar dat eerst ten
minste één garage voor de bin
nenstad voltooid moet zijn, om
de verhoudingen niet nog ver
der scheef te trekken. Als mo
gelijke lokaties voor een par
keergarage noemt de stichting
Sanders/Garenmarkt. Kaas
markt en Beestenmarkt-
/Boommarkt. Voorts bepleit
de stichting de komst van een
economisch beleidsplan voor
de binnenstad.