B
M
M
dt&ENE 1
P
El
W
HP
deTijd
.Kostbare Oranje-collecties
4n Delftse Stadsdoelen
H
KORTWEG
Volkssterrewacht Simon Stevin uitgebreid
De noodzakelijke
reorganisatie
van het
welzijnsbestel
iMLvsmq
^ÏNENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 30 OKTOBER 1980 PAGINA 9
Nederlanders willen best het bos in
actie „Ontdek het bos"
Staatsbosbeheer heeft
li honderdduizend men-
het bos ingelokt. „We
-£en ze iets verteld en we
ben ze een plezier ge-
3n". Die indruk heeft
^tsbosbeheer overge-
den van de actie, die het
r de afgelopen herfstva
kantie op touw had gezet
Velen van de 100.000 bosbe-
zoekers hebben al laten we
ten dat ze ook in de toekomst
tekenen voor een zelfge
maakt wandeltraject, in
plaats van helemaal met weg
wijzers vastgelegde routes.
Niet alleen zijn er veel bezoe
kers geweest bij de twaalf
boswachterijen waar de actie
speelde. Bij alle 83 boswach
terijen zijn meer wandelaars
geweest dan ooit en Staats
bosbeheer denkt dat teza
men wel 3,5 miljoen mensen
de bossen in hun huidige
kleurenpracht hebben be
wonderd.
■Mnjeklanten uit heel Ne
land komen zaterdag
I CAr een jaarlijkse manifes
ts naar de Delftse Stads-
ilen. Daar wordt door het
schrift Ons Koningshuis
ir de vijfe keer een natio-
b Oranjedag gehouden en
iele tientallen verzame-
rs zullen daar tussen
n. K> en 16.30 uur de mooi-
voorwerpen uit hun veel-
kostbare Oranje-collectie
toonstellen.
onze
zullen in de Delftse
louwburg aan de Ver-
fsdijk 44 voorts verschil
de oude films van de ko-
;lijke familie worden ver
toond en de Haagse histori
cus J. J. Mostard zal een dia-
lezing houden over de hof
stad Den Haag. Er is ook een
fototentoonstelling te bewon
deren en verzamelaars krij
gen de gelegenheid om origi
nele foto's en kleurendia's
van de inhuldiging van konin
gin Beatrix te kopen.
De toegang tot de Stadsdoe
len in gratis. Wie zijn collectie
wil tentoonstellen of Oranje
curiosa wil ruilen, kan alsnog
een tafel reserveren bij de re
dactie van Ons Koningshuis,
tel.: 070-872673.
Onder de verzamelaars die
zich al hebben aangemeld
bevinden zich mensen met
aanzienlijke collecties. Zo
komt mevrouw van Bijnen uit
het Brabantse Dongen met
kostbare delftsblauwe borden
en laat mevrouw Frederikze
uit Bergambacht prachtige
wandkleden zien. Een beken
de verschijning Is ook de
Haagse gravin Van Limburg
Stirum die namens de Haag
se Oranjevereniging een gro
te tafel voor kostbare souve
nirs reserveerde. Verwacht
wordt dat de Oranjedag meer
bezoekers zal hebben dan
ooit tevoren. „De belangstel
ling voor de monarchie is na
de inhuldiging van koningin
Beatrix enorm toegenomen",
aldus de organisatoren.
ïn overzicht van de Stadsdoelen tijdens "een vorige ruilbeurs.
Militaire voertuigen vanaf 1945 worden zondag verhandeld in het Autotron in Dru-
nen.
AMFIBIEëN Kikkers, pad
den en salamanders uit alle
delen van de wereld zijn van
zaterdag aanstaande tot en
met 28 februari dagelijks van
9 tot 17 uur te zien op een
grote amfibieëntentoonstel-
ling in de Rivièrahal van de
diergaarde Blijdorp in Rotter
dam.
VOGELS Kleurkanaries,
parkieten en andere vogels
uit zonnige oorden tonen za
terdag en zondag respectie
velijk van 10 tot 22 uur en
van 10 tot 17 uur hun kleu
renpracht in zaal Atgier in
Helmond.
KONIJNEN Konijnen, ca
via's, hamsters, kleurmuizen
en sierratten laten morgen
van 20.30 tot 22 uur, zater
dag van 10 tot 18 uur en zon
dag van 10 tot 16.30 uur naar
zich kijken in de Acaciahal in
het Apeldoornse park Berg
en Bos.
RUILBEURS De afdeling"
Den Haag van de vereniging
De Verzamelaar heeft voor
zondag (van 11 tot 17 uur)
een tentoonstelling met ruil
beurs georganiseerd in het
Nederlands Congresgebouw
in Den Haag.
MILITAIR Militaire voertui
gen worden zondag verkocht
en geruild op een ruilbeurs in
het Autotron in Drunen. De
beurs is open van 10 tot 18
uur en de toegangsprijzen
bedragen: 6,75 voor volwas
senen, 3,65 voor kinderen tot
en met 13 jaar, 4,15 voor 65-
plussers.
MUZIEKCONCOURS De
bond van christelijke muziek-
en showkorpsen in Gelder
land verzorgt zaterdag een
muziekconcours in De Lin-
denberg in Nijmegen.
DORPSDOKTER Het mu
seum De Schorsmolen in Hil-
varenbeek (ten zuiden van
Tilburg) geeft van zaterdag
aanstaande tot vrijdag 14 no
vember aan de hand van in
strumenten, apothekersbeno
digdheden, drukwerk en me
dische rapporten een beeld
van „de dorpsdokter van
vroeger". Verder ziet men op
de tentoonstelling een aantal
panelen betreffende vroegere
en recente activiteiten van de
Koninklijke Nederlandse
Maatschappij tot Bevordering
van de Geneeskunst. Geo
pend: dagelijks van 14 tot 16
uur.
DEN HAAG Ruim negentig
foto's geven in het Gemeen
telijk Informatiecentrum aan
de Groenmarkt in Den Haag
een beeld van vijf eeuwen
Haagse geschiedenis. Zater
dags van 10 tot 16 uur.
maandags van 11 tot 17 uur
en dinsdags tot en met vrij
dags van 9 tot 17 uur.
MARIUS BAUER Marius
Bauer (1867-1932) liet zich op
zijn reizen door Turkije, Rus
land, Egypte en Brits Indië in
spireren tot een groot aantal
etsen. Men kan ze tot en met
4 januari zien in Teylers Mu
seum in Haarlem. Dinsdags
tot en met zaterdags van 10
tot 16 uur en zondag 2 no
vember van 13 tot 16 uur.
DOOPSGEZINDEN Vier en
een halve eeuw geleden kre
gen de doopsgezinden in Ne
derland hun eerste aanhan
gers. Dat feit was voor mu
seum Het Catharijnenconvent
in Utrecht reden op een ten
toonstelling een en ander te
laten zien over deze gods
dienstige beweging. De expo
sitie heet „Wederdopers, me
nisten, doopsgezinden" en
loopt tot en met 30 novem
ber. De openingsuren zijn:
weekends van 11 tot 17 en
dinsdags tot en met vrijdags
van 10 tot 17 uur.
l ruimte voor permanente tentoonstellingen
in de Volkssterrewacht Simon Stevin in
>even is flink uitgebreid en de nieuwe ruim-
wordt zaterdag in gebruik genomen. Voor
9 gelegenheid heeft men een tentoonstel
ling ingericht over de IRAS (Infrarood Astro
nomische Satelliet).
Dit is de tweede wetenschappelijke satelliet van
Nederlandse origine. Aan de IRAS tentoonstel
ling is ondermeer meegewerkt door het Huy-
gens Laboratorium in Leiden en het NIVR in
Delft. De tentoonstelling is te bezichtigen tij
dens de vaste openingstijden: op woensdag
en zaterdagavond aanvang 19.30 en op zon
dagmiddag om 13.30 uur en 15.00 uur. Op de
genoemde tijdstippen beginnen de rondleidin
gen.
ADVERTENTIE
Groene Betaalcheque en de Groene Betaalpas.
ne. Gegarandeerd tot f 100,- per cheque. Zonder kosten
'rkrijgbaar bij alle banken en spaarbanken van Nederland.
/aai meer dan alleen ergernis
1 HAAG Het ministe-
[taor volksgezondheid en
k' hygiëne heeft een bro-
uitgegeven waarin
gesteld dat lawaai
-jdreiging vorn
rolksgezondheid.
fbij moet niet alleen ge
it worden aan gehoorver-
lies, maar ook aan hoge bloed
druk, snellere hartslag, maag
zweren en ademhalingsziek
ten. Lawaai kan de nachtrust
verstoren en persoonlijke rela
ties beïnvloeden. Lawaai be
lemmert de ontwikkeling van
het ongeboren kind en be
moeilijkt het leerproces van
kleine kinderen.
perbericht voor de bouw 25 jaar
1 HAAG Het weerbericht voor de bouwnijverheid gaat in
imber zijn 25ste seizoen in. Het werd in 1956 gestart op ad-
van de studiecommissie weersinvloeden, die was ingesteld
le bestuderen hoe doorbouwen in de winter kon worden be-
lerd. Het aantal aanvragen is in de afgelopen jaren opgelo-
van ruim 40.000 tot 814.000 in het seizoen 1978-'79.
Udste spaarbank gaat fusie aan
EU WARDEN De oudste spaarbank van Nederland, de
isspaarbank in het Friese Workum, zal op 1 november een
aangaan met de Frise bondsspaarbank en daardoor haar
fetandigheid verliezen. Na toetreding van de Workumer bank
het spaartegoed van de Friese bondsspaarbank 350 miljoen
pagen. De spaarbank in Workum werd in 1817 opgericht, ze-
1jaar nadat in Schotland de eerste spaarbak ter wereld werd
Send.
Welke kant moet het op met het welzijnsbestel in Neder
land? Hoe kan de wildgroei in deze „welzijnsjungle" een
halt worden toegeroepen. Hoe bereik je met de schaarse
middelen een maximum aan effect, waar het gaat om het
welzijn van de bevolking? Om een antwoord te krijgen op
die vragen organiseert de Nationale Raad voor Maatschap
pelijk Welzijn vandaag en morgen in Noordwijkerhout een
congres met als motto „Kiezels of Tegels", kiezen of delen
in welzijnsland. De NRMW is een vereniging van ruim
vijftig landelijke organisaties op het terrein van de maat
schappelijke dienstverlening en de samenlevingsopbouw.
Gesproken wordt over het gelijknamige rapport dat begin
dit jaar werd uitgebrachte over de vraag welke kant het op
moet met het welzijnsbeleid en welzijnswerk in ons land.
De commissie, die zich twee jaar lang heeft beziggehouden
met deze problematiek, stond onder leiding van Henk
Vonhoff, nu nog burgemeester van Utrecht maar met in
gang van 15 december benoemd tot Commissaris der Ko
ningin in de provincie Groningen.
NOORDWIJKERHOUT
De huidige verhoudingen in
de welzijnszorg tussen over
heid, de welzijnskoepels (de
regionale of provinciale or
ganisaties) en de uitvoeren
de instellingen kenmerken
zich door een situatie van
driedubbele machteloosheid.
Deze stelling poneerde prof.
Van Gils, een van de spre
kers op het welzijnscongres
in Noordwijkerhout.
Bij de overheid blijkt die
machteloosheid uit het feit dat
er van de decentralisatie nog
maar weinig terecht is geko
men en dat geen beleid wordt
gevoerd dat aansluit bij de be
hoeften van het welzijnsveld
zejf. De welzijnskoepels heb
ben zich gefixeerd op belan
genbehartiging, nemen een
conservatieve houding aan en
vinden onvoldoende aanslui
ting bij wat er in het veld
leeft. Het welzijnsveld ten
slotte blijkt niet in staat via
onderlinge coördinatie tot een
betere besteding te komen van
de in omvang snel toenemende
schaarse middelen. Weinig ge
richt op het algemeen belang,
maar meer op het eigen be
lang. Zo kenmerkt prof. Van
Gils de situatie in welzijns
land. Volgens hem zal deze
„vicieuse cirkel" moeten wor
den doorbroken, wil men
voorkomen dat de thans be
staande toestand in toenemen
de mate zal leiden tot onhoud
bare situaties.
Terug naar het gespreksonder
werp van het congres: het
eindadvies „Kiezels of Tegels"
van de commissie-Vonhoff.
Daarin wordt een aantal voor
stellen gedaan voor de door
haar noodzakelijk geachte ver
nieuwing van welzijnsbeleid
en welzijnswerk. In het kort
komen deze erop neer dat het
welzijnswerk meer „marktge
richt" moet worden en dat de
grenzen tussen harde en zach
te sector dienen te vervagen.
Een geheel nieuwe aanpak en
organisatie van het welzijns
werk, waarin wordt afgere
kend met het traditionele
zorg-begrip, waarmee een eind
wordt gemaakt aan de verko
kering van het welzijnswerk
en waarmee een halt wordt
toegeroepen aan „de professio
nele verzorgingsstaat De pro
fessionals creëren in feite zelf
de vraag naar zorg en schep
pen op die manier een soort
welzijnsconsumentisme. Die
kant moeten we nou juist niet
op, zo stelt het advies. De ech
te zorg moet worden beperkt
tot de meer ernstige gevallen;
In de nieuwe benadering van
welzijn moet worden gemikt
op eigen verantwoordelijk
heid, weerbaarheid en saam
horigheid.
is de oprichting van een
landelijk orgaan voor welzijns
planning, dat onafhankelijk
moet zijn van de overheid en
de particuliere organisaties.
Dit orgaan dient ervoor te zor
gen dat in een periode van
tien tot vijftien jaar de gewen
ste reorganisatie van het wel
zijnswerk is gerealiseerd. In
dat landelijk orgaan zouden de
vele bestaande landelijke wel
zijnskoepels moeten opgaan. In
plaats daarvan moeten er
nieuwe samenwerkingsver
banden op lokaal, regionaal of
provinciaal niveau worden in
gericht: zogenaamde mantelor
ganisaties. Tot dan toe lande
lijk verrichte taken dienen
aan deze mantelorganisaties te
worden overgedragen.
Prof. Van Gils juicht het toe
dat in het advies wordt ge
streefd naar een integratie van
de koepels en het welzijnsveld.
„De ideeën in het rapport le
veren daartoe een belangwek
kende bijdrage", aldus Van
Gils. Hij vraagt zich wel af de
veranderingen moeten worden
bewerkstelligd. De auteurs
van „Kiezels of Tegels" heb
ben volgens hem verzuimd om
aan te geven hoe een „machts
centrum" gecreëerd kan wor
den, dat in staat zal zijn het
welzijnsbolwerk effectief te
bestormen.
\DENIEUWE UNIE
De Nieuwe Linie kondigt een
nieuwe start aan. Hoofdredac
teur Van den Boomen: „We
hebben geen pretenties. Maar
we zijn van mening dat juist
nu een blad als het onze moet
proberen samen met, maar on
derscheiden van andere gelijk
gezinde media, bij te dragen
aan het verzet tegen regressie
en repressie en aan het gaande
houden van vrijheidsstreven."
Voorts interviewt een totaal
weigeraar een kritisch beroep
sofficier. „Zelfs het aspect van
de vrijheid van godsdienst - ik
beroep mij immers op mijn ge
loofsovertuiging - wordt door
de minister negatief beoor
deeld. Het is te schandalig om
los te lopen." Een analyse ten
slotte van de Romeinse syno
de. „Gijsen bepaalt de gang
van zaken op het niveau van
de officiële rooms katholieke
kerk in Nederland.
Met grote
hardnekkigheid, volmaakt
zelfverzekerd en opgewekt za
delt hij de kerkprovincie op
met onoplosbare conflicten."
De Groene Amsterdammer
voorspelt: „Een loonmaatregel
die de koopkracht drukt zon
der garanties te geven, dat
daaruit meer werk voortkomt,
kan nooit of tenimmer door de
FNV worden gedragen. Zo'n
loonmaatregel zal door de bon
den en door de werknemers
worden uitgelegd als een oor
logsverklaring. Ook aan
dacht voor de groep Vredes-
en Veiligheidsberaad Krijgs
macht Ik vind dat het Ne
derlandse volk voortdurend is
misleid en heeft gestemd voor
een defensiebeleid, waar men
niet voor kan stemmen. Je
denkt dat je verdedigd wordt,
maar je wordt vernietigd.
Maar dat is nooit in alle duide
lijkheid gezegd." Het dubbe-
lartikel gaat over „de wonder
HM
baarlijke visvangst" van Jan
Terlouw. Een geestverwant:
„Een volkspartij als het CDA
pretendeert de belangen van
het hele volk, van alle bevol
kingsgroepen, te dienen. Ie
dereen weet dat zoiets niet
kan. Je gaat altijd wel tegen
het belang van een bepaalde
groep in. Iedereen tevreden
stellen, dat kan alleen door al
les te versluieren. Harmonie
model? Nee, dank u."
Elsevier analyseert aan de
hand van een enquête bij wie
D'66 zo populair is. „Het is ty
perend voor het centrum-link
se karakter van de partij, dat
de naar links neigende mid
denmensen veel vaker D'66
kiezen dan de naar rechts hel
lende.
Maar de neiging om
naar rechts op te schuiven is
er sinds het verloop van dit
jaar zeker niet minder op ge
worden. Een relatief wankel
evenwicht dat om koorddans
kunst vraagt." Voorts wordt
beschreven hoe de gemeenten
hun inwoners uitmelken, alsof
er geen prijsmaatregelen be
staan. „Ophalen van huisvuil
kost plotseling het dubbele.
Veel honden blijken een fi
nanciële melkkoe geworden,
en belasting op onroerend
goed wordt ook met grote wil
lekeur verhoogd. De controle
vanuit Den Haag is een
klucht." Secretaris-generaal
Luns van de Nato schrijft over
de vraag hoe veilig Europa is.
„Ik persoonlijk acht het niet
uitgesloten, dat de Sovjets in
Polen zullen interveniëren.
Als dit zou gebeuren, zou dit
een bijna dodelijke slag toe
brengen aan de détente." El
ders persoonlijke ontboeze
mingen over de bisschop-
pensynodeii„Nu weet ik einde
lijk dat ik: niet op de vaders
van de kerk moet wachten. De
gemijterde mannen staan niet
langer tussen mij de en de
Eeuwige in. Het is - na de eer
ste schok - een bevrijding."
In de Haagse Post praat Ed
van Tijn over zijn bezoek aan
Suriname. „Het is heel duide
lijk dat er een soort onder
grondse spanningsrelatie be
staat tussen de burgerregering
en de militaire machtshebbers.
In dat krachtenspel is het van
groot belang dat de positie van
de burgerregering versterkt
wordt en de ontwikkelings
hulp is bij uitstek het instru
ment waarmee een burgerre
gering zich kan waarmaken."
Voorts een portret van de
„Joodse wachter" rabbijn Soe-
tendorp. „Anti-semitisme is
een ongeneeslijke ziekte. Er is
alleen maar een economische
recessie nodig en het duikt
weer op. De koffer staat ge
pakt onder mijn bed. Mijn
vrouw noemt mij een koffer
zionist." In de serie „Het ge
recht" zijn de rechters aan de
beurt. Waarom ze hun vonnis
sen zo beknopt motiveren?
„Naarmate je uitvoeriger moti
veert, zijn er voor een hoger
college meer aanknopingspun
ten om het vonnis te vernieti
gen. Een jonge rechter wordt
vaak geleerd dat hij in het
vonnis alles zo kort mogelijk
moet zeggen. Ieder woord dat
hij meer zegt, is fout en geeft
alleen maar meer handvaten,
waardoor er kritiek geleverd
kan worden."
In Vrij Nederland laat de di
rectie van Bos Kalis weten,, dat
stoppen van de Argentijnse
miljoenenorder faillissement
betekent. „Als wij het niet
doen, gebeurt het toch. Het is
absoluut niet waar dat Argen
tinië anders naar die pijplei
ding moet fluiten. Kijk, er be
staat geen machtsmiddel."
Voorts een groot artikel over
de groeiende onrust in het le
ger over kernwapens. De
voorlichting over atoomwa
pens binnen het leger is wer
kelijk walgelijk slecht. Eigen
lijk weten ze geen donder. Ze
worden belazerd. De meest
noodzakelijke informatie
wordt hen onthouden. Een
atoomoorlog wordt door de lei
ding van de krijgsmacht geba
gatelliseerd." Ook een inter
view met de Amerikaanse pre
sidentskandidaat Reagan. „De
mensen hier snakken naar een
sterke man. Nu zien ze de re
gering almaar weifelen, incon
sequent doen. De ene dag
wordt er dit gezegd, de volgen
de dat. Stuntelen. Ze waarde
ren het als iemand zegt: Die
richting moeten we op, zo
gaan we het doen." Ajax-voor-
zitter Harmsen zegt in een
vraaggesprek: „Ik stel dat
Beenhakker door journalisten
irreëel wordt benadèrd in ver
gelijking met andere trainers,
en dan concludeer ik dat het
een stel ratten zijn, lijkepik-
kers. Maar of Beenhakker
werkelijk ontslagen wordt,
dan durven al die lafaards niet
direkt aan mij te vragen. Ik
wil bij deze stellen: Beenhak
ker wordt niet ontslagen."
In De Tijd wordt de omstreden
brochure over euthanasie nut
tig genoemd. De Nijmeegse
professor F. Huyen: „Ik heb in
mijn huisartsenpraktijk enkele
keren het verzoek van een pa
tiënt gekregen een einde aan
diens leven te maken. Je weet
er dan niet goed weg mee van
wege het gebrek aan voorlich
ting, wat betreft de praktische
kant ervan. Je kunt gemakke
lijk naar een verkeerd middel
grijpen, dat niet effectief is,
waardoor het lijden wordt ver
lengd. Vooral voor de familie
is dat een marteling om aan te
zien." Een nablik op de Ro
meinse synode concludeert:
„De bisschoppen kozen voor
lichtbakens, maar de paus
voor stoplichten." Met de com
ponist Hans Cox wordt gepraat
over muziekscholen voor ama
teurs. „Als een kind leert mu
siceren. dan moet het gewoon
weten, dat dat te maken heeft
met werk en discipline. Maar
de trend is nu: ach, we zijn ge
woon fijn bezig kinderen met
muziek te laten spelen. Mu
ziekscholen lijken tegenwoor
dig meer op crèches." De rest
van het blad is gewijd aan lite
ratuur.
Hervormd Nederland over de
bisschoppensynode: „Wat bij
de gewone gelovigen en onge
lovigen overkomt, is geen be
vrijdende tijding, maar opleg
ging van een juk, dat teneer-
drukt, moedeloos maakt en
ontwrichtend werkt." Elders
de vraag of D'66 toch instemt
met het idee van een beperkte
kernoorlog. „Het amendement
Bischoff kan ik met de beste
wil van de wereld niet zien als
een daad van verzet tegen
heilloze Navo-besluiten. Het
lijkt me vooral een oplossing
van het voor de partij onaan
gename conflict tussen Tom
mei en Brinkhorst En het feit
dat dat kan, geeft te denken."
Voorts een interview met
Euro-parlementariër Bouke
Beumer. „Het spijt me echt dat
er geen beeld te krijgen is van
wat de socialisten met Europa
voor hebben. Ik denk name
lijk dat het erg goed zou zijn
als men in socialistische kring
meer zou doen aan het formu
leren van wat onder socialisme
moet worden verstaan, wat de
accenten zijn en de grenzen.
Het is nu niet hanteerbaar."
Ook aandacht voor het huis-
vuilprobleem. „We moeten te
rug naar de scharrelmens: met
een leeg po(je naar de winkel
om het opnieuw te laten vul
len.
