ezorgdheid over cockpit van toekomst
Beperking bepleit
van alcoholreclame
!DA botst met regering over Namibisch uranium
Minister moet
landbouw meer
steun bieden
weer
ÉROUWEN: Van Agt,
JANNEN: Den Uyl
- n tillen oefenen in
?rplaa tsing Koningin
>o
AGINA 1 NNENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 23 OKTOBER 1980 PAGINA
gen zijn
ervolg van de voorpagina)
t grote werkbelasting in
Tt, zo vinden de vliegers, voor de
i de cockpit
.•bus A-310, waarvan de KLM tien
Martin Air drie stuks heeft besteld
]evering te beginnen in 1£83), maar
voorbeeld ook voor de DC-9 Super
waartegen de Amerikaanse vereni-
ig van verkeersvliegers inmiddels
het geweer is gekomen. Het con-
pt van een tweekoppige bemanning,
stamt uit het begin van de zesti-
jaren, toen computers ook in
lurhutten van vliegtuigen hun op-
urs begonnen, dient volgens vrijwel
e burgerpiloten ter wereld pnver-
jld opgegeven te worden als zijnde
strijd met de veiligheid.
ior het aanbreken van de jaren '60 was
vanzelfsprekend en zelfs verplicht,
in de cockpit van vliegtuigen naast
of meer vliegers ook een boord-
rktuigkundige aanwezig was. Zijn
k bestond uit het opsporen en verhel
van storingen tijdens de vlucht, zo
de piloten hun handen vrij hadden
Dr de besturing van de machine ze-
op kritieke momenten als het uitval-
van een motor of een bedieningssys-
m. Zoals echter reeds in een vroeger
dium de boordtelegrafist overbodig
geworden vanwege technologische
wikkelingen, zo dreigden ook de
irdwerktuigkundigen uit de cockpit te
■dwijnen toen zich twintig jaar gele
een nieuwe, sterk geautomatiseerde
leratie van straal-passagiersvliegtui-
aandiende: de DC-9 en de Boeing
,M-gezagvoerder R. Slockers, be-
urslid van de (nu dwarsliggende) Ver
ging van Nederlandse Verkeersvlie-
V.N.V., heeft het meegemaakt,
in die tijd al hebben we geprotes-
rd tegen een tweekoppige bemanning.
Maar de vliegtuigindustrieën en lucht
vaartmaatschappijen riepen om strijd dat
•de ontwikkeling onvertnijdelijk was. En
bovendien werden we, in tegenstelling
tot de huidige gang van zaken rond de
Airbus, betrokken bij de inrichting nieu
we stijl van een cockpit zonder boord
werktuigkundigen. Achteraf zeg ik: we
hebben de stap indertijd gezet, we heb
ben de nodige ervaring opgedaan en we
zijn er niet kapot van. De toestand in de
stuurhut van onze DC-9's met een
tweekoppige bemanning is weinig ideaal
wanneer zich een storing voordoet. De
ene vlieger wordt dan totaal in beslag
genomen door de besturing, terwijl de
andere het mankement moet zien te ver
help
rje
Meer ongevallen
Een man als gezagvoerder L. Bakker,
eveneens bestuurslid van de V.N.V.,
komt met cijfers ter staving van het on
behagen. De tweemans DC-9 heeft ruim
anderhalf maal meer onregelmatigheden
per aantal starts dan de driemans Boeing
7-27. En het ongevalsratio is voor de DC-
9 bijna anderhalf maal zo groot als bij de
Boeing 727. Bakker beroept zich dan wel
op een onderzoek dat de periode 1966-
1973 bestrijkt. Uit latere statistieken valt
dit verschil in veiligheid niet meer op te
maken. „Maar evenmin", aldus gezag
voerder Slockers, „kun je eruit afleiden
dat tweemans vliegtuigen veiliger zijn
dan driemans machines, zoals de fabrie
ken en de luchtvaartmaatschappijen mo
menteel beweren in hun pogingen de
cockpit van de Airbus A-310 en aanver
wante luchtbussen erdoor te drukken".
Dit laatste behoeft enige uitleg. Fabrie
ken en maatschappijen zeggen, dat ze in
de driemanscockpit bang zijn voor een té
Na afloop van het
beraad tussen de
KLM en de vlie
gers en boord
werktuigkundigen
informeerden
KLM-perschef
Harmse (r) en de
woordvoerder van
de vliegers Van
Vianen de pers.
lage werkbelasting, nu besturing en be
diening steeds meer geautomatiseerd
worden. De bemanningen raken hun
concentratie kwijt. Ze hebben te weinig
om handen. Ze vervelen zich. Daarom
geven we de voorkeur aan een tweekop
pige bemanning: dan zijn we verzekerd
van een waakzame, alerte bemanning.
Gezagvoerder Bakker weerlegt dit argu
ment aldus: „Inderdaad is er gedurende
elke vlucht een tijd, bijvoorbeeld tijdens
de kruisvlucht, dat de werkbelasting ta
melijk laag is. En gelukkig maar; men
laadt de geestelijke batterij op; men heeft
gelegenheid om te eten; men kan andere,
minder belangrijke bezigheden verrich
ten zoals de administratie, het bijhouden
van het logboek e.d. Het is, kortom, een
nuttige ontspanning voor de komende
nadering en landing, waar de pieken in
de werkbelasting we°r duidelijk hoog
zullen komen te liggen. Als daarbij de
geestelijke en lichamelijke capaciteit van
de vlieger verminderd wordt (door
slechte conditie, vermoeidheid, lage
vochtigheid of hoge temperatuur), dan
stijgt de kans op een ongeluk. Het is dus
dwaas en zelfs onverantwoord om een
bemanning samen te stellen, afgaande op
de laagst voorkomende werkbelasting.
De meeste ongelukken gebeuren nog
steeds tijdens de meest intensieve gedeel
ten van de vlucht: start, nadering en lan
ding".
Gezagvoerder Slockers vult aan: „Als
vliegtuigfabrieken en vliegtuigmaat
schappijen het argument van de veilig
heid hanteren, moeten ze er ook bij ver
tellen dat de Airbus een veel ingewik
kelder machine is dan de DC-9. Ik noem
een eenvoudig voorbeeld. Bij de DC-9
geschiedt de besturing nog door middel
van kabels, die naar de stuurvlakken lo
pen. Maar de stuurvlakken van de Air
bus zijn "veel groter. Het is onmogelijk ze
nog met handkracht te bedienen. Je
moet er een hydraulisch systeem tussen
zetten. Welnu: hoe ingewikkelder je een
vliegtuig maakt, hoe meer spullen je er
in stopt, hoe meer kans je loopt op sto
ringen. En die mankementen dien je in
de Tucht te verhelpen, ofwel je bent ge
dwongen erme» door te vliegen. Bij de
werkbelasting die optreedt onder derge
lijke omstandigheden, is een derde man
in de cockpit eenvoudig onmisbaar".
Goedkoper
De beslissing om van een driemanscock
pit op eefi tweehoofdige bemanning over
te stappen, wordt uiteraard mede be
paald door financiële overwegingen. De
maatschappijen sparen het claris van
een boordwerktuigkundige uit Boven
dien betekent één bemanningslid minder
dat er een passagier meer kan worden
vervoerd, dan weT vracht tot het gewicht
van een passagier. (Men stelt dit in de
luchtvaart op 100 kilo). Hoe groot het
voordeel precies uitvalt, is echter niet
bekend. De maatschappijen zwijgen ero
ver, ook de KLM. „We hebben verschil
lende keren om een analVse van kosten
en baten gevraagd", zegt gezagvoerder
Slockers. „Maar we hebben die nooit ge
kregen. We moeten ons tot nu toe tevre
den stellen met het antwoord: een kind
kan begrijpen dat een tweemans cockpit
goedkoper is".
Vanwege dit argument zijn de vliegers
geheel buiten de besluitvorming rond de
Airbus gehouden. Ze hebben te verstaan
gekregen, dat ze zich moeten beperken
tot het verrichten van hun dagelijkse
werk. Terwijl toch de veiligheid in het
geding is, die ten nauwste verband houdt
met hun werkterrein en werkomstandig
heden. Daarom zijn de vliegers bereid
om tot harde acties over te gaan wan
neer de onderhandelingen niet een der
de man in de cockpit van de Airbus A-
310 opleveren
PIET SNOEREN
HAAG De CDA-
lie heeft de regering gis-
van doorgaan met verwer
ken van uranium uit Nami
bië bij Urenco in Almelo.
- c - Als de betrokken bewindslie-
i ^rnS gewaarschuwd cjen yan Aardenne (economi- vooral
1 dc mogelijke gevolgen 2aken) en Van der
Klaauw (buitenlandse zaken) aan de orde is, aldus CDA-
daar niets aan proberen te woordvoerder Gualtherie van
doen, komen zij vroeg of laat Weezei na aflöop van een
botsing met een meerder- commissie-overleg met de bei
de Tweede Kamer,
het beleid 1
i Zuid-Afrika wt
de ministers.
Van Weezei
krijgt nog meer betekenis, als verlangen van het grootste
men zich de houding van zijn deel van de CDA-fractie en
fractie herinnert tijdens het van de oppositie met betrek-
Kamerdebat in juni over Zuid- king tot het instellen van een
Afrika. Het kabinet kwam olie-embargo tegen Zuid-Afri
toen bijna ten val, doordat het ka.
tidré
brlinden
rug op
ismarkt
Ky TERDAM André
inden (40), die in augus-
fVan dit jaar ten onder
ïzezo fjnet Christoffel Reizen
Vomt op 1 december
zijn vafl«et de Vliegunie BV te
rerend
is de kl<
>p'tme
ip de Nederlandse reis-
Rotterdamse notaris
ïn de Christoffel
ing opgericht. Het be
daarvan bestaat uit ver-
woordigers van vervoers-
nemingen, reisagenten
accommodatiehouders,
stichting werkt samen
iet nieuwe bureau van
garandeert de fi-
ile zekerheid van de va-
die bij de Vliegu-
ijn geboekt De betaalde
tnmen worden door de
ing beheert tot de cliënt
akantie heeft voltooid,
worden onmiddellijk
bvoersondernemingen en
zon
!ej<
/.1<
lerk enj
uit j[modatieshouders
oen,
de baten uit de
rneming hoopt Verlinden
k geval binne
LJChristoffel-s
en voldaan.
Vrachtwagen
gekanteld
Op het Kleinpolder-
plein, een van de
drukste verkeers
knooppunten van
Rotterdam, is giste
ren een vrachtwa
gencombinatie ge
kanteld. Een chirur
gisch noodteam is
anderhalf uur bezig
geweest de ernstig
gewonde chauffeur
uit de cabine te be
vrijden. Het verkeer
ondervond grote
vertraging.
i wordt premier?
[TERDAM Premier Van Agt en PvdA-leider Den
oren nagenoeg gelijk als potentieel minister-presi-
i de komende kamerverkiezingen. Beiden zitten rond
«ntage van 25 procent, zo blijkt uit een NlPO-enque-
Agt geniet de voorkeur van vrouwen met 27 procent; de
jen zien Den Uyl liever als nieuwe premier '28 procent),
ïerlouw van D'66 werd veel genoemd (tien procent van
pdervraagden). Wiegel van de VVD scoorde drie procent
CDA-fractievoorzitter Lubbers twee procent van de
lurstemmen op zijn naam kreeg. Ook oud-premier Zijlstra
^jweer genoemd en wel door anderhalf procent van de on-
lagden. Van de VVD-stemmers geven er meer de voor-
ian Van Agt als nieuwe premier (41 procent) dan aan hun
iman Wiegel (23 procent).
ACAO In
imstad, de
lstad van Cu-
wordt de
te weken in-
ef geoefend
et chaufferen
icorteren van
limousine,
lmatig rijdt
nousine, om-
door acht
rrijders, van
aar her.
ifeningen ma-
deel van de
lereidingen
'orden getrof-
'oor het be
zoek dat kóningin
Beatrix en prins
Claus van 29 okto
ber tot 9 november
aan de Antillen
brengen. De Antil
liaanse autoriteiten
wensen dat de ver
plaatsing van het
fiaar correct ver-
oopt. Ter gelegen
heid van het be
zoek worden aller
hande monumen
ten op de eilanden
bijgeverfd en opge
poetst. Organisaties
die pleiten voor
een spoedige zelf
standigheid van de
eilanden hebben
kritiek geuit op de
komst van het ko
ninklijk paar. Een
woordvoerder van
deze voorvechters
van de autonomie
kondigde aan dat
tijdens het bezoek
pamfletten zullen
worden rondge
deeld, waarin „de
echte betekenis"
van Beatrix komst
wordt onthuld:
„Eigenlijk komt ze
hier haar bezittin
gen bekijken".
DEN HAAG De reclame
voor alcohol moet dras
tisch beperkt en misschien
wel verboden worden. Dat
staat in een gisteren uitge
brachte nota vin de bege
leidingscommissie alcohol-
voorlichting, die bestaat
uit vertegenwoordigers
van verschillende op dit
terrein werkzame organi
saties. De nota is gisteren
aangeboden aan de vaste
kamercommissie voor
volksgezondheid.
Het rapport beoogt een eerste
aanzet te zijn voor een alcohol-
preventiebeleid. „Het leren
omgaan met alcohol" moet
hierin volgens de commissie
centraal staan, „hetgeen overi
gens een afwijzing van alco
holgebruik niet uitsluit". Be
halve over een beperking van
de reclame moet volgens de
commissie ernstig nagedacht
worden over verhoging van de
accijns op alcohol en intensie
vere alcohol-controle in het
verkeer. Verder zou overwo
gen moeten worden de ver
koop van alcohol te beperken
in club-, jeugd en buurthuizen,
alsmede (sport-)kantines.
Smit-sleper
verspeelt
booreiland
ROTTERDAM De sleper
„Smit-New York" van Smits
internationale sleepdiensten
in Rotterdam heeft gisteren
in de Stille Oceaan het boor
eiland „Dan Prince" ver
speeld.
Het gevaarte is gekapseisd en
drijft nu ondersteboven op on
geveer 600 kilometer vanuit de
kust van Alaska. Het ongeluk
gebeurde na een langdurige
periode van zeer zwaar weer.
De bemanning van het botvei-
land is door helikopters van de
Amerikaanse
wal gebracht.
De Luxemburger Gaston Thorn, thans nog voorzitter van de'
EEG-ministerraad, maar straks voorzitter van de Europese Com
missie, bracht gisteren een bezoek aan Den Haag. Premier van
Agt en minister Van der Klaauw stelden hem op de hoogte van
de stand van zaken rond de aanwijzing van een Nederlander
voor de vervulling van een Europees commissariaat.
Andriessen of Van der Stee
Europees commissaris
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De regering Zal morgen tijdens de wekelijk
se ministerraad beslissen wie zij gaat voordragen als Ne
derlandse kandidaat voor de functie van Europees Commis
saris. Volgens ingewijden gaat de strijd tussen twee chris
ten-democraten, ex-minister Frans Andriessen en diens op
volger op Financiën, Fons van der Stee, waarbij de eerste er
iets beter voor zou staan.
Premier Van Agt verkeert in de moeilijke omstandigheid dat hij
moet kiezen uit twee kwaden. Andriessen wil hij niet vanwege
diens opstappen dit voorjaar, waardoor het kabinet ernstig in ge
vaar kwam. Maar deze kandidaat heeft wel de steun van CDA-
fractieleider Lubbers. Van der Stee heeft wel de goedkeuring
van Van Agt, maar die kan eigenlijk niet naar Brussel, omdat
het kabinet zichzelf daardoor opnieuw een aderlating zou bezor
gen.
UTRECHT Er ErQiirlprpvirlp
zullen geen interne r rdUUULCIlUC
maatregelen wor-
den to piuncü o n ari s- GAK-ambtenaren
sen van het GAK
en van de Raad van nOlIuCll DHcHl
de Arbeid, die on
langs door verschillende rechters zijn veroordeeld we
gens het niet opgeven van inkomsten aan de belasting.
De ambtenaren verzwegen
kregen door het geven van
Sociale Verzekeringen.
De hoofddirectie van het GAK in Amsterdam vindt dat het een
zaak tussen deze mensen en de belastingen is. De voorzitter van
de Raad van de Arbeid in Arnhem, de heer J. Broers, is van me
ning dat het niet had mogen gebeuren, maar heeft besloten geen
maatregelen te nemen. De betrokken ambtenaren hebben van
de rechter al fikse boetes opgelegd gekregen.
DEN HAAG Minister
Braks (landbouw) moet zijn
doelstelling om een sterke,
gezonde en weerbare agrari
sche bedrijfstak voor de toe
komst te behouden, waarma
ken. In zijn begroting voor
1981 zijn daarvoor nauwe
lijks middelen aangegeven.
Dit terwijl de energie- en
grondstoffenkosten voor de
boeren steeds blijven stijgen
en de prijzen die zij voor
hun produkten ontvangen
nauwelijks oplopen. Als ge
volg van dit alles staan de
inkomens van de boeren on
der grote druk terwijl de
werkgelegenheid in de sec
tor steeds verder afneemt
Aan deze ontwikkelingen
moet een halt worden toege
roepen.
Dit
de algemene mening
die woensdag in de Tweede
Kamer naar voren kwam bij
de behandeling van de begro
ting voor landbouw voor 1981.
CDA-woord voerder Van der
Linden kwam met een aantal
suggesties, gebaseerd op pro-
duktiebeheersing en gericht op
het overeind houden van het
gezinsbedrijf. Via beleid moet
het ontstaan van grote land
bouwbedrijven worden tegen
gegaan waarbij een vestigings
wet het sluitstuk moet vor
men. Verder moeten de pre
mies in het kader van de Wet
invpsteringsrekening (WIR)
beter op de landbouw toege
sneden worden. Zo moet de
landbouw in aanmerking kun
nen komen voor toeslagen op
milieu- en energieinvesterin
gen, een hogere kleinschalig
heidstoeslag en moeten be-
drijfsovernamen van vader op
zoon ook voor een WIR-pre-
mie <n aanmerking kunnen
komen.
Rijnmond verliest 19.600 banen
ROTTERDAM In de Rijnmond moet tussen nu en 1986
worden rekening gehouden met een verlies van 19.600 ar
beidsplaatsen.
Dit staat in een nota die het dagelijks bestuur van het Openbaar
Lichaam Rijnmond gisteren heeft uitgebracht in het kader van
her Regionaal Economisch Plan. Vooral in de metaal, de bouw,
de handel en de horeca zullen veel banen verloren gaan, aldus
de nota. In een vorig jaar door Rijnmond uitgebrachte nota werd
het verlies aan arbeidsplaatsen tot 1986 nog op 7000 geschat.
Vooruitzichten voor zaterdag:
Af en toe een bui, ook opkla
ringen. Middagtemperaturen
ongeveer 12 graden.
Weersvooruitzichten in cijfers
voor zaterdag:
Aantal uren zon: 1 tot 5.
Min. temp.: omstreeks 7 gra
den.
Max. temp.: omstreeks 11 gra
den.
Kans op een droge periode
van minstens 12 uur: 80 pro
cent.
Kans op een geheel droog et
maal: 40 procent.
Weersgesteldheid van gisteren
Nelie Smit-Kroes:
V erjaardagstochtje
op dienstboot
MIDDELBURG Een aantal
medewerkers van de Delta
dienst van Rijkswaterstaat is
verbolgen over het feit dat
staatssecretaris Nelie Smit-
Kroes vandaag een boot van
de Dienst gebruikt voor een
privé-tripje. Haar zoontje, dat
onlangs tien jaar werd, maakt
met zijn moeder en een aantal
schoolvriendjes en een aantal
medewerkers van Rijkswater
staat met de dienstboot een
tochtje langs de werken in de
Oosterschelde. Mevrouw Smit-
Kroes: „Het lijkt me niet dat
daar iets oneerbaars aan is".
