PvdA: 36.000banen en matigen tot 5pet
ubbers hekelt „polariserende" houding VVD ÊcidAcSou/umt
VD eist halvering
\kantietoesIag
[eer evenwicht
ij matiging
orm van kritiek
plannen Pais
VVD en kernwapens
PPR: Ga praten
over Dodewaard
CDA: maandelijks
10pet meer h uizen
;r i9a^jNENLAND
leidse courant
woensdag 8 oktober 1980 pagina 13
(Van onze parlementaire redactie)
HAAG CD A-fractievoorzitter Lub-
heeft gisteren tijdens de eerste termijn
de algemene beschouwingen kritiek
op coalitiepartner VVD. Hij beschul-
de liberalen ervan als een stille
genoot van de PvdA via polarisatie
reven naar een iweedeling in de poli-
„Juist dat verschijnsel heeft ons als
vaak parten gespeeld. Het heeft het ge-
van het kabinet gedeformeerd en het
klimaat zodanig verslechterd dat wetgeving
en plannen vertraagd werden".
Volgens Lubbers is dat fnuikender geweest dan
het aanvankelijk niet doorgaan van een aantal
bezuinigingen ten bedrage van enkele honder
den miljoenen, „die intussen alweer ingehaald
zijn". Mét dit laatste reageerde hij op de verwij
ten van VVD-zijde dat de CDA-fractie keer op
keer een streep heeft gehaald door een aantal
ombuigingsvoorstellen van de regering. In.de
kring van de liberalen vatte men deze opmer
kingen van Lubbers op als een poging om zich
met het oog op de verkiezingen al vast wat los
gaan maken van de huidige coalitiegenoot. Dit
om de handen vrij te hebben bij de volgende
formatie.
De CDA-voorman richtte zich ook tot de PvdA
en met een enkele zin tot D'66. De rol
van de socialisten in d,e oppositie zei hij te res
pecteren, maar „de wezenlijke vraag lijkt te
zijn wat zij er in een regerende rol van zouden
maken". Lubbers herinnerde eraan dat in de
vorige verkiezingsstrijd de voorstellen van
PvdA-minister Duisenberg voor een bezuini
ging met één procent, met name op de sociale
verzekeringen, in de prullemand verzeild wa
ren geraakt. „Hoeveel gemakkelijker zal dat nu
ook weer gebeuren waar het voorstellen van
een door haar te bestrijden kabinet betreft.
Want: pas toch op. Onze samenleving staat op
breken".
Deze opmerkingen waren niet bedoeld om te
beleren, aldus Lubbers. „Dat laat ik graag aan
anderen over, bijvoorbeeld aan D'66".
HAAG De vakantietoeslag van 8 procent zal vol-
VVD-fractieleider Rietkerk moeten worden gehal-
om het herstel van de economie te bevorderen. Een
lijke maatregel waarop in de reiswereld met schrik
eageerd is sociaal verantwoord omdat de dagelijk-
tomenspositie van de gezinnen er niet door wordt aan-
t. Bovendien zal de werkloosheid op termijn er 50.000
irerbeteren, zullen de bedrijfsinvesteringen met 4,5 pro-
oenemen en zal via een doorwerking van de maatrege-
de uitgaven voor de sociale voorzieningen ook op dat
een wezenlijke lastenverlichting tot stand komen.
kleeft VVD-fractievoorzitter Rietkerk gistermiddag in de
le Kamer gezegd tijdens de algemene politieke beschou-
Er valt met de liberalen ook te praten over een vermin-
'an de.prijscompensatie. Maatregelen zullen echter al-
[étroffen moeten worden indien de regering geen overeen-
iing met werkgevers en werknemers kan bereiken over
•ijwillige lponmatiging.
rk noemde het een ernstige zaak dat het kabinet geen op-
weet te bieden voor de problemen waar ons land mee
ilt. De voornaamste doelstellingen, beperking van werk-
'd en handhaving van de economische groei, zijn niet ge-
Dit is echter niet alleen de schuld van het kabinet.
D-fractieleider herhaalde nog eens de eis van de VVD,
1,3 miljard gulden die het rijk in 1981 extra uit het aard-
ijgt naar het bedrijsleven zal moeten. Rietkerk wees
de aangekondigde salarisbezuiniging in het onderwijs van
id. Een speciaal salarisbeleid van onderwijs los van de
insalarissen kan niet, zo liet hij weten.
Meesmuilende gezichten achter de regeringstafel: Wiegel en Van Agt.
(Vervolg van de voorpagina)
landhaven van de koopkracht van de mini
jichtige inkomensmatiging denkt het CDA te kunnen be-
i door de volgende maatregelen:
i verhoging van het 4-procentstarief btw op eerste levens-
iften;
Éhoging van de premievrije voet in de wao met 2400 gulden,
oor de minima minder premie betalen;
len aftopping van de prijscompensatie óf een maximum
i aan de vakantietoeslag, op ongeveer bruto vijfduizend*
s het ook niet eens met de stelling van de regering dat
ikbeweging niets te maken heeft met de aanwending van
•tra aardgasbaten. Ook deze zaak moet betrokken worden
overleg met de sociale partners. Lubbers staat, zóals al ge-
„uiterst positief" tegenover het plan van hét CNV voor
jationaal werkgelegenheidsfonds, te vormen uit de extra
asgelden en een deel van het loon van de werknemers. Dit
an worden ingepast in het verlangen van het CDA dat de
|ng binnen een half jaar een „plan voor de arbeid" op tafel
in ook de overheids- en de gesubsidieerde sector wordt
fracties verklaarden zich tegen het idee van de rege-
Jet onderwijzend personeel 265 miljoen extra te laten inle-
I HAAG Bijna de hele Tweede Kamer is tijdens de
hene politieke beschouwingen te hoop gelopen tegen
llan van minister Pais om de salarissen in het onder-
9 extra te korten. Niet alleen de oppositiepartijen namen
Ing tegen het plan, ook CDA-fractieleider Lubbers le-
i ongezouten kritiek. Hij wees de onderwijsbegroting
leze vorm af".
9|or Pais gekozen schokmethode kon hij niet waarderen om-
aardoor het overleg met de organisaties zo gefrustreerd is
en redelijk gesprek niet meer mogelijk is. Lubbers meent
Èrst gekeken moet worden naar andere bezuinigingsmoge-
[den in het onderwijs, zoals dure aanschaffingen, verwar-
ikosten en algehele soberheid en doelmatigheid, en pas dan
de salarissen zelf.
'ais' geestverwant Rietkerk vroeg zich af of voor de nu ge-
weg geen betere alternatieven te vinden zijn. Incidentele
maatregelen wil hij op voorhand niet uitsluiten, mits de
ling met de ambtenarensalarissen niet verbroken wordt,
eleider Den Uyl (PvdA) diende een motie in met het vér-
aan de regering de bezuinigingen via een salariskorting
wege te laten, omdat de korting niet wordt gemotiveerd
taak van onderwijsgevenden of de inkomensverhouding
>zichte van andere beroepsbeoefenaren.
SVA-KABO tevreden
er brief Wiegel
1RMEER De federatie ABVA-KABO is tevreden met
i van minister Wiegel van 6 oktober, waarui blijkt dat
ibinet het uitgangspunt van de ambtenarenbonden heeft
'nomen dat bedrijfsleven en publieke sector een gelijke
-achtontwikkeling moeten hebben. Maar om die reden
de bonden zich af hoe de korting op het trendvoorschot
pet voor de ambtenaren te rijmen valt met het nadeel
pet voor de werknemers die hun sociale premies zien stij-
KABO vindt verder dat correctie van de ambtenarensa-
i niet moet worden toegepast in de vomr van korting op
uto-salarissen, maar als aftrekpost in het bruto-netto-
zoals ook de sociale premies worden behandeld. Op die
blijft de pensioengrondslag onaangetast en blijven de ge-
meerden buiten schot.
OEN IN DE KAMER
hifillers tegen krakers
HAAG Minister De Geus (defensie) moet de Ka-
uitleg geven over de actie van twintig teruggekeerde
1-militairen in Assen. Zij zijn opgetreden tegen kra-
van panden die eigendom zijn van defensie.
'weede-Kamerlid Van der Spek (PSP) wil van de bewinds
weten of de krakers geslagen zijn en of er vernielingen in
inden zijn aangericht. Daarnaast vraagt de politicus zich af
officieren bij deze actie betrokken zijn geweest. Van der
die zijn vragen baseert op publicaties in de Drentsche en
Courant van 26 september, wil weten of er meer van der-
e acties te verwachten zijn. De PSP-er wil dat er een on-
ek naar deze zaak wordt ingesteld.
Een stralende Lubbers in de CDA-banken.
Van der Stee (financiën) heett moeite zich voortdu
rend te concentreren.
de VVD heek als laatste van de grote partijen een ont-
werp-program uitgebracht voor de komende verkiezingen.
Het is een program zoals dat van de VVD verwacht mocht
worden. Het brengt eigenlijk niet veel nieuws. Of het zou
dan moeten zijn dat de VVD activiteiten tot het terugdringen
van het gebruik van sociale voorzieningen uitsluitend ver
wacht van de werknemers. Er wordt in het program niet se
rieus ingegaan op de grote, niet aflatende stroom mensen, die
sommige werkgevers onterecht via de WAO-regeling laten
afvloeien. En zoiets is onthullend.
WEL opvallend is de paragraaf in het ontwerp-VVD-pro-
gram over de kernbewapening. Daarin erkent de VVD nu
volmondig dat de beslissing over de plaatsing op Nederlands
grondgebied van de nieuwe wapens voor de middellange af
stand pas eind 1981 genomen behoeft te worden. Dat is in
duidelijke tegenstelling tot de uitlatingen van de Kamerfrac
tie van de VVD tpt nu toe, namelijk dat in december '79 die
beslissing al genomen is.
Het is de VVD-fractie geweest, die onafgebroken aan de
woorden van premier Van Agt de uitleg gaf dat Nederland
heeft ingestemd met produktie en stationering van de kern
wapens, daarin overigens stevig gesteund door de publieke
opinie. Het is een wat mager eerherstel voor CDA-fractielei
der Lubbers die steeds het tegendeel beweerde dat de
VVD nu tenslotte langs deze weg erkent, dat er eind '81 nog
wel degelijk een hoogst belangrijke beslissing over de nieuwe
kernwapens door Nederland moet worden genomen.
DEN HAAG Ria Beckers, fractievoorzitster van de PPR;
heeft gisteren tijdens de algemene politieke en financiële
beschouwingen in de Tweede Kamer een motie ingediend,
waarin zij de regering uitnodigt „onduidelijkheid en mis
verstanden rond de maatschappelijke discussie over de toe
passing van kernenergie ten spoedigste uit de weg te rui
men".
Die onduidelijkheid is er volgens Ria Beckers de oorzaak van
dat de aangekondigde acties, gericht op een blokkade van de
kerncentrale in Dodewaard, „het risico van escalatie van geweld
met zich meebrengen". Niet alleen de fractievoprzitter van de
PvdA, Den Uyl, schaarde zich achter de motie, ook CD A-frac
tievoorzitter Lubbers zei zich in de strekking van de motie te
kunnen vinden.
Bij een doelgericht beleid voor het besparen van energie zijn er
helemaal geen kerncentrales nodig, vindt Den Uyl. De regering
zou de nu bestaande onduidelijkheid kunnen wegnemen, aldus
Ria Beckers, door helder uiteen te zetten dat de maatschappelij
ke discussie ook sluiting van de bestaande kerncentrales tot ge
volg kan hebben. Zij vindt een gesprek tussen regering en initia
tiefnemers tot de acties dringend noodzakelijk.
Voldoende mankracht en middelen moeten het vervolgens mo
gelijk maken alternatieve energiescenario's op te zetten. Lub
bers merkte hierover echter in zijn algemene beschouwingen op
dat de twee bestaande kerncentrales uitdrukkelijk opengehou
den moeten worden en „procedures zodanig door moeten kun
nen lopen dat wij in een verder gelegen toekomst zonodig en zo
mogelijk van kernenergie gebruik kunnen maken".
DEN HAAG Het is zo goed als zeker dat de woningbouw
volgend jaar toch fors wordt gestimuleerd. Aan een daartoe
strekkende oproep van CDA-fractieleider Lubbers zal de re
gering gehoor geven, zo meent men in christen-democrati
sche kring. Lubbers vindt dat in 1981 de bouwplanning
maandelijks met tien procent moet worden verhoogd en
wel in alle categorieën woningen.
Op die manier zouden zijns inziens in de eerste helft zestigdui
zend woningen in aanbouw kunnen worden genomen. Rond 1
juli zou men dan de balans moeten opmaken. En mocht blijken
dat er inderdaad in alle sectoren veel meer activiteit is, dan
moet op dat moment worden beslist of dat zo kan blijven.
Volgens de CDA-woningbouwspecialist Dijkman komt het plan
erop neer dat het accent wordt gelegd op de bouw van meer
huurwoningen, zowel in de goedkope als in de wat de duurdere
sector. Hij ziet immers niet dat er plotseling meer belangstelling
komt voor koophuizen.
Hij is het niet eens met een motie van de PvdA, ingediend door
fractievoorzitter Den Uyl, waarin om vijftienduizend woning
wetwoningen wordt gevraagd. Volgens de christendemocraat
zijn er in de gemeenten lang niet voldoende plannen voor een
dergelijke verhoging. VVD-woordvoerder Rietkerk meent dat
er alleen meer woningen kunnen komen als het voor de grote
beleggers weer interessant wordt te gaan investeren in huurwo
ningen. Daarvoor zou nodig zijn, meent Rietkerk, dat de beleg
gers meer rendement uit de huren ontvangen. Ook Lubbers
pleitte voor meer beleggerswoningen, maar suggereerde dat dit
ook te bereiken zou zijn door de betreffende organisaties voor te
houden dat „onroerend goed hier toch waardevaster is dan ginds
(buitenland)".
Zoals verwacht ging Lubbers niet echt in op het probleem van
de aftrek van-hypotheekrente voor de inkomstenbelasting. Hij
volstond met de opmerking dat het kabinet nu een einde dient
te maken aan de onzekerheid. Over enkele weken dient minis
ter Van der Stee te laten weten wat de regering denkt van het
verlangen van de Kamer dat de rente niet meer onbeperkt mag
worden afgetrokken.
Den Uyl (naast hem Kombrink) licht geamuseerd over het verloop van het debat.
(Foto's Milan Konvalinka)
DEN HAAG De PvdA denkt het komend
jaar 35.000 banen te kunnen scheppen, waar
van bijna een derde in de kwartaire sector.
Daarbij zouden de zwakke regio's voorrang
moeten krijgen. Een en ander blijkt uit de
alternatieve begroting die de socialisten gis
teren hebben gepresenteerd. Het PvdA-alter-
natief gaat uit van een loonmatiging van
nul procent voor de laagste inkomens tot
ruim 5 procent voor mensen met meer dan
120.000 gulden per jaar.
Werkgelegenheid in de marktsector (8000 ba
nen) wil de PvdA scheppen door:
meer steun aan bedrijfstakken en individuele
bedrijven, waarbij de zetmeelsector, kartonsec
tor, textiel, papiersector, ketel- en apparaten
bouw;
exportstimulering door kredietverlening ten
behoeve van afzet in ontwikkelingslanden;
versterking van het regionale beleid;
energiebesparing en milieuzuivering.
Nog eens 8 tot 10.000 banen denkt de PvdA te
creëren door de bouw van extra woningwetwo
ningen en het bevorderen van de stadsvernieu
wing. Een gerichte bestrijding van de jeugd
werkloosheid moet 3750 jongeren aan een baan
helpen en zorgt via scholingsmaatregelen voor
nog eens 2000 arbeidsplaatsen. De rest komt uit
de kwartaire sector (volksgezondheid, erm, so
ciale zaken en landbouw, vVerkeer en water
staat en onderwijs).
Voor het grootste deel willen de socialisten de
kosten van dit „arbeidsplaatsenplan"dekken
door het aanwenden van 1,1 miljard van de 1,7
miljard extra aardgasbaten, die de regering in
de industrie wil pompen. Door een verhoogde
gasinzet (ter vervanging van de dure geïmpor
teerde olie) zou nog eens 660 miljoen voor dit
plan beschikbaar komen. Bovendien mag het
gat in de begroting in de ogen van de PvdA nog
een miljard groter zijn.
Lonen
De PvdA wil de Kamer verder een uitspraak
laten doen over het gewenste inkomensbeleid
in 1981. De loonsomstijging zou daarbij met een
procent gedrukt moeten worden. De PvdA
denkt een matiging van nul tot ruim vijf pro
cent te bereiken door:
aftopping van de prijscompensatie vanaf
50.000 gulden en van de vakantietoeslag vanaf
65.000 gulden;
verhoging van de premiegrenzen in de volks
verzekering, waardoor de hogere inkomens
meer premie gaan betalen;
beperking van de inflatiecorrectie in de be
lastingen;
gefaseerd doorvoeren van de gasprijsstijging
van ruim negen cent (een deel op 1 januari en
een deel per 1 juli);
de voorgestelde verhoging van het lage
BTW-tarief wordt geschrapt.
D'66
Ook D'66 presenteerde gisteren een alternatief
voor de kabinetsplannen. De Democraten wil
len de loonsomstijging met liefst vier procent
terugdringen. Om het koopkrachtverlies dat
hierdoor optreedt te beperken zou het kabinet
de belastingen met 2 miljard moeten verlagen.
De werkloosheid zou in vijf jaar daardoor met
45.000 dalen, de bedrijfsinvesteringen met 4,5
procent toenemen en de inflatie met twee pro
cent dalen. Het overheidstekort zou er een mil
jard groter door worden, maar dat bedrag zou
gevonden moeten worden door de basispremie
in de WIR te verlagen.
