weekpuzzel door dr. Pluizer
postzegels
ai'lbüM
WETENSCHAPPEN
DENKSPORTEN/HOBBY
oplossing vorige puzzel
NR. 40
KRUISWOORDRAADSEL
m
fm
Wk
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 4 OKTOBER 1980 PAGINA
De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn:
Vijftien gulden:
A.E. v/d Wiel, Beatrixstraat 27, 2171 XE Sassenheim.
J.L. van Rij, Oxfordlaan 27, 2314 EB Leiden.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
Horizontaal: 1. soort vruchtengelei;
8. kledingstuk; 9. lofdicht; 10. lang en
dun persoon (scherts); 12. gewrichts
holte; 13. taille; 15. deel van de onder
kaak; 17. goedbloed; 18. omslag voor
papieren; 19. hoogste punt; 21. deel
v.e. pantalon; 23. waterbewoner;
24. plantaardig afval; 26. gewricht;
28. insekt; 30. talisman; 32. melodie;
34. verlegen; 36. kinbaardje; 37. uni
versiteitsfunctie; 39. historisch vaar
tuig; 41. aanwijzend vnw.; 42. kaartrui-
tertje; 45. ondervraging v.e. verdachte;
46. buitenschil v.e. kastanje; 47. tover
godin; 49. telwoord; 51. afgelegen;
53. oor v.e. haas of konijn (jagersterm);
55. waterblaasje; 58.plattelandsvrouw;
61. Spaanse titel; 62. bergplaats voor
auto's; 64. 100.000,-; 65. praatgrage
vogel; 67. telwoord; 68. deel v.e. ta
bakspijp; 69. afstandsmaat; 71. Ned.
omroepvereniging (afk.); 73. korte
kous; 74. belemmering (fig.); 75. wol
vlokje; 77. nieuwsorgaan; 79. wisseling
van veren bij vogels; 80. hoofddeksel;
82. aanwijzend vnw.; 83. met andere
woorden (afk.); 84. land in Europa.
Verticaal: 1. deel v.e. viool; 2. boom;
3. vloeibare spijs; 4. plaats in Gelder
land; 5. vogelwoning; 6. hoewel; 7. ge
dwee; 8. zeilvaartuig; 11. raadgeving;
12. regelmatig zesvlak; 13. stuk stof;
14. doortochtgeld; 16. kwaad; 17. re
kenkundig vraagstuk; 18. schaakterm;
20. brander v.e. gasfornuis; 22. smalle
weg; 23. teken van de dierenriem;
24. elasticiteit; 25. met grote doorsne
de; 27. zwaarlijvig; 29. mannelijk dier;
31. vaartuig; 32. vaste regel; 33. gar
nituur; 35. draak; 37. kostbaar klei
nood; 38. adreskaartje met oog;
40. alvorens; 41. glansloos; 43. bewijs
van betaling; 44. mager; 48. plechtige
verklaring; 49. telwoord; 50. kloostero
verste; 51. gif; 52. gebogen been;
54. meisjesspeelgoed; 55. zangstem;
56. livreibediende; 57. boom; 59. fa
milielid; 60. deel van de hals;
62. dwaas; 63. kleefstof; 66. zwaard
walvis; 67. gek; 70. r.k. godsdienstoe
fening; 72. regelmaat; 73. vlug; 74. in
grove trekken; 76. stevige vogelveer;
78. aanmatigende houding; 79. histo
risch strafwerktuig; 81. persoonlijk
vnw.; 83. met name (afk.).
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 40 dienen uiterlijk
woensdagmiddag in bezit te zijn van:
Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden
Hebt u nog gekeken naar de in
de vorige rubriek aangegeven
zet: 47..., Kc7-d8 in de afge
broken partij Hübner/Por-
tisch? Ik was al op de hoogte
van de door mr. Jongsma ge
geven remisevariant die ook
dan volgt, maar plaatsgebrek
in de vorige rubriek deed me
hopen dat u er zelf naar zou
gaan zoeken. Welnu, het is
toch te mooi om u te onthou
den:
Wit: Kf2, Ta3, Pc4, pion f6.
Zwart: Kc7, Th1, Lh5, pion a2.
Wit vond hier de geweldige zet:
47. Ta3-a7t!,... Hoe het afliep
na: 47..., Kc7-b8 hebt u de vo
rige keer al kunnen lezen maar
ik vroeg óf zwart niet had kun
nen winnen indien hij naar d8
was uitgeweken. Welnu, het zit
nog al diep verborgen, maar
het door Portisch gespeelde
Kb8 wijst er op dat hij, (even
als Hübner) wel had gezien dat
Kd8 op remise uitliep. Dat zou
zó zijn gegaan: 47..., Kc7-d8
48. Ta7-a8t. Kd8-d7 (Zwart
kon ook nog via het veld c7
alsnog naar b8 zijn gegaan) 49.
Ta8-a7t. Kd7-e6 50. Ta7-
a6t,... en de zwarte koning
mag niet naar f5 gaan wegens:
50.... Ke6-f5 51. Pc4-e3,... en
wit kan op a2 nemen, want na
schaak op h2 zou het paard op
g2 kunnen tussenspelen op g2.
door
C. J. de Feijter
Niet zo goed is dan 51..., Kf5-
g5 52. Pe3-f1,... want dan kan
de loper naar f7 gaan en de
pion op a2 dekken. Winst lijkt
me dan een technische kwes
tie.
U ziet maar weer, dat er in zo'n
eindspel een hele vracht aan
varianten zit, die alle nauwge
zet moet worden bekeken.
Juist die stellingen met weinig
materiaal stellen u vaak voor
grote verrassingen.
In de loop van de jaren zijn u
al heel wat gecomponeerde
studies voorgezet maar het
komt niet zo heel vaak voor
dat een stelling die met recht
een studie mag heten, aan het
slot van een partij voorkomt.
Men heeft het spel van Hübner
en dan in het bijzonder de
zet Ta3-a7f! ten zeerste gepre
zen, en dat terecht! Maar als u
nu de stand uit de partij na de
44e zet van wit van kleur doet
verwisselen, dan hebt u een
studie met de opgave: Wit be
gint en wint, waarbij dan de
eerste zet moet luiden: 1. Lb3-
c2... terwijl er dan als heel
mooie verleiding de voorzet
ting uit de partij: 1. h6-h7?...
de remise is, op de wijze zoals
Hübner die op het bord bracht.
Voor hen, die die 'gemaakte'
studies terzijde schuiven met
de opmerking: „Zoiets komt in
Talj en Kahn
w
A
Q
t®
n
it
11:
H
de partij niet voor" een bewijs
opnieuw, dat zo af en toe tij
dens de partij toch het 'com
poneren' wél voor kan komen!
En waar we nu toch, althans
voor deze rubriek, uitsluitend
bezig zijn met het partijspel,
volgt nog een partijslot tussen
Talj en Kahn tijdens een team
wedstrijd in Leipzig 1962:
Zie diagram
Zwart: Kahn
Wit: Talj
Wit: Ke3; pionnen a4, b4
Zwart: Kh2, L'g4, Pgd
Wit had afgegeven de zet 1.
b4... in de hoop dat hij er nog
remise uit zou kunnen slepen.
Tijdens het spelen van een
partij mag niet worden over
legd met derden, maar een af
gebroken stelling wordt met
behulp van derden geanaly
seerd. In vroeger jaren vond
men dat niet oirbaar, maar ook
al omdat men zich daartegen
niet kon verweren is het analy
seren toegestaan. Talj had ge
hoopt op het antwoord: 1...,
Ld7, en dan zou de partij in
derdaad met remise zijn geëin
digd.
Het ligt voor de hand dat men
in een stelling als bovenstaand
zijn pionnen zó opstelt, dat de
loper deze niet kan beheersen.
Als 'geijkte' zet zou men dus
mogen verwachten: 2. b5,...
maar dat is hier nu net fout. Er
zou volgen: 2..., Pf5t 3. Ke4,
Pd6t. 4. Kd6, Pb7, 5. Kc4,
Kg3, 6. Kb4, Kf4, 7. a5, Pd6, 8.
b6, Lc8, 9. Kc5, Ke5 en zwart
wint.
Wanneer wit op de 8e zet met
zijn a-pion doorloopt wint
zwart eveneens: 8. a6, Pb5: 9.
Kc5, Ke5, 10. Kb6, Kd6, 11.
a7, Pc7 (natuurlijk niet: 11...,
Lc6 12. a8D met remise. 12.
Kb7, Lc6t en wint. Maar indien
Talj na: 1...b4, Ld7? 2. a5!...
had gespeeld, dan was het
toch weer remise geworden
en dóérom verdiend Ld7? dat
vraagteken. Zie maar: 2...,
Pf5t 3. Ke4, Pd6t 4. Kd5, Pb5,
5. Kc5, Kg3, 6. a6, Kf4, 7.
Kb6... en remise.
Nu had Kahn na het afbreken
de gelegenheid met Uhlmann
te analyseren en samen had
den zij vanuit de diagramstel
ling de navolgende diepe
winstvariant uitgedokterd.
1..., Ld 12. a5, Le2, Kd4,
Lf1!L. Deze stille zet zou men
helemaal niet verwachten in
deze stelling. Na: 4. Kd5,...
komt het verrassende vervolg:
4.... Pe2ü 5. a6, Pc3f 6. Kd4,
Pa4! 7. a7, Lg2, 8. b5. Kg3, 9.
Kc4, Kf4, 10. Kb4, Pb6, 11.
Ka5, Pd7! 12. b6. Ke5, 13.
Ka6, Pc5t en zwart wint. Of
Talj dat allemaal heeft gezien
of bij zijn analyse was tegen
gekomen is niet bekend in
ieder geval speelde hij niet die
zet 4. kd5,... maar vervolgde
met: 4. Kc5, Pe4xK 5. Kb6,
Pc3, 6. a6, Pd5t 6. Ka5, Pc7!
8. a7, Lg2, 9. b5. Kg3, 10. b6,
Pe6, 11. Ka6, Pd8, 12. b7,
Lb7:t 13. Kb6, La8! 14. Kc7,
Pc6! en wit moet opgeven.
Dat er vele spelers zijn die
moeite hebben om met L. en
P. tegen de K sec. te winnen,
mag hier geen rol spelen. The
oretisch staat vast dat de
sterkste partij ruim binnen de
50 zetten de tegenpartij kan
mat zetten. Meesters en groot
meesters kunnen dat natuurlijk
slapende. En u behoort dat
ook te kunen, want dat is al
vele malen aan u uitgelegd!
Zweden
Hoewel het misschien niet aan
iedereen bekend zal zijn, is
Zweden een van de sterkste
bridge-landen ter wereld.
Reeds in de jaren vijftig gooi
den ze hoge ogen bij de Euro
pese kampioenschappen en
namen als Wohlin, Koek en
Werner waren destijds begrip
pen. Toen hun activiteiten ver
minderden is het even stil ge
weest, maar nu zijn ze er weer
volop bij. In 1977 en 1978
wonnen ze (o.a.) het toen al
sterk bezette Caransa Philip
Morristoernooi en dit jaar kwa
men er twee teams naar de
tiende uitvoering van deze
wedstrijd. Het deelnemersveld
kon amper sterker zijn (van de
topteams ontbrak alleen Brazi
lië) en de door ABN Bank ge
sponsorde A selectie, bestaan
de uit Flodoqvist, Göthe, Mo-
rath en Sundelin bereidde zich
dan ook grondig voor. Dit vier
tal kwam ook in de Olympiad
in Valkenburg aan de start en
wordt daarbij „geassisteerd"
door de heren Gullberg en
Pyk. Deze beide laatsten vorm
den in het Caransa toernooi
een viertal met de, ook al ge-
lauwerden, Brunzell en Lindq-
vist en... legden beslag op de
eerste plaats. Het A-team werd
elfde en viel dus ook nog in de
prijzen, zodat er bij de Olym
piad ernstig rekening met de
heren zal moeten worden ge
houden. Hieronder een aardig
spel uit een van de wedstrijden
in dit toernooi, waaraan door
86 teams werd deelgenomen.
Oost opende met 1 SA (15/17),
zuid doubleerde, west 2 schop
pen. Noord en oost pasten,
zuid 3 harten en noord vier
harten. West kwam uit met
schoppen 4, noord klein en de
7 6 2
V 8 2
0 7 5 3
H V 8 4
H 9 N V 10 5 4 3
°A 9 7 o W°9een
oV B 10 8 09 6 4 2
*A B 9 5 Z *10 7 6 2
A B 8
^HB 10 6543
O A H
*3
heer bij oost. Hoe verder? Uit
het bieden mag worden gecon
cludeerd, dat west vijf schop
pen heeft en oost dus twee.
Gelet op het SA openingsbod
is de kans op een 30 troef-
verdeling niet gering. Een spel
met twee doubletons wordt
niet zo gauw met 1 SA geo
pend. Verder heeft west ver
moedelijk schoppenvrouw, zo
dat oost alle overige ontbre
kende plaatjes moet hebben.
Dat houdt dan weer in dat zuid
er goed aan doet de eerste
slag niet te nemen, omdat an
ders twee schoppenslagen en
twee azen worden afgestaan.
Oost vervolgde met schoppen
voor zuids aas en die telde wel
10 slagen, maar had proble
men met het incasseren van de
te ontwikkelen klaverslag in
noord. Zuid deed het echter
uitstekend: tweemaal ruiten,
gevolgd door klaveren voor
heer en aas. De nagespeelde
ruiten troefde zuid, waarna
harten naar de vrouw volgde,
die oost moest nemen, om het
direct incasseren van de 10e
slag te voorkomen. Oost zat nu
echter in een eindspel: hij kon
geen troef spelen, want dan
wordt de 8 een entree. Als
oost klaveren speelt maakt
noord de vrouw en ruiten nas
pel wordt in noord getroefd
(zuid schoppen weg). Het lijkt
allemaal erg eenvoudig, maar
er zullen vele spelers zijn, die
te vroeg een rondje troef gaan
trekken. Wat gebeurt er als
zuid in de derde slag harten
boer speelt? Hij mag die slag
houden en als nu de hoge rui
tens worden geïncasseerd en
klaveren wordt gespeeld
neemt oost en vervolgt met
ruiten, die zuid moet troeven.
Maar omdat er al een keer
troef is gespeeld, kan zuid nu
niet meer zo manoeuvreren,
dat een van noords troeven
een entree wordt, zodat hij nog
een schoppenslag moet verlie
zen, en daarmee het contract.
Herdenking 100 jaar Vrije Universiteit
Op 14 oktober a.s. zal de Ne
derlandse PTT een bijzondere
postzegel uitgeven ter herden
king van het 100-jarige be
slaan van de Vrije Universiteit
te Amsterdam. Deze zegel
heeft een waarde van 50 cent
en werd ontworpen door Gie-
lijn Escher uit Amsterdam. Na
enkele mislukte pogingen werd
op 5 september 1878 te
Utrecht opgericht de „Vereni
ging voor Hooger Onderwijs op
Gereformeerden Grondslag".
Deze vereniging had als doel
het stichten van een vrije uni
versiteit. De leden en begunsti
gers der Vereniging brachten
het nodige geld bijeen en bijna
twee jaar later, op 20 oktober
1880. werd het doel bereikt.
Op dat moment kon de eerse
rector magnificus, dr. Abraham
Kuyper, in de Nieuwe Kerk te
Amsterdam de officiële ope
ning van de Vrije Universiteit
verrichten.
Het begin in het pand Keizers
gracht 162 te Amsterdam, was
moeilijk. Vooral ook omdat er
geen officiële erkenning was
van de opleiding van deze uni
versiteit. Na 20 jaar was het
aantal hoogleraren nog slechts
zes voor niet minder dan drie
faculteiten. Daarna volgde een
snelle groei, die mede veroor
zaakt werd door het verkrijgen
van de effectus civilis op 4 de
cember 1905. Hierdoor werden
de aan de Vrije Universiteit be
haalde diploma's gelijkgesteld
met die der overige universitei
ten. Thans telt de Vrije Univer
siteit meer dan 13.000 studen
ten aan 11 faculteiten en inter
faculteiten, met de universiteit
verbonden in het Academisch
Ziekenhuis.
Op de zegel ziet men over de
gehele breedte het getal
„100". In de linkse cirkel van
dit getal is een portret van dr.
Abraham Kuyper. de eerste
rector magnificus, afgebeeld.
De rechtse cirkel is opgevuld
met een afbeelding van het
„zegel" van de Vrije Universi
teit, zonder randschrift. Verder
de bijzondere tekst: „Vrije Uni
versiteit". De zegel werd ge
drukt in offset in de kleuren
geel, paars groen en bruin,
door Joh. Enschedé en Zonen
té Haarlem, in een oplage van
100.000 vel van 100 zegels.
Zoals gebruikelijk is de geldig
heidstermijn onbeperkt en zal
de zegel verkrijgbaar zijn zo
lang de vorraad strekt tot 1
november '81. Bij de opening
van de tentoonstelling „VU-
campus en kunstwerken", op
14 oktober a.s. zal drs. Ph.
Leeman, directeur-generaal
der PTT, de eerste postzegel
aan het College van Bestuur
van de Vrije Universiteit over
handigen.
In het kader van de reeks „Ar
chitectuur in Luxemburg" werd
op 10 september een uit twee
zegels bestaande aanvulling
uitgegeven. Deze zegels heb
ben een waarde van Ifr 8,- en
Ifr. 122,-.
Op de zegel van Ifr. 8,- ziet
men een beeldhouwwerk van
de Luxemburgse beeldhouwer
Jean Mich, voorstellende Mer-
curius. De zegel van Ifr. 12,-
toont een standbeeld van Ce
res, de godin van de landbouw
eveneens vervaardigd door
Jean Mich. Deze beelden sie
ren het directiegebouw van de
Staatsspaarkas in de stad
Luxemburg. Het ontwerp voor
deze zegels kwam van de hand
van A. Böckkör uit Wenen. De
zegels werden gedrukt door de
Oostenrijkse Staatsdrukkerij te
Wenen.
Eveneens op 10 sepember
werd één zegel van Ifr. 4,- en
één zegel van Ifr. 8,- in omloop
gebracht. De zegel van Ifr. 4,-
brengt de postcode onder de
aandacht. Uit het motief, een
beschreven envelop, blijkt dat
de Luxemburgse postcode
slechts uit vier cijfers zonder
letters bestaat.
Tot voor vijftig jaar geleden
had elke gemeente in Luxem
burg zijn plaatselijke politie
macht. Dit tot aan het moment
dat duidelijk bleek dat dergelij
ke kleine aantallen functiona
rissen niet in staat waren de
misdaad afdoende te bestrij
den of de orde te handhaven.
In het jaar 1930 werd er in
Luxemburg een staatspolitie-
macht ingesteld, waarvan de
leden door het gehele land in
gezet konden worden en die
altijd over assistentie konden
beschikken. Het 50-jarige be
staan van deze staatspolitie-
macht vormt het onderwerp
voor de zegel van Ifr 8,-. Op de
zegel ziet men twee politie
functionarissen tesamen met
een surveillance-auto. Deze
twee zegels werden ontworpen
door Lex en uit Weyer uit
Luxemburg en gedrukt door
Hélio Courvoisier S.A. te La
Chaux-de-Fonds in Zwiterland.
Europa (1)
In 1967 is voor het eerst ge
speeld om het kampioenschap
van Europa voor ploegen be
staande uit drie spelers. Dit
evenement is tot stand geko
men op initiatief van Italië, dat
ook het eerste kampioenschap
organiseerde. De Sowjet-Unie
werd kampioen, Nederland
eindigde als tweede. Twee jaar
later, weer in Bolzano, kwam
dezelfde uitslag tot stand. In
1971 was Bolzano voor het
laatst organisator van het toer
nooi, dat voor de derde keer
door de Russen werd gewon
nen.
Pas in 1973 veroverde Neder
land in Italië, Ortisei voor het
eerst het kampioenschap maar
niet op eigen kracht; de Sow
jet-Unie bleef thuis. Deze afwe
zigheid leidde ertoe, dat een
aantal jaren Nederland titel
houder bleef.
Na vijf jaar waren de verhou
dingen weer zo goed, dat in Ti-
blisi het vijfde titeltoernooi
werd georganiseerd. Het Ne
derlandse trio Wiersma-Sij-
brands-Clerc eindigde als eer
ste, het won zelfs van de Sow
jet-Unie met 42.
En dan was dit jaar Nederland
voor het eerst aan de beurt.
Dank zij de sponsor, de Bilder-
berg Groep, kon dit toernooi
vorige maand in Rijssen wor
den gespeeld. Acht landen na
men deel, Tsjechoslowakije en
Oost-Duitsland trokken zich te
rug.
Het was te verwachten, dat de
'kleine' landen geen rol van
betekenis zouden spelen. In
sommige partijen viel de be-
m i
s
i m
K\
m m m Q
s s
SIJBRANDS
slissing al erg vroeg en in bijna
al deze gevallen kregen de
grootmeesters de punten op
een presenteerblaadje aange
boden. Zoals Sijbrands over
kwam tegen de Zwitser Guig-
nard (zie eerste diagram).
Zwart meende zich na Sij
brands laatste zet, 5044, wel
25. 1117 te kunnen per
mitteren. Natuurlijk is 2721
fout, maar voorafgegaan door
26. 2520 14x34 gebeurt er
toch 'iets: 27. 27—21 16x27
28. 32x5 34—40 29. 43—39
40x49 30. 35—30 49x46 31.
30x19 13x24 32. 42—37 46x32
33. 5x46 en Guignard geeft er
de brui aan.
Wiersma's 27. 4339 leidde
tot de diagramstand in zijn
partij tegen de Joegoslaag
Lepsic. Zwart speelde vrolijk
27. 16? en liep daarmee in
de toch erg bekende Konink
lijke Slag, de Coup Royal, met
28. 27—22 18x27 29. 32x21
23x34 30. 4440 en Lepsic
geeft het op.
Radojevic maakte het tegen
WIERSMA
Clerc nog bonter. In de stand)®!
zwart: 6, 7, 9 11/16, 18, 19. 24. BI
29; wit: 25/27, 31/33, 35. 36, fc
38, 39, 42, 45, 48 speelde de£
Joegoslaaf 34. 1822? 35. L
27x18 13x22 en toen was 36.
3530 uit...
Toegegeven, na 12x23 i.p.v.
13x22 ziet 3227 er ook pri-51i
ma uit voor wit, maar zo kreeg u
Clerc de punten wel erg ge
makkelijk.
FrankrijkItalië eindigde 3 3,
ender meer door de winst van
N. Zorn op Issalène. In de
stand zwart: 3, 6, 19, 33/35; BS
wit: 11, 17. 27, 37, 44. 47 m
speelde de Italiaan 57. 340
40 en won als volgt: 58. 117
40x49 59. 27—22 49—16 60.
7—1 33—39 61. 1—45 39—43
62. 17—12 43—48 63. 37—32
16x49 64. 12—8 3x12 65. 45x1
4842 en zwart wint.
40x49 kon ook nog: 17—
6x17 7—2 49x16 2x42 en hoe
wel beter voor wit dan het par
tijverloop, is het toch gewon
nen voor zwart, bijvoorbeeld
35—40 42—33 16—11.
Een vermoedelijk groot aantal
Nederlanders lijdt aan zoge
noemde drukverlammingen,
een ziektebeeld, dat bij veel
artsen nog onbekend is en
vaak leidt tot voorbarige en
onjuiste diagnoses. Drukver
lammingen het tijdelijk ver
lamd raken aan een of meer
ledematen is bovendien in
vijftig procent van de gevallen
erfelijk. Die conclusies staan in
een proefschrift over dit onder
werp, waarop'neuroloog P.J.M.
van Wensen uit het Gelderse
Velp dezer dagen is gepromo
veerd aan de katholieke uni
versiteit van Nijmegen.
Het belangrijkste zichtbare
verschijnsel van drukverlam
mingen is, dat de patiënt soms
enige uren, soms enkele weken
en in andere gevallen chro
nisch verlamd raakt aan hand,
arm of voet (de zogenoemde
klapvoet). De verlamming
wordt veroorzaakt door me
chanische invloeden, dat wil
zeggen door overmatige druk
op zenuwen of zenuwknopen.
Dit kan bijvoorbeeld gebeuren
bij een ongelukkige val en bij
langdurig hurken of met de be
nen over elkaar zitten. Zeer
waarschijnlijk zijn ook de her-
senzenuwen bij deze aandoe
ning betrokken.
Dr. Van Wensen (35) schrijft in
zijn proefschrift, dat artsen het
ziektebeeld relatief vaak „mis
sen". Hij heeft in vier jaar tijd
bijna 200 personen uit negen
families onderzocht, bij wie de
aandoening voorkomt. Bijna
de helft van de onderzochte
personen was al onder behan
deling voor korte of lange tijd,
zonder dat de artsen de juiste
conclusie hadden getrokken.
De behandelende neurologen
en ortopeden zochten het dik
wijls in de richting van onder
andere loodvergiftiging, „alge
mene zenuwaandoening", be
smetting met landbouwgif of
de ziekte van Duchenne-Aran,
een vorm van voortschrijdende
spieratrofie.
Dr. Van Wensen ontdekte, dat
drukverlamming (drukneuro-
pathie is de medische term)
vaak erfelijk is. de kinderen
van een ouder, die er aan lijdt,
hebben vijftig procent kans de
zelfde aandoening te krijgen.
Van Wensen meent op grond
van deze erfelijkheid, dat het
van groot belang is, dat aan
„lijders" van drukverlammin
gen de wijze van overerving
wordt uitgelegd. Met de pre
ventie van drukverlammingen
bij hun kinderen kan dan al
vroeg worden begonnen.
Van Wensen raadt verder aan
bij iedere patiënt met een
drukverlamming een nauwkeu
rige ziektegeschiedenis van de
familie te geven. De patiënt
zelf moet zijns inziens daarbij
helpen door navraag te doen
bij zijn ouders of andere fami
lieleden. Dit geldt vooral in fa
milies, waar „holvoeten" voor
komen, aldus de Velpse neuro
loog.
Van Wensen geeft in zijn
proefschrift tot slot een aantal
leefregels voor drukverlam-
ming-patiënten: werk niet lang
durig in hurkende zit op de
knieën; vermijdt het langdurig
zitten met over elkaar geslagen
benen; corrigeer uw houding,
zodra u bemerkt dat uw hand
of voet gaat „slapen"; vermijdt
sporten met een verhoogd risi
co, zoals vechtsporten en tur
nen (veel druk op de armen) en
waarschuw voor een operatie
de chirurg of anesthesist, dat u
lijdt aan drukverlammingen.-.
Magnetische oriëntatie
De mens heeft, net als sommi
ge diersoorten zoals bijvoor
beeld de duif, een magnetisch
gericht oriëntatievermogen.
Tot deze conclusie komt de
Engelse zoöloog dr. Robin Ba
ker in zijn boek „De grote
trek" waarvan deze week het
Veel Nederlanders
lijden aan
drukverlamming
eerste exemplaar in het Neder
lands in Artis is gepresenteerd.
Baker deed een aantal proef
nemingen bij studenten, waar- j
bij deze geblinddoekt in een
bus naar een bepaalde plaats j
werden gebracht. Tot hun ei
gen verbazing konden bijna
alle proefpersonen aanwijzen
in welke richting het punt van j
vertrek lag. Vervolgens her- I
haalde Baker de proef, maar f
nu kreeg de helft van de stu-
denten een stalen magneet te-
gen het achterhoofd, de ande- f
re helft een imitatiemagneet. I
Na de busrit bleek dat de per
sonen met de echte magneet l
niet in staat waren de juiste
richting aan te wijzen. Deze re- j
sultaten werden ook bereikt
wanneer de proefpersonen niet i
geblinddoekt waren. Door het
magnetisch veld te draaien
kon zelfs voorspeld worden in
welke richting men zou wijzen.
ADVERTENTIE
Flinke
huishoudelijke
hulp,intern
gevraagd door echtpaar wo
nende in de Ambassadewljk
in Den haag.
Goed kunnende koken met.
hart voor het werk. Evt. ge
huwd zonder kinderen.
Echtgenoot geen bezwaar,
mits werkzaamheden bui
tenshuis hebbende.
Werkster aanwezig.
Goed salaris, afhankelijk van
bekwaamheid en werkijver,
met als basis minimumloon
