OMDAT U WETEN MOET,
WAAR IJ WEZEA MOET.
Scheidende
dr. P.Vriens:
Verdeeldheid is na
Nederlandse
bisschoppensynode
niet verminderd
MAMMA, KAN JE DE WAS OPHANGEN AAN DE NULLIJN
HET ANTWOORD STAAT IN DE KRANT. m
Issd
kerk
wereld
BINNENLAND
Het resultaat van de Nederlandse bis
schoppensynode in Rome begin dit
jaar is voor het herstel der bisschop
pelijke eenheid nihil. Ook de verhou
ding tussen het Nederlandse bisschop
pencollege en de Romeinse curie is
sinds de synode niet zichtbaar verbe
terd. Dit heeft mede te maken met het
welwillende oor, dat Rome nog steeds
leent aan de negatieve informatie van
behoudende groepen, die in de bis
schoppen Gijsen en Simonis hun
woordvoerders hebben gevonden.
Aldus pater dr. P. Vriens, die deze week
zijn functie heeft neergelegd van secre
taris-generaal van de Nederlandse kerk
provincie. Sinds 1972 heeft hii deze func
tie vervuld. „Het was moeilijk maar niet
onmogelijk", zegt hij, refererend aan de
omstandigheid, dat hij al die jaren heeft
moeten werken voor een episcopaat, dat
in zichzelf verdeeld was. Die verdeeld
heid is echter wel de reden geworden,
waarom hij ontslag heeft genomen en te
rugkeert naar de parochiële zielzorg.
Zijn ontslag is in goed overleg geregeld:
„Ik heb met niemand ruzie, maar ik kan
nu niet genoeg vooruit om het nog met
hart en ziel te doen en geloofwaardig
mijn persoonlijke beleidskeuzen door te
zetten."
Toch voldoening
Ondanks de verdeeldheid aan de top zijn
er toch dingen tot stand gebracht, waar
op hij met voldoening kan terugzien. Hij
noemt in de eerste plaats de oprichting
en uitbouw van het secretariaat van de
kerkprovincie. Het heeft zich in kerke
lijk Nederland een plaats verworven. In
terdiocesane en diocesane instituten en
instanties zijn na enige aarzeling in
het begin wellicht volop bereid met
dit secretariaat mee te werken. Er is in
de loop van de jaren in dit secretariaat
veel kennis verzameld, waar men van
alle kanten graag een beroep op doet.
Pater Vriens denkt vervolgens aan de
sterk verbeterde communicatie tussen
allerhande instanties, zowel kerkelijke
als maatschappelijke, en de bisschoppen
conferentie. In de afgelopen jaren zijn er
talrijke goed voorbereide gesprekken ge
voerd tussen de bisschoppen en verte-
genwoorigers van die instanties, zoals de
landelijke raden voor de katechese, de li
turgie, de missieaangelegenheden en
ontwikkelingssamenwerking, de Katho
lieke Schoolraad, de Raad voor Kerk en
Samenelving, universiteit en hogescho
len. Bijzonder vermeldt pater Vriens de
gesprekken van de bisschoppen met
FNV en CNV en de werkgeversorgani
saties.
De bedoeling was om de bisschoppen
meer dan tot dusver in contact te bren
gen met de landelijke organisaties ten
einde een sfeer van vertrouwen te
scheppen met mensen die de bisschop-
Een meestal alleen op afstand meema-
en.
Hij meent ook te mogen zeggen, dat er
op het terrein van de verkondiging goe
de dingen zijn gebeurd, gezien het goede
onthaal, dat verscheidene bisschoppelij
ke brieven hebben gehad. Het Landelijk
Pastoraal Overleg ook heeft enkele zeer
belangrijke zittingen gehad. „Wat daar
aan voorafging aan bezinning en ge
sprekken over het hele land mag men
niet onderschatten, ook al heeft datzelf
de LPO duidelijk gemaakt hoe moei
zaam de bisschoppen met zo'n open dia
loog kunnen omgaan".
Groot wantrouwen
Een grote moeilijkheid bleef echter de
verdeeldheid in de Nederlandse katho
lieke gemeenschap. Het ging niet om een
meningsverschil alleen dat zou in on
derling overleg kunnen worden over
brugd het ging om een verdeeldheid
in kampen, die in groot wantrouwen el
kaar bestreden en geen middel onge
bruikt lieten hun gelijk te bevechten. Dit
heeft de relatie tussen de kerk in Neder
land en Rome verslechterd.
Ook de bisschoppen bleken hun ver
deeldheid niet te kunnen overwinnen.
Deze trad bovendien naar buiten in tal
rijke van elkaar verschillende standpun
ten. De verdeeldheid aan de top had
kwalijke gevolgen voor de basis. Pater
Vriens wijst erop, dat de gelovigen als
gevolg van de verdeeldheid van hun lei
ders geleidelijkaan het vertrouwen in
hun leiding hebben opgezegd. Volgens
een KRO-enquête voelden nog maar
weinig gelovigen zich verbonden met
hun bisschoppen.
Een en ander leidde uiteindelijk tot
overleg tussen kardinaal Willebrands en
paus Johannes Paulus II en tot het be
sluit, dat er een Nederlandse bisschop
pensynode zou moeten worden gehou
den. Deze synode in januari was primair
gericht op de „communio" (eenheid) bin
nen de gehele katholieke geloofsgemeen
schap van Nederland, maar beperkte
zich praktisch tot de onderlinge eenheid
van de bisschoppen en tot hun relatie
met de Romeinse curiale instanties.
Resultaat nihil
Over het resultaat van de synode is pater
Vriens weinig te spreken. Het resultaat
voor het herstel van de bisschoppelijke
eenheid was volgens hem nihil. Hij con
cludeert dat onder meer uit het feit, dat
de werkzaamheden van de commissie
voor de ambtsopleiding, waartoe door de
synode was besloten, vrijwel onmiddel
lijk weer stokten en tot dusver niet meer
op gang konden worden gebracht. Ook
het herstel van de samenwerking op het
terrein van missie en ontwikkelingshulp
tussen Limburg en de andere bisdom
men is nog geen stap dichterbij geko
men.
Ook is volgens pater Vriens in de ver
houding met de Romeinse curie niets
zichtbaar verbeterd. Hij wijst erop, dat
kardinaal Willebrands nog steeds wacht
op zijn in 1977 aangevraagde hulpbis
schop. Ook blijven belangrijke besluiten,
zoals de regeling van aanstelling en onts
lag van pastorale werk(st)ers op de Ro
meinse burelen liggen. Dr. Vriens zegt
zich af te vragen of ook dit niet heeft te
maken met het welwillend oor, dat
Rome steeds leent aan de negatieve in
formatie van behoudende groepen.
In deze situatie, zo motiveert pater
Vriens zijn heengaan, kan ik geen kant
meer uit Er is een voortdurende gehei
me informatie naar Rome in plaats van
open overleg. Ook moeten de bisschop
pen zich steeds met hun eigen problema
tiek bezighouden in plaats van te kun
nen aansluiten bij de vragen van de
mensen in hun concrete situatie.
„In de afgelopen jaren", zegt dr. Vriens,
„heb ik steeds via het secretariaat der
kerkprovincie en de bisschoppelijke be
heerscommissie geprobeerd te werken
aan een levensnabije pastoraal van de
bisschoppen, waarin ook de stem van de
basis en van de deskundigen tot zijn
recht kwam. Ik wilde bereiken, dat de
bisschoppenconferentie een vriendelijk,
bemoedigend en duidelijk gezicht naar
de gemeenschap toe zou herkrijgen.
Maar daaraan ontbreekt het nu juist."
Dr. Vriens zegt deze opmerking niet te
willen laten gelden voor het optreden
De groeiende kloof tussen bisschoppen
conferentie en gelovige volk bestaat niet
in die mate in de afzonderlijke bisdom
men. Daar geven bisschoppen met hun
directe medewerkers over net algemeen
blijk van hun betrokkenheid met hun
diocesanen. Zij ziin verschillend van el
kaar, maar duidelijk levensnabijer.
Niet gelukt
Ten aanzien van de bisschoppenconfe
rentie is het echter bij proberen geble
ven. „Het is niet gelukt en dat was een
frustrerende bezigheid. De bisschoppen
hebben veel vergaderd, veel beloofd,
maar beleidsbesluiten bleven uit als ge
volg van de verdeeldheid, die na de Ne
derlandse bisschoppensynode niet klei
ner blijkt te zijn."
Een bijkomende moeilijkheid voor de
bisschoppenconferentie is volgens dr.
Vriens het feit, dat de voorzitter met zijn
twee zeer belangrijke volle banen een te
zware taak heeft. Van kardinaal Wille
brands, die behalve aartsbisschop van
Utrecht ook hoofd is van het Vaticaanse
secretariaat voor de christelijke eenheid,
kan men moeilijk verwachten, dat hij op
zijn leeftijd op beide werkterreinen vol
ledig kan functioneren.
Volgens pater Vriens zullen de bisschop
pen de aansluiting bij de weggegroeide
basis weer kunnen realiseren, wanneer
zij erin slagen hun onderlinge samen
werking te herstellen. Hij zegt ',Dit is de
enige weg voor de oplossing in Neder
land. Elke andere weg is verdoezeling
van de problemen."
Plattegronden van 50 Nederlandse steden.
De Stadsgids is samengesteld an WE.
in overleg met de Koninklijke Nederlandse Toenstenoo
't Zijn vaak de kleine dingen die 't doen. Ook bij Esso.
Want daar vindt u nu weer in honderden Esso-stations een uitermate
handig boekje: De Esso-stadsgids. Met maar liefst 50 plattegronden
van de belangrijkste steden in Nederland. Duidelijk en overzichtelijk
op handig zakformaat Kortom, voor f4,50 een boekje dat in iedere
auto thuishoort
Hebt u vibgen? Bd 070-73 93 93.
