gehoordgezien
Je kijkt om je heen.
Maar zie j e wel alle s?
M
u
Hoe de Onder
water-show van
Herman van Veen
weer boven
water kwam
STS
MSMSM
MMM
TELEVISIE VANAVOND
'Kinderen van de rekening'
over Turkse jongeren
„Namitf "zien-inzien-ontzien
is het nieuwe Boek van de Maand.
hou
het L_J
scherm
in het
oog
TELEVISIE DONDERDAG
RADIO VANAVOND
RADIO DONDERDAG
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 1 OKTOBER 1980 PAGINA
Aart
In het blad van Harlekijn,
maar niet minder in de
boek- en jeugdgids '80-'81,
goed bruikbaar voor kriti
sche kopers in deze kinder
boekenweek, trekt Aart
Staartjes van leer tegen de
kinder- en jeugdprogram
ma's op tv. Hij vindt, dat die
600 miljoen, die we jaarlijks
met ons allen over hebben
voor de tv, niet goed be
steed worden en in elk ge
val onvoldoende worden
benut om er goede jeugd
programma's mee te maken.
Hij is behoorlijk ontevreden
over de kwaliteit van de
meeste kinderprogramma's
op tv. Hij is jaloers op de
ontwikkeling van jeugdlite
ratuur: scholen, bibliothe
ken, boekwinkels en uit
gevers hebben aandacht
voor goede kinderboeken.
Op de televisie is het wat
kinderprogramma's betreft
nooit méér geworden dan
ruwweg gezegd een ballen
tent met attracties, ook en
juist voor kinderen. Er is
nooit sprake geweest van
beleid bij de tv. En dat is
ook niet nodig, want kinde
ren zijn geen leden, daar
win je niks mee, aldus Aart
Staartjes.
Gerard
Als vertolker van grappen
en grollen, voorafgegaan
door zijn poëtische periode
waarin hij in duistere kel
ders luisterliedjes zong voor
kleine kringen toehoorders,
is Gerard Cox ons verre
van onbekend. Met zijn
meer show- dan cabaretpro
gramma's kluisterde hij me
nig kijker aan de beeldbuis
en wist hij mudvolle zalen
te trekken. Of velen hem
ook kennen als serieuze
drukker (zijn rol in de Taai
straat), die het met zijn
moerstaal ernstig meent,
zelfs daar zo nu en dan les
in geeft, is minder zeker.
Want met deze kant van
zijn persoonlijkheid, herin
nerend aan zijn vroegere
schoolmeesterschap, maakt
men alleen kennis in het
tv- en radioprogramma „Ik
heb u lief mijn Neder
lands", dat op speelse wijze
spellingsmoeilijkheden aan
de orde stelt en uitsluitend
overdag wordt uitgezonden.
Geen nood echter voor de
man, die Gerard Cox nog
niet kent als alternatieve,
zingende lesboer. Al de
liedjes, negentwintig in to
taal, die hij in het program
ma „Ik heb u lief mijn Ne
derlands" samen met o.a.
Simone Kleinsma, Carry
Tefsen en Piet Hendriks
zingt, zijn nu onder de ge
lijknamige titel op de plaat
gezet. Ieder liedje afzonder
lijk bevat een taalkundig
hoofdbreken. Zo komt in
„Het lied van d en t" de
moeilijkheid aan de orde
wanneer een voltooid deel
woord op een d of op een t
moet eindigen in „Punt
uit" wordt aandacht besteed
aan de interpunctie en in
„Fantasieën" aan de meer
voudsvorming. Deze elpee
is te vergelijken met een
leerboek, maar dan met één
waarover men niet puffend
gebogen zit maar die men in
één ruk wil doornemen.
Want behalve verrassingen
en speelse elementen biedt
deze langspeler gemakkelijk
in het gehoor liggende me
lodieën die dan ook nog
eens op een aangename ma
nier worden vertolkt en
waarvan men tegelijk iets
opsteekt.
Ries
Gezien de beperkte finan
ciën en de schaarste aan ta
lent, waarmee we er als
klein volk overigens nog
niet bekaaid afkomen, zal
uitbreiding van de zendtijd
in de ochtend- en middagu
ren vrijwel zeker leiden tot
herhalingen van program
ma's. KRO-tv-directeur
Ries Schoonhoven, tot ver
in het buitenland voortdu
rend op zoek naar vormen
van samenwerking met Ne
derlandse inbreng, ver
wacht met die herhalingen
geen problemen. Zijn rede
nering is dat dit zal leiden
tot wijziging van het kijkge
drag en dat de kijker er zijn
voordeel mee kan doen. Het
zal er in de gezinnen voor
taan als volgt aan toe kun
nen gaan: Ter plaatse in de
huiskamer worden afspra
ken gemaakt wat ze vana
vond gaan kijken, waarbij
van de huisgenoten de eer
ste keus berust bij wie de
volgende dag niet in staat is
de herhaling te zien. De
programma's, die de volgen
de dag opnieuw op het
scherm zullen komen, zul-'
len met een kruisje in gids
of krant worden aange
merkt. Het is niet onwaar
schijnlijk, dat dit gedrag in
de huiskamer tot ontwikke
ling zal komen. Zegt Ries
Schoonhoven ook nog, dat
in het buitenland veelvul
dig wordt herhaald en dat
ons land daarbij nog gunstig
afsteekt. Ook hierin kun
nen we hem bijvallen. Maar
toch mogen herhalingen
niet overdreven worden.
We krijgen dan niet alleen
te maken met herhaling
van de zendtijd in plaats
van met uitbreiding van
zendtiid, die geen wezenlij
ke uitbreiding behelst, maar
als de kijker steeds op her
halingen stuit, zal hij zijn
toestel tenslotte niet eens
meer aanzetten. Verande
ring van kijkgedrag draait
tenslotte dan uit op verdwij
ning van het kijkgedrag.
Eugenie Herlaar, de nog
steeds niet vergeten
nieuwslezeres op de buis,
krijgen we weer te zien in
de uitzendingen van „Open
School", die van eind okto-'
ber tot half mei lessen in de
ether zendt. Gestart wordt
op zondagmiddag 26 okto
ber. Er aan mee doen
AVRO. KRO. RVU, TROS.
VARA en Teleac. Zij gooien
er in totaal 52 uur tv-zend-
tijd tegen aan en 96 uur ra
dio. Behalve Eugenie krij
gen we ook Maartje van
Wegen te zien die het over
emancipatie zal hebben,
Sonja Barend die tatoeëren
behandelt, Koos Postema
over analfabetisme, Henk
van Stipriaan (gezond eten)
en Agnes Arens (huwelijks-
verwachtingen).
Na de première van de jongste show
van Herman van Veen „Onder water"
in het Scheveningse Circustheater ver
scheen in ons blad een redelijke recen
sie, plaatste KRO-tv de complete show
direct in het komende winterprogram-
ma en kregen de nadien volgende voor
stellingen goede publieke belangstel
ling, dit ondanks het feit dat niet alle
kranten deze voorstelling gunstig ont
vingen. Er was zelfs een krant, die het
optreden teleurstellend noemde en la
ter, toen het publiek voor kaartjes in
de rij bleek te staan, een tweede recen
sie publiceerde met niets dan lof. Over
dit verschijnsel laat in bijgaande bij
drage Luc van Gent zijn licht schijnen.
Luc van Gent was vroeger acteur van
de Haagse Comedie, later tv-regisseur
bij de KRO en is momenteel directeur
van de Bossche Schouwburg „Casino".
Hij beschrijft hoe de „Onder water"-
show weer boven water kwam en dat
het niet iedereen gegeven is door de
Eremièrefeilen van een voorstelling
een te zien.
„Als schouwburgdirekteur van Casino
den Bosch die evenals vele kollega's in
ons land zich bewust is van zijn brugfunk-
tie tussen het theateraanbod en het pu
bliek moet het mij van het hart dat ik mij
ook bewust ben hoe de kritiekschrijvers -
op een klein aantal slechte uitzonderingen
na - hun onafhankelijke taak naar eer en
geweten uitoefenen.
Als oud-toneelspeler en tv-dramaregisseur
kan het niet anders zijn dan dat ik vaak
met hart en ziel betrokken ben bij de op
tredende artiesten. Mijn medeleven berust
evenwel niet alleen op sentimentele gron
den. Ook ik zal hen de kritiek nooit ont
houden, goed of slecht.
Aanleiding tot dit schrijven is, dat ik
meen u niet mijn kritiek te mogen ont
houden omtrent de nieuwe Herman van
Veen produktie „Onder water".
Op 26 augustus jl. heb ik de première ge
zien in het Circustheater in Schevenin-
gen. Zoals velen met mij na afloop, was
ook ik niet voldaan over wat ik gezien
had. De show was nog niet rijp, zelfs niet
première-rijp. De verwachting van een
formidabele avond met ons internationaal
erkende theaterbeest Herman van Veen
te zullen meemaken kwam niet uit. Hij
had zich bezonnen, z'n nek uitgestoken
met „Onder water", alle beste bedoelin
gen, integriteit, artistieke energie en krea-
tiviteit die hem eigen zijn ten spijt. En als
je dan na afloop die vreemd-flauwe smaak
overhoudt van zoutloze haring ga je je af
vragen: Hoe moet Herman met deze show
weer boven water komen.
Welnu, heel eerlijk kan ik zeggen, dat nu
na een maand van herbezinning en hard
werken en bijschaven de voorstelling
„Onder water" zoals ik deze weer terug
zag tot een belevenis werd. Dit leidde
zelfs tot twee verschillende kritieken in
Schouwburgdirecteur Luc van Gent
zag publiek enthousiast reageren op
door veel kranten gekraakte voor
stelling.
dezelfde krant. De ene is geschreven kort
na de première in Scheveningen. De kop
is voor de lezers niet opwekkend. De
tweede kritiek was gunstiger. Dat - geluk
kig -veel mensen kaarten zijn blijven ko
pen heeft tot resultaat gehad dat beide
avonden voor 95 pet uitverkocht zijn ge
raakt. Maar, wat meer zegt, het sukses
was formidabel, met ovaties en zesmaal
terugroepen. Mensen die vóór aanvang
aan mij vroegen: „Is de show werkelijk zo
slecht, heb ik de pittige entreeprijs ten on
rechte betaald?", zijn na afloop laaiend
enthousiast in hun bijvalsbetuigingen bij
mij gekomen. Op de zaterdagmiddag werd
de kassa bestormd door ouders met kinde-
ren die enthousiast de voorstelling zagen.
Deze brief kan de schijn wekken dat ik
bezig ben de onafhankelijkheid van kritici
te beïnvloeden. Dat is dan niet mijn be
doeling. Wel hoop ik dat de première-kri-
tici van „Onder water" nog eens tijd heb
ben en de moeite nemen om voor een
tweede keer te gaan kijken. Het zou inter
essant zijn om eens vast te stellen of zij tot
andere inzichten zijn gekomen.
Achteraf gezien geloof ik dat Harlekijn
Holland er beter aan gedaan had eerst een
maand lang proefvoorstellingen te spelen
teneinde een rijpe première aan de pers te
kunnen aanbieden".
llona Visser presenteert vanuit 't Spant in Bussum het Sien Diels als Sien met de grote vogel Pino in de kinder-
Nationaal tv-fruitspel. serie „Sesamstraat" die vanavond voor het nieuwe sei
zoen weer van start gaat.
Hoofdpersonen in de serie
„Kinderen van de rekening"
die drie gedramatiseerde af
leveringen en twee docu
mentaires telt, zijn de kinde
ren van Turkse werknemers
die in Nederland wonen.
Deze kinderen lijken al bij
voorbaat weinig kans te
hebben op een economisch
en maatschappelijk behoor
lijk bestaan. Om te beginnen
is er het taalprobleem: zij
verstaan helemaal geen Ne
derlands, moeten dat zo snel
mogelijk leren maar daar
voor zijn nauwelijks leer
krachten beschikbaar. Een
ander probleem is het enor
me cultuurverschil. De posi
tie van een Turks meisje bij
voorbeeld verschilt enorm
van die van een Nederlands
meisje. Zij wordt al vanaf
haar veertiende jaar als
huwbare vrouw beschouwd
en het is haar streng verbo-
ADVERTENTIE
Een fraai landschap. Een vlinder in
alle kleuren van de regenboog. Een moeder egel
die met 'n trits kleintjes over een bospad trip-
pelt. Zo zien we de natuur. Als een reeks
mooie plaatjes. We kijken naar de buitenkant.
Maar er zit nog zoveel achter.
Hele verhalen en geschiedenissen. Kleine ver
anderingen en grote rampen,
•v
En als je daar wat meer van weet,
kijkje opeens met heel andere ogen.
Dan krijgt zelfs het kleinste onkruidje een
heel andere waarde. Die verhelderende blik
achter de schermen krijgt u in het nieuwe
Boek van de Maand.
Geschreven door Bert Garthoff. Een man
die als geen ander boeiend kan vertellen over
alles wat groeit en bloeit. Maar de natuur laat
zich uiteraard niet alleen in woorden vangen.
Overal in dit 176 pagina's dikke boek
groeien en bloeien de foto's en aquarellen. Het
nieuwe Boek van de Maand. Bepaald niet
zomaar een boek.
Tot en met 4 oktober f 2250. Daarna f 10,- duurder.
De aanbieding is geldig t/m 4 oktober. Echter zolang de voorraad strekt.
den om met vriendjes uit te
gaan. De meeste Nederlan
ders begrijpen niets van
deze cultuur en vinden
zoiets onmenselijks.
In de eerste aflevering „Een
pakje thee" maken we kennis
met de zesjarige Mehmet. Zijn
vader, een Turkse werknemer,
krijgt een woning toegewezen
en laat zijn gezin overkomen.
Het levert echter nogal wat
problemen op om Mehmet op
een school onder te brengen,
omdat de meeste in de buurt
overvol zijn. Uiteindelijk is er
toch ergens een plaatsje voor
Mehmet, die dan met een
groot probleem te maken
krijgt: de taalbarrière.
Ned. I 18.59 uur.
Cinevisie
Cees van Ede en Guus van
Waveren bespreken in deze
rubriek de nieuwste films.
Ned. I 20.00 uur.
Winter
Voorproefje van de pro-
gramm's die de VOO het ko
mende winterseizoen op het
scherm brengt.
Ned. II 20.32 uur.
Nationaal
tv-fruitspel
Trekking van het Nationaal
tv-fruitspel, rechtstreeks van
uit 't Spant in Bussum, gepre
senteerd door Kojak en llona
Visser. De opbrengst van de
lotenverkoop wordt gebruikt
ter ondersteuning van Stich
ting Fokus Nederland.
Ned. II 21.00 uur.
Pierre
Kartner
Henri Remmers ontmoet dit
keer Pierre Kartner, alias Va
der Abraham, en sprak met
hem over liedjes, zingen, pira
ten en belastingen.
Ned. II 22.25 uur.
NEDERLAND 1
NOS
18.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
18.30 Sesamstraat
18.45 Toeristische tips
18.55 Journaal
18.59 Van gewest tot gewest
PP
19.50 Uitzending van de PvdA
NOS
20.00 Cinevisie
20.40 Will Shakespeare,
gedramatiseerde serie
21.37 Journaal
21.55 Den Haag vandaag
22.10 Panoramiek
22.40 Studio Sport
23.45 Journaal
NEDERLAND2
NOS
18.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
TELEAC
18.40 Engels voor beginners,
IKON
18.59 Kinderen van de
rekening, dramaserie
SOCUTERA
20.27 Film van de Stuurgroep
Sociaal Kulturele
Aktiviteiten
voor Werklozen
VOO
20.32 Veronica 80-81
21.00 Nationaal TV fruitspel
22.25 Remmers ontmoet
Pierre Kartner
OS
23.02 Educatief werken met
volwassenen
NOS
23.37 Journaal
DUITSLAND t
20.00 Journ. Aansl.: Verkiezingen.
20.15 Der Aufstieg - Eln Mann gehl
verloren, tv-spel. 21.45 Inform, progr,
22.30 aktual. 23.00 Sporl. 0.30 Journ,
(Reg. progr.: NDR: 18.00 Reg. ma
18.30 aktual. 18.45 Kleuterseri
18.55 Onkel Brasig erzahlt, tv-serl_
19.25 Reg. mag. 19.59 Progr.oven
WDR: 18.00 lm schonsten Bllsengrun-
de. tv-serle. 19.15 Aktual. 19.45 Dat
Kriminalmag.. tv-serle.).
DUITSLAND 2
18.20 Rep. 19.00 Journ. Aansl.: Ver
kiezingen. 19.30 Gegen den Wind,
tv-serie. 20.15 Aktueel 'mag. 21.01
Aktual. Aansl.: Verkiezingen. 21.2(
Die Fuchse, tv-serie. 22.10 Consu
menlentips. 22.15 Reg. progr. 23.0(
Verhaal. 0.25 Journ.
DUITSLAND WDR 3
18.00 Kleuterprogr. 18.30 Cursus En-
gels. 19.00 Fllmrep. 19.45 Journal 3
20.00 Journ. 20.15 Rep. 22.15 Aktu
eel mag. 22.45 Filmtip. 22.50 Der Un-
verdachtige (The unsuspected), speel-
film. 0.30 Journ.
BELGIE NED. 1
18.15 Poppenfilmserie. 18.20 Kortq
film. 18.27 Alias Smith en JoneS)
tv-serie. 19.17 Inform, progr. 19.37
Meded. en Morgen. 19.45 Jourrk
20.10 Weerber. 20.15 Lotto-trekking}
20.20 Zomer te Zilverberg, tv-filmi
21.20 Doe. serie. 22.10 Cutreel ge
sprek. 22.40 Journ.
BELGIE NED. 2
Van 18.00 tot 20.15 Zie NET 1. 20.15
Licht muziekprogr. 20.55 Spion aan
de muur (The spy who came in from
the cold), speelfilm.
BELGIE FRANS
Verkeerstlps. 20.00 Les roues de la
fortune, tv-serie. 20.55 Lotto-ti
king. 21.05 Cultureel mag. 22.05
Amus.progr. 22.59 Weerber. 23.00
gr.
rn
NEDERLAND 1
NOS-NOT
11.00 Schooltelevisie.
NOS
13.00 Nieuws voor doven
en slechthorenden.
NEDERLAND 2
NOS
DUITSLAND 2
16.30 Informatief. 17.00 Journaal.
17.10 Tekenfilmserie. 17.40 Informa-
DUITSLAND WDR 3
8.00 Ochtendgymnastiek. 8.10-12.25.
Schooltelevisie (9.30-10.00 Kinder
programma).
BELGIE FRANS I
14.00-15.15 Schooltelevisie. 17.00
Aankondigingen ONEM. 17.1»
Schooltelevisie. 17.45 Tekenfilmserie.
hilVersum 1
leder heel uur nieuws NCRV: 18.11 Hier en
nu-woensdagmag. 19 02 Bij de tijd. NOS:
Hobbyscoop 20.02 Langs de lijn.
en muziek. (20.38 Paardenkoersen).
23.02 Mei het oog op morgen. NCRV 00 02
Lale dale. 1.02 Metropole Orkest. 1.30 Tus-
"3- plus en 70 min. 2.02 Nachtdienst.
hilversum 2
Uitz. van de PSP VARA: 19.00 Oe ro4
Draad. 20 00 VARA-Klassiek. (1). 20.25 Hé
zout in de pap. kunstrubriek. 21 05 VARA.
-Klassie. (2) 22.30 Nws. OS: 22 40 In d< -
Taaistraat. VARA: 23.25 Jazz progr. 23.5!
mffl leder heel uur nieuws. NCRV:
■I 7 03 (S) Het levende woord. 7 10
W (S) Vandaag donderdag. (8 03
I L Hier en nu 8 25 In hel voorbu
it gaan). 9.30 Wie weet waar Wil
lem Wever woont? 10.02 (S) Mu
ziek bij de koffie. 11.30 (S) Twaalfuurtje.
12.40 (S) Middagpauzedienst. 13.0" -
r> nu. 13.20 (S) NCRV-Globaal.
ichie muziek. 16.30 (S) Rozegeui
(S) H
16.20 (S)
Beursplein 5. 14.00 'n Middag|e AVR(
16 00 Radio Lawaaipapegaai. 16.10 Licht»,
grammofoonmuziek. 16.30 De Slag
Nieuwspoort. 17 24 Meded. 17.30 Ni
17.36 AVRO's Radiojournaal. 17.50 Per S
wm 7.02 (S) De Havermoulshow. 9.0
4L (S) De Hugo van Gelder
f-Q 1103 (S) Polderpopparad^
Wjp 12 03 (S) De
ton-10 13 03 tS
AVRO: 7 00 Nws. 7.10 Och-
malie (7.30. 8 00. 8.30 Nws. 7 36
9.15 Werkbank),
it 10.30 't Istorisch. 10 50
.00 Radio Lawaaipapegaai.
terstanden.
10.00 Conce
AVRO-tema.
11.10 De Nederlandse Schoolradio.
Aspecten. 11.50 Regionaal, provinciale
12 26 Meded. voor de land- en tuinbouv
12.30 Nws. 12.326 AVRO's Radioiournaa
13 00 Nws. 13.11 AVRO'S Radiojournaa
13.15 Europa. 13.35 Per Saldo. 13.57
Birvrrarn VARA: 7.00 Nws. 7.02 (S) G
jÉfiST en klein. 9 00 Nws. 9.02 (S;
JOL VARA-klassiek 10.20 (S) N
L—3 H van lormaal: vocale compositia
ViAttll* 12 00 Nws. 12.00 (S)
N** middag: Barlok Kwa
ke muziek. 13.00 Het zout in de pap. 13.21
(S) Miroirs - Maurice Ravel: klassieke r
ziek. 4 00 Nws. 14.02 (S) Feest der herk
ning: concerten van Vlvalid. 15.00 (S) Frad
menten uit ii Lombard o alla prima crociat
I^OCMS)'Serenade8in^gr" LKVMBS.6^
Sipke van der Land, presenta
tor van de gisteren bij de
NCRV gestarte serie over sek
ten en culten, had zich in een
oranje jurk gestoken om zich
zo onopvallend mogelijk te
kunnen bewegen tussen de
discipelen van Bagwan in
Poona. Ook om met hen te
praten teneinde iets te begrij
pen van de grote uitstraling
van deze goeroe. Hij is er ont
nuchterd vandaan gekomen.
Van die uitstraling heeft hij
niets gemerkt. Bagwan mani
festeert zich via van buiten ge
leerde boekenwijsheid in vage
en zwevende termen en dan
nog in slecht Engels. Hij ver
schijnt twee keer per dag voor
zijn plus minus 100.000 inge
wijden. Volgens Van der Land
trekt hij de mensen wel aan
zonder zich iets van hen aan te
trekken. Hij zit zo'n beetje
God te spelen en kijkt daarbij
langs en over iedereen heen.
Een hautaine heerser, die niets
heeft van de deemoedigheid
van Christus. Een gevaarlijk
heerschap waarin fascisme op
de loer ligt, aldus Van der
Land in zijn niet malse karak
teristiek. Intussen kon dan
toch maar voor de eerste maal
een cameraploeg die wonder-
V
lijke samenleving va
bekijken. En ook spreken md|
enkele van de vele Nederlarjf
ders die zich voor kortere i
langere tijd aan de voeten val
de Bagwan hebben genesteldl
Onder hen bevond zich
Gerard Hartkamp, gewezel
toneelspeler die alles achte
zich liet om hier! naar toe
gaan en een ander mep£
worden. Een dure liefhepb
ook, want de Bagwan werljS
niet voor niets. Hij is trouwen!
al eerder afgeschilderd als eëjf
lepe geldwolf, uitsluitend
op eigenbelang. Een praatf
met de Nederlandse vertegei
woordiger in Amsterdam lee
de dat hij er niet is om ps
chisch gestoorden gezond
maken, maar dat het ook geeT
verkapte sexclub is, hoewel
zeker ook ondeugende dinge
zijn te beleven. Er zijn er w
die ginds buiten zinnen rake
Het ligt er helemaal aan hoe b'ussi
het zelf wilt beleven. Wat m< bruid
precies in Bagwan ziet, da brand
kwam men niet achter. IsPuit£
grootste attractie schijnt jpaaki
trouwens al vanaf te zijn. K Stadh
kers konden bellen om te zeweera
gen wat ze ervan vonden, ciale
HAN JONKE|
