Nietig
Werfenweng,
wintersport
als van ansicht
naar ansicht
Bad Kleinkirchheim,
een als op
maat gemaakt
wintersportdorp
in Karintië
n We hebben er allemaal wel van gehoord.
IlsWintersportplaatsen waar het leven
mbruist. Waar de après-ski meer gasten
is trekt dan de besneeuwde hellingen en
alwaar de champagne flonkert aan de zono-
"vergoten sneeuwbars. Waar de sjiekste
te koop ligt in gou
domrande etalages. Ze bestaan en trek
ken nog jaarlijks een exclusief publiek
Sdat in paleisachtige hotels woont en dat
[jzich door de dorpsstraat laat rijden in
jRolls Royces.
B Dit artikel gaat niet over zo'n wintersport-
jg plaats. Het gaat over een wintersportdorp
ilfe
^en paar tegen de wand ge-
^mmerde banken omsluiten
|e vijf tafels in de donkere en
louten „Stube" van Otfo en
edy Krahbichler. Het is een
imte van ten hoogste dertig
jierkante meter. Aan de
2|Vand de kop van een gems
een paar vergeelde foto's.
opP een annex van vier vier-
(efante meter staan op een
fornuis de pan-
ilj len driehoog gestapeld. Otto
In de ruimte met de
afels zitten gasten. Langlau-
Kters en skiërs die de helling
de Wengerau even heb-
irlUen verlaten om in deze ge-
lellig drukke, maar nooit
(vervolle schuilhut hun mid
dagmaal te gebruiken of te
lenieten van een echte Obst-
Niet dat fabrieksspul,
aar een door de boeren in
sn!0, streek gestookte vruch-
jjenbrandewijn. Zacht en
jiterk. In de verte klinken de
mJellen van de arresleden
j/aarmee Peter en Alexander
sn.'un dagelijkse tocht maken
n van tien kilometer. Een korte
igUtop bij deze hut hoort tot
"jun vaste programma.
'it is Werfenweng. Een klein
orp in het Salzburgerland.
én van de achthonderd win-
rsportplaatsen op de lange
ostenrjjkse lijst. Het ligt een
eetje verscholen in een uit-
ek van het dal waardoor
e Salzach van het zuiden
aar Slazburg stroomt. Rus-
g en romantisch ligt het aan
waar we minder van horen, waar de
sportiviteit voorop staat en waar de
après-ski beperkt blijft tot een gezellige
babbel met de skileraar en een kop thee
met rum. Maar een wintersportdorp dat
om zijn rust en eenvoud te prefereren is.
boven zijn mondaine variant. In het Oos
tenrijkse Salzburgerland zijn nog van die
echt rustige dorpjes te vinden, nog niet
ontdekt door het massatoerisme en nog
niet verloren in de draaikolk van prijsstij
gingen. We bezochten Werfenweng. Eén
van die dorpjes, de andere zult u zelf
moeten zoeken.
ONBETAALBARE RUST,
ZONDER OPGESCHROEFDE PRIJZEN
de voet van het Tennenge-
bergte. Alles ademt er de
rust en de knusheid van die
kleine hut van Otto en Hedy,
die In niets te vergelijken is
met de moderne zelfbedie
ningsrestaurants in de grote
skicentra. Het dorp is nog
niet bereikt door de grote
golf van commercie die de
wintersport overspoelt.
Het dorp is klein. Het cen
trum bestaat uit een paar
grote gebouwen. Een modern
sporthotel met in de kelder
een bar en discotheek; een
gebouw dat de VVV, de ski-
school en een sportzaak (ski
verhuur) herbergt en als der
de een hotelgebouw van wat
oudere datum met een res
taurant. Iets uit het centrum
ligt het postkantoor tegeno
ver een uit 1509 stammend
kerkje. Vlak daarnaast een
soort kruidenierszaak, de
enige in het dorp, waar twee
neringdoende zusters behal-
zijn ze niet interessant. An
ders is dat met de lift op de
Wengerau, een kilometer of
drie buiten het dorp. Een
sleeplift van een kilometer
trekt de wintersporter tegen
een helling op, waar de eer
ste klassen van de skischool
moeite mee hebben, maar
waar de iets gevorderde al
vanaf suist zonder moeilijk
heden. Een heerlijke plek
voor een middag rustig en
probleemloos skiën. Via een
onduidelijk aangegeven pad
bereikt men van de Wenge
rau de kleine hut waar het
mogelijk is te eten en te drin
ken. De tien kilometer lange
loipe voor ski-wandelaars
voert van het dorp tot aan de
rand van de plotseling vrij
steil oprijzende bergwand
langs deze hut terug naar het
dorp. Menige vlaklandskiër
stopt dan hier om wat vocht
bij te tanken. Hetzelfde doen
ook de arresleden, die dage
lijks vanaf het dorpsplein
door hetzelfde dal gaan om
dan hier een haast rituele
stop te maken van een kwar
tier of meer, al naar de luim
der gasten.
Werfenweng heeft verder
weinig te bieden. Er is een
kegelbaan. Er is een disco
theek, waar eens per week
een folkloristische avond
wordt gehouden. Er is een
rodelbaan voor de sleetje-rij
ders. En men kan 's avonds
in een paar hotels/pensions
een rustig glas drinken. Ex
cursie-mogelijkheden zijn er
naar Salzburg en naar Bi-
schofshofen, waar een
springschans staat.
Werfenweng is niet een ski
dorp met allure, met een
mondain nachtleven of met
exclusieve restaurants. Maar
Werfenweng heeft ook niet
de opgeschroefde prijzen die
je in dergelijke wintersport
oorden aantreft. Het is een
plaats voor wie zijn rust en
zijn wintersportplezier wil
hebben.
PAGINA 5
„Vroeger of later komt u naar
ostenrijk. Waarom niet meteen?.
Dat stond een paar jaar geleden
op de folders die met zonnige
foto's in hemelsblauw en
sneeuwwit het Oostenrijkse
I bergland aanprezen als
winter vakantieland. Dat het daar
stond in Nederlandse woorden
was terecht. Oostenrijk is ai jaren
r| het favoriete skiland van de
Nederlander. Wie bij Zeil am See
het dal van de Saalach in gaat,
komt terecht in een absoluut
Nederlandse kolonie. Hetzelfde
I ondervinden toeristen die met
L het Zillertaler smalspoortreintje
richting Mayrhofen reizen. Rond
j Ehrwald en Seefeld zie je
skiwandelen in Nederlandse stijl
1 en van Wörgl tot St.-Johann vind
J je dorp na dorp een Nederlands
IJ accent op de skipiste. Bijna de
helft van onze vaderlandse
ij skilustigen trekt naar Oostenrijk,
maar dan wel met z'n allen op
OP DE KALE TOPPEN VAN NOCKBERGEN
IS HET HEERLIJK SKIËN
.Nock" noemen 2e hun bergen. Heel
Been kluitje. Dat het skigebied van eenvoudig „nock" en als een Karintiër
Oostenrijk vele malen groter is
dan Tirol, moet nog door menige
Nederlander worden ontdekt,
maar dat het groter is dan
Vorarlberg en het Salzburgerland
is beslist te weinig bekend. Dat is
3 jammer, want juist in Karintië en
Oberösterreich liggen
[I skigebieden die voor de
Nederlander op maat gemaakt
lijken te zijn.
rij
dat zegt. doelt hl) op de bergen die zo
kenmerkend zijn voor het landschap van
Oostenrijks zuidelijkste provincie. Oude
afgesleten alpen zijn het, met ronde bolle
bergtoppen die speciaal voor de winter
sport lijken te zijn gemaakt. Wiesernock,
Steinnock, Kolmnock, Wöllandernock,
Mallnock; allemaal bergen met een hoog
te van rond de tweeduizend meter. Te
gen veel van die bergen zijn skiliften
gebouwd, waardoor een skigebied wordt
ontsloten dat perfect past bij de gemid
delde skiër. Boven op de kale koppen
Een kabinebaan brengt de wintersporter van het dorpje St.-Oswald naar de Nockalm,
vanwaar een afdaling van drie kilometer naar het dorp mogelijk is.
van de bergen zijn, meestal met uitste
kende sneeuw, de gemakkelijke hellingen
voor beginnende en minder ervaren
skiërs. De gevorderden glijden van de
toppen door het bos over brede niet te
steile skipistes naar het dal.
In dat dal ligt midden tussen de Nock-
bergen de wintersportplaats Bad Klein
kirchheim op een hoogte van 1100 me
ter. Het vormt het aantrekkelijke skige
bied samen met het vijf kilometer verder
gelegen dorp St.-Oswald, dat wat hoger
ligt op 1350 meter. Een wintersportge
bied dat zich niet mag overladen met su
perlatieven.
Het heeft niet de hoogste bergen of de
langste afdalingen, het heeft niet de steil
ste hellingen en ook niet de meeste skile
raren. Maar het heeft door zijn natuurlij
ke omstandigheden veel te bieden aan
de sneeuwbeluste toerist.
Het dorp zelf ligt wat slordig verstrooid
aan beide zijden van de té drukke weg
van Spittal naar Feldkirchen. Langgerekt
in het dal liggen de verschillende voorzie
ningen nogal ver uiteen. Een echt cen
trum Is er niet, of je zou het geweldige
overdekte zwembad, met drie grote
zwembassins, sauna en massage-Inrich
ting, het trefpunt van het dorp moeten
noemen. Hier is ook de VVV gevestigd en
zijn in de onmiddellijke omgeving wat
restaurants en tearooms. St.-Oswald is
sfeervoller maar ook veel kleiner. De
meeste gebouwen in het dorp zijn mo
dern. De hotellerie is er ruim voorzien
van sterren. In de hoogste hotelcategorie
(A1 en A) zijn vijfentwintig hotels verte
genwoordigd. Tien hotels hebben een ei
gen overdekt zwembad. Culinair is Bad
Kleinkirchheim interessant omdat typi
sche streekgerechten in ere worden ge
houden, zoals Reindling en Kasnudeln en
Klachlsuppe.
Gematigd klimaat
Bad Kleinkirchheim heeft door zijn lig
ging een gematigd klimaat, zij het dan
dat de nachten er altijd koud zijn. Het
Nockgebergte wordt in het noorden be
grensd door de Hohe Tauern, een zware
bergrug, waar de trein uit Salzburg in
een negen kilometer lange tunnel dwars
doorheen gaat. In het zuiden wordt het
Nockgebergte afgeschermd door de stei
le Karawanken. Het gebergte dat de
grens vormt met Joegoslavië. Het voor
deel van deze beschutte ligging is dat er
vrijwel nooit snelle weersveranderingen
voorkomen en dat de Föhn, een door
sommige mensen slecht te verdragen
warme luchtstroom uit het zuiden, hier
zelden merkbaar is. De zuidelijke ligging
brengt het dorp een redelijk groot aantal
zonne-uren per dag, rond de Kerst is dat
vijf en midden februari al acht.
Het après-ski-gebeuren is uitgebreid.
Folklore- en dansavonden staan op het
programma van veel hotels. Soms wor
den er filmavonden of modeshows ge
houden en voor een rustige gezellige
avond kan men altijd een „Stube" indui
ken. Er zijn er genoeg.
Behalve wintersportplaats is Bad Klein
kirchheim ook kuuroord. In ons land
wordt er nogal sceptisch aangekeken te
gen kuuroorden die met water- of mod
derbaden de gezondheid van de gast wat
oppoetsen. Wie evenwel de heilzame
werking van het diep uit de aarde opbor
relende water wil ondergaan, zit hier
dicht bij de bron. Letterlijk dichtbij. Uit
de Akrato-therme in het dorp stroomt
licht radio-actief water van 36 graden,
dat naar verluidt een gezonde werking
heeft op hart en bloedsomloop, op aller
lei reumatische verschijnselen en op het
zenuwstelsel. Het water in de bassins van
het overdekte bad komt van deze bron.
De kerngezonde mens wordt een duik in
het zwembad overigens niet onthouden.
Het is heerlijk om na een lange ski-dag
rond te spartelen in het verwarmde bui
tenbad.
Het sportieve avontuur op de twee lange
latten is in de winter de voornaamste re
den om dit gebied op te zoeken. In Bad
Kleinkirchheim zijn in het dal drie slee-
pliftjes voor de beginnersklassen van de
skischool. Een lange sleeplift of een
stoeltjeslift brengt de skiër tot halverwe
ge de berg, waarna een tweede sleeplift
en een tweede stoeltjeslift de bolle top
van de berg vullen met skivolk dat zich al
ras verspreidt over de hellingen, waar
nog eens drie sleepliften een hoogtever
schil van tweehonderd meter overbrug
gen. Plezieriger is het om van de top,
waar in de Kaiserburghütte wat gegeten
of gedronken kan worden, een van de
vier brede afdalingen naar het dorp te
maken. Ze zijn alle ongeveer vier kilome
ter lang en variëren van gemakkelijk tot
moeilijk. De mooiste piste is genoemd
naar de afdalingsskiër Franz Klammer,
een Karintiër die in 1972 in een wedstrijd
meetellend voor het Europees kampioen
schap hier zijn allereerste overwinning
haalde. De helling begint vrij vlak maar
wordt gaandeweg steiler en steiler.
Het dal in...
Het andere skigebied ligt vijf kilometer
het dal in en bestaat uit twee gescheiden
delen bij het dorpje St.-Oswald. Het ver
haal is eigenlijk hetzelfde. De bolle kale
bergtoppen worden van skiërs voorzien
door een kabinebaan. Bovenop de Noc
kalm, waar het bergstation is, zijn drie
vrij lange sleepliften. Aan de andere kant
van St.-Oswald brengt een stoeltjeslift de
skiërs omhoog, waarna een tweede
stoeltjeslift en een sleeplift naar nog ho
gere vertrekpunten transporteren. De af
dalingen naar het dorp zijn in St.-Oswald
ongeveer drie en een halve kilometer en
variëren van gemakkelijk tot middel
zwaar.
De verbinding tussen Bad Kleinkirchheim
en St.-Oswald wordt onderhouden door
een busje dat de bezoeker een paar maal
per uur heen en weer brengt.
Wie een dag niet wil skiën hoeft zich tus
sen de Nockbergen niet te vervelen. Er is
een uitgestrekt wandelgebied en veel
wandelwegen worden in de winter
sneeuwvrij gehouden. Er is bij hotel
Trattlerhof een manege, vanwaar u hoog
in het zadel, vierbenige sporen in de
sneeuw kunt trekken. Een gids begeleidt
u op uw rijtochten door het winterse
landschap. U kunt zich ook met één pk
door de sneeuw laten slepen in een van
de twintig arresleden van het dorp.
Schaatsenrijden kan öp de nieuwe kunst-
Vier en een halve kilometer
en twintig minuten na het in
stappen staat men op de
Pischlinghöhe, 1833 meter
boven de zeespiegel. Van
daar kan men een afdaling
maken naar het dalstation.
De zes tot acht kilometer lan
ge tocht naar Zaglau is een
heerlijk avontuur van bultige
pistes, bospaadjes, brede zo
novergoten wedelhellingen
en een „Schuss-fahrt" van
een kilometer tot voor de in--
stapplaats van de lift. Een af
daling voor iedere skiër te
doen. Gevorderde skiërs vin
den in het midden van de af
daling een steile wand, die
uitdaagt tot een fikse ski
prestatie, beginners volgen
het pad en gaan er met een
wijde boog omheen.
Van de Pischlinghöhe kan
men ook de andere kant op
skiën in de richting van de
Ladenberglift. Daar glijden
een drietal sleepliften tegen
niet te moeilijke hellingen op.
Bad Klein-
kirchheim ligt
als een wat
slordig ver
strooid dorp
tussen de ber
gen met hun
afgesleten
toppen.
ijsbaan, waar u achttienhonderd vierkan
te meter heeft om krullen te draaien. Op
dezelfde ijsbaan kunt u een potje „Eis-
stockschiessen". Er is altijd wel een dor
peling die de strijd aandurft. Het kost wel
een paar glaasjes Obstler, want op winst
of verlies moet gedronken worden en wat
verwarmt dan beter dan de hier graag
geschonken vruchtenbrandewijn. Tennis
sen kan ook in de winter. Er is in het
dorp een tennishal met drie banen, waar
u desgewenst les kunt krijgen in Ameri
kaanse stijl, compleet met video-appara-
tuur en mechanische ballenwerper.
De explosieve groei van het skiwandelen
is ook niet aan Bad Kleinkirchheim voor
bijgegaan. In het dorp en omgeving zijn
vier loipen met een lengte van zes tot
tien kilometer. Leuk om te doen, maar
een echt langlaufcentrum is het niet.
Sleetje rijden kan op twee daarvoor vrij
gehouden wegen. Eén van de „rodelwe-
gen" ligt in St.-Oswald.
Skiles
Beginnende wintersporters doen er goed
aan om skiles te nemen bij een van de
twee skischolen. Er is een skischool in
Bad Kleinkirchheim die les geeft in het
dal en op de hellingen bij de Strohsack.
De andere skischool geeft les in St.-Os-
wald, waar onder leiding van leraar Ja
cob Wulschnig geoefend wordt op de
Wiesernock. Elke week organiseren bei
de skischolen een wedstrijd voor leerlin
gen.
Bad Kleinkirchheim en'St.-Oswald liggen
een halve dag verder weg dan de meeste
wintersportgebieden. Het is ook niet de
absolute top van wat de wintersport te
bieden heeft, maar het is beslist te over
wegen om eens af te wijken van de grote
stroom toeristen die niet verder komt
dan de noordkant van de Hohe Tauern.
Twee touroperators hebben Bad Klein
kirchheim in hun programma opgeno
men. Holland International organiseert
reizen met eigen auto en hotelaccommo
datie; Neckermann heeft reizen per trein
en per eigen auto, met accommodatie in
hotels en pensions.
Werfenweng:. nog niet ontdekt door het massa-toerisme en nog niet verloren in de draai
kolk van prijsstijgingen
ve grutterijen zo'n beetje al
les verkopen wat maar denk
baar is.
De meeste logiesmogelijkhe-
den liggen ruim verspreid
rond het centrum in het bre
de dal en variëren van boe
renwoningen tot moderne
pensions, onderling verbon
den door smalle schoonge-
houden sneeuwpaden. In de
larixbomen tussen de huizen
dartelen koolmezen en appel-
vinken.
Vooral als er nog sneeuw op
de bomen ligt is het heerlijk
om een lange wandeling te
maken door het dorp. Er is
een prachtige wandelroute
van acht kilométer langs de
rodelbaan, langs het jacht
huis van VVV-voorzitter
Lackner, door het bos over
de Eulasberg en via een smal
pad langs het kerkje terug
naar het centrum. Een wan
deling van ansicht naar an
sicht.
Het sportieve gezicht van ski
dorp Werfenweng is nogal
ver buiten het dorp gelegen
aan het eind van een dal met
de naam Zaglau. Wie niet
over eigen vervoer beschikt
kan er komen met de bus die
's morgens van het centrum
de skiërs naar de stoeltjeslift
brengt. Ook 's avonds is er
een bus van de lift naar het
centrum.
De stoeltjeslift is een van de
langste in heel Oostenrijk.
De sneeuw is er altijd goed
want de hellingen liggen aan
de noordzijde van de berg,
zodat de zon er nooit volop
schijnt. Een beetje hard is de
skipiste soms, maar dat is de
garantie van (goede) sneeuw
wel waard. Zon is er voldoen
de voor wie per se gebruind
terug wil komen van zijn win
terse vakantie. De drie of vier
eetgelegenheden zijn zo op
de hellingen geplaatst dat de
terrassen de gehele dag in de
zon liggen. Bovendien zijn er
op de skipistes talloze zonni
ge plekken, waar men wat
kan uitrusten en genieten van
een schitterend uitzicht op
het dal van de Salzach.
In het dorp zelf zijn ook nog
een paar liften. Kleine liften
en babyliften die vooral door
de skischool worden gebruikt
om de eerste Plugbogen te
leren. Voor ervaren skiërs
