Geen subsidie religieuzen voor
onderzoek nieuw r.k. weekblad
Wisconsin,goede barometer voor
Carters kansen op herverkiezing
KORTWEG
tilwaukee
ras 38 jaar
rode burcht'
p de VS
KORTE ME
Mgr. Lefèbvre
opent
traditionalistische
universiteit
ITENLAND
stuursleden, mevrouw M.A.C.
van Eyk-Hogenes en de heer
P. de Haan treden af. Laatst
genoemde is herkiesbaar. De
avond begint om acht uur.
Ook de sportvereniging Aar-
landerveen houdt morgen
avond haar algemene leden
vergadering. Op deze vergade
ring die om negen uur begint,
staat ook een bestuursverkie
zing op het programma.
TER AAR De opening van
het gezondheidscentrum biedt
de stichting 'Aar en Veestreek'
de mogelijkheid een vast
spreekuur te houden. Met in
gang van maandag 29 septem
ber kunnen de bewoners van
Ter Aar iedere ochtend tussen
negen en tien uur bij de stich
ting terecht. Het adres van de
stichting voor gezinsverzor
ging en maatschappelijkwerk
is Essenlaan 6 in Ter Aar.
LEIDEN Aan de Land
bouwhogeschool in Wagenin-
gen zijn onlangs doctoraaldi
ploma's uitgereikt. Onder de
nieuw-afgestudeerden zijn een
aantal mensen uit de Leidse
regio.
H.G.P.M. van der Valk, Hille-
gom; W.J.M. Pieterse, Nieuw
koop; J.J. Olieman Leidschen-
dam; H.G. Six Dijkstra, Oegst-
geest; C.H. Dijkman Voorscho
ten.
HAZERSWOUDE De Cul
turele Raad houdt op zaterdag
27 september in het Anker een
bijeenkomst met een optreden
van de folkloristische dans
groep 'Achalay'. Het optreden
van de Leidse dansgroep be
gint om half negen. De entree
prijs is 5.00 gulden. CJP-
,KNO-leden en 65 plussers be
talen 3.50 gulden. De dag daar
na wordt er in het Anker een
bijzonder koffieconcert gege
ven. Bijzonder omdat het con
cert gegeven wordt door een
Einhovense familie onder de
naam het'Knaven-sextet'. Het
gezin Knaven bespeelt harp en
strijkinstrumenten. De kosten
voor een bezoek aan dit con
cert dat om kwart over twaalf
begint bedragen twee gulden
vijtig.
LEIDERDORP In het ka
der van de zondagavonddien
sten in de Dorpskerk in Lei
derdorp wordt op zondag 28
september weer een cantate
dienstgehouden. Voorganger is
ds. A.W.J.A. Knorth. Muzikale
medewerking wordt verleend
door het Leiderdorps Kamer
koor, dat onderlelding van di
rigent Wim van Meeuwen de
Kleine Orgelmesse van J.
Haydn ten gehore zal brengen.
De sporaansolo daarin wordt
gezongen door Els van Onse-
len. Koor en soliste worden
aan het orgel begeleid door
Peter Beijersbergen. De dienst
begint om half negen.
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 24 SEPTEMBER 1980 PAGINA 9
IRLANDERVEEN De
reniging voor Protestants
ristelijk Onderwijs, houdt
irgen haar algemene leden-
;rgadering in de Viergang-
iool. Op de agenda van deze
rgadering staat onder meer
bestuursverkiezing. De be-
vaukee aan het Michiganmeer is met meer
600.000 inwoners veruit de grootste stad van
merikaanse staat Wisconsin. Het heeft ook de
tste klok ter wereld, groter dan de Londense
Ben. Milwaukee, de naam is van Indiaanse af-
st, is ook de bierstad van de Verenigde Staten,
vordt door Pabst, Schiltz en Miller meer bier
ouwen dan waar in Amerika ook. Bij het ger
at hoort nu eenmaal worst en de fabriek van
n rechte lijn uit Frankfurt stammende familie
jger voorziet niet alleen Milwaukee maar heel
'.rika van niet minder dan 75 soorten.
ir het is toch de metaalindustrie, vooral in de
or- en aanverwante branches, die voor veel
kgelegenheid zorgt en de stad het aanzien
ft van een hardwerkende en welvarende ge
nschap.
wel de stad pas anderhalve eeuw oud is, kan
laar gevestigde katholieke Marquette Univer-
it bogen op een vijftiende eeuwse Jeanne d'Arc
el. Die werd steen voor steen vanuit Frankrijk
r de VS povergebracht. Trotser kan de stad
op haar rijke en veelzijdige culturele leven,
r complete onderwijsstelsel en haar recreatieve
wenschapsvoorzieningen.
inwoners zouden oprecht schrikken als men
stad „socialistisch" noemt. Maar de twee grote
laden de Journal en de Sentinelzijn wel
idom van de werknemers. En wat de uniek
kt voor de Verenigde Staten is, dat zij 38 jaar
wg „geregeerd" werd door socialistische burge-
eesters. De laatste van hen was Frank Zeidler,
Sm en teel voorzitter van Amerika's Socialisti-
jie Partij, een splinter in de Amerikaanse poli-
k. In 1976 was hij kandidaat voor het president-
van de VS, volledig kansloos natuurlijk,
jiar tot in Washington gewaardeerd om zijn poli
ce integriteit en telkens weer geciteerd als stem
jh Amerika's politieke minderheid. Als verslag-
voor onze krant sprak Ton Brouwers met
p over de aanstaande presidentsverkiezingen.
MILWAUKEE Voor Frank P. Zeidler,
de voorzitter van Amerika's Socialisti
sche Partij, maakt het niet veel uit of
Democraat Jimmy Carter dan wel Re
publikein Ronald Reagan de volgende
president van de VS zal zijn. De grote
vraag is, zegt hij, wie van die twee het
land in een oorlog zal drijven. Als de
huidige internationale ontwikkelingen
niet worden omgebogen, verwacht Zeid
ler die oorlog tussen Amerika en de
Sovjet-Unie binnen twee tot drie jaar
waarbij het treffen volgens hem beperkt
kan blijven tot het wederzijds vernieti
gen van enkele grote steden.
Harde woorden voor iemand, die bekend staat als
serieus politicus. Zeidler heeft duidelijk geen hoge
dunk van Carter en Reagan als staatsmannen en
zeker niet van hun vermogen tot conflictbeheer
sing. De rol van John Anderson, de onafhankelijk
kandidaat voor het presidentschap, zal voor Zeid
ler beperkt zal blijven tot het weghalen van stem
men, vooral bij Carter. In het gunstigste geval zou
hij er de oorzaak van kunnen zijn, dat Carter noch
Reagan voldoende „kiesmannen" kunnen verza
melen om rechtstreeks naar het Witte Huis op te
marcheren. In dat geval zullen de 435 leden van
het Huis van Afgevaardigden de nieuwe president
moeten kiezen uit de drie kandidaten met de
meeste „kiesmannen" achter zich. Waarschijnlij
ker acht Zeidler het echter, dat Anderson er de
oorzaak van is dat Reagan gekozen wordt.
Buitenbeen tje
Frank Zeidler mag dan een politieke buitenbeen
zijn, er wordt in Amerika wel degelijk naar hem
geluisterd en op hem gelet. Hij is de woordvoerder
voor de Amerikaanse minderheispartijen, kans
loos om gekozen te worden, maar niet in de rol, zo
meent hij, die ze spelen bij de politieke ontwikke
ling van de natie. Historisch gezien, zegt Zeidler,
hebben de kleine partijen de richtingbepalende
politieke ideeën geleverd. Sloegen ze bij het volk
aan, dan namen de grote partijen ze over.
Frank Zeidler dankt zijn bekendheid onder meer
aan het feit, dat hij, van 1948 tot I960, de laatste
van een reeks socialistische burgemeesters van
Milwaukee was. Een opmerkelijk en zelfs uniek
feit, want socialisten zijn in Amerika niet popu
lair. Toch koos de grote industriestad aan het Mi
chiganmeer 38 jaar op rij socialistische leiders,
soms zelfs binnen de familie, want een van Frank
Zeidlers voorgangers was zijn in de Tweede We
reldoorlog gesneuvelde broer Karl.
Zeidler en zijn voorgangers legden tijdens hun be
wind de nadruk op gemeenschapsvoorzieningen,
evenwichtige begrotingen; en het uitbannen van
corruptie. Milwaukee plukt er nog steeds de
vruchten van. Dat Amerika's socialisten buiten
die stad zo weinig succes hadden, wijt Zeidler aan
hun „Europese" imago van bebaarde en bommen
gooiende extremisten. En aan het falen van de
Frank Zeidler, voorzitter van de Amerikaanse socialistische partij.
Amerikaanse vakbeweging, die volgens hem geen
echte leiders en geen maatschappelijke idealen
heeft.
Kandidaat
In 1976 was Frank Zeidler presidentskandidaat
van zijn partij. Dit jaar is hij dat niet, omdat de 67-
jarige zich daar „te oud" voor voelt, waarmee hij
de kandidatuur van de 69-jarige Ronald Reagan
schijnt te veroordelen. Dit jaar zijn de pacifist
McReynolds en de non Diane Drufenbrock geko
zen als kandidaat rn „running móte" (kandidaat
voor het vice-presidentschap).
Het is een bijzondere man, deze Frank Zeidler. Hij
woont nog steeds in zijn eenvoudige, houten huis
in de noordelijke arbeiderswijk, voor meer dan
een vijfde bevolkt door negers. Zijn van binnen
en buiten smetteloos onderhouden woning is er
omgeven door in verval zijnde eengezinswoningen
en trieste flats. Hij onthaalt er zijn gasten op gast
vrije en hartelijke wijze maar ook met een sombe
re visie op Amerika's politieke situatie.
Afgezien van zijn oorlogsverwachting vreest Zeid
ler, dat zijn land niet het juiste antwoord zal vin
den op de politieke pressie van de negers en mis
schien meer nog van de „Hispanics", de Spaans
sprekenden, die in de VS snel op weg zijn de ne
gers als minderheidsgroep te overtreffen. Hij ver
wacht zelfs, dat na het jaar 2.000 merendeels arme
Hispanics de helft van de Amerikaanse bevolking
zullen uitmaken. Gelijktijdig ziet hij een afnemen
de invloed van de blanke „liberals" (vooruitstre-
venden), die betere sociale verhoudingen beplei
ten. In Zeidlers sombere beeld passen ook een te
rugval naar Amerikaans isolationisme (geen ver
antwoording voor de wereld) en op binnenlands
gebied de triomf van het regionalisme. Die ten
dens tot regionalisme uit zich nu al met grote re
gelmaat in het Congres bij stemmingen over te
genstrijdige belangen van bijvoorbeeld de noorde
lijke en zuidelijke staten of van landbouwstaten
en industriestaten. Het Amerikaanse politieke sy
steem met vertegenwoordigers per staat of district
in het parlement geeft er ook alle aanleiding toe,
zeker in het Huis van Afgevaardigden waar de
parlementariërs binnen een zittingstermijn van
slechts twee jaar hun kiezers tevreden moeten
stellen.
Bijzondere positie
Zeidlers eigen staat, Wisconsin, neemt in het
Amerikaanse politieke plaatje een bijzondere posi
tie in. De Republikeinse Partij werd er geboren.
Maar het is ook de staat van de in de jaren vijftig
om zijn communistenjacht beruchte senator Joe
McCarthy en van de vele Duitse immigranten, die
Wisconsin voor Wilson en Roosevelt verloren de
den gaan, omdat deze presidenten Amerika in
oorlog brachten met het oude „Vaterland". Sinds
het begin van de jaren zeventig is Wisconsin,.
„Amerika's Zuivelland" zoals de nummerborden
van de auto's zeggen, een hecht Democratisch bol
werk, ook al heeft het een Republikeins gouver
neur.
Wisconsin zou een goede barometer moeten zijn
voor de stand van Carters en Reagans kansen op
het presidentschap. Bij de laatste twaalf verkiezin
gen ging de staat slechts twee keer in de fout bij
haar keuze tussen de Democratische en Republi
keinse kandidaten. Maar, zegt Zeidler, in feite is
er tussen Carter, Reagan en Anderson geen echte
keuze mogelijk. Op de vraag of hij ook positieve
punten ziet in de politieke en maatschappelijke
ontwikkeling van zijn land noemt hij zonder meer
de vooruitgang van de negerbevolking die echter,
zo voegt hij er aan toe, door haar zelf niet als zo
danig wordt erkend. Daarnaast wijst hij op het
groeiende milieubewustzijn van de Amerikaanse
bevolking.
Op Chicagó's luchthaven O'Hare zijn het echter
de voorstanders van kernenergie die daar demon
streren. „Kernenergie is veiliger dan Ted Ken
nedy's auto" en „Trek de stekker uit Jane Fonda's
haardrager" melden hun plakkaten. Zelfs een res
tje optimisme schijnt Frank Zeidler niet te zijn ge
gund.
houdt de herinnering aan zijn „rode"
ster hoog, onder meer met het Zeidler
De Kommissie voor Projekten in Neder
land (PIN), een advieswerkgroep van de
overkoepelende Konferentie Nederlandse
Religieuzen (KNR), heeft een negatief ad
vies uitgebracht over een aanvrage om sub
sidie van de Stichting Communicare. De
stichting had een financiële bijdrage ge
vraagd voor een onderzoek naar de levens
vatbaarheid en de wenselijkheid van een
nieuw rooms-katholiek weekblad.
Van het bedrag van ongeveer 400.000 gulden,
dat volgens de subsidieaanvragers voor het on
derzoek nodig was en dat inmiddels tot 590.000
gulden is opgelopen, werd aan de gezamenlijke
orden en congregaties een bijdrage van 250.000
gulden gevraagd.
Als belangrijkste reden om niet aan de aanvra
ge te voldoen voert de commissie aan, dat men
er niet van overtuigd is geraakt, dat er onvol
doende communicatie binnen de katholieke
geloofsgemeenschap bestaat. In haar verzoek
had de stichting gesteld, dat „de katholieke
kerk in Nederland momenteel niet in staat is,
zowel in kwantitatieve als in kwalitatieve zin,
de communicatie met de geloofsgemeenschap
te verzorgen". Deze vooronderstelling acht de
commissie evenwel te weinig bewezen om
mede-verantwoordelijkheid- te kunnen dragen
voor de financiering van het onderzoekspro
ject.
Bovendien kan volgens de commissie worden
vastgesteld, dat niemand van de initiatiefne
mers representatief is voor grote groeperingen
uit de geloofsgemeenschap, waardoor het
draagvak voor het bedoelde onderzoek als „te
smal" moet worden beoordeeld. Daar komt
nog bij, dat de Stichting Communicare onvol
doende antwoord heeft gegeven op de vraag
naar afschriften van adhesie-betuigingen van
instanties, die het initiatief tot een mogelijk
nieuw rooms-katholiek weekblad als waarde
vol aanbevelen en ondersteunen.
Een op de drie Westduitse
katholieken (31 procent) is
vóór een herderlijke brief
over de verkiezingen, zoals
zondag in de katholieke
kerken is voorgelezen, veer
tig procent is tegen en ne
genentwintig procent heeft
hierover geen mening.
Eveneens 31 procent is het
met de strekking van het
bisschoppelijk schrijven
eens. Dit blijkt uit een opi
niepeiling in opdracht van
het Westduitse weekblad
..Der Spiegel". Tweederde
van de ondervraagden is
van mening, dat het bis
schoppelijk schrijven over
eenkomt met de opvattin
gen van CDU/CSU. Wat be
treft abortus is 27 procent
het met de bisschoppen
eens, dat abortus alleen is
toegestaan wanneer het le
ven van de vrouw gevaar
loopt en 32 procent is het
met de huidige wetgeving
eens. Voor 42 procent is het
nieuwe artikel 218, dat door
de bisschoppen fel wordt
bestreden, nog niet liberaal
genoeg.
Een delegatie van de Weense
stichting „Pro Oriente", onder
leiding van kardinaal König,
aartsbisschop van Wenen en
de voorzitter, minister dr.
Theodor Piffl-Percevic,
brengt momenteel een bezoek
aan de Sovjet-Unie. Op ,het
programma staan ontmoetin
gen met de orthodoxe pa
triarch Pimen, de Armeense
katholikos Vasgen en de Ge
orgische katholikos Ilja II.
Het is het eerste bezoek aan
de Sovjet-Unie van kardinaal
König, die zondag in Zagorsk
heeft deelgenomen aan de
plechtigheden bij de zeshon
derdste verjaardag van de
„slag op het snippenveld",
waarbij het Russische leger de
Mongolen beslissend versloeg,
hetgeen een doorbraak bete
kende in de bevrijdingsstrijd
tegen de Tartaren. In deze be
vrijdingsstrijd heeft ook de
kerk een belangrijke rol ge
speeld, in het bijzonder de
stichter van het Drievuldig
heidsklooster van Zagorsk, de
heilige Sergius.
Van 7 tot 10 oktober wordt
in het Vaticaan onder voor
zitterschap van kardinaal
Baggio het eerste interna
tionale congres gehouden
van vertegenwoordigers
van militaire vicariaten en
andere mensen, die werk
zaam zijn in de katholieke
legerzielzorg. Vertegen
woordigers uit dertig lan
den nemen deel. Gesproken
zal worden over de betrek
kingen tussen de militaire
katholieke zielzorg ener
zijds en de burgerlijke en
kerkelijke autoriteiten an
derzijds. Ook komen ter
sprake specifieke proble
men waarmee de zielzorg in
het leger heeft te maken,
zoals het atoompacifisme.
Paus Johannes Paulus U,
die zich een duidelijk beeld
wil vormen van de situatie
van het katholieke leger-
pastoraat, zal aan een werk
zitting deelnemen.
Op dinsdag 7 oktober, feest
van Onze Lieve Vrouw van
de Rozenkrans, wordt vanuit
het bisdom Rotterdam een be
devaart van een dag georgani
seerd naar Banneux-Notre-
Dame in de Belgische Arden
nen. Thema is: „Hier ben ik;
Gij hebt mij toch geroepen (I
Samuel 3:5). Geestelijk leider
van de bedevaart is kapelaan
R. J. M. v. d. Vring uit Den
Haag. Het adres van het Dio
cesaan Banneuxsecretariaat is
postbus 16, Meeuwenbeemd 1
te Nootdorp.
De Vereniging voor Pasto
raal Werkenden in het bis
dom Rotterdam is officiéél
opgericht. De 94 stemge
rechtigden op de oprich
tingsvergadering keurden
de statuten goed, waarin als
doelstellingen van de vere
niging worden genoemd be
langenbehartiging en de be
vordering van solidariteit
tussen de priesters en de
pastorale werkers en werk
sters. Het bestuur heeft op
dracht gekregen voor de
vereniging, die burgerrech
telijk is, het predikaat „kat
holiek" te verwerven.
Dr. Marga Klompé, voorzit
ster van de nationale commis
sie „Justitia et Pax" heeft
mede namens de Raad van
Kerken in Nederland, de in
terkerkelijke actie „Solidari-
dad" en de organisatie
V rou w-Kerk-Tweederde
Wereld" bij president Luis
Gracia Meza van Bolivia
krachtig aangedrongen op
stopzetting der schendingen
van de mensenrechten. Zij
dringt aan op de onmiddellij
ke invrijheidsstelling van de
gijzelaars, op de opheffing
van de para-militaire groepen
en op een menselijker behan
deling van alle personen, die
om politieke redenen van hun
vrijheid zijn beroofd, alsmede
op de eerbiediging van de
rechtsgaranties en Vraagt de
aandacht van de junta voor de
persoonlijke situatie van enige
gearresteerde vakbondsleiders
en andere gearresteerden,, on
der wie ds. Martnez Aria en
pater Tumiri, voorzitter van
de permanente assemblee van
de mensenrechten in Bolivia.
De gesuspendeerde Franse aartsbisschop Lefèbvre opent op
13 oktober in Parijs de eerste traditionalistische universi
teit, vlak bij de officiële katholieke universiteit in de Fran
se hoofdstad. Al meer dan vijftig studenten zouden zich
hebben ingeschreven.
Rector-magnificus van het „Instituut H. Pius X" wordt de
26-jarige priester Alain Lorans, die is afgestudeerd aan het
traditionalistische groot-seminarie in Ecöne in Zwitserland.
Hij is aldus de jongste rector-magnificus in Frankrijk.
De universiteit is legaal opgericht. De aartsbisschop van Pa
rijs, kardinaal Marty, noch de Franse minister van de uni
versiteiten Alice Saunier-Seité, hebben de stichting iets in
de weg gelegd. Volgens Alain Lorans beschikt zijn universi
teit over een twintigtal hoogleraren. Een aantal van hen is
verbonden aan andere Parijse universiteiten. De studenten
kunnen aan de "nieuwe instelling wijsbegeerte (vooral de
Thomistische), geschiedenis, moderne en klassieke talen stu
deren.
De traditionalistische universiteit is opgericht om het hoger
katholieke onderwijs te herstellen in de zin, zoals door Pius
XI is aangegeven. Bovendien is de universiteit een logisch
vervolg op de twee al bestaande traditionalistische middel
bare scholen. Men rekent op een toevloed van studenten
van de bestaande katholieke universiteit in Parijs, „die niet
meer is wat ze geweest is".
