weekpuzzel door dr. Pluizer
%lVlüilE
fotografie
■iplossing vorige puzzel
^KSPORTEN/HOBBY
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 20 SEPTEMBER 1980 PAGINA 25
vinnaars van de puzzel van vorige week zijn:
ulden:
aeten. Diemeistraat 1, Leiden.
Kuyper-v. Mil, Tulpstraat 21, 2223 HP Katwijk,
tn worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
NR. 38 KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal: 1. pijnlijk onge
mak; 7. vrucht; 13. stad in Oostenrijk;
14. dik touw; 16. deugniet; 18. hoe
wel; 19. koraalbank; 21. smalle weg;
22. lust, animo; 23. Japans bordspel;
24. gewricht; 26. waterkoud; 28. soort
kip; 29. aanwijzend vnw.; 30. van ge
ringe breedte; 32. aantekening; 35.
heiplant; 36. Inhoudsmaat; 38. kantig
visbeen; 39. over, langs; 40. muziek
noot; 42. Europeaan; 4. vaartuig; 45.
uitvloeipijpje aan een dakgoot; 46.
vogelprodukt; 47. hectogram; 49. be
roep; 51. danspartij; 52. projectie
plaatje; 53. vast en innig gelovend;
54. overeenkomst; 55. hoofddeksel;
56. plant; 58 ringvormig handvat; 59.
onderricht; 61. oosterlengte (afk.); 52.
deel van de onderkaak; 63. lokspijs;
65. oogholte; 67. niet parkeren; 68.
afgemat; 69 niet overvloedig; 71
hoogste punt; 73 Europeaan; 75. kle
verige lekkernij; 77. zanggroep; 79.
ogenblik; 80. modegek; 81. vistuig;
83. in grove trekken; 84. oude lengte
maat; 85. kippenziekte; 86. waterke
ring; 88. rekenkundig vraagstuk; 90.
persoonlijk vnw.; 91. rood edelge
steente; 93. herdenkingsfeest; 95. ex
ploitant van schepen; 97. het werke
lijk menend; 98. geldswaardig papier.
Verticaal: 1. tapijtachtige
stof; 2. voorzetsel; 3. alvorens; 4.
schokkende beweging bij het huilen;
5. merkteken in maten; 6. houten
drinkkom; 7. waadbare plaats; 8. van
geringe dichtheid; 9. jong; 10. tel
woord; 11. maanstand (afk.); 12. spel-
leiding; 13. plant; 15. soort aap; 17.
lekkernij voor velen; 20. Europeaan;
22. watervlakte; 25. waterkering; 27.
onsierlijk van vorm; 28. deel v.e.
nootvrucht; 29. spoedig; 31. vadsig;
33. open strook in een bos als af
scheiding; 34. deel v.e. boom; 35.
steengruis; 37. vroomheid; 39. knaag
dier; 41. hemels wezen; 43. bergkloof;
45. stijlperiode; 46. vertrouwelijk; 48.
onderdeel v.e. tennispartij; 50. hori
zon; 51. praatgrage vogel; 52. vallei;
55. soort hond; 57. bekoorlijk verblijf
(fig.); 60. roofvogel; 62. trechtervor
mig sleepnet; 63. bloeiwijze; 64. snoer
v.e. hengel; 66. korte kous; 68. insek-
teneter; 69. huisdier; 70. dwaas; 72.
stoot; 74. visuil; 75. deel v.e. auto; 76.
niet bevestigd; 78. ouderwets middel
om brieven dicht te maken; 80.
vreemde taal; 82. vremde titel; 85. li
chamelijk lijden; 86. metaal; 87. soort
papegaai; 89. honingdrank; 92. uiting
van kou; 93. wiskundig getal; 94.
voorzetsel; 96. lidwoord.
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 38 dienen uiterlijk
woensdagmiddag in bezit te zijn van:
Leidse Courant.
Postbus 11, 2300 AA Leiden.
Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden.
door
C. J. de Feijter
Tien seconden
4S1
~v<
10,1
ivoering van de kor-
'van het probleem van
(U.Kok (gericht tegen de
ld^rs) volgt hieronder en
m#e heer V te E uitge-
tit zo zeer uit belang-
n waardering, maar
?Jhet meer om mijn tien
'n aan te vechten. In-
als men bij de oplos-
nog even de korrekt-
een zodanig pro-
loet aantonen, dan is
inden niet genoeg.
itende dat het geheel
is om aan te tonen
computer niet alles
!t wel duidelijk dat het
iets waar zo'n compu-
voor is geprogram-
'n dan ga je wel erg
in een en passantslag
En dan is er inder-
r*iet bewijs nodig dat
Anders dan de zet 0...,
Ran zijn gespeeld. Wel
keer V. doet dat op de
Re wijze: Uit de stelling
■at de op b5 staande
laatste kan hebben
een andere mogelijk
er niet. Van b6 kon die
et komen wegens een
bieden aan de witte
Wél van b7 en dat zou
e.p.-slag mogelijk ma
lar dan blijft de vraag
)ion niet van a6 door
b5 is terecht kunnen
Er ontbreken vier witte
nJn op het bord. Hiervan
bwee geslagen door de
iu itaande pion die door
ie an vanaf f7 moet zijn
3< n. Blijven over nog
9 icieren die door b7xa6
a6xb5 geslagen zou-
inen zijn. Eén van die
n n is de op een zwart
i ande loper van wit. En
leze loper door het
y i van de pionnen op b2
1 et spelen onmogelijk te
gemaakt (die loper
j is op c1 zijn geslagen!)
heer Kik het tweemaal
an de pion die op b7
onmogelijk gemaakt en
probleem gezond. We
ons dan nog afvragen
tonder de immobilisatie
loper op c1 ook niet is
wezenlijken. Verplaats
is die pion op d2 naar
Va
Diagram 1.
e2 en zie wat dan het gevolg
kan zijn. Als de a-pion die lo
per op b6 zou hebben geno
men, dan kan diezelfde pion
alleen door nog eens te slaan
weer terug zijn gekomen op de
a-lijn. En dan is ook bewezen
dat de laatste zet van zwart
b7-b5 moet zijn geweest.
Maar... met de b-pion ligt dat
anders. Die zou door slaan van
de loper op a5 op de a-lijn
kunnen zijn gekomen en later
naar a4 zijn geschoven. En de
a-pion zou dan als laatste zet
vanaf a6 op b5 hebben kunnen
slaan. De zetten van de b-pion
zouden dan geweest zijn: b7-
b6 en b6xLa5 en nog a5-a4,
terwijl die van de a-pion zou
den zijn geweest: a7-a6 en
a6xb5. En dan zou het pro
bleem inkorrekt zijn geweest!
En daarmede is dan tevens
verklaard waarom alle acht
pionnen van wit op het bord
staan. De heer B. v.d. Bergh te
H. zijn computer loste het
vraagstuk óók niet op, maar hij
was zo slim, om de gehele stel
ling in te toetsen, maar dan
met die 'pion van b5 op het
veld b7. Hij speelde toen zelf
de zet 0..., b7-b5 en zie daar,
zijn computer gaf braaf de en
passantslag aan en dat in twee
seconden! Niet alle computers
zijn al geprogrammeerd met
de mogelijkheid tot minorpro
motie en deze kunnen dan ook
niet een probleem oplossen
waarin een pion tot T, L of P
wordt (moet kunnen) gepromo
veerd voor een korrekte oplos
sing. Maar in de toekomst zul
len ook die kleine tekortkomin
gen er wel worden uitgehaald.
Diagram 2.
Tot zolang is dus de stand In
dit geval 5—0 voor de heer
Kok.
En laten we nu overgaan tot
datgene wat het menselijk
brein er van heeft gemaakt.
Kortsjnoj is er in geslaagd in
zijn laatste partij tegen Poloe-
gajevsky door sterk spel te
winnen en zich daarmede te
plaatsen voor de laatste hin
derpaal op de weg naar de
match tegen Karpov om het
wereldkampioenschap. Hij
heeft dat dus na vier jaren op
nieuw klaargespeeld, zij het
minder overtuigend. Wie dat
zal zijn is op dit moment nog
niet bekend. Het lijkt er alsnog
op dat het Hübner zal zijn. Op
het moment dat dit wordt ge
schreven is de stand 6—4 voor
Hübner, maar onderstaand
vindt u de afgebroken stand
uit de elfde partj, waarin Por-
tisch, met zwart spelende, ge
weldig sterk heeft gespeeld.
Hübner heeft zijn 43e zet afge
geven, en het lijkt er op dat het
net zo zal gaan als in de eerste
verliespartij van Portisch.die
ondanks een uitstel geen remi
se kon vinden en dan ook op
gaf. Hübner won daarna ook
de tiende partij en dat heeft
Portisch, die mét Hübner 'eeu
wige' remisespeler is, er toe
aangezet op geweldige wijze
van leer te trekken:
Zwart: Portisch
(zie diagram nr. 1)
Wit: Kf3, TbG, Pc4; pion f6
Zwart: Kc7, Ta1. Lg6, pionnen
a4, b3
Wit moet zijn toren verplaat
sen, anders wordt zijn paard
(dat de toren dekt) aangeval
len. Waarom het om gaat is,
dat wit moet proberen de bei
de zwarte pionnen tegen te
houden. Kon hij nu maar het
paard ruilen voor de beide
zwarte pionnen, dan was er
niets aan de hand. Daarbij
komt, dat de witte koning niet
al te best staat Pi) mogelijke
afruil. 43. Ta6, Pd3 is funest,
daar de toren is gepend...,
maar wacht even, is dat nu wel
waar? Even kijken: 44 Ta4:
Ta4: 45, Pb2, Ta3! He Bèh, nu
is na 46. Pd3:, b2 het paard
gepend en zwart wint. Dan
maar: 44. f7... geprobeerd.
Maar nu volgt: 44..., Lc4: 45.
f8D, Tf1+ en zwart wint de
dame en behoudt winnend ma
teriaal. De toren naar a6 bren
gen stuit dus op moeilijkheden,
maar wat als wit: 43. Tb4..
heeft afgegeven? Eerlijk ge
zegd zie ik dan niet hoe wit na:
43..., Lf7 44. Pe5, a3 45. Pf7:,
b2 de partij moet redden.
Evenmin na: 44. Pd2... of: 44.
Pa5... Maar de varianten die
dan kunnen volgen moet u dan
zelf maar eens proberen uit te
dokteren! Als Portisch dit punt
inkasseert én dan ook nog met
wit de laatste partij wint dan
staan de heren weer precies
gelijk en hebben zij beiden
aangetoond dat, als het er op
aan komt zij toch wel kunnen
winnen. Niet te ontkennen valt
dat deze spelers een mooie
match hebben uitgevochten!
Ik wil u nu nog een staaltje la
ten zien van wat een van de
grootste studiekomponisten
met soortgelijk materiaal voor
u heeft gemaakt:
H. M. Kasparjan
1e prijs Kubbelj Memoriaal-
toernooi 1946
(Zie hier diagram nr. 2)
Wit: Ke2, Tg5, Ph5; pionnen:
d3, h6
Zwart: Kc3, Tc6, Lc7; pion: e7
Na: 1. Pg7... is zwart gedwon
gen de h-pion te nemen, an
ders loopt deze door. Dus: 1...,
Th6: 2. Tc5+ Kd4, 3. Tc4+!
Ke5, 4. Tc7: Kf6, 5. Pe8+ Kf7,
6. Tc8 Te6+, 7. Kd1ü Rg6! 8.
Pc7! Tc6! Kd2!l Tc5 en dan
de klap op de vuurpijl: 10.
Tf8+!l... en wint!
nTTTl
m
rn
door
m
B. J. Nuys
Dallinga
ier tien jaar lang heeft
Dallinga zich niet meer
delijk niveau laten gel-
meen dat het vijfde
oernooi van 1969 zijn
optreden was. Dallinga
in de hoofdgroep als
net 11 uit 10 en verloor
meer van Frank Drost,
n rustig open gevecht
Ie diagramstand de be
de fase aan in de partij
tellinga na zwarts 24
Igt won Drost (wit): 53.
29-34 Gedwongen, im-
op 16-21 27x16 18-22
5-30-24. 54. 35-30 23-29
I39 16-21 56. 27x16 18-22
33 29-34 58. 26-21 17x26
«17 34-40 60. 17-11 40-44
■7 44-50 62. 32-28 13-18
118-22 64. 2x24 28-31 65.
50x6 68. 38-32 31-36 67.
6-17 68. 24-42 17-39 69.
39-33 70. 48-34 14-19 en
)a geeft het op, hij wacht
niet meer af.
Is het 1980. Dallinga
weer jaren bij de lan-
tweedeklasser DIOS El-
en plaats zich in Rayon
eerste en verdient daar-
en plaats in de halve fi-
van het kampioenschap
IsdÈ
fill)
WtjÊ UJtJÊ
H 8 W iÉ És
SS* J»vv
»v y*
i §H
y.: w
o
DALLINGA
van Nederland, een toernooi
dat in januari wordt gehouden.
Dallinga's aanvallende stijl
doet weldadig aan. Van de
eerste zet af zoekt hij compli
caties en dat pakt wel eens
verkeerd uit, zoals tegen Rigte-
rink. We volgen de partij na
Dallinga's 26. 2-8 (zie dia
gram). 27. 39-34 28x39 28. 48-
42 39x48 29. 38-32 27x38 30.
42x33 48x31 31. 36x29 Een 4
om 4, waarmee de strijd een
wending krijgt: wit heeft veel
terrein voordeel. 31. 8-13
32. 49-43 17-22 33. 50-44 11-17
34. 44-40 6-11 35. 43-39 Om de
RIGTERINK
Indringer na 22-28 2x28 on
middellijk af te ruilen 39-
33x43. 3512-18 36. 40-35
7-12 37. 47-42 19-23 Op 22-27
33-28 38. 30-24 23-28 39. 24-20
14-19 40. 29-24 19x30 41. 35x24
Sinds de 31e zet is het duide
lijk dat de actie op zwarts lan
ge vleugel de doorslag moet
geven. Bovendien is de witte
schijf 26 een onneembare
post. 41. 28-32 42. 42-38
32x43 43. 39x48 5-10 44. 24-19
Anders werd 22-28x28 erg ver
velend. 44. 13x24 45. 20x29
10-14 46. 34-30 11-16 47. 48-42
16-M 48. 42-38 21-27 49. 30-24
14-19 50. 24x13 18x9 51. 29-23
9-14 52. 33-29 14-19 53. 23x14
22-28 54. 14-9 4x13 55. 29-23
28x19 56. 15-10 19-24 57. 10-5
Op 10-4 natuurlijk 27-32 57.
24-29 58. 5-28 29-34 59.
28x6 34-40 60. 25-20 40-45 61.
6-50 13-18 62. 20-15 12-17 63.
50x11 45-50 64. 11-16 27-31 65.
26x37 50-28 66. 38-32 28-17 67.
37-31 18-22 68. 31-26 17-6 69.
16-2 6-1 70. 2-11 De hardnekki
ge verdediging heeft niet mo
gen baten, wit wint.
Dallinga klopte Van der Kullen
(zwart) vanuit de volgende
stand: zwart: 2, 4, 6/9, 11, 12,
14, 17/19, 22, 24, 27; wit: 25.
26, 28, 31, 33, 34, 36, 38, 40,
41, 43, 44, 48/50. 2218-23
23. 44-39 23x32 24. 34-29 12-18
25. 29x20 12-18 26. 40-35 8-13
27. 50-44 7-12 28. 20-15 2-8 29.
44-40 11-16 30. 40-34 6-11 31.
34-29 23x34 32. 39x30 12-18 33.
33-29 19-23 34. 29-24 23-28 35.
49-44 16-21 38. 44-39 8-12 37.
39-34 Zwart raakt in moeilijk
heden en besluit een schijf te
geven. 37. 28-33 38. 38x29
32-38 39. 43x32 27x38 40. 48-
42! 38x47 41. 24-20 47x24 42.
30x10 9-14 43. 10x8 12x3 44.
20-14 22-28 45. Dallinga 14-10
en zwart gaf het op.
KEULEN Voor de zestiende
maal is Keulen deze week de
„hoofdstad van oe fotografie"
geweest. Dertig jaar na de eer
ste Photokina staat de stad
aan de Rijn opnieuw in het te
ken van de foto, film en audio-
visie, voornamelijk bestemd
voor de fotografische vakwe
reld, maar voor de gevorderde
amateurs toch zo interessant
dat zij zich niet door de toe
gangsprijs van dertig mark la
ten afschrikken.
Anders dan vorige jaren dit
maal echter geen wereld
nieuws op de Photokina zelf.
Met groot nieuws wachten de
fabrikanten niet meer tot de
beurs. Wat de Photokina wel
duidelijk heeft gemaakt is dat
een aantal ontwikkelingen zich
heeft doorgezet: het gebruik
van elektronica leidt tot meer
snelheid, meer automatie en
dus meer comfort, ondermeer
bij het scherpstellen en bij het
flitsen; kleurenfotografie wint
nog steeds terrein, maar een
nieuwe ontwikkeling in de
zwart-wit fotografie biedt on
gekende nieuwe mogelijkhe
den; de pocketcamera heeft de
wereld veroverd, en is nu zelfs
voorzien van computer-ge
stuurde flitsers; bij de filmca
mera's worden de super-8-en
veel gemakkelijker hanteer
baar, ze zijn te voorzien van 60
meter cassettes; op het gebied
van de lenzen levert de toe
passing van nieuwe glassoor
ten ook hogere perfectie; de
video-techniek en allerlei pro
jectiemogelijkheden nemen in
omvang toe. Twaalf hallen vol
nieuwe ontwikkelingen laten de
bezoeker duizelen. Vandaar
dat hieronder wordt volstaan
met een enkele greep.
Fotografie
Kodak komt dit jaar met een
verrassende pocketcamera
met een unieke flitser en twee
lenzen, een normale en een
tele, beide met vaste lensope
ning F/8. De lens is fixed-fo-
cus: er hoeft niet te worden
scherpgesteld en de opname is
goed boven een afstand van
1.25 meter. De camera heeft
twee verschillende sluitertijden
die automatisch gekozen wor
den bij het inleggen van een
bepaald filmtype. De „zelfden
kende" flitser, die is aangeslo
ten op een elektronisch circuit,
treedt in werking wanneer het
lichtniveau dit vergt. De keuze
flitsen of niet-flitsen wordt de
fotgraaf dus uit handen geno
men, geheel conform de stelre
gel van de grondlegger van het
concern, George Eastman: „U
drukt op de knop, wij doen de
rest". Deze Tele-Ektralite 600
maakt deel uit van een serie
van zes nieuwe pocketcame
ra's die een oudere reeks ver
vangt.
Leitz brengt een nieuwe topca-
mera: de Leica R4-MOT, een
compacte spiegelreflex met
vijfvoudige door een computer
gestuurde automatiek in aller
lei via een schuifje in te stellen
combinaties. De sluiter is een
Polaroid demonstreerde op de Photokina niet alleen een nieu
we snelle direct-klaarfilm, de Supercolor Time Zero die in on
geveer een minuut een kleurenfoto levert, ook komt de firma
met film in veel grotere formaten, tot 20 x 25 cm, en zelfs een
experimenteel formaat van 50 x 60 cm. Deze grote formaten
zijn vooral bestemd voor de professionele fotografie.
verticale spleetsluiter met trap
loos instelbare tijden van 1 tot
1/1000 seconde. De spiegel is
halfdoorlatend en een deel van
het licht komt daardoor op een
met ruim 1300 kleine re
flectoren bezet scherm, waar
door middel van een SPD-cel
de lichtmeting plaats vindt:
spotmeting of integraal. Alle
objectieven van de R3, die aan
de R4 voorafging, zijn op de
nieuwe topcamera toepasbaar.
Verder zijn een bijzonder ge-
ruisarme winder en motordrive
(4 beeldjes p/s) ontwikkeld,
evenals een 250-opnamenach-
terwand. De prijs zal nauwe
lijks verschillen van die van de
R3, en dat is veel geld voor
een camera „die eenvoudig al
les kan en alles eenvoudig
kan".
Opmerkelijk is ook dat Agfa-
Gevaert voor het eerst sinds
de zestiger jaren weer met drie
spiegelreflexcamera's komt:
drie betrekkelijk laaggeprijsde
compact-camera's, een halfau-
tomaat en twee automaten. In
de camera's zijn allerlei mo
derne snufjes verwerkt die het
de eenvoudige gebruiker ge
makkelijk willen maken.
Ilford
Het grootste fotonieuws van
dit jaar komt ontwijfeld uit En
geland. Ilford heeft een film
ontwikkeld die mogelijk een
nieuw tijdperk in de fotografie
gaat inluiden, zo nieuw dat het
voorlopig een puzzel zal zijn
waar de film te laten ontwikke
len. Zelf de donkere kamer dus
maar in. (De film is overigens
voorlopig niet in Nederland te
koop, in Duitsland wel met een
set ontwikkelchemicalia).
Zwart-wit heeft de laatste jaren
veel terrein verloren aan de
kleurenfilm. Maar de Ilford XP1
maakt veel goed: zelfs allerlei
trucs in de doka worden over
bodig. Want deze 400- ASA-
snelle film is in staat de groot
ste contrasten goed te door
staan en een negatief op te le
veren van uiterst fijne korrel,
grote scherpte en rijkdom aan
toon. Zelfs vergrotingen tot
tienmaal leveren nauwelijks
zichtbare korrel op. Het nega
tief is immers vrij van zilver
het zilver wordt er tijdens de
ontwikkelfase uitgehaald. Het
beeld wordt gevormd door
kleurstoffen.
De film levert bij onderontwik
keling tot een diafragmastop
en bij overbelichting tot drie
De Agfa Family, waarmee naar keuze films en foto's gemaakt
kunnen worden, die vervolgens op de monitor worden gepro
jecteerd.
Photokina levert meer automatiek,
meer comfort
van eigen bodem. Philips ver
nieuwde zijn Tri-One-kleuren-
afdruksysteem, waarmee het
op de vorige Photokina de
aandacht trok. De nieuwe ap
paratuur heet nu Systeem
2000, is kleiner en eenvoudiger
van opzet geworden, waaraan
de toegepaste elektronica ze
ker debet zijn.
Het Tri-One-systeem houdt in
dat het fotopapier siechts een
maal wordt belicht via drie ha
logeenlampen met vaste
blauw-, groen- en roodfilters.
De kleurbalans en de licht
sterkte kunnen elektronisch
perfect worden geregeld en de
resultaten zijn dus zichtbaar
beter dan bij systemen waarbij
afzonderlijk wordt gefilterd. Er
treden ook geen trillingen of
oververhitting meer op. en ook
voor de zwart-wit fotografie
biedt het systeem erg goede
mogelijkheden.
Lenzen Bij de objectieven is
een kleine revolutie gaanoe.
De toepassing van nieuwe
glassoorten en de verdergaan
de computersturing bij de fa
bricage van lenzen maakt het
mogelijk de afwijkingen bij ex
treme waarden te verkleinen,
de lichtsterkte te vergroten en
het gewicht van de objectieven
te verminderen. Canon komt
met twaalf nieuwe lenzen voor
zijn spiegelreflexen, waaronder
.een 2.8/300 mm en een
2.8/400 mm tele-objectief, een
5.6/800 mm super tele en een
3.5/35-105 mm zoom objec
tief. Ook Leitz komt met zes
nieuwe objectieven, waaronder
een super-groothoek
3.5/15mm (beeldhoek 110°)
en een slechts 121 mm lang en
erg licht 8/500 mm tele objec
tief, dit laatste ontwikkeld in
samenwerking met Minolta.
Minolta komt zelf met o.m. een
compact 2.8/16 mm visoog
objectief (scherp vanaf 25 cm,
hoek 180 en een bijzonder
licht en compact 4/200 mm
tele objectief. Nikon blijft niet
achter en vernieuwt eveneens
zijn bestaande lenzen met bijv.
een 1,4/85 mm. een 1,8/105
mm en een 2.8/180 mm objec
tief. Nikon komt ook met een
nieuwe primsazoeker voor bril
dragers en een magazijn voor
250 opnamen.
Flitsen Veel firma's komen
met nieuwe flits-apparatuur.
Philips zorgt ervoor dat de
batterijen optimaal gebruikt
worden door toepassing van
het ESS (energie-spaarsy
steem) dat aangeeft of een
batterij, ook al brandt het con
trolelampje niet, voor een lager
richtgetal nog goed bruikbaar
is voor tientallen flitsen.
Video Sony brengt een vi
deo-camera op de markt met
een heel nieuwe techniek. De
„Video-movie" heeft een inge
bouwde recorder, waarmee de
magnetische band direct kan
worden afgedraaid. De video
apparatuur heeft de compact
heid van een 8 mm-camera.
Het gewicht van het geheel is
slechts 2 kilo.
Foto en film ineen Agfa-Fa
mily heet het apparaat wat als
een grap is te beschouwen,
maar waarmee heel serieus zo
wel filmopnamen als stilstaan
de beelden kunnen worden op
genomen en weergegeven. De
camera ziet er heel anders uit
dan de traditionele smalfilmca
mera, en heeft slechts twee
bedieningsknoppen, een zwar
te voor film, een rode voor
„snapshots". De resultaten
worden getoond via een tafel
projector met ingebouwd dag
lichtscherm. Het apparaat is
ontwikkeld om de drempel
vrees voor smalfilmen weg te
nemen. Op een filmcassette is
plaats voor 3200 beelden bij
een snelheid van 18 beelden
per seconde, afgewisseld met
een aantal snapshots. De lens
is ;eer lichtsterk: 1,5/10 mm.
De Ektralite 600 van Kodak
met zelfdenkende flitser.
stops zelfs nog een fijne korrel,
die door geforceerde ontwik
keling niet is aangetast. Het is
dus mogelijk met deze film
motieven te fotograferen met
grote helderheidscontrasten,
die tot nu toe niet op dezelfde
film hoorden. Voor de doka is
het verder van belang dat de
temperatuur-tolerantie veel rui
mer is dan bij een echte kleu
renfilm. De film is voorlopig al
leen in het formaat 135/36
(kleinbeeldformaat) verkrijg
baar.
Behalve deze sensatlonale film
brengt Ilford ook een 400 ASA
film voor 72 opnamen in de
normale kleinbeeldcassettes:
een polyesterdrager met HP5-
emulsie (400 ASA), erg ge
schikt voor de snelle reporta
ge.
Agfa heeft inmiddels eenzelfde
ontwikkeling ingezet met de
Agfapan Vario XL-Professio-
nal, eveneens gebaseerd op
kleurtechniek. De film heeft
een gevoeligheid van 22 of 33
DIN en is zelfs op te waarderen
tot 36 DIN (3200 ASA).
Doka
Aardig nieuws voor de doka-
liefht bbers komt ditmaal weer
