1 Buitenland houdt Turkije op de been; schuld al veertig miljard gulden Inflatie in Israël naar in terna tionaal recordpeil leurs: begroting erandert iets' Ook Zweedse regering gaat het snoeimes hanteren POND DIT JAAR AL TIEN MAAL GEDEVALUEERD Beurs van Amsterdam "CÖN QM IF LEIDSE COURANT DONDERDAG 18 SEPTEMBER 1980 PAGINA 11 )f I TEL AV1V De inflatie in Israël is de af- gelopen maand gestegen tot 134 procent op jaarbasis, een in de wereld ongekend peil.' De Israëliërs, al lang vertrouwd met een inflatie van boven de 100 procent, namen het nieuws kalm op en hielden het erop gr, dat zij een compensatie krijgen voor de °t stijging van de kosten van levensonder- 'e. thoud die in augustus 8,2 procent beliep. m|Vlak nadat de inflatiecijfers over augustus e; bekend werden gemaakt, kondigden ambte- ■lïnaren van het ministerie van financiën in Tel U |Aviv aan dat de lonen de volgende maand in ipdracht van de regering met ongeveer twin tig procent dienen te worden verhoogd. Het betreft hier een om de drie maanden ver plichte loonsverhoging, die de stijging van de kosten van levensonderhoud voor tachtig procent compensatie te krijgen. Niet alleen de lonen worden aangepast aan de stijging van de consumentenprijzen, maar ook huren, ren tes op spaartegoeden en pensioenen. Voor het overige stijgen goederen in Israël enorm in prijs. Geen enkele koopman gaat meer akkoord met betaling in termijnen, ten zij het om betaling in vreemd geld gaat. Vooral de armste bevolkingsgroepen zijn de dupe. Zo zijn de voedselprijzen op jaarbasis al met 172 procent gestegen. «STERDAM Voor de isterdamse effectenbeurs de miljoenennota niets bieden. Het financiering»- ;ort blijft aan de hoge at, zodat de rentestand op termijn waarschijn- niet wezenlijk zal ver- ideren. De obligatiekoer- i zullen door de dinsdag .kendgemaakte maatrege- d niet omhoog schieten. De deelde koersen hadden >ensdag slechts technische rzaken, zo viel in de iatsfondsenhoek te beluis- n-jok voor de aandelensector iden de handelaren niets in nota vinden, dat de markt kunnen steunen. De 110 Ijoen ter bevordering van beleggen in risicodragend togen zegt de beurs wei internationals maakten. j in weerwil van een Wall Street pas op de kts. De verschuivingen wa lniet meer dan een of twee bbeltjes. Nog enigszins in feweging was Hoogovens, die ter dubbeltjes opveerde op 14.50. Bij de banken zakte BN 1 op 327, terwijl NMB It bedrag omhoog ging op 1}38. [e hypotheekbanken waren reactie. Westland-Utrecht ikte 1.80 kwijt op 344. De rzekeraars waren verdeeld, 'aarbij Ennia ƒ2.50 won op 128.50 en Amev 60 cent kwijt lakte op 89.70. De bouwers aren iets beter. Verder kon ist Brocades 1.50 oplopen •ofc ƒ33.10. e p de lokale markt kwam de n Ders van Nijverdal-ten Cate een vrije val terecht na de ni ïkendmaking van de half- "i arcijfers. In de eerste periode 'o rerd 20 bieden geadviseerd a n 26 laten, tegen een vorige >e oers van 29,80. In de tweede sl eriode mocht als nog een ge- ane koers genoteerd worden. 'r0ok voor VandervLiet-Wer- ink kon op een 1,10 lagere [B oers van 30 geen koper ge- ij onden worden. Hetzelfde v old voor Emba op 130, 5 u iger dan dinsdag. Verder k loest RSV weer 3 inleveren 3*p 49,50, terwijl ADM op de i' ecente berichten 9 omlaag a ing op 204. Ook Ceteco, Bal- ast Nedam, Blydenstein, Van i lerkel en Otra verloren ter- ein. n de lift zat echter Braat, die 3 duurder werd op 163. Van leider steeg 0,70 op 10,60. Jnikap ging 4,50 vooruit op 124,50. Andere winnaars wa- «n Nierstrasz, VRG en Van Ier Giessen-de Noort. Ijdens beurstijd brokkelde de ctieve markt af. Zo moesten leineken, KLM en de hypo- heekbanken behoorlijk ach- eruit. Alleen Gist Brocades iep gestadig verder op. Op een vrij levendige optie- >eurs waren woensdag om waalf uur 601 opties verhan- ield. Deze contracten gingen >m in 16 call en 3 put klassen, waarbij Koninklijke Olie zo wel bij1 de calls als bij de puts de actiefste was. Over het al- jemeen volgden de premies van de opties in navolging van de onderliggende aandelen geen eensluidende koers. Bij de buitenlandse klassen stond Schlumberger het meest in de belangstelling. Japan: Tweede Suezkanaal TOKIO Japan heeft de Egyptische regering plannen voorgelegd voor een tweede Suezkanaal. Het kanaal komt evenwijdig aan het bestaande kanaal te liggen over een leng te van 162 kilometer. Het jvordt 200 meter op zijn breedst en ongeveer elf meter diep. Passage van tankers tot 150.000 ton is mogelijk. Ver moedelijk vraagt Egypte nog dit jaar een lening aan Japan v°or het project. De werk- I lamheden zouden in 1994 1 klaar moeten zijn. STOCKHOLM - De Zweedse regering heeft dinsdag een aantal maatregelen be kendgemaakt om de overheidsuitgaven te beperken. Minister-president Thorbjoern Faeldin legde aan journalisten in de Zweedse hoofdstad uit dat door op alle de partementen te besnoeien een bedrag van ongeveer zes miljard kroon (plusminus 2,8 miljard gulden) bespaard kan worden. Met inbegrip van een aantal belastingwij zigingen beloopt de bezuiniging zelfs ze ven miljard kroon (3,7 miljard gulden). Als reden voor de bezuinigingsoperatie gaf Faeldin op dat de ontwikkeling van de Zweedse economie "de verkeerde kant op is gegaan". De zwakke groepen in de samenle ving zullen overigens niet het slachtoffer worden van de bezuinigingsdrift van de rege ring. Faeldin stelde ook energiebesparende maatregelen en stappen tegen de kapitaal- vlucht in het vooruitzicht. De bezuinigingen horen bij een uitgebreider pakket maatrege len dat dient om de Zweedse economie, inclu sief de overheidsuitgaven weer gezond te ma ken. Eerder deze maand verhoogde de rege ring de BTW (tot 23,46 procent), alsmede de accijnzen op alcohol, tabak, chocolade en ben zine. De heffing op chartervluchten werd van 100 op 150 kroon gebracht. De Zweedse begroting van 206 miljard kroon geeft een te kort van ongeveer e e nderde te zien, terwijl de schuldenlast aan het buitenland tot 34 mil jard kroon is toegenomen. ANKARA De economische problemen waarmee de nieu we leiders in Turkije, aange voerd door generaal Evren ge confronteerd worden zijn niet gering. De buitenlandse schuld van het land wordt op veertig miljard gulden geraamd. De inflatie bedraagt er meer dan honderd procent per jaar. Het tekort op de betalingsbalans wordt alsmaar groter. Eigen lijk blijft het land in econo misch opzicht alleen op de been dank zij buitenlandse fi nanciële hulp. De strategische positie die Turkije aan de zuidoostflank van het Noord-At lantisch verdedigingsstelsel inneemt maakt dat oe Westerse industrielan den maar al te graag bereid zijn geld te verschaffen om het land binnen de eigen gelederen te houden. De OESO, de uit 24 Westerse industrielanden be staande Organisatie voor Economi sche Samenwerking en Ontwikkeling (waarvan Turkije ook lid is), is al sinds het begin van dit jaar bezig met het bijeengaren van honderden mil joenen dollars voor krediet verlening aan Turkije. Geldschieters In april hadden zeventien landen 1,16 miljard dollar bij elkaar gebracht. Zo besloten bovendien een nieuwe aflos singsregeling te treffen voor de 3,4 miljard dollar die Turkije de komende jaren moet terugbetalen op buiten landse leningen. De aflossing behoeft nu pas in 1984 te beginnen. Saoedi- Arabie heeft Turkije een krediet van 250 miljoen dollar beloofd. Een van de grootste bijdragen levert West-Duitsland, namelijk 560 miljoen mark als aandeel in het OESO-krediet en nog eens 600 miljoen mark voor modernisering van de Turkse strijd krachten. Verleden jaar verschafte Bonn Turkije economische hulp tot een bedrag van 300 miljoen mark. De Europse Gemeenschap, waarmee Tur kije geassocieerd is, heeft in juni 675 miljoen gulden toegezegd. Als voornaamste oorzaak van de Turkse economische misere zien eco nomische deskundigen in het Westen de mislukking van de industrialise ring van het land. In plaats van de ei gen grondstoffen te benutten voor de opbouw van een exportindustrie be sloten vroegere Turkse regeringen in dustriële ondernemingen te stichten die voor de binnenlandse markt werkten en hun grondstoffen voorna melijk moesten invoeren. De rijke bo demschatten van het land bleven braak liggen. Generaal Kenan Evren, de nieuwe Turkse machthebber, staat voor een zware taak. Turkije beschikt over enorme reser ves aan bruinkool. Desondanks is het lang nagenoeg volledig afhankelijk van de invoer van olie. De enorme bedragen aan deviezen die dat kost kan het land niet opbrengen zodat het tekort op de betalingsbalans buiten sporige vormen heeft aangenomen ondanks de bedragen die Turkse werknemers in het buitenland naar huis overmaken. Het is al voorgekomen dat Turkije zijn olierekeningen niet meer kon be talen met stagnering van de verkoop van benzine en andere olieprodukten als onmiddellijk gevolg. Voor het lo pende jaar wordt het gat in de beta lingsbalans op 3,5 miljard dollar ge raamd. Onder druk van de buitenlandse geld schieters en vooral van het Interna tionale Monetaire Fonds (IMF) heeft de nu afgezette regering-Demirel be gin dit jaar omvangrijke economische hervormingen aangekondigd. Onder meer werd het land voor het eerst opengesteld voor buitenlandse finan ciële deelnemingen in de landbouw, de mijnbouw, de textielfabrieken en de automobielindustrie. Buitenlandse oliemaatschappijen mogen nu in Tur kije olie gaan opsporen en winnen. Turks pond Sinds het'begin van het jaar is het Turkse pond al tien keer gedevalu eerd. De waarde ervan bedraagt nog maar twee a drie cent. De prijzen zijn sinds de inwerktreding van de econo mische maatregelen in sommige ge vallen met vierhonderd procent geste gen. De maatregelen kwamen bij de bevolking dan ook hard aan. De snelle bevolkingsgroei en de voortdurende toeneming van de werkloosheid vormen de voornaamste problemen waarvoor het nieuwe be wind een oplossing moet zien te vin den. Er moet zeker een half miljoen arbeidsplaatsen per jaar worden ge schapen. De afgelopen jaren nam het aantal werklozen met 400.000 per jaar toe. Welke problemen er zullen ontstaan als Turkije ooit nog eens het volledige lidmaatschap van de Europese Ge meenschap aanvraagt, (de regering Demirel besloot in februari van dit jaar dat te zijner tijd te doen) blijkt ook uit de cijfers over 1979. De toene ming van het bruto nationaal produkt bedroeg in dat jaar maar 0,2 procent (de geringste groei sinds 1963) bij een bevolkingsgroei van 2,5 procent. In 1978 nam de produktie van alle goe deren en diensten nog met drie pro cent toe. Zwarte handel De buitenlandse handel van Turkije leverde in 1979 een tekort van 2,8 miljard dollar op vergeleken met 2,3 miljard in 1978. Dat was niet alleen het gevolg van de noodzaak steeds meer olie in te voeren. Ook de uitvoer van landbouwprodukten werd steeds kleiner. Het toerisme bracht verleden jaar 175 miljoen dollar in het laatje te gen in 1978 145 miljoen. Turkse werk nemers in het buitenland maakten dankzij een premiestelsel 1,7 miljard dollar naar huis over tegen in 1978 983 miljoen. Een zeer opvallend verschijnsel in de Turkse economie is de zwarte handel in vreemd geld. Op de zwarte devie zenmarkt in Istanboel gaan grotere bedragen om dan in de transacties van de Turkse centrale bank met het buitenland. Het aanbod van vreemd geld is hoofdzakelijk afkomstig van werknemers in het buitenland. De zwarte markt werkt overigens zeer doelmatig. Voor veel kleine onderne mingen is hij een uitkomst omdat ze anders niet aan vreemd geld zouden kunnen komen voor de betaling van buitenlandse goederen. De regering Demiral was dan ook van plan de handel te legaliseren. Produktie achteruit De industriel produktie van Turkije is verleden jaar nauwelijks toegenomen. De produktiecapaciteit van de fabrie ken werd over het algemeen maar voor dertig tot vijftig procent ge bruikt. In veel sectoren ging de pro duktie achteruit, bijvoorbeeld in de staalindustrie en in de fabrieken van non-ferrometalen. Ook aan kunststof fen, banden en auto's werd minder geproduceerd. Daarentegen nam het verbruik van elektriciteit, olie, kunst mest en sommige landbouwprodukten toe. De investeringen van het Turkse be drijfsleven stonden in het afgelopen iaar op een heel laag pitje. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat de bin nenlandse verkoop van cement met elf procent afnam. De invoer van ka pitaalgoederen nam met slechts 0,4 procent toe. Volgens officiële cijfers is het aantal werklozen in Turkije in het afgelopen jaar toegenomen tot meer dan 17 procent van de beroepsbevol king. In werkelijkheid zijn het er waarschijnlijk veel meer. AMSTELVEEN - De bela dingsgraad van de KLM is in augustus weer gedaald ten opzichte van dezelfde maand van 1979: 62,3 pet te gen 66,2 pet. Bij een stijging van het totale vervoer met een procent van 231,2 min tot 232,8 min tonkilometer nam de produktie met 7 pet toe van 349,4 min tot 373,4 min tonkilometer. In de eerste vijf maanden van het lopende boekjaar nam het totale vervoer ten opzichte van dezelfde periode van het vorige boekjaar toe met 2 pet van 1044,1 min tot 1064,3 min tonkilometer en de produktie met 10 pet van 1609,6 min tot 1777,3 min tonkilometer. Daarmee kwam de beladings graad uit op 59,9 min tonkilo meter tegen 64,9 min tonkilo meter in april - augustus van 1979. ADM De integratie- en ex ploitatieresultaten van Am sterdamse Droogdok Maat schappij BV (een deelneming van ADM Beheer NV) zijn in het eerste halfjaar 1980 bene den de verwachtingen geble ven. Op langere termijn zijn inmiddels positieve perspectie ven herkenbaar, aldus de di rectie '"an ADM Beheer. Na oveff"* met het ministerie van Economische zaken wordt door deskundigen van de Na tionale Investeringsbank on derzocht wanneer de rende mentspositie weer kan worden bereikt na de in de eerste helft van dit jaar uitgevoerde sa menvoeging van de beide re paratiebedrijven. SCHEEPJESWOL NV Ko ninklijke D.S. van Schuppen (Scheepjeswol) heeft in het per 30 april geeindigde boekjaar bij een fractioneel tot 70,7 min gestegen omzet na fiscale verliescompensatie een netto verlies geleden van 1,2 min (v.j. 0,2 min winst). Aan de op 24 oktober te houden aan deelhoudersvergadering zal worden voorgesteld het divi dend te passeren (v.j. 10). PHILIPS Bij Philips in het Duitse Wetzlar gaan vanaf eind september voor de rest van dit jaar 500 van de 1800 mensen korter werken. De fa briek maakt autoradio's en on dervindt nu de directe gevol gen van de gedaalde autover kopen in de Bondsrepubliek. ASSELBERGS In het eer ste halfjaar van 1980 is Assel- bergs Holland NV (ijzergiete rijen) er grotendeels in ge slaagd de aanloopproblemen die in 1979 optraden te over winnen. Het bedrijfsresultaat voor aftrek van rente en af schrijvingen was over het eer ste halfjaar licht positief, over geheel 1979 was dat 13,3 min negatief. Het totale resultaat over 1980 zal een verlies te zien geven zij het dat dit naar verwachting kleiner zal zijn dan het over 1979 geleden ver lies van 22,6 min. Dit blijkt uit het halfjaarbericht dat is gevoegd bij het woensdag met grote vertraging verschenen jaarverslag 1979. VAN OMMEREN Van Ommeren NV hoopt eind ok tober het definitieve contract te tekenen voor de stichting van een tankopslagbedrijf in Singapore. Van Ommeren-top man ir. W.H. Brouwer zal daarvoor naar Singapore afrei- Het tankopslagbedrijf, Van Ommeren Terminal (Singapo re) Pte. Ltd., heeft zoals be kend een optie genomen op een aan diep zeewater gelegen terrein van ca. 30 hectare op Pulau Sebarok, een eiland ten zuiden van Singapore. De Singaporese staatsmaat- schappij Intraco Ltd., die aan de beurs aldaar genoteerd is, zal een belang van 10 pet ne men in Van Ommeren Termi nal. Het maatschappelijk kapi taal zal 35 min Singaporese dollars bedragen, waarvan 100.000 dollar gestort is. hoofdfondsen koert 16-0 kotrt 17-0 I 16-9 koert 17-9 Gist Brocades Hemeken Hemefcen Motd. Holl Beton Gr. Hoogovens 328.00 90.30 67.80 93.80 213.60 208.80 201.00 136,00 65.SO 31.60 56.00 50.20 65.80 14.10 63.30 69.80 22.00 325.00 89.80 214.00 208.90 197.00 136.00 63.80 34.00 Kon. Olie Nat. Ned. Nedlloyd Gr. Pakhoed Hok Pakh Hok), c Philips Rodamco 65.50 14,00 62.50 170.60 116.20 - 101.50 237.00 8.30 41.00 36.90 17.20 114.00 122.50 85.70 44.50 171.10 116,80 100.50 238.00 17.00 186.00 106,00 179.50 113.90 122.70 86.20 45.00 243.00 overige aandelen koers 15-9 koers 17-9 koers 15-9 koers 1 Amfaa Aad Rubber Asd FUJI. Ant. Brouw. Anl. Verf A welberg Ass St. R'dsm Audet Berket P Blydenst C Boer Druk 57.50 429.00 47.50 107.50 58.50 273.00 38,00 75.008 116.50 59,00 235.50 CSM CSM ert Ceteco Chamotte Econost' EMBA 199.00 193.00 193.00 66.20 1 25.70 1 163.80 t 1290.00 53.50 52.00 124.50 125.00 10.30 19.30 272.00 85.50 43.60 18.00 n C 168.00 130.00b 26.00 135.00 Gel Dein c Gelder eert Geld. Tram Gerotabr Goudsmit Hoek 7m ach Holdoh 40.00 148.00 52.50 74,00 36.50 126.00 13.20 I 32.00 82,00 21.00 690.00 Kon Ned. Pap KNSM Krasnapolsky 29.80 61.50 68.00 9.00e 80.00 55,60 428.00 46,00 .12 163.00 199.00 199.00 192.00 192.00 66,00 25.80 164,00 1290.00 52.00 52.50 120.10 18.90 273.00 85.00 43.90 40.00 150.50 52.50 13.60 32.00e 74.30 247.00 es.ooe 21.00 688.00 52.00e 237.00 62.00 69.80 9.50e Maxwell Petr. Metaverpa idem 1-4 Mulder Mljnb. W. NEFIT Ned. Scheep Ned. Springs). Pore Fles Rademakers Reesin k Reeuwijk RIVA ld eert Rohte Jisk Rommenhofl. Rijn-Schelde Schev. Expl. Schlumberger Schok beton Schultema Schuppen 26.00 350.00d 4435,001 950,OOd 34.20 16,50 174.00 58.00 140.00 212,00 29.80 112.00 28.20e 91.00 295.00 17.70 210.00 60.00a 280.50 255.00 440.00 435.00 99.00 59,00 208.00 36.60 210.50 100.00a 117.60 31.00 Alg. Fondsenb. Alrenta America Fnd Asd. Belegg. O Binn Bell. VG B.O.G. Leveraged Sumabel Tokyo PH(S) 151.00 150.00 143.00 1J2.00 27.10 27,00 138,00 134.70 165.30 147.00 491.00 145,50 1190.00 116,00 135,50 486.00 173.00 80.30 42.60 120.00 166,50 108,00 4450.00 925.00 720.00 508.00 16,70 91.00 34.10 16.50 174.00 58,106 1135.00 210,00a 4350.00 701.00b 63,50 24.20 25.00e 114.00 27,00 165.00 116,00 32.50 92.00 250.00 92.00 290,00 45.50 282.00 49.50e 119.00 58.30 1.24 1435.00 435.00b 98.50 125.80 214.00 102.50e 124,50 30.00a 84.00 35.20 18.00 34.50 34.00 133.30 141,00 135,20 .171.00 108,20 116.50e 100.20 obligaties 10 50 ld 74 10 50 id 80 10 00 id 80 9 25 id 79-89 9 00 id 75 9 00 id 79-94 8 75 ld 75 8 75 ld 75-2 105.70b 101.30 100.80 95.40 95,00 92.50 92.50 94.00 94.20 92.30 93.00 92.90 8 25 K) 77-92 8.25 id 77-93 8 25 id 79-69 8 00 id 69 91.50 91.30 91.10 69.30 89.30 87.40 96.00 96,70b 95.20 91.10 8 00 id 78-68 90.30 7 75 id 71-96 85.80 7 75 id 73-98 7 75 id 77-97 87.3C 7 75 id 77-92 88.8C 7 50 ld 69-94 86.8C 7 50 id 71-96 85.50 7 50 id 72-97 84.00 7 50 id 78-93 88.0C 7 50 id 78-88 88.50 7 50 id 78-88-2 87.90 7 50 id 71-81 98.30 7 20 id 72-97 83.20 7 00 id 66 1-91 66.70 7 00 id 66 II 7 00 id 69-94 87,00 85.20 81.40 84,00 63.10 84.00 5 25 id 64 1-89 5 25 id 64 li 5 00 .d 64-94 4 50 id 60 li8 4 50 id 63-93 4 25 id 59-84 4 25 id 60-90 4 25 ld 61-91 4 25 id 63 I 4 25 id 63 II 10.50 id 1974 85.00 85.50e 86.50 78.30 85.30 84.10 81.40 81,50 90.001 82.30 91.30 72.60 82.50 77.80 77.20 92.00 40.50 98.50 95,00 100.40 95.20 98.40 92.40 91.20 94.00 91.50 90,30 87,50 94.50 86,50 86.50 78.20 81.00 92.80 85.40 84,20 80.60 44,00 76.80 94.00 90.50 72.60 82.70 77.80 76.50 90.00 40.50 98.70 95.00 100,60 101.50 101.00 99.50 95,20 98.60 93,00 91.50 94.20 91.8C d 72-97 d 73-79 d 75-00 >0.80 86.40 96.40 83.50 84.20 beurs van New York An°Che Bethi. Steel .Boeing 'Can. Pac Chrysler Cons. Edison Eastm. Kodak Gen. Electric Gen. Motors 32 7/8 32 7/8 6 1/8 6 5/8 53 3/8 53 3/4 48 3/4 46 1/2 25 1/4 26 1/8 38 1/2 40 5/8 44 3/8 44 1/2 10 1/8 10 1/2 22 3/8 24 S/8 31 5/8 25 1/2 65 5/8 S. Fe Shell OH Seuth. Pac. Si. Brands Un. Techn. Westinghouse 34 3/8 78 1/8 68 3/4 67 7/8 17 3/8 40 7/8 38 7/8 32 3/4 34 7/8 62 3/4 23 1/4 5 7/8 15 1/2 48 3/4 26 5/8 26 7/8 34 3/4 32 7/8 31 3/8 34 1/4 35 7/8 79 1/2 69 1/2 27 3/4 24 1/2 68 3/4 69 3/4 17 5/8 42 3/8 39 3/4 32 3/4 35 63 1/2 23 1/2 5 7/8. 15 7/8 60 3/4- 27 1/8 27 1/8 buitenlands geld (Prijs In guldens) Amerikaanse douar 1.89 Engelse pond 4.51 Belgische fr (100) 8.59 Duitse mark (100) 107.25 hal. lire (10.000) 20.75 Portugeee eec (100) 3.60 Canadeee doller 1.62 Franse fr. (100, 45.50 Zwitserse fr. (1)0) 117.50 Zweedse kroon (100) Noorse kroon (100) Deense kroon (100) Oostenr. ach (100) Spaanse pee. (100) Griekse drachme (100) 48.00 41.50 36.79 15.54

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1980 | | pagina 11