Container-
planten:
het ei van
Columbus
afiü&üQnfls
...na herfst
en winter
komt er
toch weer
voorjaar!
ollen
oten is
e lente
ichterbij
rengen
HET B/NNENSnu/p
Biologisch organisch tuinieren
„De natuur van de maand"
Samen werken
samen opvoeden
"ei hebben oe,^- -
schoon.
PAGINA 5
De herfst is een prachtig
leizoen. Vooral wanneer de
weersomstandigheden een
etje meewerken kunnen de
a jrfstdagen verrukkelijk zijn.
De grond krijgt een eigen
aparte geur door de hoge
ïhtvochtigheid, de bladeren
aan bomen en heesters
verkleuren.
In de moestuin rijpen de
vruchten en de borders
vertonen de diepe kleuren
in typische najaarsbloemen
als bijvoorbeeld asters.
1 ik In de herfst biedt de tuin
^handen vol werk. De oogst
iet binnen gehaald worden
ook al is die van een
jiateurtuin soms maar klein.
De tuin moet klaar voor de
nter. Bovendien moeten we
ons voorbereiden op
maanden dat we
odgedwongen meer binnen
noeten zijn dan 's zomers,
win ook daar kan groen ons
11 helpen de omgeving wat
prettiger en menselijker te
l«|iaken. Op deze pagina een
verzameling artikelen voor
ensen met groene vingers.
Als afsluiting van het oude
Atuinseizoen en bij het begin
van een nieuw. Want na
rfst en winter komt er weer
een voorjaar.
peet behandelen van de heeft hij ook op papier ge-
bodem zoals het toepas- zet. Biologisch tuinieren
sen van verschillende in foto's" is onlangs ver
soorten bodembedekking, schenen bij Uitgeverij
De planten hadden niets Thieme. Het boekje bevat
van de droogte te lijden en een groot aantal foto's en
dat was in de tv-opnamen het laat duidelijk zien hoe
die ter plekke gemaakt zijn eenvoudig het is om over
ook duidelijk te zien. te schakelen op een meer
Pieter Boxman is adviseur „natuurlijke" manier van
van een kwekerij op alter- tuinieren. In het boek
natieve basis in Emmer wordt ook afgerekend met
Compascuum. Dat bedrijf de gangbare opvatting dat
staat dagelijks open voor elke andere teeltwijze dan
mensen die meer van deze de chemische waarbij
gezonde manier van tuinie- kunstmest en bestrijdings-
ren willen weten. Maar zijn middelen worden gebruikt,
Toch slaagde het experi- ervaringen met het orga- een lagere opbrengst zou
ment dank zij het met res- nisch biologisch tulnieren geven.
Enige tijd geleden zond de
VPRO-televisie de „Eet-
show" uit, een programma
dat te maken had met alles
wat we eten en hoe dat ge
maakt of gekweekt wordt.
Voor die show legde Pieter
Boxman uit het Drentse
Emnmer-Compascuum in
1975 op het terrein van de
Flevohof een biologisch or
ganische proeftuin aan. In
juli kon pas met het in
zaaien en planten van de
verschillende soorten wor
den begonnen en de zo
mer was toen erg droog.
Langdurig boeket
Tussen alle planten die onze Ne
derlandse tuinen sieren is een bij
zondere groep die we „droog
bloemen" noemen. Die werden
en worden gebruikt in boeketten
die een lang leven moeten heb
ben. Maar dat voor dat soort
bloemschikkingerv eigenlijk elke
plant gebruikt kan worden (mits
goed behandeld) weten nog veel
te weinig mensen. Bij het oprui
men van de herfsttuin is het zaak
goed uit te kijken naar decoratie
ve zaden, takken van heesters die
toch gesnoeid moeten worden en
andere fraaie zaken die anders in
de vuilnisbak of op de compost-
hoop terecht komen. (Elders in dit
nummer leest u meer over het
kweken en drogen van bloemen
om ze later te verwerken tot
droogboeketten).
Steeds meer mensen beseffen dat de
natuurlijke omgeving zo natuurlijk mo
gelijk moet blijven in het belang van
het voortbestaan van de soorten. Dat
de mens tot die soorten behoort is
duidelijk en natuurbehoud Is dan ook
zeker zelfbehoud. Natuurbehoud Is er
mee gediend als mensen al op zeer
jeugdige leeftijd eerbied en begrip
voor natuurlijke processen krijgen. Het
bijbrengen van die eerbied en dat be
grip is een van de doelstellingen van
de Nederlandse Vereniging voor
school- en kindertuinen die zetelt aan
de Parkietlaan 8 in Den Haag.
Maandelijks geeft deze vereniging het
blad „De natuur van de maand" uit.
Dat is bestemd voor de onderwijs
kracht en bij het boekje horen werk
bladen voor de leerlingen. Elke maand
wordt een bepaald onderwerp uitput
tend behandeld, worden er lesvoor
beelden en didactische aanwijzingen
gegeven. Enkele recente onderwer
pen: Voorjaar in het water, We eten
grassen en De Randverschijnselen van
een natuurgebied.
Dit jaar is de heer J. A. Nijkamp die In
1950 met dit project begon en vanat
dat moment eindredacteur was van
„De natuur van de maand" gestopt
met zijn activiteiten. Het blad zelf dat
begon als een uitgave van de Dienst
School- en Kindertuinen in Den Haag
blijft bestaan. Scholen bulten Den
Haag die de uitgave en de werkbladen
ook willen gebruiken kunnen dat doen
dank zij de steun van de Stichting Na
tionaal Fonds voor Natuur- en Milieu
educatie.
Enkele jaren geleden nog maar
was het plantseizoen voor een
groot aantal heesters en bo
men strikt beperkt. De jonge
aanplant zonder blad werd in
het tuincentrum voorzichtig
gerooid en door de amateur
tuinder even voorzichtig in de
grond gezet. Alleen bij gunsti
ge weersomstandigheden. En
in de hoop dat de operatie zou
lukken.
Met de komst van de zoge
naamde containerplant is
dat allemaal veel eenvoudi
ger geworden. Container-
planten kunnen vrijwel het
hele jaar door in de grond
worden gezet en de kans
dat ze de verplanting niet
overleven is vrijwel nihil.
Deze nieuwe manier van
planten kweken waardoor
ze makkelijker verpoot
kunnen worden is het el
van Columbus.
De kweker zet zijn zaaiin
gen in een pot of zak van
kunststof die met goede
aarde is gevuld. De zaaiing
wortelt daarin, groeit tot hij
groot genoeg is om ver
kocht te worden en gaat
dan met zijn eigen aarde in
zijn eigen zakje naar de
nieuwe plaats, ...in de tuin
van zijn nieuwe baas. Daar
moet een plantgat dat dub
bel zo groot is als de con
tainer hem wachten. Dat
plantgat moet normaal ge
spit worden en flink diep.
Stenen, wortels van andere
planten en dergelijke ver
wijderen. De bovenkant
van de aarde uit de contai
ner moet zo'n drie centime
ter onder het normale
grondoppervlak komen te
liggen. De grond om de
plant heen goed nat maken
en de aarde voorzichtig
i bloembol is eigenlijk
klein voorraadkamer-
jyol kleur, dat u in de
jfst in de grond stopt
S.fcrna het in het voor-
opengaat om zijn
l,0*m naar buiten te la-
i.O
*•4 het voorjaar dichter-
halen moet nu bol-
I.O in de grond zetten.
).d kan vanaf begin sep-,
l.pber tot de vorst in-
Maar het liefst wel
een tijdstip dat de
id nog enige warmte
..t. Die warmte is no-
5 i om de bol nog voor
winter aan worteltjes
Ipen.
bollen willen goede
d. Veel soorten kun
nen echter niet tegen ver
se stalmest. Wie wat goe
de compost door de
grond mengt wordt over
enkele maanden beloond
met fraaie bloemen.
Sneeuwklokjes
Allereerst zijn er de
sneeuwklokjes. Wie daar
van enkele bolletjes in de
grond stopt weet dat hij
vroeg in het voorjaar een
seintje krijgt. Zodra de
eerste sneeuwklokjes
zich vertonen komen de
andere soorten er al snel
achteraan. Door kwekers
is een ruim assortiment
bloembollen ontwikkeld;
alleen tulpenbollen poten
is dan ook al lang uit de
tijd. Probeer bij de
sneeuwklokjes eens win-
teraconieten, crocussen,
kleine irissen, hyacinten,
blauwe druifjes en voor
later In het voorjaar de
Hollandse iris en de ver
schillende soorten alli
ums.
Balkon
Omdat u zeker weet dat
deze bloemen altijd
bloeien en u kleur en
hoogte vantevoren zelf
kunt uitzoeken zijn bol-
bloemen ook erg gechikt
voor de vulling van een
decoratieve bak op bal
kon of terras. De meeste
soorten bollen kunt u
rustig een jaar of vijf op
dezelfde plaats laten zit
ten. Tulpen kunnen na
vier jaar (soms) zorgen
voor een soort „tulpen
moeheid" in de grond.
Daarom is het beter tul
pen eens per drie jaar
een ander plaatsje te ge
ven en op de oude tul-
penplek een jaar lang
geen tulpen te verbou
wen. Ernstig is die „moe
heid" overigens niet, al
leen de tulp heeft er last
van.
Bollen en dan met name
die van de hyacint zijn
ook erg geschikt om bin
nenshuis in bloei te trek
ken. Daarvoor worden
speciaal „geprepareer
de" bollen aangeboden
In de handel. Die bollen
zijn in hun groei belem
merd door ze constant
op een lage temperatuur
te bewaren. Komen ze
eenmaal uit hun koelcel
dan willen ze bloeien.
Deze soorten worden
vooral gebruikt om met
Kerstmis over frisse voor-
jaarsbloeiers te kunnen
beschikken.
Hyacint
Gewone (dus ongeprepa-
reerde) bollen die in be
gin oktober gepoot wor
den, moeten twaalf we-
sken bewaard worden bij
een temperatuur van 9
graden en bloeien dan in
het begin van het nieuwe
jaar.
De hyacintsoorten die
zonder moeite in bloei
getrokken kunnen wor
den zijn de roze Anna
Marie en Pink Pearl, de
witte Carnegie, de blauwe
Bismarck en de rode Jan
Bos.
Waar u uw bollen ook
poot, houdt u stipt aan
de pootaanwijzingen be
treffende diepte en der
gelijke. Daarvoor zijn bol
len wel gevoelig. En maak
nooit de fout die een be
ginnende en goedwillen
de tuinier eens beging
toen hij de narcisbollen
op hun kop in de grond
zette.
De planten kwamen we
ken later dan normaal
boven de grond en de
bollen brengen het voorjaar dichterbij. Veel soorten doen het ook binnens- narcissen bloeiden pas in
heel goed. de zomer.
Forse heesters
volop in het blad
kunnen dank zij
de ontdekking
van de container
tegenwoordig
moeiteloos en
zonder gevaar
worden geplant
in elke tijd van
het jaar.
maar stevig aandrukken.
Het plantgat verder vullen
met gewone grond en klaar
is Kees.
Voordelen
Vrijwel alle planten kunnen
tegenwoordig in container
geleverd worden. De voor
delen zijn duidelijk; wortel
beschadigingen horen tot
het verleden en de planten
krijgen ook niet meer een
„schok" waardoor het
vroeger nodig was ze direct
na het verpoten te snoeien.
Een erg groot voordeel is
ook dat een kale tuin bin
nen enkele uren omgeto
verd kan worden in een
groene oase. Container-
planten kunnen immers
ook met blad en al worden
verpoot. Dat maakt het
meteen eenvoudiger de
tuin goed in te delen. De
planten kunnen gewoon
gerangschikt worden op de
manier die u het beste be
valt.
Begin met de grootste
soorten en groepeer daar
de kleinere omheen terwijl
elke plant nog in zijn eigen
zak of pot zit. Maak daarna
de plantgaten op de plaat
sen die uitgezocht zijn voor
de verschillende planten en
zet alles stevig In de grond.
Succes verzekerdl
