Huren omhoog, premies
koopwoningen gelijk
Levensmiddelen duurder, maar betere kwaliteitseisen
Volledige inflatiecorrectie,
btw naar 4,5 procent, aftrek
bejaarden en invaliden lager
Gasprijs mogelijk
20 cent omhoog
BRIEFPORT GAAT NAAR 65 CENT
MEER GELD BESTEMD VOOR EG
BELASTINGMAATREGELEN VOOR 1981:
Uitgaven van het rijk
ILJOENENNOTA 1981
LEIDSE COURAN
DINSDAG 16 SEPTEMBER 1980 PAGINA 15
WAT
BETAALT
DE
NEDERLANDER?
DEN HAAG Het huren van een
woning wordt volgend jaar duurder,
blijkt uit de begroting van minister
Beelaerts van Blokland (volkshuis
vesting en ruimtelijke ordening) en
zijn staatssecretaris Brokx. „Een te
laag huurprijsniveau stagneert de
jj doorstroming naar nieuwe woningen
en heeft daardoor een remmende wer-
'I we woningen
den.
king op de totstandkoming van nieu-
ren", aldus de bewindslie-
Zij hebben daarom de volgende maatre-
D gelen in voorbereiding:
de jaarlijkse trendmatige huurverho
ging zal tenminste gelijke tred moeten
houden met de kostenontwikkeling in de
bouw (naar verluidt wordt de verhoging
per 1 juli 1981 zeven procent);
achtergebleven huren worden ver
sneld opgetrokken;
de individuele huursubsidie wordt
verlaagd.
Over de maatregelen om achtergebleven
huren snel op een redelijk geacht niveau
te brengen hebt u vorige week in deze
krant uitvoerig kunnen lezen. Kort ge
zegd komt het erop neer dat de normen
voor de verhouding tussen huurprijs en
kwaliteit van de woning worden bijge
steld. In dit verband is de regering van
plan de jaarlijkse huurverhoging niet
meer in procenten van de geldende
huur, maar in een vast bedrag uit te
drukken. Ingewijden weten te vertellen
dat dit in 1981 26 gulden zal zijn. Dat
geldt dan echter alleen voor de eenvou
dige woningen. Voor de betere woningen
zou de percentagegewijze verhoging wel
van kracht blijven, met dien verstande,
dat de verhoging niet wordt berekend
over de geldende huur, maar over de
huur, die de woning eigenlijk zou moe
ten opbrengen.
Dergelijke maatregelen zouden overi
gens niet zo erg veel zin hebben, als er
niets gedaan werd aan het systeem van
■individuele huursubsidie. Beelaerts en
Brokx stellen dus ook op dit punt veran
deringen voor. Het redelijk percentage
van net inkomen dat iemand geacht
wordt aan huur te kunnen betalen, de
zogeheten normhuurquote, wordt ver
hoogd. Niet in één keer overigens, maar
over een periode van vier jaar.
Tegenover deze verhogingen staat het
besluit de premies voor koopwoningen te
handhaven op het dit jaar verhoogde ni
veau. De eerste jaarlijkse bijdrage voor
premie-A-woningen blijft daarmee, voor
de laagste inkomensgroepen, op 10.900
gulden. De in 1980 aan kopers van dit
soort woningen toegekende belasting
vrije bijdrage van vijfduizend gulden in
eens is volgend jaar niet meer van toe
passing. Ook de eerste jaarlijkse bijdra
gen voor premie-B-woningen blijven
hetzelfde, dat wil zeggen maximaal vijf
duizend gulden.
DEN HAAG De consument zal
meer moeten gaan betalen voor le
vensmiddelen. Gezien de overproduk-
tie in de EG-landbouw, moet de boer
immers zelf gaan meebetalen aan de
kosten van de afzet van zijn produk-
ten op de wereldmarkt. Dit is vrijwel
de enige manier om de boeren tot pro-
duktieverlaging te brengen.
Dit schrijft minister Braks (landbouw en
visserij) in de toelichting bij zijn begro
ting. Hoewel Braks niet rept over een
Om de kwaliteit van levensmiddelen te
bevorderen zal de minister nog dit jaar
kwaliteitseisen afkondigen voor boter-
produkten, samengestelde vleesproduk-
ten (zoals kroketten), bloembollen,
scharreleieren en babyvoeding. In voor
bereiding zijn dergelijke „kwaliteitsbe-
sluiten" voor kaasprodukten, kokswaren
en snacks, groente en fruit in blik en vis
en visprodukten.
In 1982 komt er een regeling voor de in
formatie op etiketten van voorverpakte
produkten die niet onder de Warenwet
vallen. De etiketten moeten goede en be
trouwbare informatie over het produkt
geven.
Minister Van Aardenne (economische
zaken) schrijft in zijn begroting dat pro
ducenten binnenkort krachtens de Wa
renwet worden verplicht, goede voor
lichting over hun produkten aan consu
menten te geven.
Dit moet ook gelden
voor dienstverlening. Nog dit jaar ko
men er regels voor o.a. de opstelling van
rekeningen (en specificaties daarop) voor
reparatie- en onderhoudswerken.
DEN HAAG De PTT-tarieven gaan
met ingang van 1981 omhoog. Het ver
sturen van een brief tot twintig gram
gaat 65 cent kosten, in plaats van 60
cent nu, en de tarieven voor pakket-
post gaan met tien procent omhoog.
Daarbij wordt een uitzondering ge
maakt voor periodieken, waarvan de
uitgevers meerjarenafspraken hebben
met de PTT.
De tariefsverhogingen zijn nodig, omdat
de vraag naar telefoonaansluitingen gaat
afnemen (de markt is vol), de gelddien-
sten steeds minder zakelijk verkeer te
verwerken krijgen en de verliezen bij de
post zorgelijk blijven.
Dit blijkt uit de toelichting op het hoofd
stuk PTT in de begroting van verkeer
en waterstaat. Ondanks de tariefstijging
zullen de verliezen bij de post in 1981
nog met 26 miljoen gulden oplopen tot
229 miljoen gulden. Via de tariefstijging
krijgt het rijk 268,5 miljoen gulden extra
binnen.
Voornaamste oorzaak van de stijgende
verliezen bij de post zijn de hoge perso
neelslasten. Het aantrekken van meer
personeel is echter nodig om de dienst
verlening bij een stijgend postverkeer op
peil te houden. De situatie bij de telefoon
en bij de gelddiensten zal naar verwach
ting in 1981 verder verslechteren. Er
zullen echter nog winsten worden ge
maakt van respectievelijk 338 en 63 mil
joen gulden.
Het binnenlands briefpostverkeer zal in
1981 met drie procent groeien tot ruim
1,1 miljard stuks. De groei komt vooral
van de losse post (3,4 procent) en par-
tijenpost (2,4 procent). De groei in de los
se post heeft vooral te maken met een
toeneming van het briefverkeer (vier
procent). Het telegraafverkeer zal in
1981 verder dalen door een afname in
het binnenlands verkeer (met 3,5 pro
cent) en het buitenlands verkeer (4,7
procent). De telefoonmarkt zal in 1985
naar verwachting verzadigd zijn. Wel zal
het aantal gesprekken in het binnenland
in 1981 nog met 4,5 procent toenemen,
het telefoneren met het buitenland 5,5
procent. Het aantal abonnee's stijgt met
5,4 procent.
Het aantal betaalrekeningen bij de Post-
chèque- en Girodienst stijgt met 96.000
tot ruim 4,6 miljoen, met een totaal over
schot van 18,2 miljard. Het aantal reke
ningen bij de Rijkpostspaarbank groeit
nauwelijks. Er zijn er 6,3 miljoen met
een balanstotaal van 17,2 miljard gulden.
DEN HAAG De regering wil voor
volgend jaar een reeks belastingmaat
regelen treffen om haar begroting in
een redelijk evenwicht te brengen. Te
genover de inflatiecorrectie van 100
"procent in het belastingsysteem, (de
[belastingbetaler wordt dus niet extra
:pakt als gevolg van de prijsverho-
ngen), staan maatregelen als een
jdelijke belastingverhoging ten be-
loeve van de uitkeringen aan ex-
rijgsge vangenen in Nederlands-In-
lië, verhoging van het 4%-BTW-tarief
:n verlaging van de bejaarden- en ar-
idsongeschiktenaftrek.
WHet zogenaamde verlaagde tarief van de
^omzetbelasting (voor de eerste levensbe-
4lhoeften), dat nu nog 4 procent bedraagt,
zal worden opgetrokken naar 4,5 pro-
icent. Dit zal volgend jaar 250miljoen
^gulden extra opbrengen.
f»De tijdelijke verhoging van de loon- en
^inkomstenbelasting moet 225 miljoen op-
Jbrengen om de eenmalige achterstallige
^uitkering aan ex-Indische geïnterneer-
riden te kunnen betalen. Deze verhoging
geldt dus slechts voor 1981. Tijdens het
Kamerdebat over deze zgn. KNIL-uitke-'
ringen had minister Wiegel gezegd, dat
de gehele Nederlandse bevolking een of-
-ier ten behoeve van de voormalige
krijgsgevangenen zou moeten brengen.
Zelfstandigenaftrek
De zelfstandigenaftrek zal, in afwach
ting van de resultaten van nadere studie,
op het niveau van 1980 met een jaar
worden verlengd. Ook wordt er een spe- AailslagfiTenS
ciale winstaftrek voor zelfstandigen
voorbereid.
Voorgesteld is voorts, de tijdelijke vrij
stelling van belasting op een deel van
ontvangen rente permanent te maken.
Het daarvoor nu geldende bedrag van
500 gulden wordt verhoogd tot 700 gul
den.
Bejaardenaftrek
De gehuwden-bejaardenaftrek (thans
2691 gulden) wordt in 1981 verlaagd met
438 gulden, de ongehuwden-bejaardenaf-
trek (1886 gulden nu) gaat omlaag met
307 gulden. De arbeidsongeschiktheid
saftrek wordt verlaagd met 236 gulden
tot het nieuwe niveau van de ongehuw-
den-bejaardenaftrek. Voorts wordt voor
gesteld een globale relatie aan te bren
gen tussen de mate van arbeidsonge
schiktheid en de hoogte van de aftrek
wegens arbeidsongeschiktheid. Dit indi
vidualiseren van de aftrek kan echter
nog niet op 1 januari 1981 ingaan.
De grens van het inkomen tot waar geen
aanslag zal worden opgelegd, maar waar
kan worden volstaan met inhouding van
loonbelasting, zal met circa een kwart
worden verhoogd en wel van 47.200 naar
60.000 gulden. Neveninkomsten tot 800
gulden (nu 600 gulden) zijn vrij van be
lasting en de mogelijkheid tot belasting-
teruggave via een T-biljet wordt verder
beperkt. Volgens de nieuwe regeling ko
men vakantiewerkers, schoolverlaters,
mensen met onregelmatig werk zoals via
uitzendbureaus, emigranten en nog en
kele andere groepen daardoor niet meer
gemakkelijk voor belastingteruggave in
aanmerking. Dit betekent een lastenver
lichting voor de overheid, die al met al
160 miljoen opbrengt.
Bestrijding fraude
Er wordt voorts rekening gehouden met
een extra belastingopbrengst van 70 mil
joen gulden als gevolg van de 'intensie
vere aanpak van de fiscale fraude. In de
justitiebegroting heeft minister De Rui
ter de oprichting van een „fraudecentra
le" aangekondigd. Deze nieuwe justitie
dienst krijgt tot taak, de politie en de bij
zondere opsporingsdiensten (zoals de Fis
cale Inlichtingen- en Opsporingsdienst)
bij te staan bij het onderzoek naar grote
en ingewikkelde fraudemisdrijven.
DEN HAAG De Europese Gemeen
schap moet op termijn meer geld tot
haar beschikking krijgen, wil zij „in
haar ontwikkeling niet op onaan
vaardbare wijze worden beknot". Dit
schrijft minister Van der Klaauw
(buitenlandse zaken) in de toelich-
- ting op zijn begroting. Een verhoging
van het plafond van de btw-afdracht,
dat nu op één procent is gesteld, lijkt
'e' de bewindsman de eenvoudigste me-
>P thode. Deze uitspraak mag opmerke*
BUITENLANDSE ZAKEN
lijk heten, omdat de regering zich tot
nu altijd op het standpunt had ge
steld dat de 1-procentsgrens onder
geen beding mocht worden overschre
den.
Van der Klaauw voegt er wel aan toe
dat een verhoging van de afdracht ge
paard moet gaan met waarborgen voor
een verantwoorde en evenwichtige ont
wikkeling van de uitgaven en een zorg
vuldige afweging van het tot dusverre
gevoerde beleid. Zo zullen de kosten van
het landbouwbeleid relatief verminderd
moeten worden, voornamelijk in de
sfeer van de gegarandeerde opbrengsten
vor de boeren. Daarnaast zal de Ge
meenschap meer taken van de nationale
overheden moeten overnemen.
Raad van State:
„Er wordt niet
genoeg bezuinigd"
DEN HAAG De Raad van State
vindt, dat het kabinet onvoldoende
heeft bezuinigd ten opzichte van de
klaagzang in de miljoenennota, dat de
economische situatie zo moeilijk is
dat het financieringstekort moet wor
den beperkt en dat het bedrijfsleven
meer lucht moet krijgen. Men kan die
kritiek lezen in het advies van de
Raad betreffende de rijksbegroting.
Uit dat advies blijkt, dat de Raad van
State het niet aanvaardbaar vindt de
rijksbegroting zo laat onder ogen te krij
gen. Het tijdig uitbrengen van een wel
overwogen advies is daardoor onmoge
lijk. Met het kabinet was afgesproken,
dat de raad uiterlijk op 1 september de
stukken zou krijgen, maar dat is weer
niet gelukt.
De Raad van State merkt op, dat ook als
de loonstijging beperkt wordt, de loon
kosten voor het bedrijfsleven nog altijd
zeer hoog blijven.
„De Raad vraagt zich af, of het voorlig
gende pakket maatregelen een voldoen
de beroep inhoudt op de toch wel aanwe
zige bereidheid van de Nederlandse be
volking tot matiging. Zo is het niet dui
delijk in hoeverre de beoogde maatrege
len het werkloosheidscijfer terugdrin
gen. Voorts rijst ook de vraag, waarom
alleen in de onderwijssector een speciale
regeling „loonmatiging werk" zal wor
den getroffen," aldus het advies. De
Raad vraagt zich ook af, of de verhoging
van de sociale premies en van de BTW
niet in strijd is met het streven om de
sterkste schouders de zwaarste lasten te
laten dragen.
In een reactie hierop heeft het kabinet
beterschap beloofd wat betreft de indie
ning van de stukken. Opgemerkt wordt
voorts, dat het werkgelegenheidseffect
van de voorgenomen maatregelen nog
niet in 1981 maar wel in latere jaren dui
delijk waarneembaar zal zijn.
Overheid zorgde
in tien jaar
voor 240.000
arbeidsplaatsen
DEN HAAG In de afgelopen jaren is
de werkgelegenheid in de kwartaire sec
tor (de overheid plus de medische sector,
cultuur, sport en recreatie, gezinsverzor
ging, bejaardenzorg, wijk- buurt- en
clubhuiswerk, openbaar vervoer) voort
durend gestegen. In totaal kan thans de
werkgelegenheid bij de overheid op
701.000 en in de rest van de kwartaire
sector op 555.000 plaatsen worden ge
steld. Daarmee komt de kwartaire sector
als geheel op 1.256.000 arbeidsplaatsen,
ongeveer 27 procent van de totale werk
gelegenheid in Nederland (4.718.000). In
1981 wordt een groei van de werkgele
genheid in de kwartaire sector verwacht
van 14.000. De totale groei van de werk
gelegenheid in deze sector komt daar
mee in de periode 1972-1981 op 240.000
arbeidsplaatsen. Buiten de kwartaire sec
tor (in het bedrijfsleven) daalde de
werkgelegenheid in diezelfde periode
met bijna 225.000 plaatsen.
DEN HAAG De gasprijs zal het ko
mende jaar mogelijk nog eens met
tien cent per kubieke meter omhoog
gaan. Deze verhoging komt bovenop
de prijsverhoging van 9,4 cent die op 1
januari ingaat. De extra stijging van
de gasprijs is nodig om de prijzen op
gelijk niveau te krijgen met die van
huisbrandolie. Na de aanpassing per 1
januari gaat een gezin veertig cent
per kubieke meter gas betalen. Zou de
koppeling met de prijs van huisbran
dolie helemaal doorgevoerd worden,
dan wordt dit vijftig cent. Dit schrijft
minister Van Aardenne (economische
zaken) in een toelichting op zijn be
groting. De extra prijsverhoging zal
de staat naar schatting 2,5 miljard
gulden opleveren.
Van Aardenne bekijkt op dit moment
hoe de extra prijsverhogingen via half
jaarlijkse maatregelen bereikt kunnen
worden. Dat een verdere verhoging vol
gend jaar al verwacht kan worden, blijkt
uit het feit dat de bewindsman de prijs
verhogingen wil betrekken in de bespre
kingen met werkgevers en werknemers
over het arbeidsvoorwaardenbeleid. Met
de extra inkomsten uit het gas wil de be
windsman de lasten voor het bedrijfsle
ven verlichten, een exportprogramma fi
nancieren alsmede een bijdrage leveren
aan het isoleren van woningen en het
opzetten van projecten in het kader van
het gebruik van meer kolen voor de
energievoorziening.
Van Aardenne wijst erop dat de bestaan
de contracten tussen de Nederlandse
Gasunie en de Vereniging van Gasex-
ploitanten in Nederland (VEGIN) door
de sterke stijging van de wereldolieprij
zen het verschil in prijs tussen aardgas
en huisbrandolie alleen maar groter ma
ken. Het is dan ook noodzakelijk dat de
betreffende contracten, die de prijzen re
gelen voor de periode 1979-1981, worden
herzien, zo meent Van Aardenne. Hij wil
daarover met Gasunie en VEGIN gaan
praten.
Dubbele courtage
moet verdwijnen
DEN HAAG Staatssecretaris Haze-
kamp (economische zaken) gaat een ein
de maken aan het berekenen van dubbe
le courtage door makelaars in onroeren
de goederen. Dit systeem, waarbij zowel
koper als verkoper de rekening gepre
senteerd krijgen, leidt tot zeer veel
klachten. Hazekamp overlegt met de
makelaarsorganisaties op welke wijze dit
probleem kan worden opgelost. Mocht
dat niets opleveren, dan komt er wel
licht een wettelijk verbod.
Verdeeld over de departementen belopen de uitgaven (in miljoenen gul
dens):
Hoofdstukken Uitgaven
1980 ontwerp-begroting 1981
bedrag
bedrag
Huis der Koningin
9
9
Hoge colleges van staat en
kabinet der Koningin
137
149
Algemene Zaken
95
51
Kabinet voor Nederlands-
Antilliaanse Zaken
197
181
Buitenlandse Zaken
2.909
3.034
Justitie
2.749
2.936
Binnenlandse Zaken
5.543
5.732
Onderwijs en Wetenschappen
21.919
22.771
Nationale schuld
9.844
12.206
Financiën
2.741
2.831
Defensie
10.862
11.407
Volkshuisvesting en
Ruimtelijke Ordening
10.099
11.327
Verkeer en Waterstaat
9.775
9.228
Economische Zaken
2.715
3.319
Landbouw en Visserij
2.243
2.421
Sociale Zaken
14.398
14.399
Cultuur, Recreatie en
Maatschappelijk Werk
9.884
10.915
Volksgezondheid en
4.485
Milieuhygiëne
4.495
Aanvullende posten
4.279
2.408
Totaal
114.893
119.809