Leidse Courant | 1980 | 13 september 1980 | pagina 7

uurverhoging in centen
n plaats van procenten

Opnieuw stakingen in Polen

„Olieboycot
^Zuid-Afrika
Idesnoods
enzijdig

Tornado zegt

on

tslag

aan

per stencil

QeidóaQoiwmt

Nieuwe Turkse grondwet in voorbereiding

Khomeini:
vrijlating
Amerikanen

vier eisen aan

IROKX WIL NIEUW SYSTEEM

'My Fair Lady' in
hartje Londen

Anarchie een halt
toegeroepen

ISTANBOELVLUCHT VAN KLM GAF GEEN PROBLEMEN

Maximale druk op
Bolivia nu nodig

BINNENLAND/ BUITENLAND

leidse courant

zaterdag 13 september 1980 pagina 7

(Van onze parlementaire redactie)
HAAG Het is door middel
een andere systematiek, dat
atssecretaris Brokje Volkshuisves-
ng), zoals deze krant eerder deze
ek al meldde, de achtergebleven
versneld wil optrekken. Wat
t de eenvoudige woningen denkt
aan een verhoging in centen in
ais van procenten. Voor de betere

woningen wil hij het puntensysteem,
op basis waarvan een redelijke huur
kan worden vastgesteld, aanpassen.

Deze ideën, die hij al met de woningbouwvere
nigingen en de grote beleggers heeft besproken,
zijn de bewindsman ingegeven door zijn me
ning dat onder het huidige systeem de „harmo
nisatie" te langzaam gaat. Nu is het zo dat bo
ven de jaarlijkse trendmatige verhoging (voor
1981 waarschijnlijk zeven procent) een extra

stijging kan worden toegestaan van maximaal
vier procent. Brokx vindt dat te weinig.

Voor de eenvoudige woningen wil hij daarom
de maximale huurverhoging vaststellen op 26
gulden, in plaats van elf procent. Het resultaat
zal zijn dat de huurders van eenvoudige maar

het maximum aantal punten (nu: 140), dat de
huurcommissie voor een woning kan geven, te
verhogen.

Vervolgens wordt daarover de maximale ver
hoging van elf procent vastgesteld. Wordt bij
voorbeeld vastgesteld dat een woning 165 pun-

naar verhouding te goedkope woningen aan- ten verdient, dan hoort daar een redelijke huur

zienlijk meer gaan betalen dan onder het huidi
ge systeem. Datzelfde geldt voor de bewoners
van gerieflijker maar eveneens te goedkoop
geachte woningen. Maar dat wordt bereikt door

bij van 476 gulden. Men neemt daarvan elf pro
cent (52,36 gulden) en legt dat jaarlijks op de
oude huur, totdat de juist geachte huurprijs is
bereikt.

iCHOLTEN BIJ

'ERUGKEER UIT ZIMBABWE:

A

le regering dat zij eenzijdig een olie-embargo zal instellen
egen Zuid-Afrika, als geen ander land bereid is mee te
ioen met een dergelijke actie. Het Tweede-Kamerlid Jan
«iico Scholten heeft dat gisteren op Schiphol gezegd, waar
dj terugkeerde van een langdurig verblijf in de Verenigde
itaten en Zimbabwe. Hij herinnerde eraan dat zijn fractie-
eider Lubbers dit gezegd had tijdens het debat over Zuid-A-
„En Lublx I

frika op 26 juni „En Lubbers is niet zomaar één van de hon
derdvijftig Kamerleden," aldus Scholten.

in daarvoor had premier Van Agt in Den Haag verteld, op
ap wekelijkse persconferentie, dat de regering nog maar weinig
r had gevonden voor een gezamenlijk olie-embargo. „Er
zich nog geen lange rij gevormd van steunverleners," al-
de minister-president In het al genoemde Kamerdebat had
Agt de val van zijn kabinet kunnen voorkomen door toe te
£gen dat minister Van der Klaauw (Buitenlandse Zaken) da-
lijk zou beginnen met het consulteren van de partners in de
inelux en de Scandinavische landen. De premier kon nog niet
iggen wanneer de Kamer op de hoogte wordt gesteld van de
litkomst van deze besprekingen.

ïan Nico Scholten sprak met klem tegen, wat de regering tot nu
altijd beweerd heeft, namelijk dat de buurstaten van Zuid-Afri-
.ka geen economische maatregelen tegen dat land wensen. In alle
gesprekken, die hij op zijn reis had gevoerd, zou juist het tegen-
nndeel zijn gezegd. Volgens Scholten staat de regering van Zim-
i'lbabwe op het standpunt dat het Westen wat Zuidelijk-Afrika be-
"treft twee dingen gelijktijdig moet doen: 1) veel meer steun ver
enen aan de zwarte staten, zodat zij minder afhankelijk worden
Jvan Zuid-Afrika, en 2) economische strafmaatregelen nemen te
lgen Zuid-Afrika.

ETTEN-LEUR Alle betrokken vakorganisaties zijn woe
dend op de directie van Tornado in Etten-Leur over de wijze
waarop 250 van de 550 personeelsleden gistermiddag hun
ontslag werd aangeboden.

Na overleg tussen de directie en de bonden gisteren over de op
handen zijnde reorganisatie en de financiële consequenties daar
van werd het voltallige personeel in de kantine bijeengeroepen
en kreeg iedereen volgens bestuurder G. de Munnik van de Ne
derlandse Centrale van Hoger Personeel (NCHP) een stencil
met zijn naam daarboven, waarin ieder personeelslid kon lezen
of hij of zij ontslagen was, overgeplaatst werd of mocht blijven.
Hartverscheurende taferelen hebben zich daar volgens De Mun
nik afgespeeld. „Mensen met 26 jaar trouwe dienst, die vorig
jaar nog geloofd en geprezen werden, stonden nu hardop te hui
len omdat ze op een stencil moesten lezen dat ze de 2ak hadden
gekregen", aldus De Munnik, die het gebeurde samen met twee
andere vakbondscollega's „met verbijstering" had gadegeslagen.
Het kantoor- en het hogere personeel hoefden hun lot niet in de
kantine, maar in een apart kamertje te vernemen. Voor degenen
die verder afwezig waren ging een stencil op de post.
De vakbonden hebben wel ingestemd met de reorganisatie, die
inhoudt dat de produktie van huishoudelijke artikelen wordt
beëindigd. De produktie van industriële produkten wordt wel
voortgezet.

In Steenwijk is de sluiting van de Heuga tapijtfabriek aangekon
digd Tot stopzetting van de activiteiten is gisteren besloten door
1 de aandeelhouders van Heugabonaparte B.V., een onderdeel van
Heuga. Daarnaast zal' in het concern een aantal reorganisaties
worden doorgevoerd, hetgeen samen in totaal 240 arbeidsplaat
sen gaat kosten.

Krakers
klad

Amsterdamse
krakers hebben
gistermiddag het
gebouw van de
Ago verzeke
ringsmaatschap
pij aan de Heren
gracht beklad
met leuzen als
„agoi.sme" en
„Ago finaciert
geweld". Dit om
dat de maat
schappij hypo
theken heeft ver
strekt aan de
heer Berents,
economische ei
genaar van de
Groote Keyser,
waarbij onder
meer dit gebouw
onderpand is. De
krakers beschul
digen de Ago van
„medeplichtig
heid aan specula
tie".

NADAT de Turkse legerleiding herhaalde malen had ge
waarschuwd dat zij zou ingrijpen wanneer de politici er niet
in zouden slagen orde op zaken te stellen, is dit dan toch nog
vrij plotseling gebeurd. Plotseling, omdat regering en opposi
tie in juli overeenstemming hadden bereikt over een reeks
van maatregelen om de terreur de kop in te drukken.

DEZE terreur werd voornamelijk uitgeoefend door linkse
en rechtse groepen waarvan de leden meestal niet ouder wa
ren dan dertig jaar. De laatste weken eiste zij stilaan min
stens twintig slachtoffers per dag. Ondanks de aangekondig
de noodwetgeving tegen de terreur was er van een werkelijk
optreden daartegen geen sprake. Eerder leek zich van burge
rij en politici een zeker fatalisme meester te maken: de ter
reur was iets waar men maar mee had te leren leven. De ef
fecten van het politieke gekrakeel van de Turkse politici in
de afgelopen jaren, konden door diezelfde politici niet meer
worden gekeerd, toen dit in het belang van het voortbestaan
van het land nodig bleek.

De militairen blijken met veel tegenzin in het openbare le
ven te hebben ingegrepen. De manier waarop zij de machts
greep hebben uitgevoerd, zonder dat daarbij slachtoffers zijn
gevallen, lijkt dit te bevestigen. Directe aanleiding voor het
ingrijpen van het leger schijnt het feit geweest te zijn dat nu
ook de hoofdstad Ankara steeds meer in de greep van de ter
reur kwam. Aspecten van nationale veiligheid Turkije is
immers de meest vooruitgeschoven post van het NAVO-
blok moeten tenslotte bij de militairen de doorslag hebben
gegeven.

ONGETWIJFELD is de democratie een groot goed, ook
voor een land als Turkije dat nog maar betrekkelijk kort een
democratische traditie kent. Maar zoals elke democratie op
zijn eigen merites moet worden beoordeeld, moet dit ook gel
den voor een autoritair bewind. De parlementaire democra
tie in Turkije gleed de laatste maanden snel af naar een vol
ledige staat van anarchie. In dat geval dient de keuze van
het minste kwaad als de beste te worden beschouwd, waarbij
uiteraard gehoopt moet worden, dat Turkije spoedig weer zal
kunnen terugkeren tot een parlementaire democratie.

CRM-top vreest afbraak ministerie

DEN HAAG De directeuren-generaal van het ministerie
van CRM vrezen een afbraak van het departement De in
terne verhoudingen zijn gespannen. Wrijvingen, argwaan
en moedeloosheid beheersen het functioneren van het depar
tement.

Dit alles is het gevolg van het op gang brengen en volvoeren
van het decentralisatiebeleid, waarbij beslissingsbevoegdheid
van rijksambtenaren naar lagere overheden wordt overgehe
veld. Dit blijkt uit een verslag van een bespreking binnen de top
van het ministerie die in februari werd gehouden.
Het „Welzijnsweekblad" van deze week heeft dit onthuld uit
niet gepubliceerde notulen van de bespreking.

(vervolg van de voorpagina)
ANKARA Generaal Kenan Evren, die
gisteren de macht overnam in Turkije, heeft
in een televisierede beloofd zo spoedig mo
gelijk een ministerraad in te stellen, die be
last zal zijn met de uitvoerende macht en
met de voorbereiding van een nieuwe grond
en kieswet en een nieuwe wet betreffende
de politieke partijen. De nieuwe wetgeving
moet voorkomen, aldus de generaal, dat het
systeem van de parlementaire democratie
opnieuw zal ontaarden en geblokeerd wor

den. Zodra de nieuwe wetten gereed zijn,
zullen de strijdkrachten het bestuur van het
land overdragen aan een democratisch be
wind, dat gebaseerd zal zijn op de beginse
len van de lekenstaat en het recht, zo zei hij.

Evren haalde in zijn toespraak fel uit naar de
„onverantwoordelijkheid" van de Turkse parle
mentariërs, die alleen vanwege het belang van
hun partijen aan de kant zijn blijven staan en
toekeken'wat er in het land ook gebeurde. Hij
verweet de politici dat zij alle besluiten van de

regering, alvorens deze konden worden uitge
voerd, hebben gesaboteerd. Bij hen legde hij
dan ook de verantwoordelijkheid voor de mili
taire machtsovername. Het leger was wel ver
plicht geweest de zaken in eigen hand te ne
men, aldus de generaal. Onder het nieuwe be
wind zal Turkije trouw blijven aan de Navo en
de internationale akkoorden respecteren.
Waarnemers wijzen erop dat Evrens aankondi
ging dat er zo snel mogelijk een nieuwe burger
regering zal worden geinstaleerd, geheel past in
de traditie van het Turkse leger. Ook in 1960

en 1971 trok het leger zich, na een interventie
in de politiek, terug ten gunste van een burger-
bewind.

In tegenstelling tot eerdere berichten dat de
vliegvelden in Turkije na de staatsgreep geslo
ten zouden zijn, heeft de KLM gistermiddag
een lijnvlucht Istanboel - Amsterdam uityge-
voerd. Volgens de gezagvoerder is de vlucht
normaal verlopen. Ook het scheepvaartverkeer
in de Dardanellen en de Bosporus vindt nor
maal doorgang.

SCHIPHOL Nederland moet zich sterk maken om het
militaire regime van Bolivia financieel droog te leggen. De
militairen, die twee maanden geleden door een staatsgreep
aan de macht kwamen, zitten niet zo vast in het zadel, maar
de tijd werkt in hun voordeel. Daarom is maximale druk op
de junta nu nodig.

Dit is een van de conclusies van het PvdA-kamerlid Relus ter
Beek, voorzitter van de vaste tweede-kamercommissie voor bui
tenlandse zaken, die gistermiddag op Schiphol terugkeerde van
een vijfdaagse geheime missie naar Bolivia. De missie bestond
uit vier leden. Behalve Ter Beek gingen mee: vice-voorzitter
Wim Spit van de FNV, Sjef Theunis, secretaris van de Neder
landse ontwikkelingshulporganisatie Novib, en - namens het
Nederlands episcopaat, mgr. R. Sta vérman, vice-voorzitter van
de missieraad in ons land.

Van Agt betreurt
uitlekken begroting

(Van onze parlementaire re
dactie)

DEN HAAG Premier van
Agt betreurt het, dat er dit jaar
al vóór Prinsjesdag veel
nieuws uit de rijksbegroting
voor 1981 is uitgelekt.

Tijdens zijn wekelijkse pers
conferentie zei Van Agt giste
ren: „Het uitlekken van
nieuwtjes uit de begroting
brengt bewindslieden in een

moeilijke positie, temeer daar
zij er bijna niet aan kunnen
ontkomen op de uitgelekte ge
gevens te reageren. Soms heb
ben wij wel vermoedens, waar
de lekken zitten, maar het is
moeilijk daarvan een wettig
en overtuigend bewijs te leve
ren", aldus Van Agt.

Anderzijds gaf de premier toe,
dat ook bepaalde bewindslie
den zelf niet geheel vrijuit
gaan ten aanzien van het be
waren van geheimhouding
over de begroting.

Teheran De Iraanse revolu
tionaire leider Khomeini
heeft gisteren vier voorwaar
den genoemd waaraan moet
worden voldaan, willen de 52
Amerikaanse gijzelaars wor
den vrijgelaten. De eerder
geëiste verontschuldigingen
van de Verenigde Staten, wer
den nu niet genoemd.
Khomeini verklaarde in een
boodschap aan mohamme
daanse pelgrims dat de gijze
laars in vrijheid zouden wor
den gesteld, zodra „het bezit
van de afgezette sjah wordt te
ruggeven, alle Amerikaanse

vorderingen op Iran worden
geschrapt, de garantie wordt
gegeven dat er geen sprake zal
zijn van Amerikaanse militai
re of politieke interventie in
Iran en al onze fondsen wor
den vrijgegeven".

Hij voegde hier aan toe: „Ik
heb dit ter hand gesteld van
de islamitische raadgevende
vergadering, zodat zij kan be
slissen over de koers die in het
belang van het land is". Kho
meini gaf eerder de volledige
verantwoordelijkheid voor het
lot van de gijzelaars in handen
van het parlement.

WARSCHAU Het aantal stakingen in Po
len is gisteren opnieuw toegenomen. Fa
brieksarbeiders in verschillende delen van
bet land hebben het werk neergelegd om
bun eisen tot hoger loon en betere arbeid
somstandigheden kracht bij te zetten. In en
kele gevallen ook omdat het organiseren
v»n onafhankelijke vakbonden werd tegen
gewerkt.

In een metaalfabriek in Kielce zouden de
werknemers in staking zijn gegaan nadat de di
rectie op verscheidene punten in de fabriekshal
posters had laten ophangen, waarin de arbei
ders werd afgeraden zich bij de nieuwe, onaf
hankelijke vakbonden aan te sluiten.

De Poolse autoriteiten hebben gisteren hun kri

tiek op de dissidente groeperingen versterkt.
Het blad „Zycie Warszawy" deed een beroep op
de partij waakzaam te ziin omdat anti-socialisti
sche krachten wellicht binnenkort tot de aan
val zullen overgaan om te proberen het Poolse
politieke stelsel te veranderen.

Zowel Rusland als Amerika maakten bekend
dat ze Polen met voedselhulp zullen steunen.
Moskou levert nog dit jaar 500.000 ton graan.

Washington verleent een krediet van 670 mil
joen dollar voor de aankoop, volgend jaar, van
landbouwbenodigdheden.

De Poolse arbeidersleider Lech Walesa heeft
voor de Franse radio verteld dat de autoriteiten
in zijn land vergeefs hebben geprobeerd hem

3'dens de stakingen in Gdansk door omkoping
te brengen van zijn activiteiten.

Met u w krant naar Engeland

'My Fair Lady', de bekende musical van het eenvoudige
bloemenmeisje dat wordt 'omgeschoold' tot een echte dame,
een 'fair lady', draalt al maanden met een enorm succes In
het Adelphi Theatre aan de Strand (een van de grote toe
gangswegen naar Trafalgar Square) in hartje Londen.
Een bezoek aan deze fantastische musical is een onderdeel
van de Londen-toer, die uw krant organiseert in het week-
einde van 17 t/m 19 oktober 1980 (voor het weekeinde van
10 t/m 12 oktober zijn nog enkele plaatsen beschikbaar).
Deze mini-trip, die met Maaskant-touringcars wordt ge
maakt, start vrijdag 17 oktober om kwart over negen In Den
Haag (Centraal Station) en kwart voor tien in Rotterdam
(Coolsingel).

Via een bootreis van Oostende naar Dover gaat het naar
Londen. Twee nachten wordt gelogeerd In het Kennedy-ho
tel, waar alle kamers zijn voorzien van bad/douche, toilet, te
levisie, telefoon.

In het riante restaurant worden de avondmaaltijden (vrijdag
en zaterdag) en 's morgens (zaterdag en zondag) het ontbijt
gebruikt.

Zaterdag staat een slght-seeing tour door Londen (met be
zoeken aan St. Pauls kathedraal en Westminster Abbey) op
het programma.

Nadat in de middag gelegenheid is om te winkelen, volgt 's
avonds de show 'My Fair Lady'. Nadat u zondagsmorgens de
aflossing van de wacht voor Buckingham Palace hebt gezien
en een bezoek hebt gebracht aan Canterbury vaart u 's mid
dags terug naar Oostende.

De prijs van de Londen-toer is 275 per persoon (toeslag
éénpersoonskamer 50), waarbij zijn Inbegrepen de ge
noemde maaltijden, overnachting in het Kennedy-hotel, de
musical My Fair Lady en de sight-seeing tour door de Engel
se hoofdstad.

Minimum aantal deelnemers: 40.

Inlichtingen en boekingen uitsluitend telefonisch bij Sijt-
hof Pers Reisorganisatie Den Haan. tel. [phone]. (na 9
uur 's morgens en niet op zaterdag).

BIJ voldoende belangstelling wordt deze mlnl-trip herhaald In
de weekeinde van 24 t/m 26 oktober en van 31 oktober t/m
2 november 1980.